Kirli Savaş (İspanyolca: Guerra Sucia) ya da taraftarları tarafından isimlendirilen Ulusal Yeniden Yapılanma Süreci (İspanyolca: Proceso de Reorganización Nacional ya da El Proceso), Arjantin'de 1976-1983 yılları arasındaki (bazı kaynaklar 1969 yılında başladığını yazar) kolluk kuvvetleri tarafından düzenlenen antikomünist saldırılar dönemini anlatan terim.
Arjantin Antikomünist İttifakı'nın düzenlediği 'ndan bir görüntü, 1975 | |
Bölge | Arjantin |
---|---|
Saldırı türü | Antikomünist katliam |
Ölü | 7.000 - 30.000 arası |
Yaralı | 150.000 - 250.000 arası |
İşleyenler | Arjantin hükûmeti Arjantin Antikomünist İttifakı |
Hakkında
CIA desteği ile uygulamaya konulan Condor Planı sonrası Arjantin, Bolivya, Brezilya, Paraguay, Şili ve Uruguay hükûmetleri komünist, devrimci ve muhalif örgütlenmeleri yok etmek amacıyla birlikte hareket etme kararı aldılar. Bu süre zarfında bu devletler birer baskı rejimi oluşturarak şiddeti ve sistematik işkenceyi bu örgütlenmeleri bastırmak amacıyla sistematik olarak kullandı.
Bu dönemde devlete bağlı askerler, polisler, birtakım sağcı gruplar ve Arjantin Antikomünist İttifakı, komünizm düşüncesiyle ilişkili olduğunu düşündükleri kişileri kaçırıp öldürmekteydi. Bu kanlı dönemdeki ölü sayısının 7.000 ile 30.000 kişi arasında olduğu tahmin edilmektedir. Bununla birlikte baskı altına alınan veya işkence gören sendikacılar, öğrenciler, gazeteciler ve Marksistler ve Peronistlerle birlikte bu sayının 150.000 - 250.000 arasında olduğu belirtilmektedir. Öldürülen ya da kaçırılan kişilerin aileleri çocuklarını bulmak için on yıllarca süren mücadeleler vermişlerdir.
Bu döneme dair devlet kademesinden ilk özeleştiri Aralık 1985'te, Genelkurmay Başkanı tarafından subayların serbest bırakılması sırasında Askeri Kolej'de Cumhurbaşkanı Raúl Alfonsín'in varlığı sırasında yapıldı. Waldner'in öz eleştirisi, ulusal yaşamın çeşitli sektörleri tarafından övgüyle karşılandı. Bu dönemden sonra Arjantin mahkemeleri yaşananlardan sorumlu kişileri insanlığa karşı suç ve devlet terörizmi kapsamında yargıladı.
Mart 2016'da Vatikan yönetimi, Kirli Savaş'a dair gizli olan arşivlerini açma kararı vermiştir.
Kavramsallaştırma
Günümüzde Arjantin devleti bu dönem yaşananları devlet terörizmi olarak kavramsallaştırmıştır. Arjantin Eğitim ve Spor Bakanlığı'nın resmi internet sitesinde 1930 ve 1983 yılları arasında Arjantin altı darbe yaşandığı, ancak "devlet terörü" ifadesinin yalnızca sonuncuyu, yani bu dönemde yaşananları ifade etmek için kullanıldığı yazılıdır. Bakanlığın sayfasında bu dönem yaşananların devlet terörizmi olduğuna aşağıdaki gerekçeler sunulmuştur;
“ |
| ” |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (PDF) (İspanyolca). Educacionymemoria.educ.ar. 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2019.
- ^ Krause, Otto. (İspanyolca). Instrucción Cívica. 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2019.
- ^ Bayer, Osvaldo; Borón, Atilio; Gambina, Julio (2010). «Apuntes sobre su historia y sus consecuencias. Conclusiones». El Terrorismo de Estado en la Argentina. Espacio Memoria. s. 217. . «(...) si bien durante la última Dictadura militar el Terrorismo de Estado llegó extremos nunca vistos, sus raíces se hunden profundamente en nuestra historia.»
- ^ Videla admitió la muerte y desaparición de "7 u 8 mil personas 18 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca), 13 Nisan 2012, Erişim tarihi: 29 Kasım 2015.
- ^ Fernández Meijide calificó de “mentira” la cifra de 30 mil desaparecidos 20 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (İspanyolca) 3 Ağustos 2009, Erişim tarihi: 29 Kasım 2015.
- ^ Stockwell, J. Reframing the Transitional Justice Paradigm: Women's Affective Memories in Post-Dictatorial Argentina, (İngilizce) Springer Science & Business Media, 2014, vol. 10, s.18.
- ^ Chomsky, Noam Chomsky ile barış yolculuğu, Duvar dergisi, Mart-Nisan 2013, s. 4.
- ^ (İspanyolca). Derechos.org. 14 Şubat 2012. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2019.
- ^ Fraga, Rosendo. (İspanyolca). Ladecadadel70.com.ar. 28 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019.
- ^ Vatikan, Kirli Savaş'ın arşivini açıyor 24 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Sputniknews, 21 Mart 2016, Erişim tarihi: 21 Mart 2016.
- ^ (İspanyolca). Programa Educación y Memoria. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2019.
- ^ Programa Educación y Memoria. «¿Qué fue el terrorismo de Estado?». Archivado desde el original el 21 de diciembre de 2016. Consultado el 19 de octubre de 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirli Savas Ispanyolca Guerra Sucia ya da taraftarlari tarafindan isimlendirilen Ulusal Yeniden Yapilanma Sureci Ispanyolca Proceso de Reorganizacion Nacional ya da El Proceso Arjantin de 1976 1983 yillari arasindaki bazi kaynaklar 1969 yilinda basladigini yazar kolluk kuvvetleri tarafindan duzenlenen antikomunist saldirilar donemini anlatan terim Kirli Savas Guerra SuciaArjantin Antikomunist Ittifaki nin duzenledigi ndan bir goruntu 1975Bolge ArjantinSaldiri turuAntikomunist katliamOlu7 000 30 000 arasiYarali150 000 250 000 arasiIsleyenlerArjantin hukumeti Arjantin Antikomunist IttifakiHakkindaCIA destegi ile uygulamaya konulan Condor Plani sonrasi Arjantin Bolivya Brezilya Paraguay Sili ve Uruguay hukumetleri komunist devrimci ve muhalif orgutlenmeleri yok etmek amaciyla birlikte hareket etme karari aldilar Bu sure zarfinda bu devletler birer baski rejimi olusturarak siddeti ve sistematik iskenceyi bu orgutlenmeleri bastirmak amaciyla sistematik olarak kullandi Bu donemde devlete bagli askerler polisler birtakim sagci gruplar ve Arjantin Antikomunist Ittifaki komunizm dusuncesiyle iliskili oldugunu dusundukleri kisileri kacirip oldurmekteydi Bu kanli donemdeki olu sayisinin 7 000 ile 30 000 kisi arasinda oldugu tahmin edilmektedir Bununla birlikte baski altina alinan veya iskence goren sendikacilar ogrenciler gazeteciler ve Marksistler ve Peronistlerle birlikte bu sayinin 150 000 250 000 arasinda oldugu belirtilmektedir Oldurulen ya da kacirilan kisilerin aileleri cocuklarini bulmak icin on yillarca suren mucadeleler vermislerdir Bu doneme dair devlet kademesinden ilk ozelestiri Aralik 1985 te Genelkurmay Baskani tarafindan subaylarin serbest birakilmasi sirasinda Askeri Kolej de Cumhurbaskani Raul Alfonsin in varligi sirasinda yapildi Waldner in oz elestirisi ulusal yasamin cesitli sektorleri tarafindan ovguyle karsilandi Bu donemden sonra Arjantin mahkemeleri yasananlardan sorumlu kisileri insanliga karsi suc ve devlet terorizmi kapsaminda yargiladi Mart 2016 da Vatikan yonetimi Kirli Savas a dair gizli olan arsivlerini acma karari vermistir KavramsallastirmaGunumuzde tarihsel anma muzesi olarak kullanilan Kirli Savas doneminde muhalifler burada tutulup sistematik olarak iskenceden gecirilip oldurulmekteydi Gunumuzde Arjantin devleti bu donem yasananlari devlet terorizmi olarak kavramsallastirmistir Arjantin Egitim ve Spor Bakanligi nin resmi internet sitesinde 1930 ve 1983 yillari arasinda Arjantin alti darbe yasandigi ancak devlet teroru ifadesinin yalnizca sonuncuyu yani bu donemde yasananlari ifade etmek icin kullanildigi yazilidir Bakanligin sayfasinda bu donem yasananlarin devlet terorizmi olduguna asagidaki gerekceler sunulmustur Siyasi muhalifleri ortadan kaldirmak ve tum nufusunu hapsetme zorla surgunler yasaklar sansur ve gozetleme ve temel olarak gizli tutuklama merkezlerinin kullanimi gibi cesitli baski mekanizmalariyla korkutmak icin siddet kullanimi Terorun sosyal ve politik bir disiplin olusturmak amaci icin yalitilmis veya istisnai bir sekilde degil surekli bir sekilde kullanilmasi Devletten gelen siddet politik ve sosyal egemenligin kuralini veya sistematik bir teror politikasini ifade eder Tum bu eylemlerin rejimin dusmani oldugu dusunulenlere karsi herhangi bir yasal cercevenin disinda veya hakli bir yasal kurgu altinda gizlice icra edilenlerin yerine getirilmesi Siyasi dusmanin insanlik disi hale getirilmesi insanlarin sistematik olarak ortadan kaldirilmasi tarihlerinin tum izlerinin silinmesi en uc sekli ile bebeklerin kacirilmasi anlamina gelebilir Devletin teknik kaynaklarinin toplu cinayetlerinde kullanilmasi Terorun icsellestirilmesi yoluyla sosyal baglarin dagilmasi devlete karsi supheli faaliyetler olarak kategorize edilmesi Ayrica bakinizTacuara Milliyetci HareketiKaynakca PDF Ispanyolca Educacionymemoria educ ar 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2019 Krause Otto Ispanyolca Instruccion Civica 30 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2019 Bayer Osvaldo Boron Atilio Gambina Julio 2010 Apuntes sobre su historia y sus consecuencias Conclusiones El Terrorismo de Estado en la Argentina Espacio Memoria s 217 ISBN 978 987 23578 7 0 si bien durante la ultima Dictadura militar el Terrorismo de Estado llego extremos nunca vistos sus raices se hunden profundamente en nuestra historia Videla admitio la muerte y desaparicion de 7 u 8 mil personas 18 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca 13 Nisan 2012 Erisim tarihi 29 Kasim 2015 Fernandez Meijide califico de mentira la cifra de 30 mil desaparecidos 20 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca 3 Agustos 2009 Erisim tarihi 29 Kasim 2015 Stockwell J Reframing the Transitional Justice Paradigm Women s Affective Memories in Post Dictatorial Argentina Ingilizce Springer Science amp Business Media 2014 vol 10 s 18 Chomsky Noam Chomsky ile baris yolculugu Duvar dergisi Mart Nisan 2013 s 4 Ispanyolca Derechos org 14 Subat 2012 14 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2019 Fraga Rosendo Ispanyolca Ladecadadel70 com ar 28 Ocak 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2019 Vatikan Kirli Savas in arsivini aciyor 24 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sputniknews 21 Mart 2016 Erisim tarihi 21 Mart 2016 Ispanyolca Programa Educacion y Memoria 21 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2019 Programa Educacion y Memoria Que fue el terrorismo de Estado Archivado desde el original el 21 de diciembre de 2016 Consultado el 19 de octubre de 2016