I. Seyyid Ahmed, Kerim Berdi'nin oğlu ve Toktamış Han'ın torunu olan Büyük Orda Hanıdır (1432-1455).
I. Seyyid Ahmed | |
---|---|
Büyük Orda Devletinin Hanı | |
Hüküm süresi | 1432-1455 |
Önce gelen | Makam oluşturuldu |
Sonra gelen | Mahmud, Ahmet |
Doğum | 15. yüzyıl |
Ölüm | 1455 |
Defin | Kovno |
Babası | Toktamış Han |
Kökeni
Halim Giray, Seyyid Ahmed'i ilk Kırım Hanı I. Hacı Giray'in kuzeni, yani Toktamış Han'ın oğlu olarak görüyor. "Muizz al-an-Sab" da Seyyid Ahmed Toktamış'ın oğulları arasında belirtiliyordu.
Hayatı
Litvanya Büyük Dükalığı topraklarında doğdu ve büyüdü. 1430'ların başında, Seyyid Ahmed, Haydar Bey Kungrat'ın yardımıyla Kırım'da iktidara geldi, daha sonra Svidrigailo'yu Litvanya Büyük Dükalığı'ndaki iktidar mücadelesinde destekledi ve Uluğ Muhammed Han'a karşı savaştı. ile birlikte, 1434'te Moskova Büyük Dükü II. Vasili'nin haraç ödediği Altın Orda'nın üç hanından biriydi. Seyyid Ahmed Dinyeper ve Volga arasındaki bölgeyi kontrol etti.
Seyyid Ahmed, Hacı Giray, Uluğ Muhammed Han ve hanlarına karşı savaştı. 1436-1437'de Seyyid Ahmed ve , mağlup olan ve Moskova prensliğinin güney sınırına kaçmak zorunda kalan Uluğ Muhammed Han'in topraklarına farklı yönlerden saldırdı. 1441'de Seyyid Ahmed, Kırım üzerindeki gücünü kaybetti ve Kuzey Karadeniz ve Volga bölgeleri için ile bir mücadeleye başladı.
Seyyid Ahmed, Polonya-Litvanya sınırlarına yaptığı sayısız baskınla tanınıyor. 1438'de Seyyid Ahmed Podolya'yı perişan etti ve Mikhail Buchatsky komutasındaki Polonya ordusunu yendi. 1448-1451'de Büyük Orda Hanı Seid-Ahmed, Büyük Dük'ün tahtı için IV. Kazimierz'e karşı mücadelede Mikhail Sigismundovich'e askeri destek sağladı. Eylül 1448'de Seyyid Ahmed, Tatar ordusuyla Podolya'yı yağmaladı ve çok sayıda esiri ele geçirdi. J. Dlugosh'a göre, 1449'da Mikhail Sigismundovich, müttefik bir Tatar ordusuyla Starodub, Novgorod-Seversky, Kiev ve bir dizi başka sınır kasabasını ele geçirdi. 1450'de Seyyid Ahmed, Podolya ve Rus bölgelerini harap etti. 1452'de Seyyid Ahmed'in Tatar ordusu Podolya'ya iki kez saldırdı ve Lviv'e ulaştı. 1453'te Seyyid Ahmed, Terebovl çevresini harap etti. 1453'te Litvanya Büyük Dükalığı'nın güney sınırındaki kasabaları işgal etti ve dokuz bin kişiyi esir aldı.
1440'ların sonlarında, Büyük Orda Hanı Seyyid Ahmed, Moskova Knezliği'ne karşı askeri operasyonlara başladı. 1449'da Tatar süvarileri güney Moskova topraklarına saldırdı, ancak Pakhra Nehri'nde Kasım Han'ın komutasındaki Tatarlar tarafından yenildiler. 1450'de Malymberdey liderliğindeki Tatar müfrezeleri güney Rus topraklarına saldırmaya çalıştı, ancak Bituğ Nehri Savaşıta Rus alayları tarafından hezimete uğratıldı. Haziran 1451'de Seyyid Ahmed oğlu Azak Şah, nehri süvarilerle geçmeyi başararak Moskova'ya doğru ilerledi. Moskova Büyük Dükü II. Vasili ve ailesi başkentten Volga'ya kaçtı. Tatar ordusu yerleşim yerlerini ateşe verdi, ancak Kremlin'den püskürtüldü. Püskürtülen Tatar ordusu geri çekilmek zorunda kaldı. 1455'te Seyyid Ahmed, Kolomna'nın altındaki Oka Nehrini geçti, ancak yenildi. 1459'da Seyyid Ahmed Litvanya'da esaret altındayken Tatar ordusu Moskova'ya son baskını yaptı. Tatar ordusu nehre yaklaştı, ancak II. Vasili'nin en büyük oğlu Ivan liderliğindeki Rus ordusu, geçmelerine izin vermedi.
Polonyalı tarihçi J. Dlugosh'a göre, 1455'te Büyük Orda Hanı Seyyid Ahmed, Güney Rusya'ya karşı başka bir sefere girişti. Büyük Orda, Podolya'dan Lviv'e kadar olan toprakları harap etti, çok sayıda mahkûm ve ganimet ele geçirdi. Ancak dönüş yolunda Dinyeper geçişi sırasında Seyyid Ahmed Han, karşılaştığı Kırım Hanı I. Hacı Giray'a yenildi. Seyyid Ahmed, askerlerinin kalıntılarıyla birlikte Litvanya'ya kaçtı ve Kiev'in yakınlarına geldi. Ancak Seyyid Ahmed'in birçok tebaası Kırım Han'ın tarafına geçti. Kiev'de Seyyid Ahmed tutuklandı ve Litvanya Büyük Dükü IV. Kazimierz'e gönderildi. Büyük Dük'ün emriyle Seyyid Ahmed, hayatının sonuna kadar fahri mahkûm olarak yaşadığı Kovno'ya gönderildi. Seyyid Ahmed'in dokuz oğlu Litvanya Tatarları arasına yerleşti.
Büyük Orda'nın sonraki hanları , Mahmud (1459-1465) ve Ahmet'in (1465-1481) oğullarıydı.
Kaynakça
- ^ Большая советская энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия. 1969—1978.
- ^ Греков И. Б. «Очерки по истории международных отношений Восточной Европы XIV—XVI вв.», Москва, 1963 г. ст. 120
- ^ Горский А. А. «Москва и Орда», Москва, Наука, 2003 г., ст. 147
- ^ Горский А. А. «Москва и Орда», Москва, Наука, 2003 г., ст. 148
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Seyyid Ahmed Kerim Berdi nin oglu ve Toktamis Han in torunu olan Buyuk Orda Hanidir 1432 1455 I Seyyid AhmedBuyuk Orda Devletinin HaniHukum suresi1432 1455Once gelenMakam olusturulduSonra gelenMahmud AhmetDogum15 yuzyilOlum1455DefinKovnoBabasiToktamis HanKokeniHalim Giray Seyyid Ahmed i ilk Kirim Hani I Haci Giray in kuzeni yani Toktamis Han in oglu olarak goruyor Muizz al an Sab da Seyyid Ahmed Toktamis in ogullari arasinda belirtiliyordu HayatiLitvanya Buyuk Dukaligi topraklarinda dogdu ve buyudu 1430 larin basinda Seyyid Ahmed Haydar Bey Kungrat in yardimiyla Kirim da iktidara geldi daha sonra Svidrigailo yu Litvanya Buyuk Dukaligi ndaki iktidar mucadelesinde destekledi ve Ulug Muhammed Han a karsi savasti ile birlikte 1434 te Moskova Buyuk Duku II Vasili nin harac odedigi Altin Orda nin uc hanindan biriydi Seyyid Ahmed Dinyeper ve Volga arasindaki bolgeyi kontrol etti Seyyid Ahmed Haci Giray Ulug Muhammed Han ve hanlarina karsi savasti 1436 1437 de Seyyid Ahmed ve maglup olan ve Moskova prensliginin guney sinirina kacmak zorunda kalan Ulug Muhammed Han in topraklarina farkli yonlerden saldirdi 1441 de Seyyid Ahmed Kirim uzerindeki gucunu kaybetti ve Kuzey Karadeniz ve Volga bolgeleri icin ile bir mucadeleye basladi Seyyid Ahmed Polonya Litvanya sinirlarina yaptigi sayisiz baskinla taniniyor 1438 de Seyyid Ahmed Podolya yi perisan etti ve Mikhail Buchatsky komutasindaki Polonya ordusunu yendi 1448 1451 de Buyuk Orda Hani Seid Ahmed Buyuk Duk un tahti icin IV Kazimierz e karsi mucadelede Mikhail Sigismundovich e askeri destek sagladi Eylul 1448 de Seyyid Ahmed Tatar ordusuyla Podolya yi yagmaladi ve cok sayida esiri ele gecirdi J Dlugosh a gore 1449 da Mikhail Sigismundovich muttefik bir Tatar ordusuyla Starodub Novgorod Seversky Kiev ve bir dizi baska sinir kasabasini ele gecirdi 1450 de Seyyid Ahmed Podolya ve Rus bolgelerini harap etti 1452 de Seyyid Ahmed in Tatar ordusu Podolya ya iki kez saldirdi ve Lviv e ulasti 1453 te Seyyid Ahmed Terebovl cevresini harap etti 1453 te Litvanya Buyuk Dukaligi nin guney sinirindaki kasabalari isgal etti ve dokuz bin kisiyi esir aldi 1440 larin sonlarinda Buyuk Orda Hani Seyyid Ahmed Moskova Knezligi ne karsi askeri operasyonlara basladi 1449 da Tatar suvarileri guney Moskova topraklarina saldirdi ancak Pakhra Nehri nde Kasim Han in komutasindaki Tatarlar tarafindan yenildiler 1450 de Malymberdey liderligindeki Tatar mufrezeleri guney Rus topraklarina saldirmaya calisti ancak Bitug Nehri Savasita Rus alaylari tarafindan hezimete ugratildi Haziran 1451 de Seyyid Ahmed oglu Azak Sah nehri suvarilerle gecmeyi basararak Moskova ya dogru ilerledi Moskova Buyuk Duku II Vasili ve ailesi baskentten Volga ya kacti Tatar ordusu yerlesim yerlerini atese verdi ancak Kremlin den puskurtuldu Puskurtulen Tatar ordusu geri cekilmek zorunda kaldi 1455 te Seyyid Ahmed Kolomna nin altindaki Oka Nehrini gecti ancak yenildi 1459 da Seyyid Ahmed Litvanya da esaret altindayken Tatar ordusu Moskova ya son baskini yapti Tatar ordusu nehre yaklasti ancak II Vasili nin en buyuk oglu Ivan liderligindeki Rus ordusu gecmelerine izin vermedi Polonyali tarihci J Dlugosh a gore 1455 te Buyuk Orda Hani Seyyid Ahmed Guney Rusya ya karsi baska bir sefere giristi Buyuk Orda Podolya dan Lviv e kadar olan topraklari harap etti cok sayida mahkum ve ganimet ele gecirdi Ancak donus yolunda Dinyeper gecisi sirasinda Seyyid Ahmed Han karsilastigi Kirim Hani I Haci Giray a yenildi Seyyid Ahmed askerlerinin kalintilariyla birlikte Litvanya ya kacti ve Kiev in yakinlarina geldi Ancak Seyyid Ahmed in bircok tebaasi Kirim Han in tarafina gecti Kiev de Seyyid Ahmed tutuklandi ve Litvanya Buyuk Duku IV Kazimierz e gonderildi Buyuk Duk un emriyle Seyyid Ahmed hayatinin sonuna kadar fahri mahkum olarak yasadigi Kovno ya gonderildi Seyyid Ahmed in dokuz oglu Litvanya Tatarlari arasina yerlesti Buyuk Orda nin sonraki hanlari Mahmud 1459 1465 ve Ahmet in 1465 1481 ogullariydi Kaynakca Bolshaya sovetskaya enciklopediya M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 Grekov I B Ocherki po istorii mezhdunarodnyh otnoshenij Vostochnoj Evropy XIV XVI vv Moskva 1963 g st 120 Gorskij A A Moskva i Orda Moskva Nauka 2003 g st 147 Gorskij A A Moskva i Orda Moskva Nauka 2003 g st 148