Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Büyük Menderes (Hititçe: 𒀸𒋻𒉺, Aştarpa; Yunanca: Μαίανδρος, Maiandros), Batı Anadolu’nun en büyük nehridir ve Menderes Havzası’nın ana sulama kaynağıdır. Kufi Suyu ve Banaz Çayı kollarının birleşmesiyle oluşur ve Ege Denizi’ne dökülür. Uzunluğu 548 km’dir. Büyük Menderes ovası bataklıkları kurutulduktan sonra Türkiye’nin en verimli alanlarından birisi olmuştur.[]
 Buyuk Menderes Nehri | |
| Konum | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Dinar 38°04′15″K 30°10′37″D / 38.07083°K 30.17694°D |
| Kaynak rakımı | 880 m |
| Ağız | Ege Denizi, Milet yakınlarında 37°32′24″K 27°10′08″D / 37.54000°K 27.16889°D |
| Ağız rakımı | 0 |
| Uzunluk | 548 km |
| Havza alanı | 25,000 km² |
| Debi | 110m³ |
Konum
Afyonkarahisar ili Dinar İlçesi yakınlarında Suçıkan Mevkii’nde doğar. Işıklı ve Kufi çaylarını biriktiren Işıklı Gölü Barajı’ndan çıkıp, Çivril, Çal ve Baklan Ovaları’nı geçer ve Çal’ın doğusundan kuzeye dönerek, Bekilli ve Güney İlçesi’ne doğru derin bir yatakta akar. Uşak ’tan gelen ve Menderes’in en büyük kollarından olan Banaz Çayı’nı da alarak, Sarayköy Ovası’na iner. Denizli hudutları içindeki Çürüksu ve Gökpınar Çayları ile beslenerek batı yönünde ilerler. Nazilli'nin güneyinden gelen Akçay'ı alır. Nazilli, Aydın ve Söke Ovaları’nı sular. Aydın Karpuzlu ilçesinden gelen Karpuzlu Çayı Koçarlı yakınlarında nehre katılır. 548 km. uzunluğundaki yolculuğunu Söke İlçesi Dipburun Mevkii’nde Ege Denizi’ne dökülerek tamamlar. Denizli ili, toplam yüzölçümü alanı 11 852 km² olan Büyük Menderes Nehri’nin yukarı havzasında yer alır.
Kullanım
Denizli’den başlayarak Ege Denizi kıyılarına uzanan çok geniş ovaları kapsar. Bu ovalarda pamuk, sebze ve meyve üretilir. Entansif tarım yapılır.
Kirlenme
Büyük Menderes Nehri, yerleşim yerlerinden kaynaklanan evsel atık sular; sanayi kuruluşlarında oluşan endüstriyel atık sular; aşırı, zamansız ve yanlış gübre-pestisit kullanımı etkileriyle kirletilmektedir. Nehre; teknolojik, evsel ve kentsel atıklar deşarj edilmektedir.[]Denizli, Uşak ve Aydın illerinde, Büyük Menderes nehrine atık sularını arıtmadan savaklayan 20 tür endüstri kuruluşu mevcuttur. DSİ havza istatistiklerinde, Büyük Menderes Nehri Havzası’ndaki belediye sayısı 165 olarak verilmektedir. Bunlardan yalnızca altısında kanalizasyon şebekesi bulunmaktadır. Aşağı havzalarda ise kirlilik daha da yoğunlaşmakta ve nehir ekosistemi yok olmak üzeredir.
Nehirde kirlenmenin ana unsurunun Çürüksu Çayı olduğu tespit edilmiştir. Büyük Menderes Nehri'nin temizleme çalışmalarının da bu nehirden başlanması gerektiği iddia edilmektedir.
Galeri
Kaynakça
- ^ KAÇAN, Erdal; ÜLKÜ, Güngör (2013). (PDF). 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2015.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Büyük Menderes ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Asagi Buyuk Menderes Nehri Landsat uydusu fotolari 23 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Menderes Hititce 𒀸𒋻𒉺 Astarpa Yunanca Maiandros Maiandros Bati Anadolu nun en buyuk nehridir ve Menderes Havzasi nin ana sulama kaynagidir Kufi Suyu ve Banaz Cayi kollarinin birlesmesiyle olusur ve Ege Denizi ne dokulur Uzunlugu 548 km dir Buyuk Menderes ovasi batakliklari kurutulduktan sonra Turkiye nin en verimli alanlarindan birisi olmustur kaynak belirtilmeli Buyuk Menderes NehriBuyuk Menderes NehriKonumUlke ler TurkiyeGenel bilgilerKaynak Dinar 38 04 15 K 30 10 37 D 38 07083 K 30 17694 D 38 07083 30 17694Kaynak rakimi 880 mAgiz Ege Denizi Milet yakinlarinda 37 32 24 K 27 10 08 D 37 54000 K 27 16889 D 37 54000 27 16889Agiz rakimi 0Uzunluk 548 kmHavza alani 25 000 km Debi 110m KonumAfyonkarahisar ili Dinar Ilcesi yakinlarinda Sucikan Mevkii nde dogar Isikli ve Kufi caylarini biriktiren Isikli Golu Baraji ndan cikip Civril Cal ve Baklan Ovalari ni gecer ve Cal in dogusundan kuzeye donerek Bekilli ve Guney Ilcesi ne dogru derin bir yatakta akar Usak tan gelen ve Menderes in en buyuk kollarindan olan Banaz Cayi ni da alarak Saraykoy Ovasi na iner Denizli hudutlari icindeki Curuksu ve Gokpinar Caylari ile beslenerek bati yonunde ilerler Nazilli nin guneyinden gelen Akcay i alir Nazilli Aydin ve Soke Ovalari ni sular Aydin Karpuzlu ilcesinden gelen Karpuzlu Cayi Kocarli yakinlarinda nehre katilir 548 km uzunlugundaki yolculugunu Soke Ilcesi Dipburun Mevkii nde Ege Denizi ne dokulerek tamamlar Denizli ili toplam yuzolcumu alani 11 852 km olan Buyuk Menderes Nehri nin yukari havzasinda yer alir KullanimDenizli den baslayarak Ege Denizi kiyilarina uzanan cok genis ovalari kapsar Bu ovalarda pamuk sebze ve meyve uretilir Entansif tarim yapilir KirlenmeBuyuk Menderes Nehri yerlesim yerlerinden kaynaklanan evsel atik sular sanayi kuruluslarinda olusan endustriyel atik sular asiri zamansiz ve yanlis gubre pestisit kullanimi etkileriyle kirletilmektedir Nehre teknolojik evsel ve kentsel atiklar desarj edilmektedir kaynak belirtilmeli Denizli Usak ve Aydin illerinde Buyuk Menderes nehrine atik sularini aritmadan savaklayan 20 tur endustri kurulusu mevcuttur DSI havza istatistiklerinde Buyuk Menderes Nehri Havzasi ndaki belediye sayisi 165 olarak verilmektedir Bunlardan yalnizca altisinda kanalizasyon sebekesi bulunmaktadir Asagi havzalarda ise kirlilik daha da yogunlasmakta ve nehir ekosistemi yok olmak uzeredir Nehirde kirlenmenin ana unsurunun Curuksu Cayi oldugu tespit edilmistir Buyuk Menderes Nehri nin temizleme calismalarinin da bu nehirden baslanmasi gerektigi iddia edilmektedir GaleriKaynakca KACAN Erdal ULKU Gungor 2013 PDF 13 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2015 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Buyuk Menderes ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Asagi Buyuk Menderes Nehri Landsat uydusu fotolari 23 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde