Hava durumu ya da kısaca hava, yaşam ve insan aktiviteleri üzerindeki etkisini de göz önüne almak koşuluyla atmosferin belirli bir anda, belirli bir bölgedeki hali. Bazen çoğul olarak havalar şeklinde kullanılır. Hava durumu kavramı ile genellikle uzun dönemde gerçekleşen yani iklimsel değişimler değil, atmosferdeki kısa dönemde gerçekleşen değişimler kastedilir. Gökyüzünün görüş, bulutluluk, nem, yağış, sıcaklık ve rüzgâr durumu gibi çeşitli özelliklerini ifade eder.
Hava tahmin ve raporları
Belirli bir bölgedeki mevcut hava durumu hava raporu, gelecekte beklenen durumlar ise hava tahmini şeklinde, ilgili meteoroloji otoriteleri tarafından yayımlanır.
Nedenler
Dünya üzerindeki rüzgar, bulut, yağmur, kar, sis ve toz fırtınaları olağan hava olaylarıdır. Hortumlar, kasırgalar, tayfunlar ve kar fırtınaları gibi doğal afetler daha az görülen nadir olaylardır. Neredeyse tüm tanıdık hava olayları troposferde (atmosferin alt kısmı) oluşurr. Hava durumu stratosferde oluşur ve troposferin alt kısımlarında hava durumunu etkileyebilir ama kesin mekanizmalar tam olarak anlaşılamamıştır.
Hava, öncelikle hava basıncı, sıcaklık ve nem bir yerden diğerine farklılıklar nedeniyle oluşur. Bu farklılıklar, tropik bölgelerden enleme göre değişen herhangi bir noktadaki güneş açısı nedeniyle oluşabilir. Başka deyişle, tropik bölgelerden ne kadar uzaksa, güneş açısı o kadar azdır, bu ise güneş ışığının daha büyük yüzeye yayılması nedeniyle bu yerlerin daha soğuk olmasına neden olur.Kutup ve tropik hava arasındaki güçlü sıcaklık zıtlığı, büyük ölçekli atmosferik dolaşım hücrelerine ve jet akışına neden olur.Ekstratropikal siklonlar gibi orta enlemlerdeki hava durumu sistemleri, jet akışı'nın dengesizliklerinden kaynaklanır. Tropik bölgelerdeki musonlar veya düzenli gök gürültülü fırtına sistemleri gibi hava sistemlerine farklı süreçler neden olur.
Dünyanın ekseni yörünge düzlemine göre eğik olduğundan, güneş ışığı yılın farklı zamanlarında farklı açılarda gelir. Haziran ayında Kuzey Yarımküre güneş'e doğru eğilir, bu nedenle herhangi bir Kuzey Yarımküre enleminde güneş ışığı aralık ayına göre o noktaya daha doğrudan düşer. Bu etki mevsimlere neden olur. Binlerce ila yüz binlerce yıl boyunca, Dünya'nın yörünge parametrelerindeki değişiklikler, Dünya tarafından alınan güneş enerjisi miktarını ve dağılımını ve uzun vadeli iklimi etkiler. (Bkz. Milankoviç döngüsü).
Güneşin düzensiz olarak Dünya'yı ısıtması (sıcaklık ve nem gradyan bölgelerinin oluşumu veya frontogenesis), bulutluluk ve yağış şeklinde havanın kendisinden de kaynaklanabilir.Adyabatik geçiş hızı oluşturan daha yüksek yüzey sıcaklıklar ve radyasyonla ısınmanın sonucunda yüksek rakımlar genellikle alçak rakımlardan daha soğuktur. Bazı durumlarda sıcaklık aslında rakımla birlikte artar. Bu hadiseye sıcaklık terselmesi denir ve dağ zirvelerinin aşağı vadilerden daha sıcak olmasına neden olabilir. Bu terslikler sis oluşturabilir ve genellikle gök gürültülü fırtına gelişimini bastıran bir sınır görevi görür. Yerel ölçeklerde, farklı yüzeylerin (okyanuslar, ormanlar, buz tabakaları veya insan yapımı nesneler) yansıtma, pürüzlülük veya nem içeriği gibi farklı fiziksel özellikleri olduğundan sıcaklıkta farklılıklar oluşabilir.
Yüzey sıcaklık farkları da basınç farklarına neden olur. Sıcak yüzey, üzerindeki havayı ısıtarak genleşmesine neden olarak yoğunluğu ve oluşan yüzey hava basıncını düşürür. Oluşan yatay basınç gradyanı havayı daha yüksek basınç bölgelerinden daha alçak basınç bölgelerine doğru hareket ettirerek rüzgar oluşturur ve ardından Dünya'nın dönüşü Coriolis etkisi nedeniyle bu hava akışını saptırır. Bu şekilde oluşan basit sistemler daha karmaşık sistemler ve dolayısıyla diğer hava olaylarını oluşturmak için acil davranış gösterebilir.
Büyük ölçekli örneklere Hadley hücresi, daha küçüklerine ise kıyı meltemleri örnek verilebilir.
Atmosfer kaotik bir sistem'dir. Sonuçta, sistemin bir parçasındaki küçük değişiklikler birikebilir ve büyüyerek sistemin tamamı üzerinde büyük etkilere neden olabilir. Bu atmosferik düzensizlik, hava tahminini gelgitlerden veya çeşitli tutulmalardan daha az tahmin edilebilir yapar. Hava durumunu birkaç günden daha öncesine doğru bir şekilde tahmin etmek zor olsa da, hava tahmincileri meteorolojik araştırma yoluyla bu sınırı genişletmek ve hava tahminindeki mevcut metodolojileri geliştirmek için sürekli çalışırlar. Ancak, gelişmiş tahmin becerisi için üst sınırı zorlamak, yaklaşık iki haftadan daha uzun bir süre öncesinden günlük tahminler yapmak teorik olarak imkansızdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Klimatoloji 24 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., s.3, Erişim tarihi 31 Mayıs 2013
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;:0
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ O'Carroll, Cynthia M. (18 Ekim 2001). . (NASA). 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ NASA. at WebCite (10 March 2013). Retrieved on 27 June 2008.
- ^ John P. Stimac. [1] 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . and wind. Retrieved on 8 May 2008.
- ^ Carlyle H. Wash, Stacey H. Heikkinen, Chi-Sann Liou, and Wendell A. Nuss. A Rapid Cyclogenesis Event during GALE IOP 9. Retrieved on 28 June 2008.
- ^ Brown, Dwayne; Cabbage, Michael; McCarthy, Leslie; Norton, Karen (20 Ocak 2016). . NASA. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2016.
- ^ Windows to the Universe. Earth's Tilt Is the Reason for the Seasons! 8 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on 28 June 2008.
- ^ Milankovitch, Milutin. Canon of Insolation and the Ice Age Problem. Zavod za Udz̆benike i Nastavna Sredstva: Belgrade, 1941. .
- ^ Ron W. Przybylinski. The Concept of Frontogenesis and its Application to Winter Weather Forecasting. 24 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on 28 June 2008.
- ^ Mark Zachary Jacobson (2005). Fundamentals of Atmospheric Modeling (2. bas.). Cambridge University Press. ISBN . OCLC 243560910.
- ^ C. Donald Ahrens (2006). Meteorology Today (8. bas.). Brooks/Cole Publishing. ISBN . OCLC 224863929.
- ^ Michel Moncuquet. Relation between density and temperature. 27 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on 28 June 2008.
- ^ Encyclopedia of Earth. Wind. 9 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on 28 June 2008.
- ^ Spencer Weart. The Discovery of Global Warming. 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on 28 June 2008.
- ^ Lorenz, Edward (July 1969). (PDF). web.mit.edu/. Massachusetts Institute of Technology. 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2017.
- ^ . history.aip.org. January 2017. 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2017.
Meteoroloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hava durumu ya da kisaca hava yasam ve insan aktiviteleri uzerindeki etkisini de goz onune almak kosuluyla atmosferin belirli bir anda belirli bir bolgedeki hali Bazen cogul olarak havalar seklinde kullanilir Hava durumu kavrami ile genellikle uzun donemde gerceklesen yani iklimsel degisimler degil atmosferdeki kisa donemde gerceklesen degisimler kastedilir Gokyuzunun gorus bulutluluk nem yagis sicaklik ve ruzgar durumu gibi cesitli ozelliklerini ifade eder Madeira yakinlarinda orajHava tahmin ve raporlariBelirli bir bolgedeki mevcut hava durumu hava raporu gelecekte beklenen durumlar ise hava tahmini seklinde ilgili meteoroloji otoriteleri tarafindan yayimlanir NedenlerStratokumulus ile cevrilmis Kumulonimbus bulutu Dunya uzerindeki ruzgar bulut yagmur kar sis ve toz firtinalari olagan hava olaylaridir Hortumlar kasirgalar tayfunlar ve kar firtinalari gibi dogal afetler daha az gorulen nadir olaylardir Neredeyse tum tanidik hava olaylari troposferde atmosferin alt kismi olusurr Hava durumu stratosferde olusur ve troposferin alt kisimlarinda hava durumunu etkileyebilir ama kesin mekanizmalar tam olarak anlasilamamistir Hava oncelikle hava basinci sicaklik ve nem bir yerden digerine farkliliklar nedeniyle olusur Bu farkliliklar tropik bolgelerden enleme gore degisen herhangi bir noktadaki gunes acisi nedeniyle olusabilir Baska deyisle tropik bolgelerden ne kadar uzaksa gunes acisi o kadar azdir bu ise gunes isiginin daha buyuk yuzeye yayilmasi nedeniyle bu yerlerin daha soguk olmasina neden olur Kutup ve tropik hava arasindaki guclu sicaklik zitligi buyuk olcekli atmosferik dolasim hucrelerine ve jet akisina neden olur Ekstratropikal siklonlar gibi orta enlemlerdeki hava durumu sistemleri jet akisi nin dengesizliklerinden kaynaklanir Tropik bolgelerdeki musonlar veya duzenli gok gurultulu firtina sistemleri gibi hava sistemlerine farkli surecler neden olur 2015 2021 itibariyla kaydedilmis 1880 den beri 5 En Sicak Kuresel Yil Renkler sicaklik anormalliklerini gosterir NASA Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi NOAA 20 Ocak 2016 Dunyanin ekseni yorunge duzlemine gore egik oldugundan gunes isigi yilin farkli zamanlarinda farkli acilarda gelir Haziran ayinda Kuzey Yarimkure gunes e dogru egilir bu nedenle herhangi bir Kuzey Yarimkure enleminde gunes isigi aralik ayina gore o noktaya daha dogrudan duser Bu etki mevsimlere neden olur Binlerce ila yuz binlerce yil boyunca Dunya nin yorunge parametrelerindeki degisiklikler Dunya tarafindan alinan gunes enerjisi miktarini ve dagilimini ve uzun vadeli iklimi etkiler Bkz Milankovic dongusu Gunesin duzensiz olarak Dunya yi isitmasi sicaklik ve nem gradyan bolgelerinin olusumu veya frontogenesis bulutluluk ve yagis seklinde havanin kendisinden de kaynaklanabilir Adyabatik gecis hizi olusturan daha yuksek yuzey sicakliklar ve radyasyonla isinmanin sonucunda yuksek rakimlar genellikle alcak rakimlardan daha soguktur Bazi durumlarda sicaklik aslinda rakimla birlikte artar Bu hadiseye sicaklik terselmesi denir ve dag zirvelerinin asagi vadilerden daha sicak olmasina neden olabilir Bu terslikler sis olusturabilir ve genellikle gok gurultulu firtina gelisimini bastiran bir sinir gorevi gorur Yerel olceklerde farkli yuzeylerin okyanuslar ormanlar buz tabakalari veya insan yapimi nesneler yansitma puruzluluk veya nem icerigi gibi farkli fiziksel ozellikleri oldugundan sicaklikta farkliliklar olusabilir Yuzey sicaklik farklari da basinc farklarina neden olur Sicak yuzey uzerindeki havayi isitarak genlesmesine neden olarak yogunlugu ve olusan yuzey hava basincini dusurur Olusan yatay basinc gradyani havayi daha yuksek basinc bolgelerinden daha alcak basinc bolgelerine dogru hareket ettirerek ruzgar olusturur ve ardindan Dunya nin donusu Coriolis etkisi nedeniyle bu hava akisini saptirir Bu sekilde olusan basit sistemler daha karmasik sistemler ve dolayisiyla diger hava olaylarini olusturmak icin acil davranis gosterebilir Buyuk olcekli orneklere Hadley hucresi daha kucuklerine ise kiyi meltemleri ornek verilebilir Atmosfer kaotik bir sistem dir Sonucta sistemin bir parcasindaki kucuk degisiklikler birikebilir ve buyuyerek sistemin tamami uzerinde buyuk etkilere neden olabilir Bu atmosferik duzensizlik hava tahminini gelgitlerden veya cesitli tutulmalardan daha az tahmin edilebilir yapar Hava durumunu birkac gunden daha oncesine dogru bir sekilde tahmin etmek zor olsa da hava tahmincileri meteorolojik arastirma yoluyla bu siniri genisletmek ve hava tahminindeki mevcut metodolojileri gelistirmek icin surekli calisirlar Ancak gelismis tahmin becerisi icin ust siniri zorlamak yaklasik iki haftadan daha uzun bir sure oncesinden gunluk tahminler yapmak teorik olarak imkansizdir Ayrica bakinizHava Hava tahmini IklimKaynakca Klimatoloji 24 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde s 3 Erisim tarihi 31 Mayis 2013 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme O Carroll Cynthia M 18 Ekim 2001 NASA 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi NASA at WebCite 10 March 2013 Retrieved on 27 June 2008 John P Stimac 1 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde and wind Retrieved on 8 May 2008 Carlyle H Wash Stacey H Heikkinen Chi Sann Liou and Wendell A Nuss A Rapid Cyclogenesis Event during GALE IOP 9 Retrieved on 28 June 2008 Brown Dwayne Cabbage Michael McCarthy Leslie Norton Karen 20 Ocak 2016 NASA 20 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2016 Windows to the Universe Earth s Tilt Is the Reason for the Seasons 8 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 28 June 2008 Milankovitch Milutin Canon of Insolation and the Ice Age Problem Zavod za Udz benike i Nastavna Sredstva Belgrade 1941 86 17 06619 9 Ron W Przybylinski The Concept of Frontogenesis and its Application to Winter Weather Forecasting 24 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 28 June 2008 Mark Zachary Jacobson 2005 Fundamentals of Atmospheric Modeling 2 bas Cambridge University Press ISBN 978 0 521 83970 9 OCLC 243560910 C Donald Ahrens 2006 Meteorology Today 8 bas Brooks Cole Publishing ISBN 978 0 495 01162 0 OCLC 224863929 Michel Moncuquet Relation between density and temperature 27 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 28 June 2008 Encyclopedia of Earth Wind 9 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 28 June 2008 Spencer Weart The Discovery of Global Warming 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 28 June 2008 Lorenz Edward July 1969 PDF web mit edu Massachusetts Institute of Technology 17 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2017 history aip org January 2017 28 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2017 Meteoroloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz