Gaius Plinius Secundus Maior, Büyük Plinius (Latince: Plinius maior) veya Yaşlı Plinius (d. M.S. 23–ö. 24 Ağustos 79), Como doğumlu, Naturalis Historia’yı yazmasıyla tanınan Romalı bilgin, yazar, doğa bilimci, ve filozoftur. Gençlik yıllarında 10 yılı aşkın bir süre Roma ordusu’nda görev yapmıştır. Vespasianus döneminde Galya, Afrika ve İspanya’da praetorluk (vekillik) yapmıştır. Savaş, hitabet, gramer ve tarih konularında da eserler yazmıştır ancak maalesef ki o eserleri günümüze ulaşamamıştır. Günümüze ulaşabilmiş olan en önemli eseri Naturalis Historia (Doğa Tarihi) olup 37 kitaptan oluşmaktadır; eserini Titus’a ithaf etmiştir (M.S. 77). Vezüv Yanardağı’nın patlaması sırasında Stabiae’da hayatını kaybetmiştir.
Gaius Plinius Secundus Maior | |
---|---|
Doğum | Latince: Gaius Plinius Secundus M.S. 23 veya 24 Novum Comum (Como), İtalya, Roma imparatorluğu |
Ölüm | M.S. 79 (55 veya 56 yaşında) , İtalya, Roma imparatorluğu |
Milliyet | Latin |
Diğer ad(lar)ı | Büyük Plinius (Latince: Plinius maior) ya da Yaşlı Plinius (İngilizce: Pliny the Elder) |
Tanınma nedeni | Naturalis Historia |
Çocuk(lar) | Pliny the Younger (Genç Plinius), (yeğeni, daha sonra evlatlık oğlu) |
Akraba(lar) | Gaius Plinius Celer (babası) ve Marcella (annesi) |
Kariyeri | |
Dalı | Retorik, dilbilgisi |
Hayatı
Plinius MS 35 yılında babası tarafından Roma'ya getirildi ve babasının arkadaşı olan 'dan şiir ve askeri yöneticilik eğitimi aldı. ve Arellius Fuscus'un gramer ve retoriğinden etkilenen Plinius muhtemelen onların öğrencisiydi. M. İlin - E. Segal "İnsan nasıl İnsan oldu" isimli kitabın 332. ve 333. sayfalarında Plinius hakkında şunlar anlatılmaktadır;
İnsan nasıl İnsan oldu
Plinius az uyur, az yerdi. Gün ve gecelerini, coğrafyacıların, astronomların, tabiat bilginlerinin ve doktorların kitaplarını okumakla geçirirdi. Kitap üstüne kitap okur, not tutar, düşünür, kıyaslamalar yapardı. Gezilerinde ve savaşlarında çok şey görmüştü. Birçok konuda bildiklerini Naturalis Historia adlı eserinde derlemiştir.
Ayrıca eser, birçok kültürel mirası da beraberinde taşımaktadır. Örneğin bugün Türkiye’de mezarlıklara sıklıkla dikilen Akdeniz servisinin neden özellikle mezarların başucuna dikildiğine ya da Batı Uygarlığında yılbaşı kutlamalarında Ökseotu’nun (Viscum album L. neden önemli bir yer tuttuğuna dair cevapları Naturalis Historia'da okumak mümkündür.
1753 yılında literatüre alınan L. cinsi onun adını taşımaktadır.
Notlar
- ^ 62 – 115 yılları arasında yaşamış ve bir ara Roma’nın Bitinya valisi olarak görev yapmış yeğeni Gaius Plinius Caecilius Secundus’tan ayırt edilebilmesi için Plinius maior (Yaşlı Plinius) olarak anılır.
Kaynakça
Romalı ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Felsefe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Botanikçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gaius Plinius Secundus Maior Buyuk Plinius Latince Plinius maior veya Yasli Plinius d M S 23 o 24 Agustos 79 Como dogumlu Naturalis Historia yi yazmasiyla taninan Romali bilgin yazar doga bilimci ve filozoftur Genclik yillarinda 10 yili askin bir sure Roma ordusu nda gorev yapmistir Vespasianus doneminde Galya Afrika ve Ispanya da praetorluk vekillik yapmistir Savas hitabet gramer ve tarih konularinda da eserler yazmistir ancak maalesef ki o eserleri gunumuze ulasamamistir Gunumuze ulasabilmis olan en onemli eseri Naturalis Historia Doga Tarihi olup 37 kitaptan olusmaktadir eserini Titus a ithaf etmistir M S 77 Vezuv Yanardagi nin patlamasi sirasinda Stabiae da hayatini kaybetmistir Gaius Plinius Secundus MaiorDogumLatince Gaius Plinius Secundus M S 23 veya 24 Novum Comum Como Italya Roma imparatorluguOlumM S 79 55 veya 56 yasinda Italya Roma imparatorluguMilliyetLatinDiger ad lar iBuyuk Plinius Latince Plinius maior ya da Yasli Plinius Ingilizce Pliny the Elder Taninma nedeniNaturalis HistoriaCocuk lar Pliny the Younger Genc Plinius yegeni daha sonra evlatlik oglu Akraba lar Gaius Plinius Celer babasi ve Marcella annesi KariyeriDaliRetorik dilbilgisiAvukat yazar doga filozofu tarihci naturalist askeri komutan il valisiHayatiPlinius MS 35 yilinda babasi tarafindan Roma ya getirildi ve babasinin arkadasi olan dan siir ve askeri yoneticilik egitimi aldi ve Arellius Fuscus un gramer ve retoriginden etkilenen Plinius muhtemelen onlarin ogrencisiydi M Ilin E Segal Insan nasil Insan oldu isimli kitabin 332 ve 333 sayfalarinda Plinius hakkinda sunlar anlatilmaktadir Insanligin deneyimlerini kitaplarinda damla damla toplamis olan eskicag bilginlerini unutmak buyuk nankorluk olur Tembelligini ve acgozlulugunu ornekleriyle gordugumuz ayni Roma da gecesini gunduzunu bilime veren caliskan insanlar da vardi Bir tabiat bilgini amiral ve devlet adami olan Plinius bunlardan biriydi Insan nasil Insan oldu Plinius az uyur az yerdi Gun ve gecelerini cografyacilarin astronomlarin tabiat bilginlerinin ve doktorlarin kitaplarini okumakla gecirirdi Kitap ustune kitap okur not tutar dusunur kiyaslamalar yapardi Gezilerinde ve savaslarinda cok sey gormustu Bircok konuda bildiklerini Naturalis Historia adli eserinde derlemistir Ayrica eser bircok kulturel mirasi da beraberinde tasimaktadir Ornegin bugun Turkiye de mezarliklara siklikla dikilen Akdeniz servisinin neden ozellikle mezarlarin basucuna dikildigine ya da Bati Uygarliginda yilbasi kutlamalarinda Okseotu nun Viscum album L neden onemli bir yer tuttuguna dair cevaplari Naturalis Historia da okumak mumkundur 1753 yilinda literature alinan L cinsi onun adini tasimaktadir Naturalis HistoriaComo daki S Maria Maggiore Katedrali nin cephesinde yasli Pliny HeykeliNotlar 62 115 yillari arasinda yasamis ve bir ara Roma nin Bitinya valisi olarak gorev yapmis yegeni Gaius Plinius Caecilius Secundus tan ayirt edilebilmesi icin Plinius maior Yasli Plinius olarak anilir Kaynakca Linnaeus 1753 Sp Pl II s 1023 Linnaeus 1753 Sp Pl s 516 Romali ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Felsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Botanikci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz