Karahoca (Gaochang) Uygur Krallığı (Çince: 高昌回鶻; Gaochang Huihu), 9.-13. yüzyıllarda bugünkü Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde Uygurların egemenliğinde var olmuş devlet.
Karahoca Uygur Krallığı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
843-1209 | |||||||||
![]() | |||||||||
Başkent | Beşbalık Turfan | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Uygurca[] | ||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||
Kağan | |||||||||
Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
|
Tarihçe
Kuruluş Dönemi
840'de Göçebe Uygur Kağanlığı Kırgız baskınından sonra Ngo-nie Tegin'in Altay Dağları'nı aşarak Beşbalık, Turfan yöresine taşıdığı Uygurlar buraya yerleştiler ve Kırgızlar'ın öldürdüğü son kağanlarının yeğeni 'yi 856'da kağan ilan ettiler.
Uzun zamandır Tibet baskısı altında yaşayan Çin imparatoru dengeleyici güç olarak tasarladığı bu devleti-kendisine bağlı olması koşuluyla da olsa- hemen tanıdı ve Uygurlar'ın Tarım havzasının öteki ucuna (Kaşgar'a) kadar yayılmasına ses çıkarmadı.
911'de soydaşları Kansu Uygurları sayesinde bağımsızlıklarını kazanan Turfan Uygurları siyasal olarak etkili bir güç olamadılarsa da Maniheizm dininin de etkisiyle yerleşik hale geçtiler ve başlıcaları Turfan, Kaşgar, Beşbalık, Kuça, Hami olan şehirlerinde önemli bir "uygarlık" yarattılar.
Çin Hanedanlığı, Karahoca Uygur Krallığını tanır ve hatta Wang Yen De isminde bir büyükelçiyi bu ülkeye gönderir. O üç yıl bu ülkede kalır.
Yeni coğrafyalarında Mani dini yerine Budizm'i benimseyen Uygurlar Nesturiliği'de tanımışlar, en son -Karahanlı Devleti'nin de baskı ve tesiriyle- topluluk halinde İslamiyeti kabul etmişlerdir ki bugün Çin'de yalnızca Uygurlar'a değil, Uygurlar aracılığı ile müslümanlaşmış diğer etnik gruplara da Huei-hu (Uygur) denilmektedir.
12. yüzyıldan itibaren Kara Hıtaylara bağlı olan Uygurları, 1209'da (巴而術·阿而忒·的斤) döneminde Cengiz Han'a bağlandı. Barçuk Art Tegin, Cengiz'in kızlarından İl Altun ile evlenip küregen (damat) oldu. Alaaddin Ata Melik Cüveynî'nin Moğol İmparatorluğu hesabına kaleme aldığı Tarih-i Cihangüşa eserine göre, Barçuk Art Tegin' Cengiz'in dört varisinin yanı sıra beşinci varisi olarak kabul edilmiş. Barçuk Art Tegin'in sülalesi Moğol İmparatorluğu'nda Kongiratlar ile birlikte Küregen ailelilerinin başı sayıldı.


Uygurların soyağacı
Karluk | Uygur (Dokuz Oğuz) | Basmil | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uygur Kağanlığı () (744 - 840) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Karluk | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Karahanlılar (840 - 1041) | Karahoca Uygur (843 - 1211/1368) | Kansu Uygur (905 - 1226) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Batı Karahanlılar (1041 - 1089/1212) | Doğu Karahanlılar (1041 - 1212) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Notlar
- ^ Gabain, Das Leben im uigurischen Königreich von Qocho, Wiesbaden 1973, sayfa 19.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karahoca Gaochang Uygur Kralligi Cince 高昌回鶻 Gaochang Huihu 9 13 yuzyillarda bugunku Sincan Uygur Ozerk Bolgesi nde Uygurlarin egemenliginde var olmus devlet Karahoca Uygur Kralligi843 1209BaskentBesbalik TurfanYaygin dil ler Uygurca kaynak belirtilmeli HukumetMonarsiKagan Tarihce Kurulusu843 Dagilisi1209Onculler ArdillarUygur Kaganligi KarahitaylarUygurlardan sonra ortaya cikan Turfan Uygurlari ve Kansu Uygurlari Sari renk Gunumuzde Turklerin yasadigi yerler TarihceKurulus Donemi 840 de Gocebe Uygur Kaganligi Kirgiz baskinindan sonra Ngo nie Tegin in Altay Daglari ni asarak Besbalik Turfan yoresine tasidigi Uygurlar buraya yerlestiler ve Kirgizlar in oldurdugu son kaganlarinin yegeni yi 856 da kagan ilan ettiler Uzun zamandir Tibet baskisi altinda yasayan Cin imparatoru dengeleyici guc olarak tasarladigi bu devleti kendisine bagli olmasi kosuluyla da olsa hemen tanidi ve Uygurlar in Tarim havzasinin oteki ucuna Kasgar a kadar yayilmasina ses cikarmadi 911 de soydaslari Kansu Uygurlari sayesinde bagimsizliklarini kazanan Turfan Uygurlari siyasal olarak etkili bir guc olamadilarsa da Maniheizm dininin de etkisiyle yerlesik hale gectiler ve baslicalari Turfan Kasgar Besbalik Kuca Hami olan sehirlerinde onemli bir uygarlik yarattilar Cin Hanedanligi Karahoca Uygur Kralligini tanir ve hatta Wang Yen De isminde bir buyukelciyi bu ulkeye gonderir O uc yil bu ulkede kalir Yeni cografyalarinda Mani dini yerine Budizm i benimseyen Uygurlar Nesturiligi de tanimislar en son Karahanli Devleti nin de baski ve tesiriyle topluluk halinde Islamiyeti kabul etmislerdir ki bugun Cin de yalnizca Uygurlar a degil Uygurlar araciligi ile muslumanlasmis diger etnik gruplara da Huei hu Uygur denilmektedir 12 yuzyildan itibaren Kara Hitaylara bagli olan Uygurlari 1209 da 巴而術 阿而忒 的斤 doneminde Cengiz Han a baglandi Barcuk Art Tegin Cengiz in kizlarindan Il Altun ile evlenip kuregen damat oldu Alaaddin Ata Melik Cuveyni nin Mogol Imparatorlugu hesabina kaleme aldigi Tarih i Cihangusa eserine gore Barcuk Art Tegin Cengiz in dort varisinin yani sira besinci varisi olarak kabul edilmis Barcuk Art Tegin in sulalesi Mogol Imparatorlugu nda Kongiratlar ile birlikte Kuregen ailelilerinin basi sayildi Uygur Kagan ardillari 8 ve 9 yuzyildan kalma Duvar resimleri Bezeklik Magaralari ndan Uygur ve Sogd figurlerUygurlarin soyagaci Karluk Uygur Dokuz Oguz Basmil Uygur Kaganligi 744 840 Karluk Karahanlilar 840 1041 Karahoca Uygur 843 1211 1368 Kansu Uygur 905 1226 Bati Karahanlilar 1041 1089 1212 Dogu Karahanlilar 1041 1212 Ayrica bakinizUygur Kaganligi Kansu Uygur Kralligi Kansu Uygurlari Karahanlilar KarahocaKaynakcaNotlar Gabain Das Leben im uigurischen Konigreich von Qocho Wiesbaden 1973 sayfa 19