Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nakşibendilik (Farsça: نقشبندیه Nakşbendiyye), 14. yüzyılda Orta Asya'da Buhara çevresinde gelişen ve adını kurucusu sufi alim Bahâeddin Nakşibend'den alan tasavvuf tarikatı.
Nakşibendilik, Afrika ve Arap Yarımadası dışındaki İslam coğrafyasına yayılmış ve zamanla oluşan alt kollarıyla günümüze kadar önemini korumuştur. Tarikatın temeli, Bahaeddin Nakşibend’in de mensup olduğu ve Yusuf el-Hemedânî tarafından kurulan ve sonrasında halifesi Abdulhalik Gücdevani tarafından sistemleştirilen Hâcegân tarikatına dayanır. Nakşibendilik tarikatı ise kökenini soy olarak Ali ve altıncı imam Cafer-i Sadık'a dayandırmaktadır. Fakat tarikatın kurucusu olarak adı geçen Bahaddin Nakşibend'in Ali ile, dolayısıyla Muhammed ile herhangi bir soy bağı yoktur. "Nakış yapan" anlamına gelen Nakşibend, Nakşibendi mürşidlerinin, kalbi dünyadan ahirete bağladığı düşünüldüğü için bu adı almıştır.
Kuruluşu
Orta Asya'da özellikle de Horasan ve Maveraünnehir bölgelerinde tasavvufun kök salması ilk olarak Yusuf Hemedanî tarafından kurulan Hâcegân tarikatı yoluyla olmuştur. O daha çok Merv ve Herat bölgesinde bulunmuş, zamanla namı giderek bu bölgeler dışında yayılmıştır. Hatta Merv'deki tekkesi "Horasan'ın Kâbesi" ismiyle ünlenmiştir. Hemedani, Buhara bölgesinde de bulunmuş burada dört halife tayin etmiştir. Bu halifelerinden Ahmed Yesevi daha sonra Yesevilik olarak anılan tarikatı kurmuştur. Diğer bir halifesi Abdülhalik Gucdüvânî ise tarikatın esaslarını belirlemiş ve bu öğretileri Buhara çevresinde yaymaya başlamıştır. Abdülhalik Gucdüvânî, ardında dört halife bırakmış, Hacegan tarikatı özellikle halifelerinden Arif Rivgerî tarafından yayılmaya devam etmiştir. Rîvgerî’den sonra Hâcegân silsilesi, sırayla Hâce Mahmud İncirfağnevî, Hâce Ali Râmîtenî, Hâce Muhammed Baba Semmâsî ve Emîr Külâl ile devam etmiştir. İki yüzyıl boyunca Hâcegân tarikatı bu "hace"ler aracılığıyla Orta Asya'da yayılmıştır. Bu silsiledeki son iki hâce, Bahaddin Nakşibend'i yetiştiren sufilerdir.
Abdülhalik Gucdüvânî'den iki yaklaşık iki yüzyıl sonra ise Bahaddin Nakşibend bu öğretilerde değişiklik yaparak öğrenci yetiştirmeye başlamış, öğretileri bu öğrenciler yoluyla Orta Asya dışına yayılmıştır.
Râbıta ve teveccüh
- Râbıta: Arapça "rabt" kökünden türemiş, sözlükte 'birleştirmek, bitiştirmek, iliştirmek ve bağlamak' anlamlarına gelmektedir. Tasavvufta mürid'in, kendisini mürşidi ile yüz yüze gelmiş varsayıp ondan feyiz aldığını (ondan metafizik anlamda güç aldığını ya da nûrlandığını) zihninde canlandırması demektir.
- Hatme: İslam peygamberi Muhammed'e salavat getirilerek, cemaat ile toplu halde yapılan bir halka zikridir.
- Vird: Dil damağa yapıştırılarak belirli (ders olarak verilen) sayıda dil damaktan ayrılmadan kalben Allah denilerek nefsin durulmasını (terbiyesini) amaçlayan günlük ibadet.
- Teveccüh: Teveccüh, yönelmek demektir. Bir tasavvuf terimidir.
- Allah için yapılan her şey ibadettir.
Galeri
-
![image]()
-
![image]()
Abdülhâlik Gucdüvânî'nin türbesi -
![image]()
Muhammed Derviş Semerkandi -
![image]()
Süleyman Hilmi Tunahan (Süleymaniye silsilesi).
Kaynakça
- ^ "NAKŞİBENDİYYE". TDV İslâm Ansiklopedisi. 3 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2023.
- ^ "BAHÂEDDİN NAKŞİBEND". TDV İslâm Ansiklopedisi. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2023.
- ^ Râbita'tul Kurra: Kuran Hafızları Cemiyeti-Birliği
- ^ "Sufism in Central Asia" (PDF). 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Şubat 2009.
Dış bağlantılar
- Seyyid Muhammed Şerif Buhari (KS)29 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Şeyh Nazım resmi web sitesi2 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Konuyla ilgili yayınlar
- Şecere-i Nakşibendiye-i Halidi Palevi (Palevi-Nakşibendi)
- İki Ğavs’ı Enam, Seyid Ali Es-Sebti, Seyyid Ahmed El Kurdi, Mehmet İhsan Hattatzade
- Tasavvuf Yolunda Manevi Cihad, Muhammed İhsan Oğuz, Oğuz Yayınları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Naksibendilik Farsca نقشبندیه Naksbendiyye 14 yuzyilda Orta Asya da Buhara cevresinde gelisen ve adini kurucusu sufi alim Bahaeddin Naksibend den alan tasavvuf tarikati Naksibendilik Afrika ve Arap Yarimadasi disindaki Islam cografyasina yayilmis ve zamanla olusan alt kollariyla gunumuze kadar onemini korumustur Tarikatin temeli Bahaeddin Naksibend in de mensup oldugu ve Yusuf el Hemedani tarafindan kurulan ve sonrasinda halifesi Abdulhalik Gucdevani tarafindan sistemlestirilen Hacegan tarikatina dayanir Naksibendilik tarikati ise kokenini soy olarak Ali ve altinci imam Cafer i Sadik a dayandirmaktadir Fakat tarikatin kurucusu olarak adi gecen Bahaddin Naksibend in Ali ile dolayisiyla Muhammed ile herhangi bir soy bagi yoktur Nakis yapan anlamina gelen Naksibend Naksibendi mursidlerinin kalbi dunyadan ahirete bagladigi dusunuldugu icin bu adi almistir KurulusuOrta Asya da ozellikle de Horasan ve Maveraunnehir bolgelerinde tasavvufun kok salmasi ilk olarak Yusuf Hemedani tarafindan kurulan Hacegan tarikati yoluyla olmustur O daha cok Merv ve Herat bolgesinde bulunmus zamanla nami giderek bu bolgeler disinda yayilmistir Hatta Merv deki tekkesi Horasan in Kabesi ismiyle unlenmistir Hemedani Buhara bolgesinde de bulunmus burada dort halife tayin etmistir Bu halifelerinden Ahmed Yesevi daha sonra Yesevilik olarak anilan tarikati kurmustur Diger bir halifesi Abdulhalik Gucduvani ise tarikatin esaslarini belirlemis ve bu ogretileri Buhara cevresinde yaymaya baslamistir Abdulhalik Gucduvani ardinda dort halife birakmis Hacegan tarikati ozellikle halifelerinden Arif Rivgeri tarafindan yayilmaya devam etmistir Rivgeri den sonra Hacegan silsilesi sirayla Hace Mahmud Incirfagnevi Hace Ali Ramiteni Hace Muhammed Baba Semmasi ve Emir Kulal ile devam etmistir Iki yuzyil boyunca Hacegan tarikati bu hace ler araciligiyla Orta Asya da yayilmistir Bu silsiledeki son iki hace Bahaddin Naksibend i yetistiren sufilerdir Abdulhalik Gucduvani den iki yaklasik iki yuzyil sonra ise Bahaddin Naksibend bu ogretilerde degisiklik yaparak ogrenci yetistirmeye baslamis ogretileri bu ogrenciler yoluyla Orta Asya disina yayilmistir Rabita ve teveccuhRabita Arapca rabt kokunden turemis sozlukte birlestirmek bitistirmek ilistirmek ve baglamak anlamlarina gelmektedir Tasavvufta murid in kendisini mursidi ile yuz yuze gelmis varsayip ondan feyiz aldigini ondan metafizik anlamda guc aldigini ya da nurlandigini zihninde canlandirmasi demektir Hatme Islam peygamberi Muhammed e salavat getirilerek cemaat ile toplu halde yapilan bir halka zikridir Vird Dil damaga yapistirilarak belirli ders olarak verilen sayida dil damaktan ayrilmadan kalben Allah denilerek nefsin durulmasini terbiyesini amaclayan gunluk ibadet Teveccuh Teveccuh yonelmek demektir Bir tasavvuf terimidir Allah icin yapilan her sey ibadettir GaleriBayezid i Bistami nin Bistam daki Turbesi Abdulhalik Gucduvani nin turbesi Muhammed Dervis Semerkandi Suleyman Hilmi Tunahan Suleymaniye silsilesi Kaynakca NAKSIBENDIYYE TDV Islam Ansiklopedisi 3 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2023 BAHAEDDIN NAKSIBEND TDV Islam Ansiklopedisi 6 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2023 Rabita tul Kurra Kuran Hafizlari Cemiyeti Birligi Sufism in Central Asia PDF 4 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Subat 2009 Dis baglantilarSeyyid Muhammed Serif Buhari KS 29 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Seyh Nazim resmi web sitesi2 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Konuyla ilgili yayinlarSecere i Naksibendiye i Halidi Palevi Palevi Naksibendi Iki Gavs i Enam Seyid Ali Es Sebti Seyyid Ahmed El Kurdi Mehmet Ihsan Hattatzade Tasavvuf Yolunda Manevi Cihad Muhammed Ihsan Oguz Oguz Yayinlari