Hidrometalurji temel olarak, sıvı kimyasalların kullanılmasıyla uygulanan ekstraktif metalurji yöntemlerden biridir. Temel amaç, kıymetli metalleri cevherden ayırmak, zenginleştirmek veya geri dönüştürmektir.
Hidrometalurji üç başlık altında incelenebilir:
- Liç
- Safsızlaştırma
- Metal Kazanımı
Liç
Liç işlemi, çözücü özellik gösteren sıvı kimyasalları kullanarak kıymetli metalleri kazanma işlemidir. Zenginleştirilmek istenilen metal, kimyasallarla (genelde asit veya baz) çözündürülerek çözeltiye alınır. Seçilen kimyasaların türü ve konsantresi, çözündürülmek istenilen metalin özelliklerine göre değişim gösterebilir. Liç verimi pH değişimi, sıcaklık, oksidasyon potansiyeli gibi değişkenlerden etkilenebilir.
Temel türleri: Yerinde liç, yığın liçi ve kolon liçidir.
Safsızlaştırma
Liç sonucunda metal ile birlikte, cevherde var olan diğer metaller de çözeltiye alınmış olabilir. Bu aşamada, istenmeyen metallerin çözeltiden uzaklaştırılması amaçlanır. Safsızlaştırma için uygulanabilecek belli yöntemler vardır. Bunlardan bazıları:
- (SX)
- Sementasyon
Solvent ekstraksiyon
Solvent ekstraksiyonda esas amaç, istenilen metali, farklı faza geçirerek ayırmaktır. Solvent ekstraksiyonda bu amaçla kullanılan karışıma genelde organik çözücü adı verilir.
Organik çözücü, yüklü çözelti üzerinde kullanıldığında, kıymetli metaller organiğe geçerler. Sonuçta yüklenmiş organik ve yüksüz çözelti elde edilmiş olur. Bu şekilde elde edilen yüksüz çözelti, proseste tekrar kullanılabilir. Bu aşamada elde edilen yüklü organik ise elektrokazanım ile metalden ayrılabilir.
İyon değiştirme
Doğal zeolit, reçine, aktif karbon gibi maddeler kullanılarak anyon-katyon değişimi sayesinde metaller kazanılabilir.
Metal Kazanımı
Hidrometalurjide son adım metal kazanımıdır. Sıvı faza geçirildikten sonra safsızlaştırılan metal, bu adımda tekrar katı faza geçirilerek kazanılır. Bu adım sonrasında elde edilen metal, hammadde olarak kullanılabileceği gibi, daha ileri rafinasyon işlemlerinde de kullanılabilir. Bu amaçla kullanılabilecek yöntemlerden bazıları:
- Elektrokazanım
- Gaz ile İndirgeme
- Metal ile Çöktürme
Elektrokazanım
Temel olarak, metal içeren çözelti içinden elektrik akımı geçirilmesi sonucu metalin indirgenmesi ve katot plakalar üzerinde birikmesi şeklinde uygulanır.
Metal ile Çöktürme
Çözelti içerisine, daha aktif bir metal (Genelde Zn) talaşı karıştırılmasıyla uygulanır. Çözeltiye eklenen talaş içindeki metal çözeltiye geçerken, kıymetli metal indirgenerek katı faza geçer ve tabada çökerek birikmeye başlar.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hidrometalurji temel olarak sivi kimyasallarin kullanilmasiyla uygulanan ekstraktif metalurji yontemlerden biridir Temel amac kiymetli metalleri cevherden ayirmak zenginlestirmek veya geri donusturmektir Hidrometalurji uc baslik altinda incelenebilir Lic Safsizlastirma Metal KazanimiLicLic islemi cozucu ozellik gosteren sivi kimyasallari kullanarak kiymetli metalleri kazanma islemidir Zenginlestirilmek istenilen metal kimyasallarla genelde asit veya baz cozundurulerek cozeltiye alinir Secilen kimyasalarin turu ve konsantresi cozundurulmek istenilen metalin ozelliklerine gore degisim gosterebilir Lic verimi pH degisimi sicaklik oksidasyon potansiyeli gibi degiskenlerden etkilenebilir Temel turleri Yerinde lic yigin lici ve kolon licidir SafsizlastirmaLic sonucunda metal ile birlikte cevherde var olan diger metaller de cozeltiye alinmis olabilir Bu asamada istenmeyen metallerin cozeltiden uzaklastirilmasi amaclanir Safsizlastirma icin uygulanabilecek belli yontemler vardir Bunlardan bazilari SX SementasyonSolvent ekstraksiyon Solvent ekstraksiyonda esas amac istenilen metali farkli faza gecirerek ayirmaktir Solvent ekstraksiyonda bu amacla kullanilan karisima genelde organik cozucu adi verilir Organik cozucu yuklu cozelti uzerinde kullanildiginda kiymetli metaller organige gecerler Sonucta yuklenmis organik ve yuksuz cozelti elde edilmis olur Bu sekilde elde edilen yuksuz cozelti proseste tekrar kullanilabilir Bu asamada elde edilen yuklu organik ise elektrokazanim ile metalden ayrilabilir Iyon degistirme Dogal zeolit recine aktif karbon gibi maddeler kullanilarak anyon katyon degisimi sayesinde metaller kazanilabilir Metal KazanimiHidrometalurjide son adim metal kazanimidir Sivi faza gecirildikten sonra safsizlastirilan metal bu adimda tekrar kati faza gecirilerek kazanilir Bu adim sonrasinda elde edilen metal hammadde olarak kullanilabilecegi gibi daha ileri rafinasyon islemlerinde de kullanilabilir Bu amacla kullanilabilecek yontemlerden bazilari Elektrokazanim Gaz ile Indirgeme Metal ile CokturmeElektrokazanim Temel olarak metal iceren cozelti icinden elektrik akimi gecirilmesi sonucu metalin indirgenmesi ve katot plakalar uzerinde birikmesi seklinde uygulanir Metal ile Cokturme Cozelti icerisine daha aktif bir metal Genelde Zn talasi karistirilmasiyla uygulanir Cozeltiye eklenen talas icindeki metal cozeltiye gecerken kiymetli metal indirgenerek kati faza gecer ve tabada cokerek birikmeye baslar