Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Damar, Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı bir köydür.
| Damar | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Damar Damar'ın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Murgul |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1173 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 449 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08590 |
Tarihçe
Damar köyünün en eski adı Zansul’dur. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde ve Artvin vilayeti üzerine 1927 tarihli yayında Zansul (زانسول) şeklinde yazılmıştır. Bu yer adı ad Gürcüce kaynaklarda Zansuli (ზანსული) ya da Dzansuli (ძანსული) olarak geçer. Köyün bulunduğu Murgul vadisini Osmanlılar 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirmiş olduğu için Zansul adı da Türkçeye Gürcüceden girmiş olmalıdır.
Zansuli köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve yerleşimi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. 1886 ve 1922 nüfus tespitlerinde de Zansuli köyü Gürcü yerleşimi olarak kaydedilmiştir. Bugünkü köyün sınırları içinde bulunan "Kilise Tepe" adlı yer, burada eski bir kilisenin varlığını ve Zansuli köyünün de Osmanlı dönemi öncesinde de bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.
Zansul köyü, Osmanlıların eline geçmesinden sonra Çıldır Eyaleti sınırları içinde yar alıyordu. 1835 tarihli Osmanlı nüfus sayımında bu eyaletin Livana sancağının Murgul kazasına bağlıydı. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte köyde 56 hanede 154 erkek bulunuyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince Zansul köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 308 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Zansul köyü, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Livana kazasına bağlı yerleşimlerden biriydi. 1876 Trabzon vilayeti salnamesine göre köyde 61 hane ve 174 kişi kaydedilmiştir. Osmanlı idaresinin bu tarihte de sadece erkek nüfusunu kaydettiği bilinmektedir. Buna bağlı olarak Zansul köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 348 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Zansul köyü, uzun süre Osmanlı yönetimi altında kalan köyü 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Dzansuli (Дзансули) adıyla kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Artvin kazasının Dzansuli nahiyesinin yedi köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 212'si erkek ve 237'si kadın olmak üzere 70 hanede yaşayan 449 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Dzansuli nahiyesinde ise, 151 hanede 929 kişi bulunuyordu ve bu nüfusun tamamı da Gürcü olarak kaydedilmişti. Aduça, Bucuri, Durça, Kabarceti, Korideti, Osmali ve Dzansuli köylerini kapsayan Dzansuli nahiyesinin idari merkezi Dzansuli köyüydü.
Zansuli köyü, 1903 tarihli ve adlı Gürcüce gazetede yayımlanan habere göre mısır, tütün ve üzüm yetiştiren köylerden biriydi. Köydeki her hanenin sulamam sistemi vardı ve kurak havalarda köylüler tarlalarını suluyordu.
Zansul köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, Artvin ve Batum sancaklarını Gürcistan'ın parçası sayan 7 Mayıs 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da kabul edildi. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı.
Zansul köyü, Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespitinde Borçka kazasına bağlı Murgul nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyün nüfusu, 30 hanede yaşayan ve tamamı Gürcü olan 169 kişiden oluşuyordu. Nüfusun azalması, Rus idaresinde halkın bir kısmının Osmanlı ülkesine göç etmesiyle açıklanabilir. Nitekim Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze 1892 tarihinde, Dzantsula (ძანცულა) şeklinde kaydettiği köyden 20 hanenin Osmanlı ülkesine göç ettiğini yazmıştır. Zansul veya Dzansuli Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Damar olarak değiştirilmiştir.
Damar köyü, 1940 genel nüfus sayımında, Çoruh vilayetinin Borçka kazasına bağlı Murgul nahiyesinin idari merkeziydi. Murgul nahiyesi, Damar köyünün dışında Başköy, Erenköy, Küre, Özmal ve Petek köylerini kapsıyordu. Bu tarihte Damar köyünde, 1087'si erkeke ve 372'si kadın olmak üzere 1.459 kişi yaşıyordu. Burada bulunan fabrikada çalışan erkek işçilerden dolayı erkek nüfusu kadın nüfusuna kıyasla oldukça fazlaydı. Damar köyünün Murgul nahiyesinin merkezi olma statüsü, 1955 yılında bir yerleşim olarak Murgul'un kurulması ve bu yeni yerleşimin Murgul bucağının idari merkezi yapılmasıyla son bulmuştur.
Damar köyü 26 Şubat 1969'da belediye statüsü alarak beldeye dönüşen kasabanın belediye statüsü, nüfusunun 2000 kişinin altına düşmesi üzerine 2013 yılında sona erdi.
Coğrafya
Damar köyü, Murgul ilçe merkezine 11 km uzaklıktadır. Damar köyünün sınırları içinde, 2 bin 600 rakımlı tepe üzerinde bulunan Karagöl, Murgul ilçesindeki önemli doğal alanlardan biridir.
Nüfus
Rusların 1886 yılında ve Ankara Hükümeti'nin 1922 yılında yaptığı tespitlere göre köyün nüfusu Gürcülerden oluşuyordu. Damar köyünde bugün de kullanılan yer adlarının çoğunun Gürcüce olması da buranın bir Gürcü yerleşmesi olduğunu göstermektedir.
| Yıllara göre belde/köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 449 |
| 2020 | 376 |
| 2019 | 541 |
| 2018 | 510 |
| 2017 | 489 |
| 2016 | 482 |
| 2015 | 426 |
| 2014 | 1.096 |
| 2013 | 807 |
| 2012 | 2.167 |
| 2011 | 1.233 |
| 2010 | 1.247 |
| 2009 | 1.226 |
| 2008 | 1.254 |
| 2007 | 1.440 |
| 2000 | 2.541 |
| 1990 | 4.296 |
Yönetim
Belediye başkanlığı
| Seçildiği yıl | Belediye başkanları |
|---|---|
| 2009 | Yaşar İnal (AKP) |
| 2004 | Yaşar İnal (AKP) |
| 1999 | Haydar Osmançavuşoğlu (CHP) |
| 1994 | Haydar Osmançavuşoğlu (CHP) |
| 1989 | Haydar Osmançavuşoğlu (SHP) |
| 1984 | Haydar Osmançavuşoğlu (SODEP) |
| 1977 | Haydar Osmançavuşoğlu (CHP) |
| 1973 | Ahmet Bıyıklı (AP) |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2014.
- ^ a b c d e f g h i . Nufusune.com. 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2022.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 354, .
- ^ a b "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 119". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2020.
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce-Türkçe-İngilizce), 2019, Tiflis, s. 21, .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1329". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ a b c "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Temmuz 2021.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 140. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 39. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 355, .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1327-1333". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "Tsnobis Purtseli" (ცნობის ფურცელი), 21 Temmuz 1903.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (ქარველ მაჰმადიანთ დიდი გადასახლება ოსმალეთში მუჰაჯირი-ემიგრაცია), Tiflis, 1912, s. 134". 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 167.
- ^ (PDF). Resmî Gazete. 22 Mart 1969. 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.
- ^ . kamudan.com. 10 Ekim 2012. 27 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i j . YerelNet.org.tr. 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2014.
- ^ ""Murgul Damar Karagöl - Artvin" - Türkiye Kültür Portalı". 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "Artvin kazası (1886 Yılı)" (Rusça)"". 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2020.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 183 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ . TÜİK.gov.tr. 7 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Yerelnet8 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Damar, Murgul için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Damar Artvin ilinin Murgul ilcesine bagli bir koydur DamarKoyArtvin in Turkiye deki konumuDamarDamar in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceMurgulCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1173 mNufus 2021 Toplam449Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu466Il plaka kodu08Posta kodu08590TarihceDamar koyunun en eski adi Zansul dur Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde ve Artvin vilayeti uzerine 1927 tarihli yayinda Zansul زانسول seklinde yazilmistir Bu yer adi ad Gurcuce kaynaklarda Zansuli ზანსული ya da Dzansuli ძანსული olarak gecer Koyun bulundugu Murgul vadisini Osmanlilar 16 yuzyilda Gurculerden ele gecirmis oldugu icin Zansul adi da Turkceye Gurcuceden girmis olmalidir Zansuli koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve yerlesimi 16 yuzyilin ortalarina dogru Gurculerden ele gecirmistir 1886 ve 1922 nufus tespitlerinde de Zansuli koyu Gurcu yerlesimi olarak kaydedilmistir Bugunku koyun sinirlari icinde bulunan Kilise Tepe adli yer burada eski bir kilisenin varligini ve Zansuli koyunun de Osmanli donemi oncesinde de bir yerlesim alani oldugunu gostermektedir Zansul koyu Osmanlilarin eline gecmesinden sonra Cildir Eyaleti sinirlari icinde yar aliyordu 1835 tarihli Osmanli nufus sayiminda bu eyaletin Livana sancaginin Murgul kazasina bagliydi Sadece erkek nufusunun tespit edildigi bu tarihte koyde 56 hanede 154 erkek bulunuyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince Zansul koyunun toplam nufusunun yaklasik 308 kisiden olustugu ortaya cikar Zansul koyu 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon vilayetinin Lazistan sancaginin Livana kazasina bagli yerlesimlerden biriydi 1876 Trabzon vilayeti salnamesine gore koyde 61 hane ve 174 kisi kaydedilmistir Osmanli idaresinin bu tarihte de sadece erkek nufusunu kaydettigi bilinmektedir Buna bagli olarak Zansul koyunun toplam nufusunun yaklasik 348 kisiden olustugu ortaya cikar Zansul koyu uzun sure Osmanli yonetimi altinda kalan koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan 1878 yilinda imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 nufus sayiminda Dzansuli Dzansuli adiyla kaydettigi yerlesim Artvin sancaginin Artvin kazasinin Dzansuli nahiyesinin yedi koyunden biriydi Koyun nufusu 212 si erkek ve 237 si kadin olmak uzere 70 hanede yasayan 449 kisiden olusuyordu Bu nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Dzansuli nahiyesinde ise 151 hanede 929 kisi bulunuyordu ve bu nufusun tamami da Gurcu olarak kaydedilmisti Aduca Bucuri Durca Kabarceti Korideti Osmali ve Dzansuli koylerini kapsayan Dzansuli nahiyesinin idari merkezi Dzansuli koyuydu Zansuli koyu 1903 tarihli ve adli Gurcuce gazetede yayimlanan habere gore misir tutun ve uzum yetistiren koylerden biriydi Koydeki her hanenin sulamam sistemi vardi ve kurak havalarda koyluler tarlalarini suluyordu Zansul koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Bu durum Artvin ve Batum sancaklarini Gurcistan in parcasi sayan 7 Mayis 1920 tarihli Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya tarafindan da kabul edildi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca koy Turkiye ye birakildi Zansul koyu Artvin livasinda 1922 yilinda yapilan nufus tespitinde Borcka kazasina bagli Murgul nahiyesinin koylerinden biriydi Koyun nufusu 30 hanede yasayan ve tamami Gurcu olan 169 kisiden olusuyordu Nufusun azalmasi Rus idaresinde halkin bir kisminin Osmanli ulkesine goc etmesiyle aciklanabilir Nitekim Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze 1892 tarihinde Dzantsula ძანცულა seklinde kaydettigi koyden 20 hanenin Osmanli ulkesine goc ettigini yazmistir Zansul veya Dzansuli Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Damar olarak degistirilmistir Damar koyu 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetinin Borcka kazasina bagli Murgul nahiyesinin idari merkeziydi Murgul nahiyesi Damar koyunun disinda Baskoy Erenkoy Kure Ozmal ve Petek koylerini kapsiyordu Bu tarihte Damar koyunde 1087 si erkeke ve 372 si kadin olmak uzere 1 459 kisi yasiyordu Burada bulunan fabrikada calisan erkek iscilerden dolayi erkek nufusu kadin nufusuna kiyasla oldukca fazlaydi Damar koyunun Murgul nahiyesinin merkezi olma statusu 1955 yilinda bir yerlesim olarak Murgul un kurulmasi ve bu yeni yerlesimin Murgul bucaginin idari merkezi yapilmasiyla son bulmustur Damar koyu 26 Subat 1969 da belediye statusu alarak beldeye donusen kasabanin belediye statusu nufusunun 2000 kisinin altina dusmesi uzerine 2013 yilinda sona erdi CografyaDamar koyu Murgul ilce merkezine 11 km uzakliktadir Damar koyunun sinirlari icinde 2 bin 600 rakimli tepe uzerinde bulunan Karagol Murgul ilcesindeki onemli dogal alanlardan biridir NufusRuslarin 1886 yilinda ve Ankara Hukumeti nin 1922 yilinda yaptigi tespitlere gore koyun nufusu Gurculerden olusuyordu Damar koyunde bugun de kullanilan yer adlarinin cogunun Gurcuce olmasi da buranin bir Gurcu yerlesmesi oldugunu gostermektedir Yillara gore belde koy nufus verileri2021 4492020 3762019 5412018 5102017 4892016 4822015 4262014 1 0962013 8072012 2 1672011 1 2332010 1 2472009 1 2262008 1 2542007 1 4402000 2 5411990 4 296YonetimBelediye baskanligi Secildigi yil Belediye baskanlari2009 Yasar Inal AKP 2004 Yasar Inal AKP 1999 Haydar Osmancavusoglu CHP 1994 Haydar Osmancavusoglu CHP 1989 Haydar Osmancavusoglu SHP 1984 Haydar Osmancavusoglu SODEP 1977 Haydar Osmancavusoglu CHP 1973 Ahmet Biyikli AP Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 16 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Eylul 2014 a b c d e f g h i Nufusune com 24 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2022 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 354 ISBN 9789157871117 a b Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 119 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2020 Roland Topcisvili Inga Gutidze XIX Yuzyil ve XX Yuzyil Baslarindaki Rus Belgelerinde Savseti ve Klarceti Yer Adlari Gurcuce Turkce Ingilizce 2019 Tiflis s 21 ISBN 9789941485244 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 1329 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2023 a b c Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Temmuz 2021 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 140 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 39 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 355 ISBN 9789157871117 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 1327 1333 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2023 Tsnobis Purtseli ცნობის ფურცელი 21 Temmuz 1903 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2023 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculerin Osmanli Ulkesine Buyuk Gocu ქარველ მაჰმადიანთ დიდი გადასახლება ოსმალეთში მუჰაჯირი ემიგრაცია Tiflis 1912 s 134 7 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2023 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 167 PDF Resmi Gazete 22 Mart 1969 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Mayis 2021 kamudan com 10 Ekim 2012 27 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2020 a b c d e f g h i j YerelNet org tr 8 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2014 Murgul Damar Karagol Artvin Turkiye Kultur Portali 1 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2023 Artvin kazasi 1886 Yili Rusca 25 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2020 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 183 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 TUIK gov tr 7 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarYerelnet8 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Damar Murgul icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft