Gökşin Sipahioğlu (d. 28 Aralık 1926, İzmir - ö. 5 Ekim 2011, Paris), Sipa Press fotoğraf ajansının kurucusu Türk gazeteci ve foto muhabiridir.
Gökşin Sipahioğlu | |
---|---|
Doğum | 28 Aralık 1926 İzmir, Türkiye |
Ölüm | 5 Ekim 2011 (84 yaşında) Paris, Fransa |
Defin yeri | Karacaahmet Mezarlığı |
Diğer ad(lar)ı | "Grand Turc" |
Eğitim | Saint Joseph Fransız Lisesi İstanbul Üniversitesi |
Meslek | Gazeteci, foto muhabiri |
1961 yılında patlak veren füze krizi sırasında Küba'ya girmeyi başaran ve röportajlar yapan tek batılı gazeteci oldu. 1968 baharında Paris'te, Prag ve Tiran'da meydana gelen ayaklanmalar hakkındaki haber ve fotoğraflarıyla ün kazandı. Fransızlar tarafından "Grand Turc" lakabıyla anılırdı.
Hayatı
28 Aralık 1926'da İzmir'de doğan Sipahioğlu, İstanbul'da Saint Joseph Fransız Lisesi’nde okudu. Sonradan Anadolu Efes Spor Klübü'ne dönüşecek olan Kadıköyspor'un kurucularından ve oyuncularından oldu. İstanbul Üniversitesi’nde gazetecilik eğitimi aldı.
Gazeteciliğe İstanbul Ekspres gazetesinde spor muhabiri olarak başladı. Sait Ceylan müstear adıyla yazdığı yazılar dikkat çekti ve kısa sürede gazetenin yazı işleri müdürü oldu.
1955 yılında yazı işleri müdürü olarak bu gazetede yayımlanan "Selanik'te Atatürk'ün doğduğu evi bombaladılar!" içerikli haberden ötürü 6-7 Eylül Olayları'nın ortaya çıkmasını planlamakla suçlandı.
1956’da İsrail-Mısır Savaşı’nda, Sinâ Çölü’nde çektiği yaralı Mısır askerleri fotoğrafları, ilk büyük haberi oldu.
1957’de Yeni Gazete adlı gazeteyi yayımlayarak gazeteciliği sürdürdü. Annesinin Nişantaşı’daki evini ipotekleyerek yayımladığı bu gazetede Çetin Altan ve Aziz Nesin’in ilk yazıları yayımlandı.
Bir süre Vatan gazetesinin genel yayın yönetmenliğini yaptı. Bu sırada kurduğu erken baskı sistemi, Türk gazeteciliğine yaptığı önemli katkılardan birisidir.
Sipahioğlu, Vatan'daki görevinden sonra serbest muhabir olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde hiçbir batılı gazetecinin giremediği Arnavutluk’a gitti. Tiran’da yaptığı pek çok çalışma, batılı gazetelere manşet oldu. 1961 yılında ise patlak veren füze krizi nedeniyle giriş-çıkışların yasaklandığı Küba’ya gemici pasaportu ile girdi. Çektiği fotoğraflar, tüm dünyada pek çok gazetede manşet oldu ve ona büyük ün getirdi. Aynı yıl Hürriyet gazetesi için çalışmaya başladı; dört yıl içinde seksen ülkede röportajlar yaptı. Kültür Devrimi öncesinde Çin’e vize alan ilk Türk gazeteci oldu.
1966'da Erol Simavi’nin teklifini kabul ederek Hürriyet'in Paris muhabiri olarak Fransa'ya gitti. 1967’de Fransa yönetimine karşı ayaklanan Cibuti’de başkaldıranlara ateş eden Fransız jandarmaları, 1968’de Paris’teki öğrenci olaylarını fotoğrafladı. Bu fotoğraflar 'nun Les Trublions başlıklı kitabında yayımlandı.
1969 yılında fotoğraf ajansı ile çalışmaya başlayan Sipahioğlu, Doğu Bloğu ülkelerinin liderlerinin katılacağı 'na gitme isteği, ajans tarafından reddedilince kendi imkânları ile Çekoslovakya’ya gitti ve iki hafta sonra ülke Varşova Paktı ülkeleri tarafından işgal edildi. Bu olay, kendi röportajlarını dağıtma amacıyla Sipa Press’i kurma düşüncesini doğurdu.
Sipahioğlu, Sipa Press'i daha sonra eşi olacak olan Amerikalı gazeteci Phyllis Springer ve Cumhuriyet gazetesinin Atina muhabiri Kosta Daponte ile birlikte 1969’da kurdu. Foto muhabirlerini olayların öncesinde olay çıkacak bölgelere yönlendirmede çok usta idi. Bu sayede Sipa Press bir marka haline geldi ve bünyesinde dünyanın en zengin fotoğraf arşivlerinden birini oluşturdu.
1973 yılında resmi olarak kurulan Sipa, binlerce fotoğrafçı ile çalışmalarını sürdürdü ancak teknolojik gelişmelere ayak uyduramadı. Sipahioğlu, gelen astronomik teklifleri uzun süre geri çevirdiyse de maddi sıkıntılar nedeniyle ajansı 2001 yılında Fransız medya grubu 'a sattı.
5 Ekim 2011 tarihinde, 50 seneye yakın zamandır yaşamakta olduğu Paris’te vefat etti. Cenazesi Türkiye'ye getirilerek, İstanbul'da Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.
Sergiler
- 1998 yılında Paris’te Barikatlar başlıklı sergide, Mayıs 1968’de çektiği fotoğrafları sergiledi.
- 6 Eylül-12 Kasım 2006 tarihleri arasında Sipaioğlu’nın 124 fotoğrafı İstanbul Modern’deki Doğru Yerde Doğru Zamanda başlıklı retrospektif sergide sergilendi.
- 5-25 Şubat 2009 tarihleri arasında, Beyoğlu'nda yer alan Fransız Kültür Merkezinde Monsieur Sipa adıyla 1960 ve 1970'li yıllara ait fotoğrafları sergilendi.
Ödülleri
- 1994 – Fransa Sanat ve Edebiyat Şövalyesi unvanı
- 2000 – Türkiye Devlet Üstün Hizmet Madalyası
- 2003 - Fransa Kültür Bakanlığı tarafından verilen sanat ve edebiyat nişanı
- 2007 - Fransa cumhurbaşkanı Jacques Chirac tarafından Chevalier de la Légion d'honneur
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Goksin Sipahioglu d 28 Aralik 1926 Izmir o 5 Ekim 2011 Paris Sipa Press fotograf ajansinin kurucusu Turk gazeteci ve foto muhabiridir Goksin SipahiogluDogum28 Aralik 1926 1926 12 28 Izmir TurkiyeOlum5 Ekim 2011 84 yasinda Paris FransaDefin yeriKaracaahmet MezarligiDiger ad lar i Grand Turc EgitimSaint Joseph Fransiz Lisesi Istanbul UniversitesiMeslekGazeteci foto muhabiri 1961 yilinda patlak veren fuze krizi sirasinda Kuba ya girmeyi basaran ve roportajlar yapan tek batili gazeteci oldu 1968 baharinda Paris te Prag ve Tiran da meydana gelen ayaklanmalar hakkindaki haber ve fotograflariyla un kazandi Fransizlar tarafindan Grand Turc lakabiyla anilirdi Hayati28 Aralik 1926 da Izmir de dogan Sipahioglu Istanbul da Saint Joseph Fransiz Lisesi nde okudu Sonradan Anadolu Efes Spor Klubu ne donusecek olan Kadikoyspor un kurucularindan ve oyuncularindan oldu Istanbul Universitesi nde gazetecilik egitimi aldi Gazetecilige Istanbul Ekspres gazetesinde spor muhabiri olarak basladi Sait Ceylan mustear adiyla yazdigi yazilar dikkat cekti ve kisa surede gazetenin yazi isleri muduru oldu 1955 yilinda yazi isleri muduru olarak bu gazetede yayimlanan Selanik te Ataturk un dogdugu evi bombaladilar icerikli haberden oturu 6 7 Eylul Olaylari nin ortaya cikmasini planlamakla suclandi 1956 da Israil Misir Savasi nda Sina Colu nde cektigi yarali Misir askerleri fotograflari ilk buyuk haberi oldu 1957 de Yeni Gazete adli gazeteyi yayimlayarak gazeteciligi surdurdu Annesinin Nisantasi daki evini ipotekleyerek yayimladigi bu gazetede Cetin Altan ve Aziz Nesin in ilk yazilari yayimlandi Bir sure Vatan gazetesinin genel yayin yonetmenligini yapti Bu sirada kurdugu erken baski sistemi Turk gazeteciligine yaptigi onemli katkilardan birisidir Sipahioglu Vatan daki gorevinden sonra serbest muhabir olarak calismaya basladi Bu donemde hicbir batili gazetecinin giremedigi Arnavutluk a gitti Tiran da yaptigi pek cok calisma batili gazetelere manset oldu 1961 yilinda ise patlak veren fuze krizi nedeniyle giris cikislarin yasaklandigi Kuba ya gemici pasaportu ile girdi Cektigi fotograflar tum dunyada pek cok gazetede manset oldu ve ona buyuk un getirdi Ayni yil Hurriyet gazetesi icin calismaya basladi dort yil icinde seksen ulkede roportajlar yapti Kultur Devrimi oncesinde Cin e vize alan ilk Turk gazeteci oldu 1966 da Erol Simavi nin teklifini kabul ederek Hurriyet in Paris muhabiri olarak Fransa ya gitti 1967 de Fransa yonetimine karsi ayaklanan Cibuti de baskaldiranlara ates eden Fransiz jandarmalari 1968 de Paris teki ogrenci olaylarini fotografladi Bu fotograflar nun Les Trublions baslikli kitabinda yayimlandi 1969 yilinda fotograf ajansi ile calismaya baslayan Sipahioglu Dogu Blogu ulkelerinin liderlerinin katilacagi na gitme istegi ajans tarafindan reddedilince kendi imkanlari ile Cekoslovakya ya gitti ve iki hafta sonra ulke Varsova Pakti ulkeleri tarafindan isgal edildi Bu olay kendi roportajlarini dagitma amaciyla Sipa Press i kurma dusuncesini dogurdu Sipahioglu Sipa Press i daha sonra esi olacak olan Amerikali gazeteci Phyllis Springer ve Cumhuriyet gazetesinin Atina muhabiri Kosta Daponte ile birlikte 1969 da kurdu Foto muhabirlerini olaylarin oncesinde olay cikacak bolgelere yonlendirmede cok usta idi Bu sayede Sipa Press bir marka haline geldi ve bunyesinde dunyanin en zengin fotograf arsivlerinden birini olusturdu 1973 yilinda resmi olarak kurulan Sipa binlerce fotografci ile calismalarini surdurdu ancak teknolojik gelismelere ayak uyduramadi Sipahioglu gelen astronomik teklifleri uzun sure geri cevirdiyse de maddi sikintilar nedeniyle ajansi 2001 yilinda Fransiz medya grubu a satti 5 Ekim 2011 tarihinde 50 seneye yakin zamandir yasamakta oldugu Paris te vefat etti Cenazesi Turkiye ye getirilerek Istanbul da Karacaahmet Mezarligi na defnedildi Sergiler1998 yilinda Paris te Barikatlar baslikli sergide Mayis 1968 de cektigi fotograflari sergiledi 6 Eylul 12 Kasim 2006 tarihleri arasinda Sipaioglu nin 124 fotografi Istanbul Modern deki Dogru Yerde Dogru Zamanda baslikli retrospektif sergide sergilendi 5 25 Subat 2009 tarihleri arasinda Beyoglu nda yer alan Fransiz Kultur Merkezinde Monsieur Sipa adiyla 1960 ve 1970 li yillara ait fotograflari sergilendi Odulleri1994 Fransa Sanat ve Edebiyat Sovalyesi unvani 2000 Turkiye Devlet Ustun Hizmet Madalyasi 2003 Fransa Kultur Bakanligi tarafindan verilen sanat ve edebiyat nisani 2007 Fransa cumhurbaskani Jacques Chirac tarafindan Chevalier de la Legion d honneurKaynakca Hurriyet Goksin Sipahioglu Vefat Haberi 6 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2011 Grand Turc u ugurladik Hurriyet 11 Ekim 2011