Piyale Paşa (1515 - 21 Ocak 1578, Kıbrıs), Sultan I. Süleyman ve II. Selim döneminde 14 yıl kaptan-ı derya görevinde bulunmuş ve önemli zaferler kazanmış bir Osmanlı devlet adamı ve komutandır.
Piyale Paşa | |
---|---|
Piyale Paşa'nın büstü, Mersin Deniz Müzesi | |
Osmanlı Kaptan-ı Derya | |
Görev süresi 1553-1568 | |
Hükümdar | I. Süleyman II. Selim |
Yerine geldiği | Sinan Paşa |
Yerine gelen | Müezzinzade Ali Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1515 Aslı Hırvat |
Ölüm | 1578 (62-63 yaşlarında) Kıbrıs |
Hayatı
Aslen Hırvat'tı. Babası sonradan Müslüman olarak Abdurrahman ismini almıştır. Mohaç Muharebesi'ndan sonra Macaristan'dan devşirilen bir çocuk olarak küçük yaşlarda Enderun'a getirilip burada eğitim görmüştür. 1547'de Kapıcıbaşı olarak saraydan çıkmıştır. Sonra Gelibolu sancak beyi olmuştur.
1553'te aldığı beylerbeylik ile kaptan-ı derya unvanı verilmiş ve kaptan-ı derya unvanını 1567 yılına kadar korumuştur. 1555 ilkbaharında emrinde olan 60 parça gemiden oluşan bir filo ile ve Turgut Reis'le birlikte Fransa'ya yardımla görevlendirildi. 1556 ilkbaharında Oran'a hücum etti ama şehrin İspanyol valisi Kont Alcaudete, Fas Sultanı Mohammed es-Şeyh ile ittifak yaptı ve Piyale Paşa kaleyi ele geçiremedi. 1557'de yine Turgut Reis'le birlikte Tunus'ta Bizerte'ye bir akın tertip etti ve bu şehir Osmanlılar eline geçti (Bizerte Kuşatması). 1558'de ise Turgut Reis'le birlikte önce Napoli Krallığı kıyılarını, ardından ise Minorka adasını istila etti. Bu başarılarından dolayı Cezayir Beylerbeyi payesi verildi. Sakız ve Cerbe Adası'nı almış, Cezayir'in ele geçirilmesini tamamlamıştır. İspanya, İtalya ve Fransa sahillerinde 67 kadar küçük adayı ele geçirmiştir. İspanya Kralı II. Felipe'nin donanmalarını zayıflatmış ve ünlü kumandanlarını esir almıştır.
Osmanlı donanmasının bu başarılarına karşı olarak İspanya, Papalık Devleti, Malta, Napoli Krallığı, Cenova Cumhuriyeti ve Floransa Cumhuriyeti büyük bir ittifak kurarak Cerbe adasına hücum ettiler ve bu adayı ellerine geçirdiler. Piyale Paşa ve Turgut Reis bu müttefikler donanması ile 9-14 Mayıs 1560 tarihinde Tunus'un Cerbe adası açıklarında Cerbe Deniz Muharebesi'ne giriştiler. Piyale Paşa kumandasındaki Osmanlı Donanması, İspanyol kuvvetlerinin başını çektiği Haçlı Donanmasını yenilgiye uğrattı. Osmanlıların önemli bir zafer kazandığı bu muharebede Hristiyanlar ittifakı 60 parça gemi kaybettiler ve 18.000 denizci zayiat verdiler. Bu zayiata giden İspanyol denizcilerinin 600'nun "oficiales" adı verilen gayet iyi eğitim ve tecrübeli gedikli denizci ve 2.400 tüfekçi ("arquebusier") olması bu galibiyetin önemini daha da açığa çıkartmaktadır. Cerbe adası da tekrar Osmanlılar eline geri geçti.
II. Selim'in kızı Gevherhan Sultan'la evlendi. 1564'te İspanya'a ait olan "Peron de Velz" adasını ele geçirdi. 1565'te Malta'nın Kuşatması'nda Turgut Reis ile birlikte görev yaptı. Fakat Turgut Reis'in çatışmalarda vurulması üzerine geri dönmek zorunda kaldı. 1566'da Sakız adasını fethetti. 1568'de kaptan-i deryalık görevi yanında üçüncü vezir oldu. Sonra Lala Mustafa Paşa serdarlığı altında Kıbrıs'ı almak üzere gönderildi. Buradaki başarısından dolayı ikinci vezir payesi verildi.
Bu görevde iken Piyale Paşa Kıbrıs' ta 1578 yılında öldü. Kasımpaşa'da kendi yaptırdığı Piyale Paşa Camii'nin yanındaki türbesine gömüldü.
Kaynakça
Dış kaynaklar
- Yayın Kurulu, "Piyale Paşa", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.441
- Danişmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi Cilt:II sayfa:438 Cilt:III sayfa:12 İstanbul:Doğu Kütüphanesi,
Dış bağlantılar
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani C.II say.41-42, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları Online: [2]
- Bostan, İdris "Piyale Paşa" (2007) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:34 Sayfa:296-297 İstanbul:TDV Yayınları. Online:[3] 2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Askerî görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Sinan Paşa | Kaptan-ı Derya 1553 - 1569 | Sonra gelen: Müezzinzade Ali Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Piyale Pasa 1515 21 Ocak 1578 Kibris Sultan I Suleyman ve II Selim doneminde 14 yil kaptan i derya gorevinde bulunmus ve onemli zaferler kazanmis bir Osmanli devlet adami ve komutandir Piyale PasaPiyale Pasa nin bustu Mersin Deniz MuzesiOsmanli Kaptan i DeryaGorev suresi 1553 1568Hukumdar I Suleyman II SelimYerine geldigi Sinan PasaYerine gelen Muezzinzade Ali PasaKisisel bilgilerDogum 1515 Asli HirvatOlum 1578 62 63 yaslarinda KibrisHayatiAslen Hirvat ti Babasi sonradan Musluman olarak Abdurrahman ismini almistir Mohac Muharebesi ndan sonra Macaristan dan devsirilen bir cocuk olarak kucuk yaslarda Enderun a getirilip burada egitim gormustur 1547 de Kapicibasi olarak saraydan cikmistir Sonra Gelibolu sancak beyi olmustur 1553 te aldigi beylerbeylik ile kaptan i derya unvani verilmis ve kaptan i derya unvanini 1567 yilina kadar korumustur 1555 ilkbaharinda emrinde olan 60 parca gemiden olusan bir filo ile ve Turgut Reis le birlikte Fransa ya yardimla gorevlendirildi 1556 ilkbaharinda Oran a hucum etti ama sehrin Ispanyol valisi Kont Alcaudete Fas Sultani Mohammed es Seyh ile ittifak yapti ve Piyale Pasa kaleyi ele geciremedi 1557 de yine Turgut Reis le birlikte Tunus ta Bizerte ye bir akin tertip etti ve bu sehir Osmanlilar eline gecti Bizerte Kusatmasi 1558 de ise Turgut Reis le birlikte once Napoli Kralligi kiyilarini ardindan ise Minorka adasini istila etti Bu basarilarindan dolayi Cezayir Beylerbeyi payesi verildi Sakiz ve Cerbe Adasi ni almis Cezayir in ele gecirilmesini tamamlamistir Ispanya Italya ve Fransa sahillerinde 67 kadar kucuk adayi ele gecirmistir Ispanya Krali II Felipe nin donanmalarini zayiflatmis ve unlu kumandanlarini esir almistir Osmanli donanmasinin bu basarilarina karsi olarak Ispanya Papalik Devleti Malta Napoli Kralligi Cenova Cumhuriyeti ve Floransa Cumhuriyeti buyuk bir ittifak kurarak Cerbe adasina hucum ettiler ve bu adayi ellerine gecirdiler Piyale Pasa ve Turgut Reis bu muttefikler donanmasi ile 9 14 Mayis 1560 tarihinde Tunus un Cerbe adasi aciklarinda Cerbe Deniz Muharebesi ne giristiler Piyale Pasa kumandasindaki Osmanli Donanmasi Ispanyol kuvvetlerinin basini cektigi Hacli Donanmasini yenilgiye ugratti Osmanlilarin onemli bir zafer kazandigi bu muharebede Hristiyanlar ittifaki 60 parca gemi kaybettiler ve 18 000 denizci zayiat verdiler Bu zayiata giden Ispanyol denizcilerinin 600 nun oficiales adi verilen gayet iyi egitim ve tecrubeli gedikli denizci ve 2 400 tufekci arquebusier olmasi bu galibiyetin onemini daha da aciga cikartmaktadir Cerbe adasi da tekrar Osmanlilar eline geri gecti II Selim in kizi Gevherhan Sultan la evlendi 1564 te Ispanya a ait olan Peron de Velz adasini ele gecirdi 1565 te Malta nin Kusatmasi nda Turgut Reis ile birlikte gorev yapti Fakat Turgut Reis in catismalarda vurulmasi uzerine geri donmek zorunda kaldi 1566 da Sakiz adasini fethetti 1568 de kaptan i deryalik gorevi yaninda ucuncu vezir oldu Sonra Lala Mustafa Pasa serdarligi altinda Kibris i almak uzere gonderildi Buradaki basarisindan dolayi ikinci vezir payesi verildi Bu gorevde iken Piyale Pasa Kibris ta 1578 yilinda oldu Kasimpasa da kendi yaptirdigi Piyale Pasa Camii nin yanindaki turbesine gomuldu Kaynakca a b c d Yayin Kurulu Piyale Pasa 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 441 ISBN 975 08 0072 9 a b Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C II say 41 42 1 Dis kaynaklarYayin Kurulu Piyale Pasa 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 441 ISBN 975 08 0072 9 Danismend Ismail Hami 2011 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi Cilt II sayfa 438 Cilt III sayfa 12 Istanbul Dogu Kutuphanesi ISBN 9789944397681Dis baglantilarMehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani C II say 41 42 Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 Online 2 Bostan Idris Piyale Pasa 2007 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 34 Sayfa 296 297 Istanbul TDV Yayinlari Online 3 2 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Askeri goreviOnce gelen Sinan Pasa Kaptan i Derya 1553 1569 Sonra gelen Muezzinzade Ali Pasa