Rudolf Slansky (31 Temmuz 1901 - 3 Aralık 1952), Çekoslovakya'nın komünist siyasetçisi. II. Dünya Savaşı'nın ardından komünist partinin genel sekreterliği görevinde bulunan ve Çekoslovakya'daki komünizm hareketinin önde gelen isimlerindendir.
Rudolf Slansky | |
---|---|
Doğum | 31 Temmuz 1901 , Avusturya-Macaristan |
Ölüm | 03 Aralık 1952 (51 yaşında) Prag, Çekoslovakya |
Meslek | Politikacı |
Yugoslavya'nın lideri Tito ile SSSCB'nin lideri Stalin'in arasındaki uyuşmazlıktan sonra Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa Ülkeleri'nin daha fazla ayrışmasını önlemek adına uydu ülkeler arasında komünist parti liderlerinin egale edilme işlemi başladı.
Bu liderler arasında Çekoslovakya'da bulunan Rudolf Slansky'de bulunuyordı ve beraber tutuklandığı 14 komünist lider ile yargılanarak idam edildi.
Hayatı
Günümüzde Çekya'nın Plzen bölgesinde bulunan kentinde doğdu. Yahudi bir ailede dünyaya gelerek, ilk eğitimini de Plzende aldı.
I. Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile birlikte başkent Prag'a taşındı. Prag'da Marksist gruplar ile vakit geçirmeye başladı. 1921 yılına gelindiğinde ise Slansky, Çek Sosyal Demokrat Partisi'nden ayrılarak Çekoslovakya Komünist Partisi'ne geçti. Parti içinde hızla yükselerek, Klement Gottwald'ın yardımcısı oldu.
Slansky, 1929 ve 1935 yılları arasında Komünist Partisi'nin yasadışı olması nedeni ile saklanarak yaşamına devam etti. 1935 yılında partinin siyasi partiler arasında aktif siyaset yapma kararı çıktıktan sonra, meclise seçildi. Ancak kazandığı bu yetkiler Münih Antlaşması ile Çekoslovakya bölündüğü için elinden alındı. Ardından 1938 yılında Nazi Almanyası, Sudetenland'ı işgal edince SSCB'ye kaçtı.
Sovyetler'de faaliyetlerine devam ederek Moskova'da bulunan Moskova Radyosu'nda çalıştı. Burada Çekoslovakya'ya üzerine yayınlarda çalıştı. 1941 ve 1942 yılları arasında Moskova Muharebesi'ne yakından tanıklık etti.
Moskova'da Slánský, Moskova Radyosu üzerinden Çekoslovakya'ya yapılan yayınlarda çalıştı. 1941-42 kışında Moskova'nın Almanlara karşı savunmasını yaşadı. Moskova'daki deneyimi, onu Sovyet Komünistleri ve parti disiplinini sürdürmek için tercih ettikleri genellikle acımasız yöntemlerle temasa geçirdi.
1943 yılında Moskova sokaklarında, dolaşırken Slansky'nin kızı Nadia kaçırıldı. Ancak ne çocuk ne failler bulunamadı. Eşi Josefa Slanska, 1969 tarihindeki anılarında; polise müracat ettiklerini hatta bizzat Stalin'e mektup gönderdiklerini ancak bunların cevapsız kaldığını belirtti.
1944 yılında ise sürgünde olduğu Sovyetler'de Çekoslovak ordu birliklerini direniş için örgütleme çalışmalarında bulundu. Daha sonra Slovak Ulusal Ayaklanması'na katılmak için Çekoslovakya'ya geri döndü.
Savaş Sonrası Dönemi
II. Dünya Savaşı bittikten sonra, Slansky ve onun gibi Londra'da Moskova'da olan diğer liderler sürgünden geri döndü. Edvard Benes ile birlikte Ulusal Cephe için örgütleme çalışmalarında bulundular. Takvimler 1946 yılını gösterdiğinde Slansky, Çekoslovakya Komünist Partisi'nin genel sekterliğine seçildi. Ardından gelecek seçimlerde oluşan koalisyon hükümetine liderlik eden, partisinin başkanı Gottwald'in ardından gelen ikinci adam olarak yer aldı.
1948 Çekoslovakya Darbesi ile Komünist Parti'nin iktidarı ele geçirmesiyle birlikte, Gottwald'ın ardından ülkenin en güçlü adamı konumuna geldi. 2 yılın ardından Gottwal, Slansky'nin iki yakın arkadaşını partiye karşı suç işlemek ile suçladı. Yeterli nüfuza sahip olamadığı için Slansky, arkadaşlarının tasviyesinde yer aldı. Daha sonra ekonomik ve sanayi alanlardan da sorumlu kişi haline getirildi. Bununla birlikte halkın sevdiği kişi konumuna geldi ve Sosyalizm Nişanı ile ödüllendirilmesini sağladı. Sosyalizme övgü yazılarından, konuşmalarından sonra "Sosyalizmin Zaferine Doğru" başlıklı bir kitap yayınlamayı planladı.
Yargı Süreci
1952'nin Kasım ayında Slansky ve 13 Komünist Parti bürokratı tutuklandı. Tutuklananlar arasında bulunan 10 kişi ise Yahudi idi. Bu sebeple mahkemede Titoist ve Siyonist olmakla suçlandılar. Bu gelişmeler ise Tito ve SSCB'nin birbirlerinden uzaklaştığı dönemdeydi. SSCB artık siyonizme karşı bir yerdeydi ve doğu bloğundaki ülkelerin iktidarını elinde tutmak istiyordu. Julis Fucik'in intikamını alacaklarına inanıyorlardı.
Bazı tarihçilere göre Stalin, doğu bloğu ülkelerden tam itaat istediği için bu yola başvurmuştur. Ulusalcı olanları tasviye etmek ile tehdit etti. Bu teoriden çıkarak Gottwald, kendi güvenliği için ortağı olan Slansky'i gözden çıkarmıştır. Ancak bazı tarihçiler ise Slansky ve Gottwald'in rekabet içerisinde olduklarını belirtiyor. 1948 darbesinin ardından genel sekreterlikte gücünü arttıran Slansky'nin birçok destekçesini hükûmet içerisine yerleştirdiğini dile getiriyorlar. Stalin ise bu durum karşısında Gottwald'i destekledi.
Slansky tutuklanmasının ardından cezaevine gönderildi. Burada işkenceye maruz kalarak, intihar girişimlerinde bulundu.
20 Kasım 1952 yılında başlayan yargılama süreci 8 gün sürdü. Slansky, yargı süreci boyunca antisemitizm açıklamaları ile dikkat çekti. 1930'lu yıllarda gerçekleşen Moskova Davaları'ndaki gibi tüm suçlamaları kabul ettiler ve ölüm cezası talep ettiler. Bunun ardından Rudolf Slansky, Amerika'nın hizmetinde olan Torçkist, Titoist ve Siyonist eylemlerden suçlu bulundu. 3 Aralık günü idam edildi. Daha sonra cesedi yakılarak Prag'ın dışında bir yerde savruldu.
Ölümünden Sonra
Stalin'in ölümüyle birlikte Slansky, 'nin söylemleri ile yerildi. Stalinist sorgulama ve mahekeme süreçlerini Çekoslovakya'ya getirdiği için arkasından konuşuldu.
1963 yılında Çekoslovakya'daki değişim rüzgarları sırasındaki Slansk ve arkadaşları aklandı. 1989 yılında gerçekleşen Kadife Devrim ile birlikte göreve gelen Vaclav Havel, Slansky'nin oğlunu Çek Sovyetler Birliği büyükelçisi olarak atadı.
Stalin'in etkisi altında kalan Çekoslovakya'da komünist parti içerisinde idam edilen en güçlü isim Rudolf Slansky'di. Daha sonra bu uygulama kaldırılarak, gözden çıkarılan politikacıların emekli olmaları istendi.
Kaynakça
- ^ Lukes 1999: 161-162
- ^ In the West prior to 1990, the "Communist countries" east of Germany, Austria, and Italy, and west of the Soviet Union, were collectively known as "Eastern Europe".
- ^ "Czech Party Again Ousts Mrs. Slansky". The New York Times. 28 Aralık 1970. 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019.
Rudolf Slansky, former secretary general of the Czecho slovak Communist party and a Jew
- ^ Slánská, Josefa 1969: 121-125, cited at Lukeš: 7
- ^ recounted another version (which Bilík claimed to have been told in prison by Evžen Löbl (Eugen Loebl), a co-defendant in the future , and which was later published in English). According to Bilík, Rudolf Slánský allegedly discovered that his daughter had been abducted by the wife of a high-ranking Soviet official, and was said to be too intimidated by the power of such people in the Soviet system to try and retrieve his daughter. This apparently fourth hand account is published online at Paměť národa (Website), including the sound recording of Bilík's narration. 5 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Brent, Jonathan and Naumov, Vladimir P., Stalin's Last Crime, John Murray (Publishers), London, 2003, page 191
- ^ Stokes, Gale. From Stalinism to Pluralism: A Documentary History of Eastern Europe Since 1945. 1996, page 66.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rudolf Slansky 31 Temmuz 1901 3 Aralik 1952 Cekoslovakya nin komunist siyasetcisi II Dunya Savasi nin ardindan komunist partinin genel sekreterligi gorevinde bulunan ve Cekoslovakya daki komunizm hareketinin onde gelen isimlerindendir Rudolf SlanskyDogum31 Temmuz 1901 1901 07 31 Avusturya MacaristanOlum03 Aralik 1952 51 yasinda Prag CekoslovakyaMeslekPolitikaci Yugoslavya nin lideri Tito ile SSSCB nin lideri Stalin in arasindaki uyusmazliktan sonra Sovyetler Birligi ile Dogu Avrupa Ulkeleri nin daha fazla ayrismasini onlemek adina uydu ulkeler arasinda komunist parti liderlerinin egale edilme islemi basladi Bu liderler arasinda Cekoslovakya da bulunan Rudolf Slansky de bulunuyordi ve beraber tutuklandigi 14 komunist lider ile yargilanarak idam edildi HayatiGunumuzde Cekya nin Plzen bolgesinde bulunan kentinde dogdu Yahudi bir ailede dunyaya gelerek ilk egitimini de Plzende aldi I Dunya Savasi nin sona ermesi ile birlikte baskent Prag a tasindi Prag da Marksist gruplar ile vakit gecirmeye basladi 1921 yilina gelindiginde ise Slansky Cek Sosyal Demokrat Partisi nden ayrilarak Cekoslovakya Komunist Partisi ne gecti Parti icinde hizla yukselerek Klement Gottwald in yardimcisi oldu Slansky 1929 ve 1935 yillari arasinda Komunist Partisi nin yasadisi olmasi nedeni ile saklanarak yasamina devam etti 1935 yilinda partinin siyasi partiler arasinda aktif siyaset yapma karari ciktiktan sonra meclise secildi Ancak kazandigi bu yetkiler Munih Antlasmasi ile Cekoslovakya bolundugu icin elinden alindi Ardindan 1938 yilinda Nazi Almanyasi Sudetenland i isgal edince SSCB ye kacti Sovyetler de faaliyetlerine devam ederek Moskova da bulunan Moskova Radyosu nda calisti Burada Cekoslovakya ya uzerine yayinlarda calisti 1941 ve 1942 yillari arasinda Moskova Muharebesi ne yakindan taniklik etti Moskova da Slansky Moskova Radyosu uzerinden Cekoslovakya ya yapilan yayinlarda calisti 1941 42 kisinda Moskova nin Almanlara karsi savunmasini yasadi Moskova daki deneyimi onu Sovyet Komunistleri ve parti disiplinini surdurmek icin tercih ettikleri genellikle acimasiz yontemlerle temasa gecirdi 1943 yilinda Moskova sokaklarinda dolasirken Slansky nin kizi Nadia kacirildi Ancak ne cocuk ne failler bulunamadi Esi Josefa Slanska 1969 tarihindeki anilarinda polise muracat ettiklerini hatta bizzat Stalin e mektup gonderdiklerini ancak bunlarin cevapsiz kaldigini belirtti Merkez Komitesi Toplantisi 1948 soldan saga Marie Svermova Slansky Gottwald Antonin Zapotocky Vaclav Nosek 1944 yilinda ise surgunde oldugu Sovyetler de Cekoslovak ordu birliklerini direnis icin orgutleme calismalarinda bulundu Daha sonra Slovak Ulusal Ayaklanmasi na katilmak icin Cekoslovakya ya geri dondu Savas Sonrasi DonemiII Dunya Savasi bittikten sonra Slansky ve onun gibi Londra da Moskova da olan diger liderler surgunden geri dondu Edvard Benes ile birlikte Ulusal Cephe icin orgutleme calismalarinda bulundular Takvimler 1946 yilini gosterdiginde Slansky Cekoslovakya Komunist Partisi nin genel sekterligine secildi Ardindan gelecek secimlerde olusan koalisyon hukumetine liderlik eden partisinin baskani Gottwald in ardindan gelen ikinci adam olarak yer aldi 1948 Cekoslovakya Darbesi ile Komunist Parti nin iktidari ele gecirmesiyle birlikte Gottwald in ardindan ulkenin en guclu adami konumuna geldi 2 yilin ardindan Gottwal Slansky nin iki yakin arkadasini partiye karsi suc islemek ile sucladi Yeterli nufuza sahip olamadigi icin Slansky arkadaslarinin tasviyesinde yer aldi Daha sonra ekonomik ve sanayi alanlardan da sorumlu kisi haline getirildi Bununla birlikte halkin sevdigi kisi konumuna geldi ve Sosyalizm Nisani ile odullendirilmesini sagladi Sosyalizme ovgu yazilarindan konusmalarindan sonra Sosyalizmin Zaferine Dogru baslikli bir kitap yayinlamayi planladi Yargi Sureci1952 nin Kasim ayinda Slansky ve 13 Komunist Parti burokrati tutuklandi Tutuklananlar arasinda bulunan 10 kisi ise Yahudi idi Bu sebeple mahkemede Titoist ve Siyonist olmakla suclandilar Bu gelismeler ise Tito ve SSCB nin birbirlerinden uzaklastigi donemdeydi SSCB artik siyonizme karsi bir yerdeydi ve dogu blogundaki ulkelerin iktidarini elinde tutmak istiyordu Julis Fucik in intikamini alacaklarina inaniyorlardi Bazi tarihcilere gore Stalin dogu blogu ulkelerden tam itaat istedigi icin bu yola basvurmustur Ulusalci olanlari tasviye etmek ile tehdit etti Bu teoriden cikarak Gottwald kendi guvenligi icin ortagi olan Slansky i gozden cikarmistir Ancak bazi tarihciler ise Slansky ve Gottwald in rekabet icerisinde olduklarini belirtiyor 1948 darbesinin ardindan genel sekreterlikte gucunu arttiran Slansky nin bircok destekcesini hukumet icerisine yerlestirdigini dile getiriyorlar Stalin ise bu durum karsisinda Gottwald i destekledi Slansky tutuklanmasinin ardindan cezaevine gonderildi Burada iskenceye maruz kalarak intihar girisimlerinde bulundu 20 Kasim 1952 yilinda baslayan yargilama sureci 8 gun surdu Slansky yargi sureci boyunca antisemitizm aciklamalari ile dikkat cekti 1930 lu yillarda gerceklesen Moskova Davalari ndaki gibi tum suclamalari kabul ettiler ve olum cezasi talep ettiler Bunun ardindan Rudolf Slansky Amerika nin hizmetinde olan Torckist Titoist ve Siyonist eylemlerden suclu bulundu 3 Aralik gunu idam edildi Daha sonra cesedi yakilarak Prag in disinda bir yerde savruldu Olumunden SonraStalin in olumuyle birlikte Slansky nin soylemleri ile yerildi Stalinist sorgulama ve mahekeme sureclerini Cekoslovakya ya getirdigi icin arkasindan konusuldu 1963 yilinda Cekoslovakya daki degisim ruzgarlari sirasindaki Slansk ve arkadaslari aklandi 1989 yilinda gerceklesen Kadife Devrim ile birlikte goreve gelen Vaclav Havel Slansky nin oglunu Cek Sovyetler Birligi buyukelcisi olarak atadi Stalin in etkisi altinda kalan Cekoslovakya da komunist parti icerisinde idam edilen en guclu isim Rudolf Slansky di Daha sonra bu uygulama kaldirilarak gozden cikarilan politikacilarin emekli olmalari istendi Kaynakca Lukes 1999 161 162 In the West prior to 1990 the Communist countries east of Germany Austria and Italy and west of the Soviet Union were collectively known as Eastern Europe Czech Party Again Ousts Mrs Slansky The New York Times 28 Aralik 1970 16 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2019 Rudolf Slansky former secretary general of the Czecho slovak Communist party and a Jew Slanska Josefa 1969 121 125 cited at Lukes 7 recounted another version which Bilik claimed to have been told in prison by Evzen Lobl Eugen Loebl a co defendant in the future and which was later published in English According to Bilik Rudolf Slansky allegedly discovered that his daughter had been abducted by the wife of a high ranking Soviet official and was said to be too intimidated by the power of such people in the Soviet system to try and retrieve his daughter This apparently fourth hand account is published online at Pamet naroda Website including the sound recording of Bilik s narration 5 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Brent Jonathan and Naumov Vladimir P Stalin s Last Crime John Murray Publishers London 2003 page 191 Stokes Gale From Stalinism to Pluralism A Documentary History of Eastern Europe Since 1945 1996 page 66