Atmosferik döngü veya sirkülasyon, havanın büyük ölçekli hareketidir ve okyanus sirkülasyonu ile birlikte termal enerjinin Dünya yüzeyinde yeniden dağıtıldığı bir araçtır. Dünya'nın atmosfer döngüsü yıldan yıla değişir ancak sirkülasyonunun büyük ölçekli yapısı sabit kalır. Daha küçük ölçekli hava sistemleri - orta enlem çöküntüleri veya tropikal konvektif hücreler - kaotik bir şekilde meydana gelir ve bunların uzun vadeli hava tahminleri pratikte on günden fazla veya teoride bir aydan fazla yapılamaz (bkn: kaos teorisi ve kelebek etkisi ).
Dünyanın hava durumu, Güneş tarafından aydınlatılmasının ve termodinamik yasalarının bir sonucudur. Atmosfer döngüsü, Güneş'in enerjisiyle çalışan ve soğutucusu eninde sonunda uzayın karanlığı olan bir ısı motoru olarak görülebilir. Bu motor tarafından üretilen iş, hava kütlelerinin hareketine neden olur ve bu süreçte Dünya'nın tropik bölgelere yakın yüzeyi tarafından emilen enerjiyi kutuplara yakın enlemlere ve oradan da uzaya yeniden dağıtılır.
Büyük ölçekli atmosferik döngü "hücreleri" daha sıcak dönemlerde kutuplara doğru kayar (örneğin, buzullarla karşılaştırıldığında buzullar arasına) ancak temelde Dünya'nın boyutunun, dönüş hızının, ısınmasının ve atmosfer derinliğinin bir özelliği oldukları için büyük oranda sabit kalırlar. Çok uzun zaman dilimlerinde (yüz milyonlarca yıl), tektonik bir yükselme jet akıntısı gibi ana unsurları önemli ölçüde değiştirebilir ve levha tektoniği okyanus akıntılarını değiştirebilir. Mezozoik'in aşırı sıcak iklimlerinde, Ekvator'da üçüncü bir çöl kuşağı var olmuş olabilir.
Enine sirkülasyon özellikleri
Gezegeni çevreleyen rüzgar kuşakları her yarımkürede üç hücre halinde düzenlenmiştir: Hadley hücresi, Ferrel hücresi ve kutup hücresi. Bu hücreler hem kuzey hem de güney yarımkürede bulunmaktadır. Atmosferik hareketin büyük bir kısmı Hadley hücresinde meydana gelir. Dünya yüzeyine etki eden yüksek basınç sistemleri başka yerlerdeki düşük basınç sistemleri tarafından dengelenir. Sonuç olarak, Dünya yüzeyine etki eden bir kuvvetler dengesi mevcuttur.
At enlemleri, rüzgarların Hadley veya Ferrel hücrelerinin bitişik bölgelerine ayrıldığı ve tipik olarak hafif rüzgarlara, güneşli gökyüzüne ve az yağışa sahip olan, yaklaşık 30° ila 35° enlemde (kuzey veya güney) yüksek basınç alanlarıdır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Hava durumu uydu görüntülerine dayalı olarak bir ay boyunca küresel bulut dolaşımını gösteren animasyon 5 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tayland Hükümeti hava durumu departmanında hava-deniz etkileşimleri ve Okyanus Dolaşımı modelleri 5 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Atmosferik dongu veya sirkulasyon havanin buyuk olcekli hareketidir ve okyanus sirkulasyonu ile birlikte termal enerjinin Dunya yuzeyinde yeniden dagitildigi bir aractir Dunya nin atmosfer dongusu yildan yila degisir ancak sirkulasyonunun buyuk olcekli yapisi sabit kalir Daha kucuk olcekli hava sistemleri orta enlem cokuntuleri veya tropikal konvektif hucreler kaotik bir sekilde meydana gelir ve bunlarin uzun vadeli hava tahminleri pratikte on gunden fazla veya teoride bir aydan fazla yapilamaz bkn kaos teorisi ve kelebek etkisi Dunya uzerindeki buyuk olcekli atmosferik dolasimin idealize edilmis tasviri ekinoksta Aylara gore uzun vadeli ortalama yagis Dunyanin hava durumu Gunes tarafindan aydinlatilmasinin ve termodinamik yasalarinin bir sonucudur Atmosfer dongusu Gunes in enerjisiyle calisan ve sogutucusu eninde sonunda uzayin karanligi olan bir isi motoru olarak gorulebilir Bu motor tarafindan uretilen is hava kutlelerinin hareketine neden olur ve bu surecte Dunya nin tropik bolgelere yakin yuzeyi tarafindan emilen enerjiyi kutuplara yakin enlemlere ve oradan da uzaya yeniden dagitilir Buyuk olcekli atmosferik dongu hucreleri daha sicak donemlerde kutuplara dogru kayar ornegin buzullarla karsilastirildiginda buzullar arasina ancak temelde Dunya nin boyutunun donus hizinin isinmasinin ve atmosfer derinliginin bir ozelligi olduklari icin buyuk oranda sabit kalirlar Cok uzun zaman dilimlerinde yuz milyonlarca yil tektonik bir yukselme jet akintisi gibi ana unsurlari onemli olcude degistirebilir ve levha tektonigi okyanus akintilarini degistirebilir Mezozoik in asiri sicak iklimlerinde Ekvator da ucuncu bir col kusagi var olmus olabilir Enine sirkulasyon ozellikleriYuzey ruzgarlarini gosteren uc buyuk sirkulasyon hucresinin idealize edilmis bir gorunumu500 hPa da dikey hiz Temmuz ortalamasi Yukselis negatif degerler maviden mora gunes ekvatoruna yakin yerlerde yogunlasmistir inis pozitif degerler kirmizidan sariya daha daginiktir ancak esas olarak Hadley hucresinde de meydana gelir Gezegeni cevreleyen ruzgar kusaklari her yarimkurede uc hucre halinde duzenlenmistir Hadley hucresi Ferrel hucresi ve kutup hucresi Bu hucreler hem kuzey hem de guney yarimkurede bulunmaktadir Atmosferik hareketin buyuk bir kismi Hadley hucresinde meydana gelir Dunya yuzeyine etki eden yuksek basinc sistemleri baska yerlerdeki dusuk basinc sistemleri tarafindan dengelenir Sonuc olarak Dunya yuzeyine etki eden bir kuvvetler dengesi mevcuttur At enlemleri ruzgarlarin Hadley veya Ferrel hucrelerinin bitisik bolgelerine ayrildigi ve tipik olarak hafif ruzgarlara gunesli gokyuzune ve az yagisa sahip olan yaklasik 30 ila 35 enlemde kuzey veya guney yuksek basinc alanlaridir KaynakcaWikimedia Commons ta Atmosfer dongusu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir What are the Horse Latitudes oceanservice noaa gov Ingilizce 10 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2019 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim A Dictionary of Geography Ingilizce Routledge 12 Temmuz 2017 ISBN 9781351535656 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Dis baglantilarHava durumu uydu goruntulerine dayali olarak bir ay boyunca kuresel bulut dolasimini gosteren animasyon 5 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Tayland Hukumeti hava durumu departmaninda hava deniz etkilesimleri ve Okyanus Dolasimi modelleri 5 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi