Çungarya, Kuzeybatı Çin'de, Sincan'ın kuzeyini ifade eden coğrafi bir bölgedir; aynı zamanda Beijiang (Çince: 北疆; pinyin: Běijiāng, "Kuzey Sincan") olarak da adlandırılır. Güneyde Tiyan-Şan dağları, kuzeyde Altay Dağları ile sınırlandırılmıştır, Batı Moğolistan ve Doğu Kazakistan'a yayılarak 777,000 km2 bir alanı kaplamaktadır. Eskiden bu terim, Oyrat Moğolları tarafından kurulmuş bir devlet olan Çungar Hanlığı ile eş anlamlı olarak daha büyük bir alanı kapsamış olabilir.
Coğrafi, tarihi ve etnik olarak (Türklerin yaşadığı) Tarım Havzasından farklı olsa da, Çing Hanedanı ve sonrasında gelen hanedanlar tarafından iki bölge de tek bir ilde yönetilmiştir. Sincan'ın endüstriyel, kültürel ve resmi başkenti Tarım Havzasında kalan Urumçi (Moğolca: Güzel Ova) olsa da, demir yolu ve ticaret yolları sayesinde Çungarya, Çin'in geri kalanına başarılı bir şekilde dahil edilmiştir.
Etimoloji
Çungarya ismi, çeşitli Moğol lehçelerinde "Zün Gar" ya da "Cüün Gar" olan kelimenin yozlaşmış halidir. "Zün/Cüün" "sol", "Gar" da "el" demektir. Cüün Gar isminin, Moğol İmparatorluğu ayrılmaya başladığında Batı Moğollarının yönettiği taraftan (Hanbalık/Pekin mevki alınarak sol taraf) geldiği düşünülmektedir. Bu ayrılmadan sonra, Batı Moğollarının ismi "Zuun Gar" olmuştur.
Tarih
21. yüzyıldan önce, bölgenin bir kısmı ya da tamamı; Asya Hunları, Han Hanedanı, Siyenpiler, Juan Juan, Göktürkler, Tang Hanedanı, Uygurlar, Kitanlar, Kara-Kıtaylar, Moğol İmparatorluğu, Yuan Hanedanı, Çağatay Hanlığı, Babürler, Qara-Del, Kuzey Yuan, Dört Oyrat, Çungar Hanlığı, Çin Cumhuriyeti ve 1950'den beri Çin Halk Cumhuriyeti tarafından yönetilmiştir.
Çungarya bölgesinin bahsedildiği en eski kaynaklardan biri Han Hanedanlığı kaşifleri tarafından yazılmıştır. Göktürk kağanı İstemi Yabgu, Çungarya'yı babasının ölümünden sonra miras olarak almıştır.
Kaynakça
- Liu & Faure 19969 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p. 69.
- Liu & Faure 19968 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p. 70.
- Liu & Faure 19968 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p. 67.
- Liu & Faure 19969 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p. 77.
- Liu & Faure 19969 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p. 78.
- Nature, Nature Publishing Group, Norman Lockyer, 1869
- Silk Road, North China, C.Michael Hogan, the Megalithic Portal, ed. A. Burnham28 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Empire of the Steppes: A History of Central Asia, By René Grousset
- One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain:
- Grosset, 'The Empire of the Steppes', p xxii,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cungarya Kuzeybati Cin de Sincan in kuzeyini ifade eden cografi bir bolgedir ayni zamanda Beijiang Cince 北疆 pinyin Beijiang Kuzey Sincan olarak da adlandirilir Guneyde Tiyan San daglari kuzeyde Altay Daglari ile sinirlandirilmistir Bati Mogolistan ve Dogu Kazakistan a yayilarak 777 000 km2 bir alani kaplamaktadir Eskiden bu terim Oyrat Mogollari tarafindan kurulmus bir devlet olan Cungar Hanligi ile es anlamli olarak daha buyuk bir alani kapsamis olabilir Cografi tarihi ve etnik olarak Turklerin yasadigi Tarim Havzasindan farkli olsa da Cing Hanedani ve sonrasinda gelen hanedanlar tarafindan iki bolge de tek bir ilde yonetilmistir Sincan in endustriyel kulturel ve resmi baskenti Tarim Havzasinda kalan Urumci Mogolca Guzel Ova olsa da demir yolu ve ticaret yollari sayesinde Cungarya Cin in geri kalanina basarili bir sekilde dahil edilmistir EtimolojiCungarya ismi cesitli Mogol lehcelerinde Zun Gar ya da Cuun Gar olan kelimenin yozlasmis halidir Zun Cuun sol Gar da el demektir Cuun Gar isminin Mogol Imparatorlugu ayrilmaya basladiginda Bati Mogollarinin yonettigi taraftan Hanbalik Pekin mevki alinarak sol taraf geldigi dusunulmektedir Bu ayrilmadan sonra Bati Mogollarinin ismi Zuun Gar olmustur Tarih21 yuzyildan once bolgenin bir kismi ya da tamami Asya Hunlari Han Hanedani Siyenpiler Juan Juan Gokturkler Tang Hanedani Uygurlar Kitanlar Kara Kitaylar Mogol Imparatorlugu Yuan Hanedani Cagatay Hanligi Baburler Qara Del Kuzey Yuan Dort Oyrat Cungar Hanligi Cin Cumhuriyeti ve 1950 den beri Cin Halk Cumhuriyeti tarafindan yonetilmistir Cungarya bolgesinin bahsedildigi en eski kaynaklardan biri Han Hanedanligi kasifleri tarafindan yazilmistir Gokturk kagani Istemi Yabgu Cungarya yi babasinin olumunden sonra miras olarak almistir KaynakcaLiu amp Faure 19969 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 69 Liu amp Faure 19968 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 70 Liu amp Faure 19968 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 67 Liu amp Faure 19969 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 77 Liu amp Faure 19969 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 78 Nature Nature Publishing Group Norman Lockyer 1869 Silk Road North China C Michael Hogan the Megalithic Portal ed A Burnham28 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Empire of the Steppes A History of Central Asia By Rene Grousset One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain Grosset The Empire of the Steppes p xxii