Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kızıl Kilise (Gürcüce: წითელი ეკლესია), tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı Güzelyurt köyünün sınırları içinde bir köydü. Bugün Güzelyurt'un bir mahallesidir.
Tarihçe
Kızıl Kilise adının, Gürcüce aynı anlamdaki Tziteli Eklesia (წითელი ეკლესია) çevrildiği tahmin edilmektedir. Köyün yer aldığı Artani, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köye adını veren kilise de bu dönemden kalmıştır.
Kızıl Kilise köyü, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg (Büyük Ardahan) livasında Meşe nahiyesine bağlıydı. Osmanlı idaresinin Kızıl Kilisa (قزیل كلیسا) şeklinde kaydettiği köy, bu sırada tamamen boşalmış bulunuyordu. Buna rağmen köye Osmanlı idaresi tarafından 4.000 akçeden oluşan bir vergi yazılmıştı.
Kızıl Kilise köyü, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde de Kızıl Kilisa (قزیل كلیسا) şeklinde yazılmıştır. Hicri 1140 (1727/1728) yılındaki kayda göre, aynı idari konuma sahip olan köy zeamet olarak Murtaza adında birine verilmişti ve 4.000 akçe vergi öngörülmüştü.
Birinci Dünya Savaşı yıllarında Ardahan Bölgesi'ni gezen Gürcü gazeteci Konstantine Martvileli, Kızıl Kilisa'nın (ყიზილ კილისა) terk edilmiş bir köy olduğunu, köyün üst tarafında güzel beyaz taşlardan inşa edilmiş büyükçe güzel bir kilisenin duvarlarının ayakta ama kalan kısmının yıkılmış olduğunu yazmıştır. Kızılkilise günümüzde Güzelyurt köyünün bir mahallesidir.
Eski köy yerleşiminin güney ucunda terk edilmiş bir evin duvarında üzerinde Ermenice yazı bulunan bit taş tespit edilmiştir. Bir köylünün evinin duvarındaki bir taşta da zarar gördüğü için okunamayan başka bir yazı bulunmaktadır. Aynı evde haç figürlü bir taş korunmaktadır. Bu taşlar Martvileli'nin sözünü ettiği yıkık kiliseden kalmış olabilir.
Kaynakça
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 190. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 550". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2025.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 190. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 550". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2025.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ეიალეთის ჯაბა დავთარი), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 256". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2025.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" ("არტაანის მხარეში"), Sakartvelo gazetesi, 8 (21) Ekim 1917, sayı 221". 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2025.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 86. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" ("არტაანის მხარეში"), Sakartvelo gazetesi, 8 (21) Ekim 1917, sayı 221". 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2025.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kizil Kilise Gurcuce წითელი ეკლესია tarihsel Artani bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin merkez ilcesine bagli Guzelyurt koyunun sinirlari icinde bir koydu Bugun Guzelyurt un bir mahallesidir TarihceKizil Kilise adinin Gurcuce ayni anlamdaki Tziteli Eklesia წითელი ეკლესია cevrildigi tahmin edilmektedir Koyun yer aldigi Artani tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Koye adini veren kilise de bu donemden kalmistir Kizil Kilise koyu 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan i Buzurg Buyuk Ardahan livasinda Mese nahiyesine bagliydi Osmanli idaresinin Kizil Kilisa قزیل كلیسا seklinde kaydettigi koy bu sirada tamamen bosalmis bulunuyordu Buna ragmen koye Osmanli idaresi tarafindan 4 000 akceden olusan bir vergi yazilmisti Kizil Kilise koyu Cildir Eyaleti nin 1694 1732 donemini kapsayan Osmanli cebe defterinde de Kizil Kilisa قزیل كلیسا seklinde yazilmistir Hicri 1140 1727 1728 yilindaki kayda gore ayni idari konuma sahip olan koy zeamet olarak Murtaza adinda birine verilmisti ve 4 000 akce vergi ongorulmustu Birinci Dunya Savasi yillarinda Ardahan Bolgesi ni gezen Gurcu gazeteci Konstantine Martvileli Kizil Kilisa nin ყიზილ კილისა terk edilmis bir koy oldugunu koyun ust tarafinda guzel beyaz taslardan insa edilmis buyukce guzel bir kilisenin duvarlarinin ayakta ama kalan kisminin yikilmis oldugunu yazmistir Kizilkilise gunumuzde Guzelyurt koyunun bir mahallesidir Eski koy yerlesiminin guney ucunda terk edilmis bir evin duvarinda uzerinde Ermenice yazi bulunan bit tas tespit edilmistir Bir koylunun evinin duvarindaki bir tasta da zarar gordugu icin okunamayan baska bir yazi bulunmaktadir Ayni evde hac figurlu bir tas korunmaktadir Bu taslar Martvileli nin sozunu ettigi yikik kiliseden kalmis olabilir Kaynakca 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 190 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 550 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2025 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 190 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 550 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2025 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 ჩილდირის ეიალეთის ჯაბა დავთარი Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 256 30 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2025 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde არტაანის მხარეში Sakartvelo gazetesi 8 21 Ekim 1917 sayi 221 19 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2025 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 86 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 0 7362 5 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde არტაანის მხარეში Sakartvelo gazetesi 8 21 Ekim 1917 sayi 221 19 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2025