Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İsrâîliyât, bir İslam dinî terimi. Yahudi mitolojisi veya İsrail kaynaklı rivayetlerin bütününü kastetmekte kullanılmaktadır.
Etimoloji
İsrâîliyyât Arapça kökenli bir sözcük olup çoğuldur. Tekili İsrâîliyye olan sözcük, "İsrâîlî kaynaktan rivayet edilen kıssa veya hâdise"[1] anlamına gelmektedir. Terimin kökeni ve anlamı açıkça İsrail sözcüğüne dayanır ki İsrail ile kastolunan İsrailoğulları yani Yahudilerin kökeni olan milli ve etnik gruptur.
Terimin Kullanımı ve Kapsamı
İslam dinine göre, İbrahimî dinlerde geçen neredeyse tüm peygamberler aynı zamanda İslam peygamberleridir ve insanlığın doğuşunda İslam tek din olarak var olmuştur. Buna göre her türlü din ve inanış ilk inanış olan İslam'ın sapmış versiyonları olarak kabul edilir. Musevilik ve Hristiyanlık ise, İslam'da ehl-i kitap yani kitap ehli olarak anılır ve bu dinlerde kutsal olan Musa ve İsa'nın İslam peygamberleri olduğu, getirdikleri mesajın İslami olduğu fakat daha sonra halklar tarafından tahrif edildiği düşünülür. Bu arka plan İslam dininin kutsal kitabı Kur'an'da açıkça mevcuttur.
İslami literatürde İsrâîliyyât sözcüğü olumsuz bir anlama sahiptir. Genellikle tefsir ve hadis alimleri terimi sadece Yahudi kaynaklı kıssalar olarak görmemiş daha geniş biçimde kullanmıştır.
Fakat terimin kullanım alanına ve yorumuna dair iki ana tanım vardır:
- Tefsir ve hadise karışmış başta Yahudi olmak üzere zaman zaman Hristiyan veya daha eski kültür veya mitolojiler kaynaklı kıssalar;
- Kasıtlı olarak, İslam inancını tahrif etmek amacı taşıyarak, başta Yahudiler olmak üzere karşıt görüşlü gruplar tarafından tefsir ve hadise sokulmuş, eski kaynaklarda geçmeyen kıssalar.
Genel görüş birinci İsrâîliyyât tanım ve yorumunu kabul etse de, bazı savunmacı tefsir ve hadis alimleri ikinci tanımda ısrar etmişlerdir. Aslında Kur'an'ın büyük kısmını Tanah ve Yeni Ahit kaynaklı hikâyelerin oluşturduğu göz önüne alındığında İsrâîliyyâtın tefsire ve hadise sızmış veya kasıtlı olarak karıştırılmış efsanelerden ibaret olduğunu düşünmek bilimselliği ve nesnelliği göz ardı eden bir yaklaşım olarak görülebilir.
Amaç veya süreç ne olursa olsun, bilinen gerçek İslam tefsir ve hadis geleneğinde yer etmiş çoğu hurafe veya rivayetin Yahudi kaynaklı olduğudur. Burada son dönem araştırmacıları tarafından kaydedilmiş bir başka detay da bu kıssaların bir kısmının bire bir Tevrat kaynaklı olmaktan ziyade, Sümer mitolojisinden yoğun oranda etkilenmiş olan kaynaklı olduğudur. Yahudi kültür ve inancının İslam'ın özellikle tefsir ve hadis ilimlerini belli noktalarda etkilemesi, Müslümanlarla ilişkisi en çok olan kitap ehli olduğundan normal karşılanabilir. Farklı kaynaklar mevcut olsa da kıssaların geneline İsrâîliyyât denmesinin en büyük nedeni bu kıssaların çoğunun Yahudi kaynaklı olmasıdır.
İsrâîliyyât, Tefsir ve Hadis
İslam Öncesi Dönem
İsrâîliyyât İslam öncesi dönemde zaten Arap kültür ve mitolojisinde büyük oranda bulunmaktaydı. Bunun en büyük nedeni Arap Yarımadası'ndaki Yahudi nüfus idi, sonuçta yakın yaşayan bu toplumlar arasında inanç ve kültür etkileşiminin oluşması kolaydı. Yine de kaydedilmesi gereken, bu etkileşimin çok büyük çapta olmadığıdır, her ne kadar hakkındaki bilgi sınırlı da olsa Arap mitolojisinin belirgin bir şekilde Yahudi kültür ve dininden farklı olduğu bilinmektedir.
İslam ve İsrâîliyyât
İslam'ın ortaya çıkışından sonra özellikle Medine'ye göç etmenin sonucunda Müslümanlar ve Yahudiler arasında yakın ilişkiler olmuştur. Medine'de çeşitli Yahudi toplulukları bulunmaktaydı ve Müslümanlar bu topluluklarla ilişki halindeydi. Zaman zaman İslam peygamberi de bu toplulukları tebliğ (İslam dinine çağırmak) amacıyla ziyaret ederdi. Bu sırada İslam dinine giren çeşitli Yahudi din adamları da olmuştur, , ve gibi.
İslam tarihinde bu kültürel etkileşimin boyutları rahatlıkla görülebilir. Etkileşim tefsir ve hadisle sınırlı kalmamış kelam ilmini de etkilemiştir. Örneğin kelam tartışmalarından biri olan meselesinin ilk ortaya çıkış yerinin Yahudi kaynaklar olduğuna dair çeşitli rivayetler vardır[2].
Erken dönemde Muhammed'in insanlara aktardığı dini bilgiler sahabiler tarafından tabiilere, tabiiler ise kendi talebeleri olan sözlü olarak aktarıldı. Tabiin döneminde uydurma hadisler baş gösterdi ve tebeu't-tabiin döneminde rivayet zincirleri oluşturulmaya başlandı. Sonraki dönemlerde de rivayet eden kişilerin hafıza, doğruluk, doğrulanabilirlik özelliklerini tam olarak belirlemenin imkansızlığı veya bu konularda titizlik gösterilmemesi bu rivayetlerin islam tefsir ve hadis kaynaklarında aynen yer etmesine yol açmıştır. Yaklaşık hicri 3. yüzyıl başlarında tefsir ve hadislerin tedvin edilmeye başlanmasıyla tefsir ve hadis kaynaklarına bol miktarda İsrâîliyyât girmiştir. Fakat İsrâîliyyâtın yaygınlaşmasına neden olan başlıca unsur sonraki dönemlerde yapılan tedvinlerde genellikle sadece metinlerin aktarılması, metinleri rivayet eden, kaleme alan isimlerin aktarılmamasıdır. Bu dönemde İsrâîliyyât temelli rivayetler büyük artış gösterdi ve tefsir ile hadis alanına iyice yayıldı. Hadis tedvin edilirken karışmış olan çeşitli İsrâîliyyât temelli bilgiler, tefsir kitaplarında kullanılmıştır.
İbn Haldun'da ünlü eseri 'de İsrâîliyyâtın tefsire girişine dair açıklama ve tahliller bulunmaktadır.
İsrâîliyyât ve İsrail dışı kültürlerden kaynaklanan efsaneler İslami dogma ve inançlara bazı başkalaşımlar geçirerek karışmaya devam etmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Israiliyat bir Islam dini terimi Yahudi mitolojisi veya Israil kaynakli rivayetlerin butununu kastetmekte kullanilmaktadir Israil kulturunde Gog ve Magog Islam da Yecuc ve Mecuc olarak yer almaktadir EtimolojiIsrailiyyat Arapca kokenli bir sozcuk olup coguldur Tekili Israiliyye olan sozcuk Israili kaynaktan rivayet edilen kissa veya hadise 1 anlamina gelmektedir Terimin kokeni ve anlami acikca Israil sozcugune dayanir ki Israil ile kastolunan Israilogullari yani Yahudilerin kokeni olan milli ve etnik gruptur Terimin Kullanimi ve KapsamiOsmar Schindler in Davud ve Golyat isimli eseri y 1888 Calut bazi Kur an tefsirlerine denizden elleriyle balik tutan ve onu gunese dogru uzatip kizartan bir dev olarak girer Islam dinine gore Ibrahimi dinlerde gecen neredeyse tum peygamberler ayni zamanda Islam peygamberleridir ve insanligin dogusunda Islam tek din olarak var olmustur Buna gore her turlu din ve inanis ilk inanis olan Islam in sapmis versiyonlari olarak kabul edilir Musevilik ve Hristiyanlik ise Islam da ehl i kitap yani kitap ehli olarak anilir ve bu dinlerde kutsal olan Musa ve Isa nin Islam peygamberleri oldugu getirdikleri mesajin Islami oldugu fakat daha sonra halklar tarafindan tahrif edildigi dusunulur Bu arka plan Islam dininin kutsal kitabi Kur an da acikca mevcuttur Islami literaturde Israiliyyat sozcugu olumsuz bir anlama sahiptir Genellikle tefsir ve hadis alimleri terimi sadece Yahudi kaynakli kissalar olarak gormemis daha genis bicimde kullanmistir Fakat terimin kullanim alanina ve yorumuna dair iki ana tanim vardir Tefsir ve hadise karismis basta Yahudi olmak uzere zaman zaman Hristiyan veya daha eski kultur veya mitolojiler kaynakli kissalar Kasitli olarak Islam inancini tahrif etmek amaci tasiyarak basta Yahudiler olmak uzere karsit goruslu gruplar tarafindan tefsir ve hadise sokulmus eski kaynaklarda gecmeyen kissalar Genel gorus birinci Israiliyyat tanim ve yorumunu kabul etse de bazi savunmaci tefsir ve hadis alimleri ikinci tanimda israr etmislerdir Aslinda Kur an in buyuk kismini Tanah ve Yeni Ahit kaynakli hikayelerin olusturdugu goz onune alindiginda Israiliyyatin tefsire ve hadise sizmis veya kasitli olarak karistirilmis efsanelerden ibaret oldugunu dusunmek bilimselligi ve nesnelligi goz ardi eden bir yaklasim olarak gorulebilir Amac veya surec ne olursa olsun bilinen gercek Islam tefsir ve hadis geleneginde yer etmis cogu hurafe veya rivayetin Yahudi kaynakli oldugudur Burada son donem arastirmacilari tarafindan kaydedilmis bir baska detay da bu kissalarin bir kisminin bire bir Tevrat kaynakli olmaktan ziyade Sumer mitolojisinden yogun oranda etkilenmis olan kaynakli oldugudur Yahudi kultur ve inancinin Islam in ozellikle tefsir ve hadis ilimlerini belli noktalarda etkilemesi Muslumanlarla iliskisi en cok olan kitap ehli oldugundan normal karsilanabilir Farkli kaynaklar mevcut olsa da kissalarin geneline Israiliyyat denmesinin en buyuk nedeni bu kissalarin cogunun Yahudi kaynakli olmasidir Israiliyyat Tefsir ve HadisIslam Oncesi Donem Israiliyyat Islam oncesi donemde zaten Arap kultur ve mitolojisinde buyuk oranda bulunmaktaydi Bunun en buyuk nedeni Arap Yarimadasi ndaki Yahudi nufus idi sonucta yakin yasayan bu toplumlar arasinda inanc ve kultur etkilesiminin olusmasi kolaydi Yine de kaydedilmesi gereken bu etkilesimin cok buyuk capta olmadigidir her ne kadar hakkindaki bilgi sinirli da olsa Arap mitolojisinin belirgin bir sekilde Yahudi kultur ve dininden farkli oldugu bilinmektedir Islam ve Israiliyyat Islam in ortaya cikisindan sonra ozellikle Medine ye goc etmenin sonucunda Muslumanlar ve Yahudiler arasinda yakin iliskiler olmustur Medine de cesitli Yahudi topluluklari bulunmaktaydi ve Muslumanlar bu topluluklarla iliski halindeydi Zaman zaman Islam peygamberi de bu topluluklari teblig Islam dinine cagirmak amaciyla ziyaret ederdi Bu sirada Islam dinine giren cesitli Yahudi din adamlari da olmustur ve gibi Islam tarihinde bu kulturel etkilesimin boyutlari rahatlikla gorulebilir Etkilesim tefsir ve hadisle sinirli kalmamis kelam ilmini de etkilemistir Ornegin kelam tartismalarindan biri olan meselesinin ilk ortaya cikis yerinin Yahudi kaynaklar olduguna dair cesitli rivayetler vardir 2 Erken donemde Muhammed in insanlara aktardigi dini bilgiler sahabiler tarafindan tabiilere tabiiler ise kendi talebeleri olan sozlu olarak aktarildi Tabiin doneminde uydurma hadisler bas gosterdi ve tebeu t tabiin doneminde rivayet zincirleri olusturulmaya baslandi Sonraki donemlerde de rivayet eden kisilerin hafiza dogruluk dogrulanabilirlik ozelliklerini tam olarak belirlemenin imkansizligi veya bu konularda titizlik gosterilmemesi bu rivayetlerin islam tefsir ve hadis kaynaklarinda aynen yer etmesine yol acmistir Yaklasik hicri 3 yuzyil baslarinda tefsir ve hadislerin tedvin edilmeye baslanmasiyla tefsir ve hadis kaynaklarina bol miktarda Israiliyyat girmistir Fakat Israiliyyatin yayginlasmasina neden olan baslica unsur sonraki donemlerde yapilan tedvinlerde genellikle sadece metinlerin aktarilmasi metinleri rivayet eden kaleme alan isimlerin aktarilmamasidir Bu donemde Israiliyyat temelli rivayetler buyuk artis gosterdi ve tefsir ile hadis alanina iyice yayildi Hadis tedvin edilirken karismis olan cesitli Israiliyyat temelli bilgiler tefsir kitaplarinda kullanilmistir Ibn Haldun da unlu eseri de Israiliyyatin tefsire girisine dair aciklama ve tahliller bulunmaktadir Israiliyyat ve Israil disi kulturlerden kaynaklanan efsaneler Islami dogma ve inanclara bazi baskalasimlar gecirerek karismaya devam etmistir Ayrica bakinizIslam mitolojisi Tefsir Hadis Babil SurgunuKaynakca Muhammed es Seyyid Huseyin ez Zehebi ceviren Enbiya Yildirim Asiye Yildirim Ragbet Yayinlari Istanbul Mart 2003 s 23 Israiliyyat kelimesinin izahi VII 26