Sovyet-Polonya Savaşı (Şubat 1919 – Mart 1921) İkinci Polonya Cumhuriyeti, Ukrayna Halk Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği (Sovyet Rusya ve Ukrayna Sovyeti) arasında, Batı Ukrayna ve Belarus'un bazı bölümlerinin kontrolünü elde etmek için yapılmış bir savaştır. Sovyet Rusya ve Ukrayna Sovyeti aynı komünist liderlik altında birleşmiş olsa da, teoride bağımsızlardı. Pratikte, 1918 yılına kadar Sovyetler Birliği'ne bağlı kaldılar. Birlik, 1922 yılında yasallaştırıldı.
Sovyet-Polonya Savaşı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rus İç Savaşı (Sovyet tarihçiliğine göredir, tartışmalıdır) | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Rusya SFSC Ukrayna SSC Belarus Lojistik destek: Litvanya | Polonya Ukrayna (1920'den sonra) Letonya (Daugavpils Savaşı) Ukrayna SSC (Seçilen müfrezeler) Destek: Fransa Birleşik Krallık (Gönüllüler) Amerika Birleşik Devletleri (Gönüllüler) | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
Lev Troçki (Sovyetler Birliği Savunma Halk Komiseri) Sergey Kamenev (Başkomutan) Mihail Tuhaçevski (Batı Cephesi) Josef Stalin (Lviv Cephesi) Aleksandr Yegorov (Güneybatı Cephesi) Semyon Budyonni (1. Süvari Ordusu) | Józef Piłsudski (Başkomutan) Józef Haller Tadeusz Jordan-Rozwadowski Edward Rydz-Śmigły Władysław Sikorski Symon Petlyura | ||||||||
Güçler | |||||||||
1919'un başlarında ~50,000 kişi 1920'nin yazında yaklaşık 800,000 kişi | 1919'un başlarında ~50,000 kişi Ağustos 1920'de ~738,000 kişi | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
Yaklaşık 60,000 ölü | Yaklaşık 47,000 ölü 113,518 yaralı 51,351 kişi rehin alındı |
Polonya'nın devlet başkanı, Józef Piłsudski, Polonya'nın sınırlarını olabildiğince doğuya doğru genişletmesi için doğru zamanda olduklarını düşünüyordu. Alman ve Rus emperyalizminin yeniden ortaya çıkmasına karşı bir savunma olarak, Leh liderliğinde Międzymorze (Orta ve Doğu Avrupa devletleri federasyonu) kuruldu. Lenin, Polonya'yı, Kızıl Ordu'nun diğer komünist hareketlere yardım edebilmesi için geçilmesi gereken bir engel olarak görüyordu. 1919'a gelindiğinde, Polonya güçleri Batı Ukrayna'nın kontrolünü ele geçirdi ve Polonya-Ukrayna Savaşı'ndan galip geldiler. Yevhen Petrushevych liderliğindeki Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti, hem Polonyalıların hem de Ukraynalıların iddia ettiği topraklarda bir Ukrayna devleti kurmaya çalışmıştı. Ukrayna'nın Rus kesiminde, Symon Petliura, Ukrayna Halk Cumhuriyeti'ni savunmak ve güçlendirmek için çalıştı, ancak Bolşevikler Rus İç Savaşı'nı kazanmaya başladıkça, batıdaki tartışmalı Ukrayna topraklarına doğru ilerlemeye başladılar ve Petliura'nın güçlerinin Podolya'ya geri çekilmesine neden oldular. 1919'un sonunda, Petliura'nın Piłsudski ile ittifak kurmaya karar vermesiyle bir cephe oluştu. Nisan 1920'de, Piłsudski'nin Kiev Saldırısının ardından sınır çatışmaları arttı.
Polonya birlikleri, Kızıl Ordu'nun karşı atağıyla karşılaştılar. Sovyet operasyonu, Polonya güçlerini olabildiğince batıya (Polonya'nın başkenti Varşova'ya kadar) püskürttü. Bu sırada Ukrayna yönetimi Batı Avrupa'ya kaçtı. Alman sınırlarına kadar gelen Sovyet birliklerinin batıya karşı olan korkusu, batı güçlerinin savaşa olan ilgisini artırdı. Yazın ortasında, Varşova'nın düşeceği düşünülüyordu, ama ağustosun ortasında, Polonya güçleri Varşova Muharebesi'ni beklenmedik bir şekilde kesin zaferle kazandıklarında işin rengi değişti. Polonya birlikleri doğuya ilerlemeye başlayınca, Sovyetler barış için teklifte bulundu. 1920’de savaş, ateşkes ile sona erdi.
Sovyet Rusya ve Polonya arasındaki tartışmaları bölgeleri belirleyen Riga Antlaşması, 18 Mart 1921 tarihinde imzalandı. Savaş, büyük ölçüde İki Savaş Arası Dönem'deki Sovyet-Polonya sınırını belirledi. Polonya, I. Dünya Savaşı'ndan sonra, uluslararası bir komisyon tarafından tanımlanan Curzon Hattı'yla beraber, eski sınırının yaklaşık 200 kilometre doğusuna uzanan bir bölge kazandı. Ortak sınır, Curzon Hattı ile uyumlu olarak, Müttefik Güçleri tarafından yeniden tanımlandığında, Riga Antlaşması'nda Polonya'ya tahsis edilen toprakların çoğu, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği'nin bir parçası oldu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Notlar
- ^ Davies 2003, s. 39
- ^ a b Davies 2003, s. 142
- ^ Davies 2003, s. 41
- ^ a b Davies, White Eagle..., Polish edition, p.162 and p.202.
- ^ a b Rudolph J. Rummel (1 Ocak 1990). Lethal politics: Soviet genocide and mass murder since 1917. Transaction Publishers. s. 55. ISBN . 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2011.
- ^ NDAP 2004 Official Polish government note about 2004 Rezmar, Karpus and Matveev book.
- ^ Matveev 2006
- ^ Norman Davies (1972). White eagle, red star: the Polish-Soviet war, 1919–20. Macdonald and Co. s. 247. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2011.
- ^ a b c d (Lehçe) , Alexandrowicz Stanisław, , Zwycięzcy za drutami. Jeńcy polscy w niewoli (1919–1922). Dokumenty i materiały (Victors Behind Barbed Wire: Polish Prisoners of War, 1919–1922: Documents and materials), Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, 1995, .
- ^ "47,055 names of Polish mortal casualties". 25 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2018.
- ^ Norman Davies (1986). Heart of Europe. A Short History of Poland (İngilizce). Oxford/ New York: Oxford University Press. s. 75. ISBN .
- ^ Davies, White Eagle..., Polish edition, p.106
- ^ Davies, White Eagle..., Polish edition, p.142–143
- ^ Davies, White Eagle..., Polish edition, p.85.
- ^ , White Eagle, Red Star: the Polish-Soviet War, 1919–20, Pimlico, 2003, . (First edition: New York, St. Martin's Press, inc., 1972.)Page ix.
- ^ (Lehçe) , Jeńcy i internowani rosyjscy i ukraińscy na terenie Polski w latach 1918–1924 19 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Toruń 1997, . English translation available: Russian and Ukrainian Prisoners of War and Internees in Poland, 1918–1924, Wydawn. Adam Marszałek, 2001,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyet Polonya Savasi Subat 1919 Mart 1921 Ikinci Polonya Cumhuriyeti Ukrayna Halk Cumhuriyeti ve Sovyetler Birligi Sovyet Rusya ve Ukrayna Sovyeti arasinda Bati Ukrayna ve Belarus un bazi bolumlerinin kontrolunu elde etmek icin yapilmis bir savastir Sovyet Rusya ve Ukrayna Sovyeti ayni komunist liderlik altinda birlesmis olsa da teoride bagimsizlardi Pratikte 1918 yilina kadar Sovyetler Birligi ne bagli kaldilar Birlik 1922 yilinda yasallastirildi Sovyet Polonya SavasiRus Ic Savasi Sovyet tarihciligine goredir tartismalidir Sol ust kose Dyneburg Savasi sirasinda kullanilmis Polonya 1 Tank Alayi ndaki Renault FT tanklari Ocak 1920 Sol ust kosenin alti Kiev Saldirisi sirasinda Khreshchatyk de bulunan Polonyali ve Ukraynali birlikler 7 Mayis 1920 Sag ust kose Radzymin Savasi sirasinda Polonya tarafindan kullanilmis Schwarzlose M 07 12 makineli tufek yuvasi Agustos 1920 Orta Milosna yakinlarindaki Janki koyunde Polonyalilarin makineli tufek pozisyonu ile yaptigi savunma Varsova Savasi Agustos 1920 Sol alt kose Kizil Ordu nun saldirisindan sonra Radzymin ve Varsova arasindaki yolda Rus mahkumlar Varsova Sag alt kose Belarus taki Niemen Savasi sirasinda Polonyalilarin savunma pozisyonu Eylul 1920Tarih14 Subat 1919 18 Mart 1921BolgeDogu ve Orta AvrupaSonucBazi iddialara gore kucuk Polonya zaferi diger iddialara gore belirsizCografi DegisikliklerPolonya gunumuzde Bati Belarus ve Bati Ukrayna olarak adlandirilan yerleri kontrolu altina aldi Sovyet gucleri gunumuzde Dogu Belarus ve Dogu Ukrayna olarak adlandirilan yerleri kontrolu altina aldi TaraflarRusya SFSC Ukrayna SSC Belarus Lojistik destek LitvanyaPolonya Ukrayna 1920 den sonra Letonya Daugavpils Savasi Ukrayna SSC Secilen mufrezeler Destek Fransa Birlesik Krallik Gonulluler Amerika Birlesik Devletleri Gonulluler Komutanlar ve liderlerLev Trocki Sovyetler Birligi Savunma Halk Komiseri Sergey Kamenev Baskomutan Mihail Tuhacevski Bati Cephesi Josef Stalin Lviv Cephesi Aleksandr Yegorov Guneybati Cephesi Semyon Budyonni 1 Suvari Ordusu Jozef Pilsudski Baskomutan Jozef Haller Tadeusz Jordan Rozwadowski Edward Rydz Smigly Wladyslaw Sikorski Symon PetlyuraGucler1919 un baslarinda 50 000 kisi 1920 nin yazinda yaklasik 800 000 kisi1919 un baslarinda 50 000 kisi Agustos 1920 de 738 000 kisiKayiplarYaklasik 60 000 olu 80 000 157 000 arasi kisi rehin alindi arka alan personeli dahil Yaklasik 47 000 olu 113 518 yarali 51 351 kisi rehin alindi Polonya nin devlet baskani Jozef Pilsudski Polonya nin sinirlarini olabildigince doguya dogru genisletmesi icin dogru zamanda olduklarini dusunuyordu Alman ve Rus emperyalizminin yeniden ortaya cikmasina karsi bir savunma olarak Leh liderliginde Miedzymorze Orta ve Dogu Avrupa devletleri federasyonu kuruldu Lenin Polonya yi Kizil Ordu nun diger komunist hareketlere yardim edebilmesi icin gecilmesi gereken bir engel olarak goruyordu 1919 a gelindiginde Polonya gucleri Bati Ukrayna nin kontrolunu ele gecirdi ve Polonya Ukrayna Savasi ndan galip geldiler Yevhen Petrushevych liderligindeki Bati Ukrayna Halk Cumhuriyeti hem Polonyalilarin hem de Ukraynalilarin iddia ettigi topraklarda bir Ukrayna devleti kurmaya calismisti Ukrayna nin Rus kesiminde Symon Petliura Ukrayna Halk Cumhuriyeti ni savunmak ve guclendirmek icin calisti ancak Bolsevikler Rus Ic Savasi ni kazanmaya basladikca batidaki tartismali Ukrayna topraklarina dogru ilerlemeye basladilar ve Petliura nin guclerinin Podolya ya geri cekilmesine neden oldular 1919 un sonunda Petliura nin Pilsudski ile ittifak kurmaya karar vermesiyle bir cephe olustu Nisan 1920 de Pilsudski nin Kiev Saldirisinin ardindan sinir catismalari artti Polonya birlikleri Kizil Ordu nun karsi atagiyla karsilastilar Sovyet operasyonu Polonya guclerini olabildigince batiya Polonya nin baskenti Varsova ya kadar puskurttu Bu sirada Ukrayna yonetimi Bati Avrupa ya kacti Alman sinirlarina kadar gelen Sovyet birliklerinin batiya karsi olan korkusu bati guclerinin savasa olan ilgisini artirdi Yazin ortasinda Varsova nin dusecegi dusunuluyordu ama agustosun ortasinda Polonya gucleri Varsova Muharebesi ni beklenmedik bir sekilde kesin zaferle kazandiklarinda isin rengi degisti Polonya birlikleri doguya ilerlemeye baslayinca Sovyetler baris icin teklifte bulundu 1920 de savas ateskes ile sona erdi Sovyet Rusya ve Polonya arasindaki tartismalari bolgeleri belirleyen Riga Antlasmasi 18 Mart 1921 tarihinde imzalandi Savas buyuk olcude Iki Savas Arasi Donem deki Sovyet Polonya sinirini belirledi Polonya I Dunya Savasi ndan sonra uluslararasi bir komisyon tarafindan tanimlanan Curzon Hatti yla beraber eski sinirinin yaklasik 200 kilometre dogusuna uzanan bir bolge kazandi Ortak sinir Curzon Hatti ile uyumlu olarak Muttefik Gucleri tarafindan yeniden tanimlandiginda Riga Antlasmasi nda Polonya ya tahsis edilen topraklarin cogu II Dunya Savasi ndan sonra Sovyetler Birligi nin bir parcasi oldu Ayrica bakinizPolonya Ukrayna Savasi Rus Ic Savasi Sovyetler Birligi nin Polonya yi isgali Alexander ImichKaynakcaNotlar Davies 2003 s 39 a b Davies 2003 s 142 Davies 2003 s 41 a b Davies White Eagle Polish edition p 162 and p 202 a b Rudolph J Rummel 1 Ocak 1990 Lethal politics Soviet genocide and mass murder since 1917 Transaction Publishers s 55 ISBN 978 1 56000 887 3 22 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2011 NDAP 2004 Official Polish government note about 2004 Rezmar Karpus and Matveev book Matveev 2006 Norman Davies 1972 White eagle red star the Polish Soviet war 1919 20 Macdonald and Co s 247 22 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2011 a b c d Lehce Alexandrowicz Stanislaw Zwyciezcy za drutami Jency polscy w niewoli 1919 1922 Dokumenty i materialy Victors Behind Barbed Wire Polish Prisoners of War 1919 1922 Documents and materials Torun Wydawnictwo Uniwersytetu Mikolaja Kopernika w Toruniu 1995 978 83 231 0627 2 47 055 names of Polish mortal casualties 25 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2018 Norman Davies 1986 Heart of Europe A Short History of Poland Ingilizce Oxford New York Oxford University Press s 75 ISBN 0 19 285152 7 Davies White Eagle Polish edition p 106 Davies White Eagle Polish edition p 142 143 Davies White Eagle Polish edition p 85 White Eagle Red Star the Polish Soviet War 1919 20 Pimlico 2003 978 0 7126 0694 3 First edition New York St Martin s Press inc 1972 Page ix Lehce Jency i internowani rosyjscy i ukrainscy na terenie Polski w latach 1918 1924 19 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Torun 1997 978 83 7174 020 6 English translation available Russian and Ukrainian Prisoners of War and Internees in Poland 1918 1924 Wydawn Adam Marszalek 2001 978 83 7174 956 8