Şecere-i Terakime (Çağatayca: شجرهٔ تراکمه ''Türkmenlerin Soyağacı"), Hiva Hanı ve tarihçi Ebu'l Gazi Bahadır Han tarafından 1659'da tamamlanan Çağatayca bir tarih eseridir.
Şecere-i Terakime, Ebu'l Gazi Bahadır Han'ın Orta Asya tarihi hakkında büyük öneme sahip iki eserinden birisidir. Şecere-i Türk adlı diğer eseri ise oğlu tarafından 1665'te tamamlanmıştır.Şecere-i Terakime Türkmenlerin eski çağlardan beri tarihini, tüm Türkmenlerin kadim atalarının doğumunu ile yaşamını ve tüm Türk halklarının atası olan Oğuz Han'ın Avrasya'nın çeşitli ülkelerini ve bölgelerini fethetmek için yaptığı seferleri ve Oğuz Türkmen hanlarının Orta Çağ'daki hakimiyetini anlatır. Şecere-i Terakime, sayısız Türkmen halk efsanesini, masalını, etnonimlerin etimolojileri, atasözlerini ve deyişlerini anlattığı için aynı zamanda önemli bir edebi eserdir.
Ebu'l Gazi'nin söylediğine göre Şecere-i Terakime, önceki Oğuznamelerin "hatalar ve farklılıklarla" dolu olduğuna ve Türkmenlerin efsane kökenleri hakkında resmi bir belgenin olması gerektiğine inanan ''Türkmen mollaları, şeyhleri ve beylerinin'' isteği üzerine yazılmıştır.
Ebu'l Gâzî Bahâdır Hân
Ebu'l-Gâzî Bahâdır Hân; eserlerini Çağatayca yazan Hiva Hanı ve Türk halklarının önde gelen tarihçilerinden biriydi. 1603 yılında Hive Hanlığı'nda, Urgenç'te doğdu. Kendisi ve kardeşleri arasında bir güç mücadelesi çıktıktan sonra İsfahan'daki Safevî sarayına kaçtı. 1629'dan 1639'a kadar İran ve Arap tarihini inceleyerek sürgünde yaşadı. 1644 veya 1645'te, yirmi yıl boyunca tahta çıktı. 1663'te Hive'de öldü.
İçerik
Şecere-i Terakime üç bölüme ayrılabilir: Kur'an'dan bir bölüm (Adem'in hikâyesi); Oğuz Han ve soyundan gelenlerin öyküsünü içeren Oğuz-Türkmen destanına dayanan bilgiler; ve Oğuz boylarının (özellikle Salur efsanesi) kökeni, bölünmesi ve bölgeleri hakkında sözlü gelenek yoluyla edinilen bilgiler, Tamga, Ongonlar ve diğerleri hakkında bilgiler.
Şecere-i Terakime, Reşidüddin'in Oğuz Han ve Türkmenlerin kökeni hakkında halihazırda Müslümanlaştırılmış ve Moğollaştırılmış (fetih sonrası) versiyonunu kabaca takip eder. Ancak bu eserde Oğuz Han, İslam ve Moğol geleneksel tarihine tamamen entegre olmuştur. Hikâye, Adem'in inişinden başlayıp Nuh tufanına kadar devam eder. Tufandan sonra Nuh, üç oğlunu dünyanın çeşitli yerlerine gönderir: Ham Hindistan'a Sam İran'a ve Yafes Idil ve Ural nehirlerinin kıyılarına gitmiştir. Yafes'in Türk, Hazar, Saqlab, Rus, Ming, Çin, Kemeri ve Tarikh adında sekiz oğlu vardı. Ölürken halefi olarak Türk'ü seçti.
Baskı
- Ebülgâzî Bahadır Han (Harezm Hanı), Şecere-i Terakime, Simurg, 1996, ,
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ History of civilizations of Central Asia. Volume V. Paris: UNESCO Publishing. 2003. ss. 133. ISBN .
- ^ . World Digital Library. 22 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Gulomov Y. Xorazmning sugʻorilishi tarixi (History of irrigation in Khwarazm), in Uzbek language; T. 1959
- ^ . M. AS USSR. 1958. 17 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Secere i Terakime Cagatayca شجره تراکمه Turkmenlerin Soyagaci Hiva Hani ve tarihci Ebu l Gazi Bahadir Han tarafindan 1659 da tamamlanan Cagatayca bir tarih eseridir Secere i Terakime Ebu l Gazi Bahadir Han in Orta Asya tarihi hakkinda buyuk oneme sahip iki eserinden birisidir Secere i Turk adli diger eseri ise oglu tarafindan 1665 te tamamlanmistir Secere i Terakime Turkmenlerin eski caglardan beri tarihini tum Turkmenlerin kadim atalarinin dogumunu ile yasamini ve tum Turk halklarinin atasi olan Oguz Han in Avrasya nin cesitli ulkelerini ve bolgelerini fethetmek icin yaptigi seferleri ve Oguz Turkmen hanlarinin Orta Cag daki hakimiyetini anlatir Secere i Terakime sayisiz Turkmen halk efsanesini masalini etnonimlerin etimolojileri atasozlerini ve deyislerini anlattigi icin ayni zamanda onemli bir edebi eserdir Ebu l Gazi nin soyledigine gore Secere i Terakime onceki Oguznamelerin hatalar ve farkliliklarla dolu olduguna ve Turkmenlerin efsane kokenleri hakkinda resmi bir belgenin olmasi gerektigine inanan Turkmen mollalari seyhleri ve beylerinin istegi uzerine yazilmistir Ebu l Gazi Bahadir HanEbu l Gazi Bahadir Han eserlerini Cagatayca yazan Hiva Hani ve Turk halklarinin onde gelen tarihcilerinden biriydi 1603 yilinda Hive Hanligi nda Urgenc te dogdu Kendisi ve kardesleri arasinda bir guc mucadelesi ciktiktan sonra Isfahan daki Safevi sarayina kacti 1629 dan 1639 a kadar Iran ve Arap tarihini inceleyerek surgunde yasadi 1644 veya 1645 te yirmi yil boyunca tahta cikti 1663 te Hive de oldu IcerikOguz Kagan i tasvir eden 100 Turkmenistan Manati banknot Secere i Terakime uc bolume ayrilabilir Kur an dan bir bolum Adem in hikayesi Oguz Han ve soyundan gelenlerin oykusunu iceren Oguz Turkmen destanina dayanan bilgiler ve Oguz boylarinin ozellikle Salur efsanesi kokeni bolunmesi ve bolgeleri hakkinda sozlu gelenek yoluyla edinilen bilgiler Tamga Ongonlar ve digerleri hakkinda bilgiler Secere i Terakime Residuddin in Oguz Han ve Turkmenlerin kokeni hakkinda halihazirda Muslumanlastirilmis ve Mogollastirilmis fetih sonrasi versiyonunu kabaca takip eder Ancak bu eserde Oguz Han Islam ve Mogol geleneksel tarihine tamamen entegre olmustur Hikaye Adem in inisinden baslayip Nuh tufanina kadar devam eder Tufandan sonra Nuh uc oglunu dunyanin cesitli yerlerine gonderir Ham Hindistan a Sam Iran a ve Yafes Idil ve Ural nehirlerinin kiyilarina gitmistir Yafes in Turk Hazar Saqlab Rus Ming Cin Kemeri ve Tarikh adinda sekiz oglu vardi Olurken halefi olarak Turk u secti BaskiEbulgazi Bahadir Han Harezm Hani Secere i Terakime Simurg 1996 975 7172 09 X 978 975 7172 09 3Ayrica bakinizOguz Turkleri Turk halklari Turkmenler Dede Korkut Hive HanligiKaynakca History of civilizations of Central Asia Volume V Paris UNESCO Publishing 2003 ss 133 ISBN 92 3 103876 1 World Digital Library 22 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Gulomov Y Xorazmning sugʻorilishi tarixi History of irrigation in Khwarazm in Uzbek language T 1959 M AS USSR 1958 17 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi