Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Şubat 2016) |
Kıyılar, kara ve deniz ekosisteminin kesişim sahasında bulunan doğal ve beşeri kaynaklı olarak büyük ve hızlı değişimlerin yaşandığı en önemli alanlardan biridir. Kıyıların, dalga ve deniz akıntıları sonucu, iklim değişimleri, akarsuların taşıdığı materyaller vb. unsurlar ile doğal olarak değişimin yaşandığı ortamlar olması yanında tarihi çağlardan bu yana insanoğlunun başta yerleşim olmak üzere birçok faaliyetleri için kullandığı alanlar olması da kıyılardaki değişimin boyutunu göstermektedir. Kıyı çizgisinde meydana gelen değişim aynı zamanda kıyının alan kazanması veya alan kaybetmesi şeklinde alansal değişimi de oluşturmaktadır. Meydana gelen alan değişimleri kıyı ilerlemesi-gerilemesiveya deniz ilerlemesi-gerilemesi şeklinde olabilmektedir. Bu durumda kıyıda yaşanan değişimlerin aradan denize doğru ya da denizden karaya doğru olduğunu göstermektedir. Bu değişimler uzun dönemli (10-1000 yıllık) ve kısa dönemli (5-10 yıllık) olarak sınıflandırılmaktadır.
İzmit Körfezi Doğu Kıyısındaki Kıyı Alanlarında Kıyı İlerlemesi
Kıyı çizgisinde yaşanan değişimler sonucu kıyı alanında da büyük değişimler yaşanmıştır. Dönemler arasında ve çalışma alanının farklı kesimlerinde kıyı ilerlemesi-kıyı gerilemesi şeklinde büyük değişimlerin olduğu gözlemlenmektedir. Çalışma alanında, 1965-1975 yılları arasında 33,28 hektarlık kıyı gerilmesi olurken, 6,55 hektarlık kıyı ilerlemesi meydana gelmiştir. Kıyı gerilemesinin başlıca nedenleri ise kıyı erozyonu, kumul gerilemesi, delta alanlarının doğal yapısının bozulması ve beşeri faaliyetler oluşturmaktadır. Kıyı ilerlemesinin olduğu alanlardaki nedenler ise beşeri faaliyetler sonucu oluşan dolgu çalışmalarıdır. Bu dönemde kıyı alanında 26,73 hektarlık azalma olmuştur. Bu azalmanın özellikle Çuhane deresi deltasının güney kesiminde meydana gelen kıyı erozyonu ya da deniz ilerlemesi nedeniyle olması tahmin edilebilir. Ancak bu iki dönemin farklı kaynaklardan alınması ve 1975 yılı Landsat uydu görüntüsünün bulutluluk oranının yüksek olması, bu dönemlerde kesin veri bilgisinin eksik olmasına neden olmuştur. Bu durumda kıyı alanındaki değişimlerin nedenlerine saptamada sıkıntı yaratmıştır. Bu dönemde Kocaeli fuar alanının, inceleme alanının kuzey kıyısına yapılmaya başlanması ve ayrıca İzmit şehir merkezi kıyı alanındaki değişimler, kıyı ilerlemesinin nedenlerini oluşturmaktadır. Çuhane ve Akarca dere deltalarında meydana gelen kıyı gerilemesinin dışında, bu alanın güneyinde fazla bir değişim yaşanmamıştır İzmit Körfezi doğu kıyısında, 1975-1985 arasındaki dönem en çok değişimin yaşandığı Dönemlerden biridir. Bu dönemde, kıyı alanındaki beşeri faaliyetlerin yoğunlaşması, değişimlerin boyutunun büyük olmasına da neden olmuştur. 1975 yılından 1985 yılına, kıyı alanında 14,92 hektarlık kıyı gerilemesi yaşanırken, 49,96 hektarlık kıyı ilerlemesi meydana gelmiştir (Tablo 2). Kıyı ilerlemesindeki bu miktar dönemler arasındaki en büyük oranı da oluşturmaktadır. Kıyı alanında ise 35,04 hektarlık bir pozitif değişim yaşanmıştır. Kıyı ilerlemesi şeklinde olan değişimin yaşandığı alanlardaki nedenlerini; Kocaeli fuar alanının dolgu ve düzenleme çalışmaların yapılması ayrıca İzmit şehir merkezinde kıyı dolgu çalışmaları oluşturmaktadır. Bu alanlarda 85–235 m. arasında kıyı alanı denize doğru ilerlemiştir. Ancak bu değişimin kökeni tamamen beşeri nedenlidir.1975-1985 döneminde Akarca deresinde yapılan düzenlemeler ve derenin kanala alınması, Akarca deresi deltası ile Çuhane (Kumla) deresi deltasının kuzey kesiminde 80-90m lik kıyı gerilemesinin yaşanmasına neden olmuştur. Kanalın, derelerin sediment taşımasını ve bunu denize iletmesini yavaşlatması, kıyı alanındaki delta alanlarının deniz istilasına uğramasına ve kıyı gerilemesine neden olmuştur. Diğer önemli değişim ise önceki yıllarda lagüner ortamlarda kaybolan Kiraz derenin ağız kesimindeki kıyı ilerlemesiyle oluşan deltasıdır. Bu alanda drenaj, yol ve düzenleme çalışmaları nedeniyle derenin kanala alınması ve yüklü miktarda sediment getirmesi, kıyı alanında çıkıntıların oluşmasına ve deltanın meydana gelmesine neden olmuştur. Bu alanda kıyı 300 m. gibi büyük bir uzunlukta denize doğru ilerlemiştir. Taşınan sedimentler ayrıca İzmit Körfezi akıntı sistemiyle beraber körfezin doğu havzasındaki kıyılarda da çökelmeye uğramıştır. İzmit Körfezi doğu kıyılarının güneyinde, Başiskele yakınlarında ise kıyı alanı değişimleri çok küçük çaplı olarak meydana gelmiştir. Bu alandaki değişimlerde kıyı ilerlemesi şeklinde olmuştur. çalışma alanının kuzeyinde kıyı ilerlemesi olduğu gözlemlenir ve bu durumun nedeni yine beşeri faaliyetlerin etkisi ile dolgu çalışmalarıdır.
Kaynakça
- ^ Ustaoğlu, B,. İkiel, C,. 2011. Sakarya Deltasının Doğu Kesiminde Kıyı Çizgisi Değişiminin Coğrafi Bilgi Sistemleri Ve Uzaktan Algılama Yöntemleriyle Analizi, SAÜ Fen-Edebiyat Dergisi.
- ^ Tağıl, Ş,. 2005. Altınova Sahilinde Kıyı Çizgisi Değişimini Belirlemede Uzaktan Algılama Ve Coğrafi Bilgi Sistemi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt No: 15, Sayı: 2, Syf, 51-68. Elazığ.
- ^ 3.Uzun, M,. 2013. İzmit Körfezi Doğu Kıyısındaki Kıyı Alanı Ve Kıyı Çizgisinde Meydana Gelen Zamansal Değişimlerin Cbs Ve Uzaktan Algılama Teknikleri İle İncelenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt No: 7, Sayı: 33
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Subat 2016 Kiyilar kara ve deniz ekosisteminin kesisim sahasinda bulunan dogal ve beseri kaynakli olarak buyuk ve hizli degisimlerin yasandigi en onemli alanlardan biridir Kiyilarin dalga ve deniz akintilari sonucu iklim degisimleri akarsularin tasidigi materyaller vb unsurlar ile dogal olarak degisimin yasandigi ortamlar olmasi yaninda tarihi caglardan bu yana insanoglunun basta yerlesim olmak uzere bircok faaliyetleri icin kullandigi alanlar olmasi da kiyilardaki degisimin boyutunu gostermektedir Kiyi cizgisinde meydana gelen degisim ayni zamanda kiyinin alan kazanmasi veya alan kaybetmesi seklinde alansal degisimi de olusturmaktadir Meydana gelen alan degisimleri kiyi ilerlemesi gerilemesiveya deniz ilerlemesi gerilemesi seklinde olabilmektedir Bu durumda kiyida yasanan degisimlerin aradan denize dogru ya da denizden karaya dogru oldugunu gostermektedir Bu degisimler uzun donemli 10 1000 yillik ve kisa donemli 5 10 yillik olarak siniflandirilmaktadir Kiyi ilerlemesiIzmit Korfezi Dogu Kiyisindaki Kiyi Alanlarinda Kiyi IlerlemesiKiyi cizgisinde yasanan degisimler sonucu kiyi alaninda da buyuk degisimler yasanmistir Donemler arasinda ve calisma alaninin farkli kesimlerinde kiyi ilerlemesi kiyi gerilemesi seklinde buyuk degisimlerin oldugu gozlemlenmektedir Calisma alaninda 1965 1975 yillari arasinda 33 28 hektarlik kiyi gerilmesi olurken 6 55 hektarlik kiyi ilerlemesi meydana gelmistir Kiyi gerilemesinin baslica nedenleri ise kiyi erozyonu kumul gerilemesi delta alanlarinin dogal yapisinin bozulmasi ve beseri faaliyetler olusturmaktadir Kiyi ilerlemesinin oldugu alanlardaki nedenler ise beseri faaliyetler sonucu olusan dolgu calismalaridir Bu donemde kiyi alaninda 26 73 hektarlik azalma olmustur Bu azalmanin ozellikle Cuhane deresi deltasinin guney kesiminde meydana gelen kiyi erozyonu ya da deniz ilerlemesi nedeniyle olmasi tahmin edilebilir Ancak bu iki donemin farkli kaynaklardan alinmasi ve 1975 yili Landsat uydu goruntusunun bulutluluk oraninin yuksek olmasi bu donemlerde kesin veri bilgisinin eksik olmasina neden olmustur Bu durumda kiyi alanindaki degisimlerin nedenlerine saptamada sikinti yaratmistir Bu donemde Kocaeli fuar alaninin inceleme alaninin kuzey kiyisina yapilmaya baslanmasi ve ayrica Izmit sehir merkezi kiyi alanindaki degisimler kiyi ilerlemesinin nedenlerini olusturmaktadir Cuhane ve Akarca dere deltalarinda meydana gelen kiyi gerilemesinin disinda bu alanin guneyinde fazla bir degisim yasanmamistir Izmit Korfezi dogu kiyisinda 1975 1985 arasindaki donem en cok degisimin yasandigi Donemlerden biridir Bu donemde kiyi alanindaki beseri faaliyetlerin yogunlasmasi degisimlerin boyutunun buyuk olmasina da neden olmustur 1975 yilindan 1985 yilina kiyi alaninda 14 92 hektarlik kiyi gerilemesi yasanirken 49 96 hektarlik kiyi ilerlemesi meydana gelmistir Tablo 2 Kiyi ilerlemesindeki bu miktar donemler arasindaki en buyuk orani da olusturmaktadir Kiyi alaninda ise 35 04 hektarlik bir pozitif degisim yasanmistir Kiyi ilerlemesi seklinde olan degisimin yasandigi alanlardaki nedenlerini Kocaeli fuar alaninin dolgu ve duzenleme calismalarin yapilmasi ayrica Izmit sehir merkezinde kiyi dolgu calismalari olusturmaktadir Bu alanlarda 85 235 m arasinda kiyi alani denize dogru ilerlemistir Ancak bu degisimin kokeni tamamen beseri nedenlidir 1975 1985 doneminde Akarca deresinde yapilan duzenlemeler ve derenin kanala alinmasi Akarca deresi deltasi ile Cuhane Kumla deresi deltasinin kuzey kesiminde 80 90m lik kiyi gerilemesinin yasanmasina neden olmustur Kanalin derelerin sediment tasimasini ve bunu denize iletmesini yavaslatmasi kiyi alanindaki delta alanlarinin deniz istilasina ugramasina ve kiyi gerilemesine neden olmustur Diger onemli degisim ise onceki yillarda laguner ortamlarda kaybolan Kiraz derenin agiz kesimindeki kiyi ilerlemesiyle olusan deltasidir Bu alanda drenaj yol ve duzenleme calismalari nedeniyle derenin kanala alinmasi ve yuklu miktarda sediment getirmesi kiyi alaninda cikintilarin olusmasina ve deltanin meydana gelmesine neden olmustur Bu alanda kiyi 300 m gibi buyuk bir uzunlukta denize dogru ilerlemistir Tasinan sedimentler ayrica Izmit Korfezi akinti sistemiyle beraber korfezin dogu havzasindaki kiyilarda da cokelmeye ugramistir Izmit Korfezi dogu kiyilarinin guneyinde Basiskele yakinlarinda ise kiyi alani degisimleri cok kucuk capli olarak meydana gelmistir Bu alandaki degisimlerde kiyi ilerlemesi seklinde olmustur calisma alaninin kuzeyinde kiyi ilerlemesi oldugu gozlemlenir ve bu durumun nedeni yine beseri faaliyetlerin etkisi ile dolgu calismalaridir Kaynakca Ustaoglu B Ikiel C 2011 Sakarya Deltasinin Dogu Kesiminde Kiyi Cizgisi Degisiminin Cografi Bilgi Sistemleri Ve Uzaktan Algilama Yontemleriyle Analizi SAU Fen Edebiyat Dergisi Tagil S 2005 Altinova Sahilinde Kiyi Cizgisi Degisimini Belirlemede Uzaktan Algilama Ve Cografi Bilgi Sistemi Firat Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt No 15 Sayi 2 Syf 51 68 Elazig 3 Uzun M 2013 Izmit Korfezi Dogu Kiyisindaki Kiyi Alani Ve Kiyi Cizgisinde Meydana Gelen Zamansal Degisimlerin Cbs Ve Uzaktan Algilama Teknikleri Ile Incelenmesi Uluslararasi Sosyal Arastirmalar Dergisi Cilt No 7 Sayi 33