Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kulak (Rusça: кула́к, "kulak") veya Ukrayna'da kullanılan adıyla kurkuli veya Azerbaycan'da kullanılan adıyla qolçomaq, Rus İmparatorluğu'nun son yıllarında ve Sovyetler Birliği'nin ilk dönemlerinde varlıklı köylülere verilen ad. "Yumruk" veya "yumruğu sıkı insan" anlamına gelen "kulak" kelimesi, ilk olarak 1906'daki ile zenginleşen bağımsız çiftçiler için kullanıldı. Kulak, ilk başta en az 3,2 hektarlık toprağı mülkiyetinde bulunduran köylüler için kullanılmıştı. 1918'de kelimenin anlamı Moskova'dan gönderilen birliklere tahıl vermemek için direnen tüm köylüleri kapsayacak şekilde genişletildi. 1929-33 yılları arasında Josef Stalin liderliğinde gerçekleşen köylü sınıfının kolektivizasyonu girişimi çerçevesinde "komşularından birkaç inek veya beş altı dönüm arazi fazlası" olan köylüler "kulak" olarak damgalandı ve mülkiyet sahibi köylüler devrimin çekimser destekçileri olarak yaftalandı.
Marksizm-Leninizm ideolojisine göre kulaklar daha fakir köylülerin sınıf düşmanıydı.Vladimir İlyiç Lenin kulaklar için "kıtlıkta semiren kan emiciler, vampirler, vurguncular, halkın malını yağmalayanlar" dedi. Marksizm-Leninizm, şehir ve fabrikalardaki proletaryanın yanı sıra fakir köylüleri ve çiftliklerdeki emekçileri de boyunduruktan kurtaracak bir devrim yapma hedefini koymuştu. Bunların yanı sıra Bolşevizmin tarım alanlarının kolektivizasyonunu gerektiriyordu; bu sanayileşmeye veya büyük ölçekli tarımsal üretime imkân tanımak için elzemdi. Bunun pratikteki yansıması, kulakların topraklarının hükûmet yetkililerince şiddet yoluyla ellerinden alınması ve direnenlerin öldürülmesi oldu. Kulakların bir kısmı da çalışma kamplarına (gulag) gönderildi.
Köken ve tanım
"Kulak" kelimesi ilk kullanıma girdiğinde, köy ahalisinin gözünde gelirini hakkaniyetle elde etmeyen köylüler için kullanılmaktaydı. Bu kullanımın arkasında o dönemde yaygın olan, haklı kazancın sadece ağır fiziksel emekle elde edilebileceği inancı vardı. Tüccarlar ve tefecilerin de zenginliği bu nedenle sahtekârlıklarına bağlanıyordu; doğrudan üretimle uğraşan köylüler arasındaki yaygın inanışı "yalan yoksa satış da yok" (Rusça: не обманешь — не продашь) sözü yansıtıyordu.
"Kulak" sözcüğü ilk başlarda sahtekârlığı temsil eden, son derece olumsuz bir anlam taşıyordu; bu anlam sonraları Sovyet propagandasında yansıtılmıştır. 1870'lerde , Rus köylülerine ilişkin izlenimlerinde şunları yazdı:
| Gerçekten kulak olan, ne toprağı sever, ne ev halkını, ne de emeği. [...] Kulak için ev halkının, emeğin anlamı yoktur, böyleleri için her şey ticaretini yaptıkları, faizle borç verdikleri sermayeleridir. Böylelerinin dini imanı paradır, tek düşündükleri de paralarını nasıl çoğaltacaklarıdır. Bu sermaye de zaten miras kalmıştır veya nereden geldiği belli değildir; ama kaynağında pislik yatar. |
Sovyet terminolojisinde köylüler üç kategoriye bölündü: fakir köylüler olan "bednyak"lar, orta gelirli köylüler olan "serednyak"lar ve toprakları çoğu Rus köylüsünden fazla olan yüksek gelirli çiftçiler, "kulak"lar. Bunlara ilaveten toprak sahibi olmayan, mevsimlik işlerde çalışan bir de "batrak"lar vardı.
Stolipin reformu büyük mal sahiplerinden kredi alıp bununla toprak satın alma yolunu açarak toprak sahibi yeni bir köylü sınıfı yaratmıştı. Bu çiftçiler kredinin geri ödemesini çiftçilikten elde ettikleri gelirle yapacaklardı. 1912'de çiftçilerin %16'sı erkek aile üyesi başına 8 dönümden fazla toprak sahibiydi (bu rakam 1903'te %11'di; 8 dönümlük sınır orta sınıf çiftçilerle varlıklı çiftçiler arasında istatistiksel ayrım yapmak için kullanılıyordu). Kırsal bölgelerdeki hanelerin yaklaşık %20'sini bu gibi çiftçiler oluşturmaktaydı; ancak piyasaya sürülen tahılın %50'si bu çiftçiler tarafından üretilmekteydi.
1917'deki Rus Devrimi sonrası Bolşevikler sadece batraklar ve bednyakları proletaryanın gerçek müttefikleri olarak değerlendirdi. Serednyaklar müttefik olmak için fazla tereddütlü ve güvenilmez olarak görüldü; kulaklarsa toprak (ve sonraları genişletilen tanıma göre hayvan) sahibi oldukları için devrim düşmanı kabul edildi.
Mayıs 1929'da Halk Komiserleri Konseyi "kulak hanesi" kavramını resmîleştiren bir kararname yayımladı. Bu bağlamda aşağıdakilerden herhangi birinin karşılanması kulak olarak değerlendirilmek için yeterliydi:
- para karşılığı işçi çalıştırmak
- değirmenlik, tereyağı yapımında kullanılan makine, her türlü diğer işleme ekipmanı veya kompleks motora sahip herhangi bir alet sahibi olmak
- tarımsal ekipman veya imkânları düzenli olarak kiraya vermek
- ticaret, tefecilik, simsarlık veya "emek harcamadan gelir getiren" herhangi bir işle meşgul olmak
Kulakların tasfiyesi
1929'a dek Sovyetler Birliği'nin resmî politikası kulaklara karşı korku politikası yürütülmemesi ve kulakların kolektif tarıma yönlendirilmesi gerektiği yönündeydi. Josef Stalin buna katılmamaktaydı; "Elimize kulaklara karşı iradeli bir saldırı yürütme şansı geçmiştir; dirençlerini kırıp onları sınıfça ortadan kaldırabiliriz, üretimlerinin yerine kolhozlar ve sovhozları geçirebiliriz." söyleminde bulundu.
30 Ocak 1930'da Politbüro kulak sınıfının tasfiyesi kararını aldı. Kulaklar üç bölüme ayrıldı: ilki gulaglara, ikincisi Ural Dağları'nın kuzeyi ve Kazakistan gibi Sovyetler Birliği'nin uzak bölgelerine, üçüncüsü içinde bulundukları vilayetin başka bölgelerine gönderilecekti.
Kolektif çiftliklere zorla gönderilen köylülerin, hayvanlarını hükûmet yetkililerine vermeleri gerekmekteydi. Çok sayıda köylü, hayvanlarını hükûmete vermektense öldürmeyi tercih etti. 1930'un ilk iki ayında milyonlarca sığır, at, domuz, koyun ve keçi köylülerce öldürüldü; etleri tüketildi veya takas edildi. 1934 Sovyet Parti Kongresine sunulan rapora göre bu dönemde 26,6 milyon sığır, 63,4 milyon koyun kaybedildi. Buna cevaben Halk Komiserleri Konseyi "et ve süt hayvanlarının kötü niyetle öldürülmesinin" cezai yaptırıma sahip olacağını ilan etti.
Kulaklara karşı yürütülen bu girişimde 4 milyondan fazla insan hedef alındı. Bu süreçte 30.000 kişi vurularak öldürüldü; 2,1 milyon kişi Sovyetler Birliği'nin uzak ve elverişsiz yörelerine sürüldü. 2,5 milyon kadar kişiyse kendi bölgelerinde daha az verimli topraklara gönderildi. Toplam ölü sayısı 530.000-600.000 kişidir. Bu insanlar yolculuk sırasında, geçici süreliğine kaldıkları yerlerde ve özel yerleşimlerde hastalık ve açlıktan öldü.
Kaynakça
- ^ Richard Pipes (1 Eylül 2001). Communism: A Brief History. Random House Digital, Inc. ss. 39-. ISBN . 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2013.
- ^ Robert Conquest (1 Mart 2001). Reflections on a Ravaged Century. W. W. Norton & Company. s. 94. ISBN . 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2013.
- ^ Omarov, Vahid (27 Kasım 2012). "Azərbaycan SSR-də 1920-1940-cı illərdə sənayeləşdirmə və zorakı kolxozlaşdırma" (Azerice). 14 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2019.
- ^ a b c d (1986) : Soviet Collectivization and the Terror-Famine. Oxford University Press. .
- ^ David Rubinstein (2001). Culture, Structure and Agency: Toward a Truly Multidimensional Sociology. SAGE Publications. s. 69. ISBN . 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2017.
- ^ "Comrade Workers, Forward To The Last, Decisive Fight!". 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2017.
- ^ Mihail Gorbaçev. Memoirs, 769 pages. Publisher: Doubleday; 1st ed edition (September 1, 1996)
- ^ a b G. F. Dobronojenko. «Кто такой кулак: трактовка понятия „кулак“ во второй половине XIX — 20-х гг. XX вв.»
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2017.
- ^ Kulaks (Korkulism) 8 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at the .
- ^ Conquest, Harvest of Sorrow, s. 76.
- ^ "On the characteristics of kulak farms subject to the Labor Code", Sovnarkom resolution, May 21, 1929, in: Collectivization of Agriculture: Main Resolutions of the Communist Party and Soviet Government 1927–1935, Academy of Sciences of the USSR, Institute of History, Moscow, 1957, p. 163 (Russian).
- ^ Robert Conquest (1987). The Harvest of Sorrow: Soviet Collectivization and the Terror-famine. Oxford University Press. s. 159. ISBN . 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013.
- ^ "On measures against malicious slaughter of livestock", Central Executive Committee and Sovnarkom resolutions, January 16, 1930; November 1, 1930, in: Collectivization of Agriculture: Main Resolutions of the Communist Party and Soviet Government 1927–1935, Academy of Sciences of the USSR, Institute of History, Moscow, 1957, pp. 260, 336 (Russian).
- ^ a b Jörg Baberowski: Der Feind ist überall. Stalinismus im Kaukasus. Deutsche Verlags-Anstalt, München 2003, . s. 684.
- ^ a b Zemtkov V.N. К вопросу о масштабах репрессий в СССР 20 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . // Социологические исследования. — 1995. — № 9. — s. 118—127.
- ^ a b Manfred Hildermeier: Stalinismus und Terror. In: Osteuropa 50 (2000), H. 6, s. 593–605
- ^ Nicolas Werth: Ein Staat gegen sein Volk. Gewalt, Unterdrückung und Terror in der Sowjetunion. In: Stéphane Courtois, Nicolas Werth, Jean-Louis Panné, Andrzej Paczkowski, Karel Bartosek, Jean-Louis Margolin. Mitarbeit: Rémi Kauffer, Pierre Rigoulot, Pascal Fontaine, Yves Santamaria, Sylvain Boulouque: Das Schwarzbuch des Kommunismus. Unterdrückung, Verbrechen und Terror. Mit einem Kapitel „Die Aufarbeitung der DDR“ von Joachim Gauck und Ehrhard Neubert. Aus dem Französischen von Irmela Arnsperger, Bertold Galli, Enrico Heinemann, Ursel Schäfer, Karin Schulte-Bersch, Thomas Woltermann. Piper. München, Zürich, 1998, s. 165, .
Dış kaynak
| Vikisözlük'te kulak ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kulak Rusca kula k kulak veya Ukrayna da kullanilan adiyla kurkuli veya Azerbaycan da kullanilan adiyla qolcomaq Rus Imparatorlugu nun son yillarinda ve Sovyetler Birligi nin ilk donemlerinde varlikli koylulere verilen ad Yumruk veya yumrugu siki insan anlamina gelen kulak kelimesi ilk olarak 1906 daki ile zenginlesen bagimsiz ciftciler icin kullanildi Kulak ilk basta en az 3 2 hektarlik topragi mulkiyetinde bulunduran koyluler icin kullanilmisti 1918 de kelimenin anlami Moskova dan gonderilen birliklere tahil vermemek icin direnen tum koyluleri kapsayacak sekilde genisletildi 1929 33 yillari arasinda Josef Stalin liderliginde gerceklesen koylu sinifinin kolektivizasyonu girisimi cercevesinde komsularindan birkac inek veya bes alti donum arazi fazlasi olan koyluler kulak olarak damgalandi ve mulkiyet sahibi koyluler devrimin cekimser destekcileri olarak yaftalandi Sovyet propaganda posteri Kulaklarin kolhozlarda yeri yok Sisman kulak tiplemesi gorulmektedir Marksizm Leninizm ideolojisine gore kulaklar daha fakir koylulerin sinif dusmaniydi Vladimir Ilyic Lenin kulaklar icin kitlikta semiren kan emiciler vampirler vurguncular halkin malini yagmalayanlar dedi Marksizm Leninizm sehir ve fabrikalardaki proletaryanin yani sira fakir koyluleri ve ciftliklerdeki emekcileri de boyunduruktan kurtaracak bir devrim yapma hedefini koymustu Bunlarin yani sira Bolsevizmin tarim alanlarinin kolektivizasyonunu gerektiriyordu bu sanayilesmeye veya buyuk olcekli tarimsal uretime imkan tanimak icin elzemdi Bunun pratikteki yansimasi kulaklarin topraklarinin hukumet yetkililerince siddet yoluyla ellerinden alinmasi ve direnenlerin oldurulmesi oldu Kulaklarin bir kismi da calisma kamplarina gulag gonderildi Koken ve tanim Kulak kelimesi ilk kullanima girdiginde koy ahalisinin gozunde gelirini hakkaniyetle elde etmeyen koyluler icin kullanilmaktaydi Bu kullanimin arkasinda o donemde yaygin olan hakli kazancin sadece agir fiziksel emekle elde edilebilecegi inanci vardi Tuccarlar ve tefecilerin de zenginligi bu nedenle sahtekarliklarina baglaniyordu dogrudan uretimle ugrasan koyluler arasindaki yaygin inanisi yalan yoksa satis da yok Rusca ne obmanesh ne prodash sozu yansitiyordu Kulak sozcugu ilk baslarda sahtekarligi temsil eden son derece olumsuz bir anlam tasiyordu bu anlam sonralari Sovyet propagandasinda yansitilmistir 1870 lerde Rus koylulerine iliskin izlenimlerinde sunlari yazdi Gercekten kulak olan ne topragi sever ne ev halkini ne de emegi Kulak icin ev halkinin emegin anlami yoktur boyleleri icin her sey ticaretini yaptiklari faizle borc verdikleri sermayeleridir Boylelerinin dini imani paradir tek dusundukleri de paralarini nasil cogaltacaklaridir Bu sermaye de zaten miras kalmistir veya nereden geldigi belli degildir ama kaynaginda pislik yatar Sovyet terminolojisinde koyluler uc kategoriye bolundu fakir koyluler olan bednyak lar orta gelirli koyluler olan serednyak lar ve topraklari cogu Rus koylusunden fazla olan yuksek gelirli ciftciler kulak lar Bunlara ilaveten toprak sahibi olmayan mevsimlik islerde calisan bir de batrak lar vardi Stolipin reformu buyuk mal sahiplerinden kredi alip bununla toprak satin alma yolunu acarak toprak sahibi yeni bir koylu sinifi yaratmisti Bu ciftciler kredinin geri odemesini ciftcilikten elde ettikleri gelirle yapacaklardi 1912 de ciftcilerin 16 si erkek aile uyesi basina 8 donumden fazla toprak sahibiydi bu rakam 1903 te 11 di 8 donumluk sinir orta sinif ciftcilerle varlikli ciftciler arasinda istatistiksel ayrim yapmak icin kullaniliyordu Kirsal bolgelerdeki hanelerin yaklasik 20 sini bu gibi ciftciler olusturmaktaydi ancak piyasaya surulen tahilin 50 si bu ciftciler tarafindan uretilmekteydi 1917 deki Rus Devrimi sonrasi Bolsevikler sadece batraklar ve bednyaklari proletaryanin gercek muttefikleri olarak degerlendirdi Serednyaklar muttefik olmak icin fazla tereddutlu ve guvenilmez olarak goruldu kulaklarsa toprak ve sonralari genisletilen tanima gore hayvan sahibi olduklari icin devrim dusmani kabul edildi Mayis 1929 da Halk Komiserleri Konseyi kulak hanesi kavramini resmilestiren bir kararname yayimladi Bu baglamda asagidakilerden herhangi birinin karsilanmasi kulak olarak degerlendirilmek icin yeterliydi para karsiligi isci calistirmak degirmenlik tereyagi yapiminda kullanilan makine her turlu diger isleme ekipmani veya kompleks motora sahip herhangi bir alet sahibi olmak tarimsal ekipman veya imkanlari duzenli olarak kiraya vermek ticaret tefecilik simsarlik veya emek harcamadan gelir getiren herhangi bir isle mesgul olmakKulaklarin tasfiyesi1929 a dek Sovyetler Birligi nin resmi politikasi kulaklara karsi korku politikasi yurutulmemesi ve kulaklarin kolektif tarima yonlendirilmesi gerektigi yonundeydi Josef Stalin buna katilmamaktaydi Elimize kulaklara karsi iradeli bir saldiri yurutme sansi gecmistir direnclerini kirip onlari sinifca ortadan kaldirabiliriz uretimlerinin yerine kolhozlar ve sovhozlari gecirebiliriz soyleminde bulundu 30 Ocak 1930 da Politburo kulak sinifinin tasfiyesi kararini aldi Kulaklar uc bolume ayrildi ilki gulaglara ikincisi Ural Daglari nin kuzeyi ve Kazakistan gibi Sovyetler Birligi nin uzak bolgelerine ucuncusu icinde bulunduklari vilayetin baska bolgelerine gonderilecekti Kolektif ciftliklere zorla gonderilen koylulerin hayvanlarini hukumet yetkililerine vermeleri gerekmekteydi Cok sayida koylu hayvanlarini hukumete vermektense oldurmeyi tercih etti 1930 un ilk iki ayinda milyonlarca sigir at domuz koyun ve keci koylulerce olduruldu etleri tuketildi veya takas edildi 1934 Sovyet Parti Kongresine sunulan rapora gore bu donemde 26 6 milyon sigir 63 4 milyon koyun kaybedildi Buna cevaben Halk Komiserleri Konseyi et ve sut hayvanlarinin kotu niyetle oldurulmesinin cezai yaptirima sahip olacagini ilan etti Kulaklara karsi yurutulen bu girisimde 4 milyondan fazla insan hedef alindi Bu surecte 30 000 kisi vurularak olduruldu 2 1 milyon kisi Sovyetler Birligi nin uzak ve elverissiz yorelerine suruldu 2 5 milyon kadar kisiyse kendi bolgelerinde daha az verimli topraklara gonderildi Toplam olu sayisi 530 000 600 000 kisidir Bu insanlar yolculuk sirasinda gecici sureligine kaldiklari yerlerde ve ozel yerlesimlerde hastalik ve acliktan oldu Kaynakca Richard Pipes 1 Eylul 2001 Communism A Brief History Random House Digital Inc ss 39 ISBN 978 0 679 64050 9 24 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2013 Robert Conquest 1 Mart 2001 Reflections on a Ravaged Century W W Norton amp Company s 94 ISBN 978 0 393 32086 2 24 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2013 Omarov Vahid 27 Kasim 2012 Azerbaycan SSR de 1920 1940 ci illerde senayelesdirme ve zoraki kolxozlasdirma Azerice 14 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2019 a b c d 1986 Soviet Collectivization and the Terror Famine Oxford University Press 0 19 505180 7 David Rubinstein 2001 Culture Structure and Agency Toward a Truly Multidimensional Sociology SAGE Publications s 69 ISBN 978 0 7619 1928 5 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2017 Comrade Workers Forward To The Last Decisive Fight 8 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2017 Mihail Gorbacev Memoirs 769 pages Publisher Doubleday 1st ed edition September 1 1996 0 385 48019 9 a b G F Dobronojenko Kto takoj kulak traktovka ponyatiya kulak vo vtoroj polovine XIX 20 h gg XX vv Arsivlenmis kopya 4 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2017 Kulaks Korkulism 8 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde at the Conquest Harvest of Sorrow s 76 On the characteristics of kulak farms subject to the Labor Code Sovnarkom resolution May 21 1929 in Collectivization of Agriculture Main Resolutions of the Communist Party and Soviet Government 1927 1935 Academy of Sciences of the USSR Institute of History Moscow 1957 p 163 Russian Robert Conquest 1987 The Harvest of Sorrow Soviet Collectivization and the Terror famine Oxford University Press s 159 ISBN 978 0 19 505180 3 11 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2013 On measures against malicious slaughter of livestock Central Executive Committee and Sovnarkom resolutions January 16 1930 November 1 1930 in Collectivization of Agriculture Main Resolutions of the Communist Party and Soviet Government 1927 1935 Academy of Sciences of the USSR Institute of History Moscow 1957 pp 260 336 Russian a b Jorg Baberowski Der Feind ist uberall Stalinismus im Kaukasus Deutsche Verlags Anstalt Munchen 2003 ISBN 3 421 05622 6 s 684 a b Zemtkov V N K voprosu o masshtabah repressij v SSSR 20 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sociologicheskie issledovaniya 1995 9 s 118 127 a b Manfred Hildermeier Stalinismus und Terror In Osteuropa 50 2000 H 6 s 593 605 Nicolas Werth Ein Staat gegen sein Volk Gewalt Unterdruckung und Terror in der Sowjetunion In Stephane Courtois Nicolas Werth Jean Louis Panne Andrzej Paczkowski Karel Bartosek Jean Louis Margolin Mitarbeit Remi Kauffer Pierre Rigoulot Pascal Fontaine Yves Santamaria Sylvain Boulouque Das Schwarzbuch des Kommunismus Unterdruckung Verbrechen und Terror Mit einem Kapitel Die Aufarbeitung der DDR von Joachim Gauck und Ehrhard Neubert Aus dem Franzosischen von Irmela Arnsperger Bertold Galli Enrico Heinemann Ursel Schafer Karin Schulte Bersch Thomas Woltermann Piper Munchen Zurich 1998 s 165 ISBN 3 492 04053 5 Dis kaynakVikisozluk te kulak ile ilgili tanim bulabilirsiniz