Necip Celal Andel, (d. 1908 - ö. 29 Kasım 1957), Türk kemancı ve bestecidir.
Necip Celal Andel | |
---|---|
Doğum | 1908 |
Ölüm | 29 Kasım 1957 |
Başladığı yer | Türkiye |
Tarzlar | Tango, Klasik batı müziği |
Meslekler | Müzisyen, Besteci |
Önemli çalgılar | |
Keman, piyano, mandolin, akerdeon, banjo |
İlk Türk tango müziği bestecilerindendir. 1928'de bestelediği Mazi adlı tango, Türkiye'de çok sesli müziğin halk tarafından benimsenmiş ilk örneği olan Türk tango müziğinin başlangıcı kabul edilir.Mazi ve "Sevdim bir genç kadını" sözleriyle başlayan Özleyiş adlı tango parçaları en tanınmış eserleridir.
Yaşamı
1908 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Babası Nazır Mehmet Celalettin Bey, annesi Emine Hanım'dır. Babası Mehmet Celaleddin Bey, son Osmanlı hükûmetlerinden, 1920 Salih Paşa kabinesinde kısa bir süre için Adliye Nazırlığı yapmış, Vekiller Heyeti’nin istifasıyla bu görevinden ayrılarak yaşamının sonuna kadar Darülfünun'daki hukuk müderrisliğini sürdürmüştür; Deniz Ticaret Hukuku'na ilişkin çalışmaları ile tanınır. Necip Celal Antel, beş çocuklu ailenin en küçük oğlu idi. Ağabeylerinden Sadrettin Celal Antel, önemli bir eğitim bilimci; İhsan Celal Antel Bursa'da kurduğu konserve fabrikası ile Türkiye'de konservecilik alanına hizmet etmiş bir iş insanı, Yusuf Kenan Bey avukat, kızkardeşi Belkıs Celal Özdoğan, Türkiye'nin ilk kadın fizik profesörlerindendir.
Müziğe babasının etkisiyle beş yaşında kanun çalarak başladı. Kanun çalmayı amatör, iyi bir kanuncu olan babasından öğrendi. Evde yardımcı olarak çalışan kadınlardan genç bir kız ona bir mehter marşı olan "Ordumuz Etti Yemin'in melodisini piyanoda tek parmakla çalmasını öğretmişti; babası piyano dersi aldırmaya başladı ancak vazgeçti; Heybeliada'da bir arkadaşının evinde bulduğu ud ve muhtemelen ağabeyi İhsan Celâl Bey'in bir asker arkadaşında gördüğü mandolin gibi aletlerle tanıştı. 16 yaşına kadar yedi farklı müzik aletini çalar hale geldi. 16'sında kemana heves etti. Bu enstrümanda ilerlemesi Almanya'ya gittikten sonra oldu.
Bir hastalık sonucunda genç yaşta gözleri ileri derecede bozulan Andel, 1924 sonlarında Almanya'da kaldı. Oraya ne için gittiği kesin bilinmemekle birlikte kimi gözlerinin tedavisi için gittiğini belirten kaynaklar vardır. Ağabeyinin eğitim gördüğü Almanya'ya gitti ve müzikle ilgisi orada derinleşti. Çeşitli kaynaklarda Profesör Habermann'dan altı ay keman ve kompozisyon dersleri aldığı belirtilir. Keman çalışmaları dışında mandolinde ustalaştı. Stuttgart Fidelio mandolin kulübünde birinci mandolinci oldu. Ağabeyi İhsan Celâl Bey ve eşi Leyla Hanım ile birlikte 1924 yılında İstanbul'a döndü.
Türkiye'ye döndükten sonra Tahir Sevenay'dan dört yıl müzik dersleri aldı. "Bana müziği asıl sevdiren hocam Sevenay'dır" diyen Andel,Edgar Manas'tan da armoni ve kompozisyon dersleri aldı.
1928 yılında bestelediği ilk Türk Tangosu "Mazi Kalbimde Yaradır' bestesiyle kısa sürede tanındı. 1932'de gözleri tamamen kapandı. Aynı yıl Mazi ve Ayrılık tangoları Seyyan Hanım tarafından plağa okundu. Bu plak çok sevilince Seyyan Hanım art arda Necip Celal tangoları doldurdu. Birçok başka sanatçı da tangolarını seslendirdi. Ailesi, Soyadı Kanunu'nun kabulünden sonra Yahya Kemal'in önerisi ile "memlekete ant içen" anlamında "Andel" ismi yerine daha kolay söylendiği için Antel ismini aldı. Ancak Necip Celal, "Andel" soyadına bağlı kaldı.
Necip Celal Andel, 29 Kasım 1957 günü karaciğer kanserinden hayatını kaybetti. Hayatı, Viyana Müzik Üniversitesi öğretim üyesi Ertuğrul Sevsay tarafından 2019 yılında Türk Tangosunun Kurucusu Necip Celâl Andel Sanatı, Hayatı, Yaşadığı İstanbul adıyla kitaplaştırılmıştır.
Eserleri
Dans merakı nedeniyle dans müziklerine ilgi duyan Andel'in ilk besteleri Sarı Yapıncak ve Daktilo adlı fokstrot (dört tempolu bir dans) parçaları idi. Her ikisinin sözlerini de gazeteci-şair yazmıştı. 1928 yılında bestelediği Mazi adlı tangoyu besteledi. ve sözlerini yine Necdet Rüştü Efe'nin yazdığı bu eser, ilk sözlü Türk tangosu olarak tarihe geçti. Daha önce "tango turque" ya da "tango arabesque" adlarıyla bestelenen bir takım tango benzeri çalışmalar olduğu bilinmekteyse de Mazi ve Necip Andel ile 'nin daha sonra besteledikleri tangolar gibi halka mal olmamışlardı. Son derece popüler olan bu tango ilk defa 1932'de Seyyan Hanım tarafından plağa okundu. Başka birçok sanatçı da Andel'in tangolarını kaydetti: Bedriye Tüzün, "Bir An İçin ve Günler"'i, Mahmure Handan Hanım "Mazi"'yi, Birsen Hanım "Yıllar"ı, "Gönül Hanım" ise "Suna"'yı kaydetti. Rum asıllı Gavin Kardeşler de, Necip Yakup idaresindeki Colombia Tango Orkestrası eşliğinde "Suna, Özleyiş, Yıllar, Kimse Sevgimi Bilmez, Emine (Menekşeden taç öreyim) ve Sarı Zambak" adlı tangoları plağa aldı.
Mazi tangosu, Andel'in "Özleyiş tangosunun yazılmasında rol oynadı. Kariyerini şarkıcı olarak sürdüren Alman sinema yıldızı , 1933 yılı Haziran ayında Türkiye'ye gelmiş ve İstanbul'da Türk Sineması’ndaki (sonradan Devlet Tiyatroları Taksim Sahnesi olarak kullanılan bina) ilk konserinde, Mazi tangosunu söylemişti. Şarkıcıyı otelinde ziyaret edip tanışan Andel, Kadıköy, Hale Sineması’ndaki konserinde ona piyanoda eşlik etti ve o gece "Özleyiş" tangosunu besteledi. Sözlerini Bedri Noyan'la yazdığı bu tangoyu Holt'a ithaf etti. Holt, şarkıyı Berlin radyosunda Türkçe olarak yıllarca seslendirdi. "Özleyiş", Türkçe dışında dört dile çevrildi. Almanca (Fritz Schwanberg'in sözleriyle "Sehnsucht"), Fransızca (Fazıl Sarper'in sözleriyle "Amertume") ve İspanyolca (J.G. Blanca Villata'nın sözleriyle "Te Esperaba") seslendirilen bu tangoyu, Ayten Alpman, "Tango Tomorrow" adıyla ve İngilizce sözlerle seslendirdi. Andel'in diğer tangoları da orkestralar tarafından Avrupa'nın büyük şehirlerinde seslendirildi. Opus 9 "Kimse Sevgimi Bilmez" isimli tangosunu Alman orkestra şefi Bardabas von Geczy'ye, Opus 10 "Yıllar" isimli tangosunu Fransız şarkıcısı 'ye, Opus 11 Günler isimli tangosunu dans orkestra şefi Xavier Cugat'a, Opuz 12 "Bir An için tangosunu şef Mantovani’ye ithaf etti. Necip Celal'in tangolarının notaları, "Şamlı İskender Kutmani Musiki Alatı ve Nota Neşriyatevi" tarafından basıldı.
Necip Celal Andel'in sözlerini de kendisinin yazdığı son üç tangosu, plağa alınmadı.14 opus sayısını taşıyan "Benim Şarkım"'ın notası yayımlandı. 13 opus sayısını taşıyan "Geçmiş Zaman" adlı tangosu, "Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer" sözünden esinlenerek bestelendi ve notası yayımlanmadı. Son tangosu olan "Damla damla"'nın da notası yayımlanmadı.
Andel, tangolar dışında da besteler yaptı. Tamamıyla Türk müziği makamlarıyla bestelenmiş üç kısımlık bir Viyolonsel Konçertosu'nu viyolonist Caspar Cassado'nun isteği üzerine besteledi. Keman ve piyano için "Rüzgar Sanatı" adlı eserini Çek kemancı Vasa Prihoda'ya ithaf etti. 1948 yılında Fenerbahçe Marşı'nın bestesi ve güftesini yazmıştır.
Yayınlanmış tangoları ile Keman ve Viyolonsel konçertolarının el yazması bir sandıkta bulundu. 2009 yılında Burak Tüzün yönetimindeki Anadolu Senfoni Orkestrası eşliğinde Viyolonsel konçertosunu , Keman Konçertosunu ise Cihat Aşkın Eskişehir'de ilk defa seslendirmiştir. 2020 yılında Keman konçertosu Tolga Gülen tarafından, Viyolonsel konçertosu ise Tolga Zafer Özdemir tarafından yeniden orkestrasyona tabi tutuldu ve kaydedildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Sarıboğa, Bahar. . Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(2), 2, Temmuz 2019. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ a b c d e f g Sevsay, Ertuğrul. (PDF). Oğlak yayıncılık. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ Ata, Bahri. . Eğitim ve Bilim, cilt39, n. 175, yıl 2914. 26 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ . Fizikciler.info. 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ a b Toros, Taha. (PDF). 29 Kasım 1987 tarihli gazete kupürü. 12 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ a b c . Muziksoylesileri.net, 11 Mart 2018 (30 Ocak 1935 tarihli Perşembe dergisi). 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ Hızlan, Doğan. . Hürriyet gazetesi 3 Kasım 2019. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ Akçura, Gökhan. . gokhanakcura.blogspot.com/, 10 Aralık 2007. 21 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ . Milliyet gazetesi 16 Haziran 2013. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ Meriç, Murat. . Gazete Duvar, 5 şubat 2007. 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ Ardağan, Nedim. . Tangopedi.com, 25 şubat 2015 (Cumhuriyet Gazetesi 30.10.1990). 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ a b Hosan, Birsen; Arşiv Çalışması:Z. Erdoğan. . Radyo Alemi, 13 Ağustos 1953 (muziksoylesileri.net sitesi). 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ Deniz, Tekin. . Fotokart.shop, 22 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ . Kalan.com sitesi, 17 Ekim 2020. 25 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Necip Celal Andel d 1908 o 29 Kasim 1957 Turk kemanci ve bestecidir Necip Celal AndelDogum1908Olum29 Kasim 1957Basladigi yerTurkiyeTarzlarTango Klasik bati muzigiMesleklerMuzisyen BesteciOnemli calgilarKeman piyano mandolin akerdeon banjo Ilk Turk tango muzigi bestecilerindendir 1928 de besteledigi Mazi adli tango Turkiye de cok sesli muzigin halk tarafindan benimsenmis ilk ornegi olan Turk tango muziginin baslangici kabul edilir Mazi ve Sevdim bir genc kadini sozleriyle baslayan Ozleyis adli tango parcalari en taninmis eserleridir Yasami1908 yilinda Istanbul da dunyaya geldi Babasi Nazir Mehmet Celalettin Bey annesi Emine Hanim dir Babasi Mehmet Celaleddin Bey son Osmanli hukumetlerinden 1920 Salih Pasa kabinesinde kisa bir sure icin Adliye Nazirligi yapmis Vekiller Heyeti nin istifasiyla bu gorevinden ayrilarak yasaminin sonuna kadar Darulfunun daki hukuk muderrisligini surdurmustur Deniz Ticaret Hukuku na iliskin calismalari ile taninir Necip Celal Antel bes cocuklu ailenin en kucuk oglu idi Agabeylerinden Sadrettin Celal Antel onemli bir egitim bilimci Ihsan Celal Antel Bursa da kurdugu konserve fabrikasi ile Turkiye de konservecilik alanina hizmet etmis bir is insani Yusuf Kenan Bey avukat kizkardesi Belkis Celal Ozdogan Turkiye nin ilk kadin fizik profesorlerindendir Muzige babasinin etkisiyle bes yasinda kanun calarak basladi Kanun calmayi amator iyi bir kanuncu olan babasindan ogrendi Evde yardimci olarak calisan kadinlardan genc bir kiz ona bir mehter marsi olan Ordumuz Etti Yemin in melodisini piyanoda tek parmakla calmasini ogretmisti babasi piyano dersi aldirmaya basladi ancak vazgecti Heybeliada da bir arkadasinin evinde buldugu ud ve muhtemelen agabeyi Ihsan Celal Bey in bir asker arkadasinda gordugu mandolin gibi aletlerle tanisti 16 yasina kadar yedi farkli muzik aletini calar hale geldi 16 sinda kemana heves etti Bu enstrumanda ilerlemesi Almanya ya gittikten sonra oldu Bir hastalik sonucunda genc yasta gozleri ileri derecede bozulan Andel 1924 sonlarinda Almanya da kaldi Oraya ne icin gittigi kesin bilinmemekle birlikte kimi gozlerinin tedavisi icin gittigini belirten kaynaklar vardir Agabeyinin egitim gordugu Almanya ya gitti ve muzikle ilgisi orada derinlesti Cesitli kaynaklarda Profesor Habermann dan alti ay keman ve kompozisyon dersleri aldigi belirtilir Keman calismalari disinda mandolinde ustalasti Stuttgart Fidelio mandolin kulubunde birinci mandolinci oldu Agabeyi Ihsan Celal Bey ve esi Leyla Hanim ile birlikte 1924 yilinda Istanbul a dondu Turkiye ye dondukten sonra Tahir Sevenay dan dort yil muzik dersleri aldi Bana muzigi asil sevdiren hocam Sevenay dir diyen Andel Edgar Manas tan da armoni ve kompozisyon dersleri aldi 1928 yilinda besteledigi ilk Turk Tangosu Mazi Kalbimde Yaradir bestesiyle kisa surede tanindi 1932 de gozleri tamamen kapandi Ayni yil Mazi ve Ayrilik tangolari Seyyan Hanim tarafindan plaga okundu Bu plak cok sevilince Seyyan Hanim art arda Necip Celal tangolari doldurdu Bircok baska sanatci da tangolarini seslendirdi Ailesi Soyadi Kanunu nun kabulunden sonra Yahya Kemal in onerisi ile memlekete ant icen anlaminda Andel ismi yerine daha kolay soylendigi icin Antel ismini aldi Ancak Necip Celal Andel soyadina bagli kaldi Necip Celal Andel 29 Kasim 1957 gunu karaciger kanserinden hayatini kaybetti Hayati Viyana Muzik Universitesi ogretim uyesi Ertugrul Sevsay tarafindan 2019 yilinda Turk Tangosunun Kurucusu Necip Celal Andel Sanati Hayati Yasadigi Istanbul adiyla kitaplastirilmistir EserleriDans meraki nedeniyle dans muziklerine ilgi duyan Andel in ilk besteleri Sari Yapincak ve Daktilo adli fokstrot dort tempolu bir dans parcalari idi Her ikisinin sozlerini de gazeteci sair yazmisti 1928 yilinda besteledigi Mazi adli tangoyu besteledi ve sozlerini yine Necdet Rustu Efe nin yazdigi bu eser ilk sozlu Turk tangosu olarak tarihe gecti Daha once tango turque ya da tango arabesque adlariyla bestelenen bir takim tango benzeri calismalar oldugu bilinmekteyse de Mazi ve Necip Andel ile nin daha sonra besteledikleri tangolar gibi halka mal olmamislardi Son derece populer olan bu tango ilk defa 1932 de Seyyan Hanim tarafindan plaga okundu Baska bircok sanatci da Andel in tangolarini kaydetti Bedriye Tuzun Bir An Icin ve Gunler i Mahmure Handan Hanim Mazi yi Birsen Hanim Yillar i Gonul Hanim ise Suna yi kaydetti Rum asilli Gavin Kardesler de Necip Yakup idaresindeki Colombia Tango Orkestrasi esliginde Suna Ozleyis Yillar Kimse Sevgimi Bilmez Emine Menekseden tac oreyim ve Sari Zambak adli tangolari plaga aldi Mazi tangosu Andel in Ozleyis tangosunun yazilmasinda rol oynadi Kariyerini sarkici olarak surduren Alman sinema yildizi 1933 yili Haziran ayinda Turkiye ye gelmis ve Istanbul da Turk Sinemasi ndaki sonradan Devlet Tiyatrolari Taksim Sahnesi olarak kullanilan bina ilk konserinde Mazi tangosunu soylemisti Sarkiciyi otelinde ziyaret edip tanisan Andel Kadikoy Hale Sinemasi ndaki konserinde ona piyanoda eslik etti ve o gece Ozleyis tangosunu besteledi Sozlerini Bedri Noyan la yazdigi bu tangoyu Holt a ithaf etti Holt sarkiyi Berlin radyosunda Turkce olarak yillarca seslendirdi Ozleyis Turkce disinda dort dile cevrildi Almanca Fritz Schwanberg in sozleriyle Sehnsucht Fransizca Fazil Sarper in sozleriyle Amertume ve Ispanyolca J G Blanca Villata nin sozleriyle Te Esperaba seslendirilen bu tangoyu Ayten Alpman Tango Tomorrow adiyla ve Ingilizce sozlerle seslendirdi Andel in diger tangolari da orkestralar tarafindan Avrupa nin buyuk sehirlerinde seslendirildi Opus 9 Kimse Sevgimi Bilmez isimli tangosunu Alman orkestra sefi Bardabas von Geczy ye Opus 10 Yillar isimli tangosunu Fransiz sarkicisi ye Opus 11 Gunler isimli tangosunu dans orkestra sefi Xavier Cugat a Opuz 12 Bir An icin tangosunu sef Mantovani ye ithaf etti Necip Celal in tangolarinin notalari Samli Iskender Kutmani Musiki Alati ve Nota Nesriyatevi tarafindan basildi Necip Celal Andel in sozlerini de kendisinin yazdigi son uc tangosu plaga alinmadi 14 opus sayisini tasiyan Benim Sarkim in notasi yayimlandi 13 opus sayisini tasiyan Gecmis Zaman adli tangosu Gecmis zaman olur ki hayali cihan deger sozunden esinlenerek bestelendi ve notasi yayimlanmadi Son tangosu olan Damla damla nin da notasi yayimlanmadi Andel tangolar disinda da besteler yapti Tamamiyla Turk muzigi makamlariyla bestelenmis uc kisimlik bir Viyolonsel Koncertosu nu viyolonist Caspar Cassado nun istegi uzerine besteledi Keman ve piyano icin Ruzgar Sanati adli eserini Cek kemanci Vasa Prihoda ya ithaf etti 1948 yilinda Fenerbahce Marsi nin bestesi ve guftesini yazmistir Yayinlanmis tangolari ile Keman ve Viyolonsel koncertolarinin el yazmasi bir sandikta bulundu 2009 yilinda Burak Tuzun yonetimindeki Anadolu Senfoni Orkestrasi esliginde Viyolonsel koncertosunu Keman Koncertosunu ise Cihat Askin Eskisehir de ilk defa seslendirmistir 2020 yilinda Keman koncertosu Tolga Gulen tarafindan Viyolonsel koncertosu ise Tolga Zafer Ozdemir tarafindan yeniden orkestrasyona tabi tutuldu ve kaydedildi Ayrica bakinizNecdet KoyuturkKaynakca Sariboga Bahar Ordu Universitesi Sosyal Bilimler Arastirmalari Dergisi 9 2 2 Temmuz 2019 24 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2021 a b c d e f g Sevsay Ertugrul PDF Oglak yayincilik 6 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2021 Ata Bahri Egitim ve Bilim cilt39 n 175 yil 2914 26 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021 Fizikciler info 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021 a b Toros Taha PDF 29 Kasim 1987 tarihli gazete kupuru 12 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021 a b c Muziksoylesileri net 11 Mart 2018 30 Ocak 1935 tarihli Persembe dergisi 24 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2021 Hizlan Dogan Hurriyet gazetesi 3 Kasim 2019 15 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021 Akcura Gokhan gokhanakcura blogspot com 10 Aralik 2007 21 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021 Milliyet gazetesi 16 Haziran 2013 15 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021 Meric Murat Gazete Duvar 5 subat 2007 6 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021 Ardagan Nedim Tangopedi com 25 subat 2015 Cumhuriyet Gazetesi 30 10 1990 16 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021 a b Hosan Birsen Arsiv Calismasi Z Erdogan Radyo Alemi 13 Agustos 1953 muziksoylesileri net sitesi 17 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021 Deniz Tekin Fotokart shop 22 Ekim 2020 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021 Kalan com sitesi 17 Ekim 2020 25 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2021