Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oğuz Kağan ya da Oğuz Han, Türk ve Altay mitolojisinde Oğuz Türklerinin atası.Uğuz Han, Uz Han veya Oğur (Ogur, Ugur) Han olarak da bilinir. Dedesi Kabi Han, annesi Ay Kağan, babası Kara Han'dır. Oğuz Kağan Destanı'nın baş kahramanıdır. 24 Oğuz Boyu’nun ondan türediğine inanılır. Bazı kaynaklara göre destanda Asya Hun İmparatorluğu'nun hükümdarı Mete Han ile özdeşleştirilmiştir.
| Oğuz Han | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Oğuz Kağan | |||||
 100 manatlık bir banknotta Oğuz Kağan'ın iki boynuzlu Zülkarneyn olarak günümüz temsili | |||||
| Kadim Oğuz Türkmen Devletinin 1. hanı | |||||
| Önce gelen | Devlet kuruldu | ||||
| Sonra gelen | Gün Han | ||||
| Doğum | Orta Asya | ||||
| Çocuk(lar)ı | Gün Han, Ay Han, Yıldız Han, Gök Han, Dağ Han, Deniz Han | ||||
| |||||
| Babası | Kara Han | ||||
| Annesi | Ay Kağan | ||||
Hayatı
Mitolojide, ’nin kurucusu olarak kabul edilir. Bütün hayatı boyunca Gökbörü (Börteçine) kendisine kılavuzluk etmiştir. Hayatı, daha doğumundan başlayarak olağanüstü olaylarla doludur. Yüzünün rengi maviye çalar. Al (kızıl) renklidir. Ağzı ateş gibidir. Çok çabuk büyümüştür. Doğar doğmaz yemek yemiştir. Bir kez süt emip sonra çiğ et yemiştir. Gücü simgeleyen boynuzlu bir tacı vardır. Babası Kara Han’ı öldürür. Ormanda tek boynuzlu bir yaratıkla vuruşarak onu yenip öldürür. Gergedan olduğu söylenen bu canlı muhtemelen aslında bir şeytandır. Pek çok boya adlarını o verir (Uygur, Kanglı, Kıpçak, Kalaç, Karluk). İki eşinden toplam altı tane oğlu olmuş ve bunların çocuklarından da Oğuz boyları meydana gelmiştir. Avlanırken, bir gölün ortasında yer alan bir ada bulur. Bu adanın ortasındaki bir ağacın kovuğunda ışıklar saçan çok güzel bir kız oturmaktadır (Yarsub “Yer-Su” bu kızla sembolize edilir). Saçları akarsular gibi mavidir ve dişleri inci gibidir. Onunla evlenir ve üç oğlu olur. Aradan yıllar geçer, bir gün gökten güçlü mavi bir ışık düşer ve ortasında güzel bir kız bulur (Gök-Kal “Gök-Hava” da bu kızla sembolize edilmiştir). İnanılmaz güzellikte olan bu kızın başında kutup yıldızı gibi ateşten bir ışık demeti vardır. Bu kızla da evlenir ve üç çocuğu olur. Rüyasında gördüğü Gümüş Ok’u bulup getiren ilk üç oğluna bölerek paylaştırır. Aynı şekilde rüyasında gördüğü Altın Yay’ı da ikinci karısından olan çocuklarına paylaştırır. Tarihçi Rüstem Paşa’ya göre Kur'an'da adı geçen Zülkarneyn adlı kutlu kişi Oğuz Han’dır. Çünkü çift boynuzlu tacı ile tanınmıştır. Lak (Ilak), Rak (Irak), Zak (Izak) gibi efsanevi ülkelerin kağanlarını yenerek buraları fetheder.
Kıyand
Kıyand (Kıyant), Oğuz Kağan destanında adı geçen tekboynuzlu canavardır. Gergedan olup olmadığı tartışılan bir varlık olsa da, aslında mitolojik bir hayvandan bahsedilmektedir. Kıyankandan sözcüğü Eski Türkçede gergeden anlamına gelir. Ganda ise Sanskirtçede (Eski Hintçe) yine gergedan manasına gelen bir sözcüktür. Kıyat boyu ile etimolojik bağlantısı vardır.
Bozoklar
Bozoklar, Türk mitolojisi'nde Göksel Kavimlerdir. Oğuz Han’ın ikinci (göksel) eşinden olan üç oğlu ve onlardan türeyen boylar. Oğullarının adı Gün Han, Ay Han ve Yıldız Han'dır. Altın Yay’ın sahibidirler. Kelime, Boz “gri renk” ve Ok kelimelerinin bileşmesiyle oluşmuştur. Moğolcada Bosoh fiili yükselmek, güneşin doğması anlamlarına gelir.
Üçoklar
Üçoklar veya Uçoklar, Türk ve Altay mitolojisinde Yersel Kavimlerdir. Oğuz Han’ın ilk (yersel) eşinden olan üç oğlu ve onlardan türeyen boylardır. Oğullarının adı Gök Han, Dağ Han ve Deniz Han'dır. Yerle ilgili unsurları temsil ederler. Burada dikkate değer olan husus Gök kavramının yerin bir parçası sayılmış olmasıdır. Bu durum Yaratılış çağlarında Gök ve Yer’in ayrışmadığı bir bütün olduğu anlayışını akla getirmektedir. Diğer bir görüşe göre ise burada kastedilen Uzay değil Hava yani atmosferdir. Bu da Gök-Kal tabirini hatırlatmaktadır. Üç ve Ok (veya Uç “Sınır” ve Ok) kelimelerinin bileşik halidir.
Etimoloji
(Oğ/Og/Uğ/Ug) kökünden türemiştir. Mübarek, kutlu ayrıca yetenekli, bilgili demektir. Ruh anlamına da gelir. İyi huyluluk da belirtir.
Galeri
-
![image]()
Türkmenistan manatında Oğuz Kağan -
![image]()
Dipnotlar
- ^ Nihal Atsız, "Türk Milletinin Şeref Şehranı", Kopuz, 1943 Sayı: 1.
- ^ . bilgicik.com. Bilgicik. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2016.
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi (Cilt-1, Sayfa 399)
Ayrıca bakınız
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oguz Kagan ya da Oguz Han Turk ve Altay mitolojisinde Oguz Turklerinin atasi Uguz Han Uz Han veya Ogur Ogur Ugur Han olarak da bilinir Dedesi Kabi Han annesi Ay Kagan babasi Kara Han dir Oguz Kagan Destani nin bas kahramanidir 24 Oguz Boyu nun ondan turedigine inanilir Bazi kaynaklara gore destanda Asya Hun Imparatorlugu nun hukumdari Mete Han ile ozdeslestirilmistir Oguz HanOguz Kagan100 manatlik bir banknotta Oguz Kagan in iki boynuzlu Zulkarneyn olarak gunumuz temsiliKadim Oguz Turkmen Devletinin 1 haniOnce gelenDevlet kurulduSonra gelenGun HanDogumOrta AsyaCocuk lar iGun Han Ay Han Yildiz Han Gok Han Dag Han Deniz HanTam adiKabi Han oglu Karahan oglu Oguz HanBabasiKara HanAnnesiAy KaganHayatiMitolojide nin kurucusu olarak kabul edilir Butun hayati boyunca Gokboru Bortecine kendisine kilavuzluk etmistir Hayati daha dogumundan baslayarak olaganustu olaylarla doludur Yuzunun rengi maviye calar Al kizil renklidir Agzi ates gibidir Cok cabuk buyumustur Dogar dogmaz yemek yemistir Bir kez sut emip sonra cig et yemistir Gucu simgeleyen boynuzlu bir taci vardir Babasi Kara Han i oldurur Ormanda tek boynuzlu bir yaratikla vurusarak onu yenip oldurur Gergedan oldugu soylenen bu canli muhtemelen aslinda bir seytandir Pek cok boya adlarini o verir Uygur Kangli Kipcak Kalac Karluk Iki esinden toplam alti tane oglu olmus ve bunlarin cocuklarindan da Oguz boylari meydana gelmistir Avlanirken bir golun ortasinda yer alan bir ada bulur Bu adanin ortasindaki bir agacin kovugunda isiklar sacan cok guzel bir kiz oturmaktadir Yarsub Yer Su bu kizla sembolize edilir Saclari akarsular gibi mavidir ve disleri inci gibidir Onunla evlenir ve uc oglu olur Aradan yillar gecer bir gun gokten guclu mavi bir isik duser ve ortasinda guzel bir kiz bulur Gok Kal Gok Hava da bu kizla sembolize edilmistir Inanilmaz guzellikte olan bu kizin basinda kutup yildizi gibi atesten bir isik demeti vardir Bu kizla da evlenir ve uc cocugu olur Ruyasinda gordugu Gumus Ok u bulup getiren ilk uc ogluna bolerek paylastirir Ayni sekilde ruyasinda gordugu Altin Yay i da ikinci karisindan olan cocuklarina paylastirir Tarihci Rustem Pasa ya gore Kur an da adi gecen Zulkarneyn adli kutlu kisi Oguz Han dir Cunku cift boynuzlu taci ile taninmistir Lak Ilak Rak Irak Zak Izak gibi efsanevi ulkelerin kaganlarini yenerek buralari fetheder Kiyand Kiyand Kiyant Oguz Kagan destaninda adi gecen tekboynuzlu canavardir Gergedan olup olmadigi tartisilan bir varlik olsa da aslinda mitolojik bir hayvandan bahsedilmektedir Kiyankandan sozcugu Eski Turkcede gergeden anlamina gelir Ganda ise Sanskirtcede Eski Hintce yine gergedan manasina gelen bir sozcuktur Kiyat boyu ile etimolojik baglantisi vardir BozoklarBozoklar Turk mitolojisi nde Goksel Kavimlerdir Oguz Han in ikinci goksel esinden olan uc oglu ve onlardan tureyen boylar Ogullarinin adi Gun Han Ay Han ve Yildiz Han dir Altin Yay in sahibidirler Kelime Boz gri renk ve Ok kelimelerinin bilesmesiyle olusmustur Mogolcada Bosoh fiili yukselmek gunesin dogmasi anlamlarina gelir UcoklarUcoklar veya Ucoklar Turk ve Altay mitolojisinde Yersel Kavimlerdir Oguz Han in ilk yersel esinden olan uc oglu ve onlardan tureyen boylardir Ogullarinin adi Gok Han Dag Han ve Deniz Han dir Yerle ilgili unsurlari temsil ederler Burada dikkate deger olan husus Gok kavraminin yerin bir parcasi sayilmis olmasidir Bu durum Yaratilis caglarinda Gok ve Yer in ayrismadigi bir butun oldugu anlayisini akla getirmektedir Diger bir goruse gore ise burada kastedilen Uzay degil Hava yani atmosferdir Bu da Gok Kal tabirini hatirlatmaktadir Uc ve Ok veya Uc Sinir ve Ok kelimelerinin bilesik halidir Etimoloji Og Og Ug Ug kokunden turemistir Mubarek kutlu ayrica yetenekli bilgili demektir Ruh anlamina da gelir Iyi huyluluk da belirtir GaleriTurkmenistan manatinda Oguz Kagan MetehanDipnotlar Nihal Atsiz Turk Milletinin Seref Sehrani Kopuz 1943 Sayi 1 bilgicik com Bilgicik 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2016 Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Bahaeddin Ogel Turk Mitolojisi Cilt 1 Sayfa 399 Ayrica bakinizDeniz Han Dag Han Gun Han Yildiz Han Gok Han Ay Han Oguz Kagan DestaniTurk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz