Makbule Abasıyanık (1883 - 21 Ocak 1963, İstanbul), Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın annesi, Sait Faik Abasıyanık Müzesi ve Sait Faik Hikâye Armağanı'nın kurucusu. Cumhuriyet Türkiye'sinin ilk mesenlerindendir.
Makbule Abasıyanık | |
---|---|
Doğum | 1883 |
Ölüm | 21 Ocak 1963 (80 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
Meslek | Yazar |
Evlilik | Mehmet Faik Abasıyanık |
Çocuk(lar) | Sait Faik Abasıyanık |
Hayatı
Makbule Abasıyanık, Adapazarı'nın ileri gelenlerinden Hacı Rıza Efendi'nin kızıydı. Mehmet Faik Bey ile evlendi, 1906 yılında Sait Faik'i dünyaya getirdi. 1913 yılında eşiyle aralarında şiddetli bir geçimsizlik yaşandı. Çift üç buçuk sene ayrı kaldı. Bu sırada Makbule Hanım oğlunu babasına bıraktı ve babasının akrabalarından Hacı Numan Bey’in hanımı Mürüvvet Hanım’la beraber yaşadı.
I. Dünya Savaşı sırasında tekrar bir araya gelen çift oğulları Sait Faik'in eğitimi için İstanbul'a taşındılar, önce Süleymaniye'de, sonra Şişli'de ve Nişantaşı'nda oturdular. İstanbul'daki ilk yıllarında yazları, Yakacık'ta ve Burgaz Adası'nda kiraladıkları evlerde geçirdiler. Daha sonra, Mehmet Faik Bey, Burgaz Adası'nda da bir ev satın aldı.
Makbule Hanım, 1938 yılında, eşi Mehmet Faik Bey'in vefatından sonra yaşamına Burgaz Adası'ndaki evlerinde devam etti. Sait Faik de kışları Şişli'de, yazları ise adada annesinin yanına kalıyordu. Sait Faik, siroz hastası olduğunun ortaya çıkmasından sonra ömrünün son on senesinin çoğunu adadaki köşkte annesiyle birlikte geçirdi.
Sait Faik, yaşamının son yıllarında çeşitli edebiyat matinelerine katılıyordu. Bu matinelerden biri de Darüşşafaka Lisesi'ndeydi. Matineden sonra okulu gezen Sait Faik, eve döndüğünde annesine mallarını, kimsesiz çocuklara güzel imkânlar sağladığını düşündüğü Darüşşafaka'ya bağışlamayı teklif etti.
Makbule Hanım, Sait Faik'in 11 Mayıs 1954'te ölümünden sonra, 8 Kasım 1954'te hazırladığı vasiyetinde malvarlığının çoğunu ve yazarın eserlerinin telif hakkını bu cemiyete bıraktı. Bu vasiyetnamenin bir maddesinde, her sene dönemin ileri gelen edebiyat ustalarından oluşacak bir jürinin, o sene içerisinde yazılmış en iyi öyküye Sait Faik ve Makbule Abasıyanık Hikâye Mükafatı'nı vermesi yazıyordu. Ödül ilk kez 1955 yılında verildi. Ödülün para armağanı 1960 yılına kadar Varlık Yayınları'nca karşılandı. 1960'tan 1963'e kadar kesintiye uğrayan ödül, Makbule Hanım'ın 1963 yılındaki vefatından sonra Darüşşafaka Cemiyeti tarafından Sait Faik Hikâye Armağanı adıyla düzenli olarak verilmeye devam etti.
Sait Faik'in ölümünden sonra Burgaz Adası, Çayır Sokak, 15 numaradaki köşk, Makbule Abasıyanık'ın isteği ile müzeye dönüştürüldü.Sait Faik Abasıyanık Müzesi, 22 Ağustos 1959 günü açıldı. Sait Faik'in vasiyeti doğrultusunda ücretsiz olarak hizmet veren müze Çarşamba, Perşembe, Cuma ve Cumartesi günleri 10.30-17.00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor. Müze sanal olarak da gezilebiliyor.
Sait Faik ile ilişkisi
Makbule Abasıyanık, Sait Faik'in yazarlığını her zaman destekledi. Eşinin vefatından sonra ailenin gelirlerini yöneten Abasıyanık, oğluna maddi olarak sürekli destekte bulunarak onun para kazanma problemi yaşamadan sanatına devam etmesine büyük katkıda bulundu. Bu açıdan hem oğlu hem de o dönemki edebiyatçılar tarafından Türkiye'deki ilk olarak kabul edilirdi.
Sait Faik yazıları nedeniyle tutuklandığında, Ankara'daki mahkemeye onunla birlikte gitmişti.
Sait Faik'in psikolojik özelliklerine dair bir deneme yazan Fikret Ürgüp, annesinin ilgisinin ve babasının aşırı ilgisizliğinin oluşturduğu iç çatışmalar ile yazarın, "çekingen, kendisini çevresinden ve kendisinden gizleyen, anlamak ve anlaşılmak istemeyen" bir kişiliğe sahip olduğunu yazar. Ürgüp ayrıca, Sait Faik'i hayatı boyunca koruyan annesinin aynı zamanda yazarın kendine olan güveninin gelişmesine engel olduğunu iddia etmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dipnotlar
- ^ a b Sönmez 2007, s. 21
- ^ Kavaz 1999, s. 29
- ^ Sönmez 2007, s. 74
- ^ Sönmez 2003, s. 88
- ^ Sönmez 2007, s. 75
- ^ Sönmez 2007, s. 168
- ^ Sönmez 2007, s. 169
- ^ "Sait Faik Müzesi Sanal Tur". 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından .
- ^ Sönmez 2007, s. 64
- ^ a b Ürgüp Fikret. Sait Faik'in Psikolojik Yapısı Üzerine Bir Deneme. Yeditepe Dergisi, Nisan 1964. No:96, sayfa 6
Kitaplar
- Kavaz, İbrahim (1999), Sait Faik Abasıyanık, Şule Yayınları
- Sönmez, Sevengül (Ocak 2003), "Sait Faik Dosyası", Kitap-lık, Yapı Kredi Yayınları (57)
- Sönmez, Sevengül (Şubat 2007), A'dan Z'ye Sait Faik, Yapı Kredi Yayınları,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Makbule Abasiyanik 1883 21 Ocak 1963 Istanbul Turk yazar Sait Faik Abasiyanik in annesi Sait Faik Abasiyanik Muzesi ve Sait Faik Hikaye Armagani nin kurucusu Cumhuriyet Turkiye sinin ilk mesenlerindendir Makbule AbasiyanikDogum1883Olum21 Ocak 1963 80 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriZincirlikuyu Mezarligi IstanbulMeslekYazarEvlilikMehmet Faik AbasiyanikCocuk lar Sait Faik AbasiyanikHayatiMakbule Abasiyanik Adapazari nin ileri gelenlerinden Haci Riza Efendi nin kiziydi Mehmet Faik Bey ile evlendi 1906 yilinda Sait Faik i dunyaya getirdi 1913 yilinda esiyle aralarinda siddetli bir gecimsizlik yasandi Cift uc bucuk sene ayri kaldi Bu sirada Makbule Hanim oglunu babasina birakti ve babasinin akrabalarindan Haci Numan Bey in hanimi Muruvvet Hanim la beraber yasadi I Dunya Savasi sirasinda tekrar bir araya gelen cift ogullari Sait Faik in egitimi icin Istanbul a tasindilar once Suleymaniye de sonra Sisli de ve Nisantasi nda oturdular Istanbul daki ilk yillarinda yazlari Yakacik ta ve Burgaz Adasi nda kiraladiklari evlerde gecirdiler Daha sonra Mehmet Faik Bey Burgaz Adasi nda da bir ev satin aldi Makbule Hanim 1938 yilinda esi Mehmet Faik Bey in vefatindan sonra yasamina Burgaz Adasi ndaki evlerinde devam etti Sait Faik de kislari Sisli de yazlari ise adada annesinin yanina kaliyordu Sait Faik siroz hastasi oldugunun ortaya cikmasindan sonra omrunun son on senesinin cogunu adadaki koskte annesiyle birlikte gecirdi Sait Faik yasaminin son yillarinda cesitli edebiyat matinelerine katiliyordu Bu matinelerden biri de Darussafaka Lisesi ndeydi Matineden sonra okulu gezen Sait Faik eve dondugunde annesine mallarini kimsesiz cocuklara guzel imkanlar sagladigini dusundugu Darussafaka ya bagislamayi teklif etti Makbule Hanim Sait Faik in 11 Mayis 1954 te olumunden sonra 8 Kasim 1954 te hazirladigi vasiyetinde malvarliginin cogunu ve yazarin eserlerinin telif hakkini bu cemiyete birakti Bu vasiyetnamenin bir maddesinde her sene donemin ileri gelen edebiyat ustalarindan olusacak bir jurinin o sene icerisinde yazilmis en iyi oykuye Sait Faik ve Makbule Abasiyanik Hikaye Mukafati ni vermesi yaziyordu Odul ilk kez 1955 yilinda verildi Odulun para armagani 1960 yilina kadar Varlik Yayinlari nca karsilandi 1960 tan 1963 e kadar kesintiye ugrayan odul Makbule Hanim in 1963 yilindaki vefatindan sonra Darussafaka Cemiyeti tarafindan Sait Faik Hikaye Armagani adiyla duzenli olarak verilmeye devam etti Sait Faik in olumunden sonra Burgaz Adasi Cayir Sokak 15 numaradaki kosk Makbule Abasiyanik in istegi ile muzeye donusturuldu Sait Faik Abasiyanik Muzesi 22 Agustos 1959 gunu acildi Sait Faik in vasiyeti dogrultusunda ucretsiz olarak hizmet veren muze Carsamba Persembe Cuma ve Cumartesi gunleri 10 30 17 00 saatleri arasinda ziyaret edilebiliyor Muze sanal olarak da gezilebiliyor Sait Faik ile iliskisiMakbule Abasiyanik in oglu Sait Faik Abasiyanik ile birlikte bulundugu Zincirlikuyu Mezarligi ndaki kabri Istanbul Makbule Abasiyanik Sait Faik in yazarligini her zaman destekledi Esinin vefatindan sonra ailenin gelirlerini yoneten Abasiyanik ogluna maddi olarak surekli destekte bulunarak onun para kazanma problemi yasamadan sanatina devam etmesine buyuk katkida bulundu Bu acidan hem oglu hem de o donemki edebiyatcilar tarafindan Turkiye deki ilk olarak kabul edilirdi Sait Faik yazilari nedeniyle tutuklandiginda Ankara daki mahkemeye onunla birlikte gitmisti Sait Faik in psikolojik ozelliklerine dair bir deneme yazan Fikret Urgup annesinin ilgisinin ve babasinin asiri ilgisizliginin olusturdugu ic catismalar ile yazarin cekingen kendisini cevresinden ve kendisinden gizleyen anlamak ve anlasilmak istemeyen bir kisilige sahip oldugunu yazar Urgup ayrica Sait Faik i hayati boyunca koruyan annesinin ayni zamanda yazarin kendine olan guveninin gelismesine engel oldugunu iddia etmistir Ayrica bakinizSait Faik Abasiyanik Sait Faik Abasiyanik Muzesi Sait Faik Hikaye ArmaganiKaynakcaDipnotlar a b Sonmez 2007 s 21 Kavaz 1999 s 29 Sonmez 2007 s 74 Sonmez 2003 s 88 Sonmez 2007 s 75 Sonmez 2007 s 168 Sonmez 2007 s 169 Sait Faik Muzesi Sanal Tur 4 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Sonmez 2007 s 64 a b Urgup Fikret Sait Faik in Psikolojik Yapisi Uzerine Bir Deneme Yeditepe Dergisi Nisan 1964 No 96 sayfa 6 Kitaplar Kavaz Ibrahim 1999 Sait Faik Abasiyanik Sule Yayinlari Sonmez Sevengul Ocak 2003 Sait Faik Dosyasi Kitap lik Yapi Kredi Yayinlari 57 Sonmez Sevengul Subat 2007 A dan Z ye Sait Faik Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 1198 2