Caltanissetta (Sicilyaca: Cartanissètta),İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'nde aynı ismi taşıyan Caltanissetta ili merkezi olan bir komün ve şehirdir.
Caltanissetta | |
---|---|
Comune di Caltanissetta | |
Caltanissetta | |
Ülke | İtalya |
Bölge | Sicilya Özerk Bölgesi |
İl | Caltanissetta ili |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Roberto Gambino |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 421,5 km² |
Rakım | 568 m |
Nüfus (30 Nisan 2017) | |
• Toplam | 62,797 |
• Yoğunluk | 150/km² |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Posta kodu | 93100 |
Alan kodu | 0934 |
Resmî site www.comune.caltanissetta.it |
Tarihçe
Sicilya adası yerli halkı olan "Siciani" tarafından küçük bir köysel yerleşke olarak kuruldu. MÖ 7'de Greklerin Sicilya adasına gelmesi ile Sirakuza'ya bağlandı. Greklerin idaresi altında bir şehir olarak gelişti. Çok geçmeden şehir surları ve merkezi akropol kuruldu ve Yunan tanrıçalarına tapınaklar ve mezarlar Akropol ve civarına yapıldı. "Nissa" ismi ilk defa MÖ 397'de belgelenmiştir. Roma ile Kartaca arasındaki İkinci Punik Savaşları sonunda Sicilya Romalılar idaresi altına girdi.
Şehrin günümüzdeki mevkiye yerleşmesi ilk defa Bizans'lıların 8. yüzyılın ikinci yarısında yaptıkları Pietrarosa kalesiyle olmuştur. Arapların 846'da Sicilya'yı ele geçirmesi ile şehre ve kaleye (şimdiki şehir adının aslı olan) "Kal'at el-Nisa (Kadınlar Kalesi)" adı verilmiş ve 300 Tunuslu müslüman aile şehre ve kalesine yerleştirilmiştir. 240 yıl süren müslüman Arap hakimiyetinden sonra 1087'de Sicilya Normanların eline geçince Kont şehri ve kaleyi kendi hakimiyeti altına almış ve Hristiyanlığın alelade halk üzerine hakimiyetini açıkça göstermek için Bizans kalesi Pietrarosa bulunduğu yere Romanesk stilde büyük bir manastır ve kilise ek yaptırmıştır.
Normanlardan sonra şehir Hohenstaufen hanedanı, Anju Hanedanı ve Aragonlular idaresi altına geçmiştir. Aragonlular şehir ve civarındaki arazide bir Kontluk oluşturmuşlardır. Sicilya Kralı II. Frederico bu şehirde taç giymiştir. III. Frederico (1355-1377) döneminde ortaya çıkan kargaşaları düzenlemek için şehirde bir konsey toplanmıştır.
1406'da şehir Paterno'da yerleşik Moncada ailesinin eline geçmiştir ve Sicilya'da 1812'de feodal idare ortadan kaldırılıncaya kadar bu ailenin hakimiyeti sürmüştür. Bu aile genel olarak şehirle ilgisizliği dolayısıyla şehir gittikçe köhneleşmiştir. Yine de 1539'da Katedral yapılmasına başlanmış; 1566'da Salaso Nehri üzerine bir köprü yapılmış ve şehrin duvarları dışında yeni mahalleler kurulmuştur. 1567'de depremde kale duvarları ve kuleleri çökmüş ve sadece üç kule ayakta kalmıştır.
Şehrin ekonomisi 19. yüzyıla kadar tarıma dayalı olmuştur. Bu yüzyıl başında bölgede kükürt madenleri açılmış ve ağır çalışma şartları gerektiren kükürt madenciliği bölgenin ana istihdam alanı olmuştur. 19. yüzyıl sonlarında şehir ve civarlarında 32.000 işçi çalıştıran 275 kükürt madeni bulunduğu bildirilmektedir. 19. yüzyıl ortasında itibaren şehirde İtalya'da hala çok tutulan "Amaro Averna" adlı içki (digestif likör) üretilmesine bu şehirde başlanmıştır.
Şehir Sicilya'da feodal idarenin kaldırılmasından sonra Sicilya'da bulunan 22 "Komark"'dan biri olmuştur. 1819'da il merkezi yapılmışsa da ertesi yıl Burbon hanedanına aleyhtar oldukları için ceza olarak şehir ordu tarafından yağmalanmıştır. 1844'te bir piskoposluk merkezi olmuştur. Birçok şehir mensubu Garibaldi'nin Sicilya fethine yardım ve destek sağlamıştır. Garibaldi şehri şahsen teslim almıştır. Yapılan plebisit ile şehir İtalya Krallığına dahil olmuştur. 1875'te il valisine karşı şehirde karışıklık çıkması valinin görevinden alınması ile yatıştırılmıştır. 1878'de şehre demiryolu gelmiş ve şehrin nakliye sorunlarını karşılamıştır.
Şehir II. Dünya Savaşında Müttefikler Sicilya'ya çıkartma yapmadan önce uçak bombardımanıyla ve çıkartmadan sonra da Müttefik kara kuvvetlerinin şehri ele geçirme çatışmaları sırasında büyük hasara uğratılmıştır.
Coğrafi konum
Şehir Sicilya adasının batı içlerinde ve 568 metre rakımla oldukça yüksek bir mevkide bulunur. Konumu arka arkaya tepelerden oluşan ve küçük köy ve kasabalarla dolu Salso Nehri'nin ortasından geçtiği bir bölgededir.
Demografi
Caltanissetta şehri bölgenin halk nakliyat merkezi olup alanı gayet büyük 416 km²; nüfusu (30 Haziran 2010 itibarıyla) 60.137 kişi ve nüfus yoğunluğu 44,22 kişi/km² olur. Caltanissetta komününün belediye sınırları içinde 19. ve 20. yüzyıllarda nüfusunun gelişmesi resmi nüfus sayımı sonuçlarına göre şu gösterimde özetlenmiştir:
Kişi
Kardeş şehirler
Caltanissetta şu kentlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuştur:
Resimler
- Caltanissetta Santo Spirito Manastırı
- Caltanissetta Ketedrali ici
- Caltanissetta Bizans Pietrarossa kalesi kalıntıları
- Caltanissetta'da bir dini yürüyüş
- Caltanissetta Centrale Tren Garı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Luigi Milanesi, Dizionario Etimologico della Lingua Siciliana 24 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Mnamon, 2015). (İtalyanca)
- ^ Kaynak: Fransızca ve İtalyanca Wikipedia
- İtalyanca Wikipedia "Caltanissetta" maddesi 28 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Caltanissetta ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Caltanissetta Belediyesi resmi websitesi 30 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Caltanissetta Sicilyaca Cartanissetta Italya nin Sicilya Ozerk Bolgesi nde ayni ismi tasiyan Caltanissetta ili merkezi olan bir komun ve sehirdir CaltanissettaKomunComune di CaltanissettaCaltanissettaUlkeItalyaBolgeSicilya Ozerk BolgesiIlCaltanissetta iliIdare Belediye BaskaniRoberto GambinoYuzolcumu Toplam421 5 km Rakim568 mNufus 30 Nisan 2017 Toplam62 797 Yogunluk150 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu93100Alan kodu0934Resmi site www comune caltanissetta itTarihceSicilya adasi yerli halki olan Siciani tarafindan kucuk bir koysel yerleske olarak kuruldu MO 7 de Greklerin Sicilya adasina gelmesi ile Sirakuza ya baglandi Greklerin idaresi altinda bir sehir olarak gelisti Cok gecmeden sehir surlari ve merkezi akropol kuruldu ve Yunan tanricalarina tapinaklar ve mezarlar Akropol ve civarina yapildi Nissa ismi ilk defa MO 397 de belgelenmistir Roma ile Kartaca arasindaki Ikinci Punik Savaslari sonunda Sicilya Romalilar idaresi altina girdi Sehrin gunumuzdeki mevkiye yerlesmesi ilk defa Bizans lilarin 8 yuzyilin ikinci yarisinda yaptiklari Pietrarosa kalesiyle olmustur Araplarin 846 da Sicilya yi ele gecirmesi ile sehre ve kaleye simdiki sehir adinin asli olan Kal at el Nisa Kadinlar Kalesi adi verilmis ve 300 Tunuslu musluman aile sehre ve kalesine yerlestirilmistir 240 yil suren musluman Arap hakimiyetinden sonra 1087 de Sicilya Normanlarin eline gecince Kont sehri ve kaleyi kendi hakimiyeti altina almis ve Hristiyanligin alelade halk uzerine hakimiyetini acikca gostermek icin Bizans kalesi Pietrarosa bulundugu yere Romanesk stilde buyuk bir manastir ve kilise ek yaptirmistir Normanlardan sonra sehir Hohenstaufen hanedani Anju Hanedani ve Aragonlular idaresi altina gecmistir Aragonlular sehir ve civarindaki arazide bir Kontluk olusturmuslardir Sicilya Krali II Frederico bu sehirde tac giymistir III Frederico 1355 1377 doneminde ortaya cikan kargasalari duzenlemek icin sehirde bir konsey toplanmistir 1406 da sehir Paterno da yerlesik Moncada ailesinin eline gecmistir ve Sicilya da 1812 de feodal idare ortadan kaldirilincaya kadar bu ailenin hakimiyeti surmustur Bu aile genel olarak sehirle ilgisizligi dolayisiyla sehir gittikce kohnelesmistir Yine de 1539 da Katedral yapilmasina baslanmis 1566 da Salaso Nehri uzerine bir kopru yapilmis ve sehrin duvarlari disinda yeni mahalleler kurulmustur 1567 de depremde kale duvarlari ve kuleleri cokmus ve sadece uc kule ayakta kalmistir Sehrin ekonomisi 19 yuzyila kadar tarima dayali olmustur Bu yuzyil basinda bolgede kukurt madenleri acilmis ve agir calisma sartlari gerektiren kukurt madenciligi bolgenin ana istihdam alani olmustur 19 yuzyil sonlarinda sehir ve civarlarinda 32 000 isci calistiran 275 kukurt madeni bulundugu bildirilmektedir 19 yuzyil ortasinda itibaren sehirde Italya da hala cok tutulan Amaro Averna adli icki digestif likor uretilmesine bu sehirde baslanmistir Sehir Sicilya da feodal idarenin kaldirilmasindan sonra Sicilya da bulunan 22 Komark dan biri olmustur 1819 da il merkezi yapilmissa da ertesi yil Burbon hanedanina aleyhtar olduklari icin ceza olarak sehir ordu tarafindan yagmalanmistir 1844 te bir piskoposluk merkezi olmustur Bircok sehir mensubu Garibaldi nin Sicilya fethine yardim ve destek saglamistir Garibaldi sehri sahsen teslim almistir Yapilan plebisit ile sehir Italya Kralligina dahil olmustur 1875 te il valisine karsi sehirde karisiklik cikmasi valinin gorevinden alinmasi ile yatistirilmistir 1878 de sehre demiryolu gelmis ve sehrin nakliye sorunlarini karsilamistir Sehir II Dunya Savasinda Muttefikler Sicilya ya cikartma yapmadan once ucak bombardimaniyla ve cikartmadan sonra da Muttefik kara kuvvetlerinin sehri ele gecirme catismalari sirasinda buyuk hasara ugratilmistir Cografi konumCaltanisetta beldesinin Caltansetta ili icindeki konumu Sehir Sicilya adasinin bati iclerinde ve 568 metre rakimla oldukca yuksek bir mevkide bulunur Konumu arka arkaya tepelerden olusan ve kucuk koy ve kasabalarla dolu Salso Nehri nin ortasindan gectigi bir bolgededir DemografiCaltanissetta sehri bolgenin halk nakliyat merkezi olup alani gayet buyuk 416 km nufusu 30 Haziran 2010 itibariyla 60 137 kisi ve nufus yogunlugu 44 22 kisi km olur Caltanissetta komununun belediye sinirlari icinde 19 ve 20 yuzyillarda nufusunun gelismesi resmi nufus sayimi sonuclarina gore su gosterimde ozetlenmistir KisiKardes sehirlerCaltanissetta su kentlerle kardes sehir baglantisi kurmustur Rochester New York Amerika Birlesik Devletleri Cittanova ItalyaResimlerCaltanissetta Caltanissetta Santo Spirito Manastiri Caltanissetta Ketedrali ici Caltanissetta Bizans Pietrarossa kalesi kalintilari Caltanissetta da bir dini yuruyus Caltanissetta Centrale Tren GariAyrica bakinizSicilya Ozerk Bolgesi Caltanissetta iliKaynakca Luigi Milanesi Dizionario Etimologico della Lingua Siciliana 24 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mnamon 2015 Italyanca Kaynak Fransizca ve Italyanca Wikipedia Italyanca Wikipedia Caltanissetta maddesi 28 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Dis baglantilarWikimedia Commons ta Caltanissetta ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Caltanissetta Belediyesi resmi websitesi 30 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca