Azadistan (Farsça: آزادیستان, Azadistan əyaləti), İran'ın Tebriz'de Rus İmparatorluğunun etkisinin azalmasıyla 23 Haziran-14 Eylül 1920 tarihlerinde bağımsız olan kısa ömürlü bir devlettir.
Güney Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti آزادستان Azadistan | |||||
---|---|---|---|---|---|
1920-1920 | |||||
Bayrak | |||||
Başkent | Tebriz | ||||
Yaygın dil(ler) | Azerice, Farsça | ||||
Devlet Başkanı | |||||
| |||||
Tarihçe | |||||
| |||||
Günümüzdeki durumu | İran |
I. Dünya Savaşı'nda İran topraklarını işgal eden Osmanlı Ordusu Mecdulsaltana'yı vali olarak atamış ve Tebriz ve Urumiye kentinde örgütlendirmiştir. Osmanlı Ordusu'nun Azerbaycan Bölgesi işgaline karşı çıkan Şeyh Muhammed Hiyabani ve arkadaşları Kars'ta hapsedildikten sonra Fars'a sürülmüşlerdir.
Kasım 1918'de Osmanlı Ordusu'nun geri çekilmesinden sonra Hiyabani, Azerbaycan Bölgesine dönmüş ve Azerbaycan Demokrat Partisi'nin faaliyetini yeniden canlandırmıştır. Ancak bir süre sonra parti "Teceddüt" gazetesi çevresindeki Hiyabani'nin destekçilerinden oluşan "Teceddütiyun" ve 'nın destekçilerinden oluşan "Tenkitiyun" olmak üzere ikiye bölünmüştür.
Kaçar Hanedanı sadrazamı Vüsuk-üd Devle 1919'da İngiltere ile anlaşma imzalamıştır. Bu anlaşmaya göre İngiltere İran'a 2 milyon pound kredi vererek demiryolu inşa edecekti. Bunun karşılığı olarak silah satın alma, askeri eğitim ve müsteşarlığı İngiltere'ye verilecekti. Azerbaycan Demokrat Partisi bu anlaşmaya karşı çıkmıştır. Sadrazam Vüsuk-üd Devle, Azerbaycan'da tutulmayan Aynuldovle'yi Azerbaycan'a vali olarak tayin etmiş ve Azerbaycan emniyetinin başına İsviçreli Bierling'i atamıştır. Bu atamaları ve Kürt Şikak aşireti reisi İsmail Ağa Simko'nun saldırıları Azerbaycan'da rahatsızlık yaratmıştır.
İsviçreli Bierling sert davranmış ve Azerbaycan Demokrat Partisi üyesi tutuklanınca Hiyabani halka emrederek emniyet müdürlüğünü bastırmıştır. Hiyabani ve Azerbaycan Demokrat Partisi Tebriz'in yönetimini ele geçirince 23 Haziran 1920 bağımsızlığını ilan etmiş ve "Azadistan" olarak adlandırmıştır.
1920 Eylül'de Hidayet Muhberulsultan, "Azadistan"'ın çağdaşlaşma politikasından rahatsızlık duyan toprak ağalarıyla iş birliğini sağladıktan sonra Tebriz'e girerek Kazak birlikleriyle birlikte "Azadistan"'a saldırmış ve dört gün süren çatışmadan sonra Azadistan'ı yok etmiştir. Hiyabani, 14 Eylül 1920'de öldürülmüştür.
Kaynakça
- ^ Richard W. Cottam (15 Haziran 1979). Nationalism in Iran: Updated Through 1978. University of Pittsburgh Pre. s. 122. ISBN .
- ^ [1] 11 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., AZERBAIJAN iv.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azadistan Farsca آزادیستان Azadistan eyaleti Iran in Tebriz de Rus Imparatorlugunun etkisinin azalmasiyla 23 Haziran 14 Eylul 1920 tarihlerinde bagimsiz olan kisa omurlu bir devlettir Guney Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetiآزادستان Azadistan1920 1920BayrakBaskentTebrizYaygin dil ler Azerice FarscaDevlet Baskani 1920 1920Muhammed HiyabaniTarihce Kurulusu1920 Dagilisi1920Gunumuzdeki durumu IranMuhammed Hiyabani I Dunya Savasi nda Iran topraklarini isgal eden Osmanli Ordusu Mecdulsaltana yi vali olarak atamis ve Tebriz ve Urumiye kentinde orgutlendirmistir Osmanli Ordusu nun Azerbaycan Bolgesi isgaline karsi cikan Seyh Muhammed Hiyabani ve arkadaslari Kars ta hapsedildikten sonra Fars a surulmuslerdir Kasim 1918 de Osmanli Ordusu nun geri cekilmesinden sonra Hiyabani Azerbaycan Bolgesine donmus ve Azerbaycan Demokrat Partisi nin faaliyetini yeniden canlandirmistir Ancak bir sure sonra parti Teceddut gazetesi cevresindeki Hiyabani nin destekcilerinden olusan Teceddutiyun ve nin destekcilerinden olusan Tenkitiyun olmak uzere ikiye bolunmustur Kacar Hanedani sadrazami Vusuk ud Devle 1919 da Ingiltere ile anlasma imzalamistir Bu anlasmaya gore Ingiltere Iran a 2 milyon pound kredi vererek demiryolu insa edecekti Bunun karsiligi olarak silah satin alma askeri egitim ve mustesarligi Ingiltere ye verilecekti Azerbaycan Demokrat Partisi bu anlasmaya karsi cikmistir Sadrazam Vusuk ud Devle Azerbaycan da tutulmayan Aynuldovle yi Azerbaycan a vali olarak tayin etmis ve Azerbaycan emniyetinin basina Isvicreli Bierling i atamistir Bu atamalari ve Kurt Sikak asireti reisi Ismail Aga Simko nun saldirilari Azerbaycan da rahatsizlik yaratmistir Isvicreli Bierling sert davranmis ve Azerbaycan Demokrat Partisi uyesi tutuklaninca Hiyabani halka emrederek emniyet mudurlugunu bastirmistir Hiyabani ve Azerbaycan Demokrat Partisi Tebriz in yonetimini ele gecirince 23 Haziran 1920 bagimsizligini ilan etmis ve Azadistan olarak adlandirmistir 1920 Eylul de Hidayet Muhberulsultan Azadistan in cagdaslasma politikasindan rahatsizlik duyan toprak agalariyla is birligini sagladiktan sonra Tebriz e girerek Kazak birlikleriyle birlikte Azadistan a saldirmis ve dort gun suren catismadan sonra Azadistan i yok etmistir Hiyabani 14 Eylul 1920 de oldurulmustur Kaynakca Richard W Cottam 15 Haziran 1979 Nationalism in Iran Updated Through 1978 University of Pittsburgh Pre s 122 ISBN 978 0 8229 7420 8 1 11 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde AZERBAIJAN iv