Bursa Amerikan Kız Mektebi, 1876-1928 yılları arasında Bursa’da hizmet vermiş lise düzeyinde bir okuldur.
Ülkedeki diğer Amerikan okulları arasında büyük bir önemi olmayan, 5 sınıflı küçük bir okuldu. Okulda din propagandası yapıldığı, bazı öğrencilerin öğretmenlerinin etkisi ile Hristiyan olduğu iddiasının 1928'de gazetelerde yer alması ile Türk basınında gündeme geldi. Türkiye'deki Amerikan okulları sorunu bu olay üzerine Türk-Amerikan ilişkilerinde bir kriz niteliğini kazandı ve okul kapatıldı.
Okulun binası, Türk Maarif Cemiyeti (Türk Eğitim Derneği) tarafından alınarak cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'nın himayesinde Bursa Kız Lisesi binası olarak kullanılmıştır.
Tarihçe
1876 yılında Bursa'nın Muradiye semtinde kuruldu. II. Meşrutiyet'in ilanına dek istisnalar haricinde yoğunlukla gayrimüslim öğrencilerin devam ettiği bir okuldu. II. Meşrutiyet'in ilanından itibaren daha çok sayıda Türk öğrenci kabul edildi.
I. Dünya Savaşı yıllarında faaliyetleri durdurulan okul, Mondros Mütarekesi’ni izleyen günlerde çalışmalarına 12 öğrenci ile yeniden başladı. Milli Mücadele sırasında zaman zaman eğitime verildi. Okul, Lozan Barış Antlaşması'ndan sonra 4 öğrenci ile eğitime devam etti. Artık ağırlıklı olarak Türk öğrencileri kabul eden okulun 1923 yılında 38’i Türk toplam 47 öğrenci vardı. Bu sayı 1924 yılında biri hariç hepsi Türk 120 öğrenciye ulaştı. 1926’ya gelindiğinde 195’e çıkan toplam öğrenci sayısı, 1927’de tekrar 120’ye inmişti.
Okulun kapatılması
Okulun kapatılması ile sonuçlanan olaylar şöyle gelişti: 22 Ocak 1928’de Cumhuriyet Gazetesinde Bursa Amerikan Kız Koleji’nde okuyan 4 kız öğrencinin Hristiyanlığa geçtiği yolunda bir haber çıktı. İddiaya göre öğrenciler, sabah erken vakitte Amerikalı öğretmenlerle beraber dağlara-tepelere çıkıyor, yemeklerden önce hızlı hızlı bazı dualar okuyorlardı. Bu iddia Türk ve Amerikan basınında çok yer tuttu.
Müfettişlerin incelemesi sonucu 4 arkadaşın davranışlarında tuhaflık sezen ve onları takibe alan 12 kişilik bir öğrenci grubu arkadaşlarının hatıra defterlerini gizlice alarak içlerinde İsa’ya duyulan sevgi ve hristiyanlığın yüceliğine ilişkin ifadeler bulmuşlar, bunu Millî Eğitim Müdürüne ihbar etmişlerdi. Müfettişlerin incelemesi sırasında olay çığ gibi büyüdü, öğretmenlerin öğrencileri Hristiyanlığa teşvik etmek için yortu, yılbaşı ve Pazar günlerinde öğrencilere hediyeler verdikleri, hatıra olarak İncil dağıttıkları, yemekten önce İncil’den dualar okudukları, Protestan öğrencilere okul ücretlerinde indirim yaptıkları, karşı çıkanlara düşük notlar verdikleri iddiaları ortaya atıldı.
Okulun eski öğrencilerinden Sabiha Hanım ile Pakize Tarzi’nin de okulda okurken din değiştirdiği iddiası öne sürüldü. Müfettişler, 4 öğrencinin telkinler sonucu din değiştirdiği, öğretmenlerin görevlerini kötüye kullanmış oldukları yolunda rapor hazırladılar. Okul derhal kapatıldı.
Okul müdürü Miss Jillson, jimnastik öğretmeni Miss Sanderson, biyoloji öğretmeni Miss Day Hristiyanlık propogandası yaptıkları gerekçesiyle Bursa Sulh Ceza Mahkemesinde yargılandı ve üçer gün hapis cezası ile 3'er lira para cezasına çarptırıldı.
Üç Amerikalı kadının yargılanması ve ceza alması Amerikan kamuoyunda Türkiye aleyhine bir tepki yarattı. O dönemde ülkede sekiz Amerikan okulu bulunmakta ve geçici olarak kapalı bulunan Amerikan okularının yeninden açılması sorunu ABD ile Türkiye arasında 1925'ten beri devam etmekteydi. Türkiye'deki Amerikan okulları sorunu bu olay üzerine Türk-Amerikan ilişkilerinde bir kriz niteliğini kazandı. Bu olaydan sonra Millî Eğitim Bakanlığı Ahlâk Dersi, Türkiye Coğrafyası, Türkçe ve Türk Ticaret Hukukunun Türkçe okutulması ve Okulun Müdür Yardımcısı’nın Türk olması şartıyla, sadece Talas Koleji'nin açılmasına izin verdi. Bursa Kız Koleji kesin olarak kapatıldı ve bir daha açılmadı.
Bu olayın bu kadar büyümesi ve ulusal bir mesele halini alması tarihçiler tarafından cumhuriyetin ilk yıllarında yaşanan kimlik krizi olarak açıklanmıştır.
Bursa Kız Lisesi'nin açılması
Bakanlar Kurulu kararı ile kapanan Bursa Amerikan Koleji'nin binası cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'nın isteği üzerine tarafından satın alınmış ve cumhurbaşkanının himayesinde Bursa Kız Lisesi adıyla yeni bir kız okulu 19 Eylül 1931 günü açılmıştır.
1948 yılında Bursa Kız Lisesi ile Kız Muallim Mektebi yer değiştirdi. Muradiye'deki binaya geçen Kız Muallim Mektebi, bir süre sonra Kız Öğretmen Okulu olarak anılmaya başladı. Son mezununu 1979 yılında verdi. Günümüzde okulun yerinde turizm ve otelcilik eğitimi veren Muradiye Anadolu Mesleki ve Teknik Lisesi bulunur.
Kaynakça
- ^ a b c Yücel, İdris. (PDF). Türk Tarih Kurumu, Belleten dergisi, Nisan 2016. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ a b c Türk, İsmail (2006). "Atatürk Dönemi Türk Amerikan İlişkileri )1920-1938)" (PDF). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ Çayır, Celal. "Dinler Tarihçileri Gözüyle Türkiye'de Misyonerlik" (PDF). Türkiye Dinler Tarihi Derneği Yayınları, 2005. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Haziran 2016.
- ^ a b Hür, Ayşe. . Taraf gazetesi, 6 Ocak 2008. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ Bilgi, Selma Güler (2006). (PDF). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 1 Eylül 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Aldanmaz, Erol. (PDF). Bursa Anadolu Kız Lisesi web sitesi. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ (PDF). Bursa Büyükşehir Belediyesi. Mayıs 2012. ISBN . 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bursa Amerikan Kiz Mektebi 1876 1928 yillari arasinda Bursa da hizmet vermis lise duzeyinde bir okuldur Ulkedeki diger Amerikan okullari arasinda buyuk bir onemi olmayan 5 sinifli kucuk bir okuldu Okulda din propagandasi yapildigi bazi ogrencilerin ogretmenlerinin etkisi ile Hristiyan oldugu iddiasinin 1928 de gazetelerde yer almasi ile Turk basininda gundeme geldi Turkiye deki Amerikan okullari sorunu bu olay uzerine Turk Amerikan iliskilerinde bir kriz niteligini kazandi ve okul kapatildi Okulun binasi Turk Maarif Cemiyeti Turk Egitim Dernegi tarafindan alinarak cumhurbaskani Mustafa Kemal Pasa nin himayesinde Bursa Kiz Lisesi binasi olarak kullanilmistir Tarihce1876 yilinda Bursa nin Muradiye semtinde kuruldu II Mesrutiyet in ilanina dek istisnalar haricinde yogunlukla gayrimuslim ogrencilerin devam ettigi bir okuldu II Mesrutiyet in ilanindan itibaren daha cok sayida Turk ogrenci kabul edildi I Dunya Savasi yillarinda faaliyetleri durdurulan okul Mondros Mutarekesi ni izleyen gunlerde calismalarina 12 ogrenci ile yeniden basladi Milli Mucadele sirasinda zaman zaman egitime verildi Okul Lozan Baris Antlasmasi ndan sonra 4 ogrenci ile egitime devam etti Artik agirlikli olarak Turk ogrencileri kabul eden okulun 1923 yilinda 38 i Turk toplam 47 ogrenci vardi Bu sayi 1924 yilinda biri haric hepsi Turk 120 ogrenciye ulasti 1926 ya gelindiginde 195 e cikan toplam ogrenci sayisi 1927 de tekrar 120 ye inmisti Okulun kapatilmasi Okulun kapatilmasi ile sonuclanan olaylar soyle gelisti 22 Ocak 1928 de Cumhuriyet Gazetesinde Bursa Amerikan Kiz Koleji nde okuyan 4 kiz ogrencinin Hristiyanliga gectigi yolunda bir haber cikti Iddiaya gore ogrenciler sabah erken vakitte Amerikali ogretmenlerle beraber daglara tepelere cikiyor yemeklerden once hizli hizli bazi dualar okuyorlardi Bu iddia Turk ve Amerikan basininda cok yer tuttu Mufettislerin incelemesi sonucu 4 arkadasin davranislarinda tuhaflik sezen ve onlari takibe alan 12 kisilik bir ogrenci grubu arkadaslarinin hatira defterlerini gizlice alarak iclerinde Isa ya duyulan sevgi ve hristiyanligin yuceligine iliskin ifadeler bulmuslar bunu Milli Egitim Mudurune ihbar etmislerdi Mufettislerin incelemesi sirasinda olay cig gibi buyudu ogretmenlerin ogrencileri Hristiyanliga tesvik etmek icin yortu yilbasi ve Pazar gunlerinde ogrencilere hediyeler verdikleri hatira olarak Incil dagittiklari yemekten once Incil den dualar okuduklari Protestan ogrencilere okul ucretlerinde indirim yaptiklari karsi cikanlara dusuk notlar verdikleri iddialari ortaya atildi Okulun eski ogrencilerinden Sabiha Hanim ile Pakize Tarzi nin de okulda okurken din degistirdigi iddiasi one suruldu Mufettisler 4 ogrencinin telkinler sonucu din degistirdigi ogretmenlerin gorevlerini kotuye kullanmis olduklari yolunda rapor hazirladilar Okul derhal kapatildi Okul muduru Miss Jillson jimnastik ogretmeni Miss Sanderson biyoloji ogretmeni Miss Day Hristiyanlik propogandasi yaptiklari gerekcesiyle Bursa Sulh Ceza Mahkemesinde yargilandi ve ucer gun hapis cezasi ile 3 er lira para cezasina carptirildi Uc Amerikali kadinin yargilanmasi ve ceza almasi Amerikan kamuoyunda Turkiye aleyhine bir tepki yaratti O donemde ulkede sekiz Amerikan okulu bulunmakta ve gecici olarak kapali bulunan Amerikan okularinin yeninden acilmasi sorunu ABD ile Turkiye arasinda 1925 ten beri devam etmekteydi Turkiye deki Amerikan okullari sorunu bu olay uzerine Turk Amerikan iliskilerinde bir kriz niteligini kazandi Bu olaydan sonra Milli Egitim Bakanligi Ahlak Dersi Turkiye Cografyasi Turkce ve Turk Ticaret Hukukunun Turkce okutulmasi ve Okulun Mudur Yardimcisi nin Turk olmasi sartiyla sadece Talas Koleji nin acilmasina izin verdi Bursa Kiz Koleji kesin olarak kapatildi ve bir daha acilmadi Bu olayin bu kadar buyumesi ve ulusal bir mesele halini almasi tarihciler tarafindan cumhuriyetin ilk yillarinda yasanan kimlik krizi olarak aciklanmistir Bursa Kiz Lisesi nin acilmasi Bakanlar Kurulu karari ile kapanan Bursa Amerikan Koleji nin binasi cumhurbaskani Mustafa Kemal Pasa nin istegi uzerine tarafindan satin alinmis ve cumhurbaskaninin himayesinde Bursa Kiz Lisesi adiyla yeni bir kiz okulu 19 Eylul 1931 gunu acilmistir 1948 yilinda Bursa Kiz Lisesi ile Kiz Muallim Mektebi yer degistirdi Muradiye deki binaya gecen Kiz Muallim Mektebi bir sure sonra Kiz Ogretmen Okulu olarak anilmaya basladi Son mezununu 1979 yilinda verdi Gunumuzde okulun yerinde turizm ve otelcilik egitimi veren Muradiye Anadolu Mesleki ve Teknik Lisesi bulunur Kaynakca a b c Yucel Idris PDF Turk Tarih Kurumu Belleten dergisi Nisan 2016 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2016 a b c Turk Ismail 2006 Ataturk Donemi Turk Amerikan Iliskileri 1920 1938 PDF Inonu Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi Cayir Celal Dinler Tarihcileri Gozuyle Turkiye de Misyonerlik PDF Turkiye Dinler Tarihi Dernegi Yayinlari 2005 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Haziran 2016 a b Hur Ayse Taraf gazetesi 6 Ocak 2008 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2016 Bilgi Selma Guler 2006 PDF Uludag Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 1 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Aldanmaz Erol PDF Bursa Anadolu Kiz Lisesi web sitesi 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2016 PDF Bursa Buyuksehir Belediyesi Mayis 2012 ISBN 978 605 5382 25 4 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Nisan 2020