Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Varv, üst üste döngüsel olarak tekrarlayan tabakalı olarak biriken tortullardır. En iyi varv örneklerine, buzul alanlarda rastlanmakla beraber tuzluluk koşullarının az olduğu taze sularda ve göllerde de rastlanır. Okyanuslarda ve denizlerde tuzluluk koşullarının fazla olması tuzla Kimyasal tepkimeye giren suyun tabakayı hızlıca katılaştırması varvların oluşumunu engeller.
Varvlar kış ve ilkbahar/yaz mevsimlerinde olmak üzere yılda iki kez depolanmaktadırlar. Kışın suların azaldığı mevsimde Birikmenin az gerçekleşmesinden dolayı kil ve mil boyutundaki çökeller çok ince unsurlardan meydana gelmesinden dolayı tabakanın rengi koyu ve kalınlığı azdır. Yaz ayında ise suların akışı kuvvetlendiğinden genellikle kil ve mil boyutundaki taşınan malzemeler daha büyük boyutta olması tabakalara biriken malzeme boyutunu arttırmakta ve daha kalın ve açık renkli olmasına neden olmaktadır.
Varv türleri
- Kırıntılı varvlar
Mekanik çözülmenin hakim olduğu yüksek enlemlerde dış kuvvetlerin etkisiyle biriktirilip depolanmış türüdür.
- Organik varvlar
Kimyasal çözünmeyle beraber orta enlemlerdeki nemli iklim koşullarının hakim olduğu göl alanlarında görülür.Organik varvların düzenli oluşabilmesi için göldeki tuzluluk oranlarının az olması ve canlı akışının devir daim ettiği sular organik varvların en iyi örneklerini oluşturur.
- Evaporitik varvlar
Sıcaklığın yüksek olduğu kurak ve/veya yarı kurak iklim alanlarda buharlaşmanın şiddetlenmesiyle tortulların topografyada birikmesiyle oluşur.
Varv araştırmasının tarihi
Varv araştırmaları 19. yüzyılda başladığı bilinmesine rağmen geçmişi 17. yüzyıla kadar uzanmaktadır.
Varv teriminin 1862 yılında jeolojik olarak geçerlilik kazanması bilim adamlarının araştırmalarını arttırdı. Akabinde 1884 yılında Warren Upham varv oluşumlarının sadece bir mevsimde olmadığını yılda iki kere (açık-koyu) şeklinde olduğunu keşfetti. Varv araştırmalarını ilk olarak 1840 yılında Amerikalı Edward Hitchcock, varvlardaki tortul tabakaların oluşumunun sadece bir mevsimde meydana geldiğini öne sürmüştür. . 1910'da Gerard De Geer ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumundan varv teriminin tüm laminalı tabakalar için geçerli olmasını sadece buzulları kapsamaması gerektiğini belirterek araştırmalara yeni bir boyut katmış oldu. Ayrıca De Geer varv tabakalarıyla ağaç halkaları arasında benzerlik olduğunu Karbon-14 metoduyla yaşlandırabileceğini keşfetti.
1924'te Jeokronojik enstitüsünün özel bir varv laboratuvarı kurması Dünya’nın tüm alanlarındaki varvların yaşlarının belirlenmesinde yarar sağladı.
Yaşlandırma yöntemi
Her bir varv seti bir yılı ifade eder. Varvların sayısı, deponun çökeldiği süreyi vermektedir. Stratigrafinin en küçük birimi olan varvlar buzul kronoloji hesaplamasında morfostratigrafiden sonra en çok kullanılan doğal yöntemdir. Varv kalınlığındaki değişiklikler, iklim değişikliklerini yansıtan bir gösterge olarak değerlendirilebileceği gibi Dünya’nın çeşitli bölgelerine ait varv diyagramlarından alınan karotların incelenmesiyle geçmiş dönem iklim bilgilerine ve iklim değişikliğinin uzak sahalar arasında kronolojik bağlantılarla sağlanmasında kullanılmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ S.Erinç: Jeomorfoloji -2; 1960 İstanbul Üniersitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları No:23.
| Wikimedia Commons'ta Varv ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Varv ust uste dongusel olarak tekrarlayan tabakali olarak biriken tortullardir En iyi varv orneklerine buzul alanlarda rastlanmakla beraber tuzluluk kosullarinin az oldugu taze sularda ve gollerde de rastlanir Okyanuslarda ve denizlerde tuzluluk kosullarinin fazla olmasi tuzla Kimyasal tepkimeye giren suyun tabakayi hizlica katilastirmasi varvlarin olusumunu engeller Toronto Ontario Kanada da bulunan varvlar Varvlar kis ve ilkbahar yaz mevsimlerinde olmak uzere yilda iki kez depolanmaktadirlar Kisin sularin azaldigi mevsimde Birikmenin az gerceklesmesinden dolayi kil ve mil boyutundaki cokeller cok ince unsurlardan meydana gelmesinden dolayi tabakanin rengi koyu ve kalinligi azdir Yaz ayinda ise sularin akisi kuvvetlendiginden genellikle kil ve mil boyutundaki tasinan malzemeler daha buyuk boyutta olmasi tabakalara biriken malzeme boyutunu arttirmakta ve daha kalin ve acik renkli olmasina neden olmaktadir Varv turleri Kirintili varvlar Mekanik cozulmenin hakim oldugu yuksek enlemlerde dis kuvvetlerin etkisiyle biriktirilip depolanmis turudur Organik varvlar Kimyasal cozunmeyle beraber orta enlemlerdeki nemli iklim kosullarinin hakim oldugu gol alanlarinda gorulur Organik varvlarin duzenli olusabilmesi icin goldeki tuzluluk oranlarinin az olmasi ve canli akisinin devir daim ettigi sular organik varvlarin en iyi orneklerini olusturur Evaporitik varvlar Sicakligin yuksek oldugu kurak ve veya yari kurak iklim alanlarda buharlasmanin siddetlenmesiyle tortullarin topografyada birikmesiyle olusur Varv arastirmasinin tarihiVarv arastirmalari 19 yuzyilda basladigi bilinmesine ragmen gecmisi 17 yuzyila kadar uzanmaktadir Varv teriminin 1862 yilinda jeolojik olarak gecerlilik kazanmasi bilim adamlarinin arastirmalarini arttirdi Akabinde 1884 yilinda Warren Upham varv olusumlarinin sadece bir mevsimde olmadigini yilda iki kere acik koyu seklinde oldugunu kesfetti Varv arastirmalarini ilk olarak 1840 yilinda Amerikali Edward Hitchcock varvlardaki tortul tabakalarin olusumunun sadece bir mevsimde meydana geldigini one surmustur 1910 da Gerard De Geer ABD Jeoloji Arastirmalari Kurumundan varv teriminin tum laminali tabakalar icin gecerli olmasini sadece buzullari kapsamamasi gerektigini belirterek arastirmalara yeni bir boyut katmis oldu Ayrica De Geer varv tabakalariyla agac halkalari arasinda benzerlik oldugunu Karbon 14 metoduyla yaslandirabilecegini kesfetti 1924 te Jeokronojik enstitusunun ozel bir varv laboratuvari kurmasi Dunya nin tum alanlarindaki varvlarin yaslarinin belirlenmesinde yarar sagladi Yaslandirma yontemiHer bir varv seti bir yili ifade eder Varvlarin sayisi deponun cokeldigi sureyi vermektedir Stratigrafinin en kucuk birimi olan varvlar buzul kronoloji hesaplamasinda morfostratigrafiden sonra en cok kullanilan dogal yontemdir Varv kalinligindaki degisiklikler iklim degisikliklerini yansitan bir gosterge olarak degerlendirilebilecegi gibi Dunya nin cesitli bolgelerine ait varv diyagramlarindan alinan karotlarin incelenmesiyle gecmis donem iklim bilgilerine ve iklim degisikliginin uzak sahalar arasinda kronolojik baglantilarla saglanmasinda kullanilmaktadir Ayrica bakinizDendrokronolojiKaynakca S Erinc Jeomorfoloji 2 1960 Istanbul Uniersitesi Cografya Enstitusu Yayinlari No 23 Wikimedia Commons ta Varv ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir