Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
John Broadus Watson (9 Ocak 1878 – 25 Eylül 1958), psikolojide davranışçılık ekolüne yaptığı katkılarla tanınan Amerikalı psikologdur.
John Broadus Watson | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 9 Ocak 1878 Güney Karolina |
| Ölüm | 25 Eylül 1958 (80 yaşında) New York, ABD |
| Milliyet | Amerikalı |
| Vatandaşlık | ABD |
| Kariyeri | |
| Dalı | Psikoloji, Davranışçılık |
| Doktora danışmanı | |
9 Ocak 1878’de Güney Karolina’da Greenville yakınlarında doğdu. 29 yaşında profesörlük unvanını aldı. Davranışçılık ekolünün kurucusudur.
Hayatı
9 Ocak 1878’de Güney Karolina’da Greenville yakınlarında doğdu. Annesi çok dindardı, babası ise annesinin tam tersiydi. Watson 13 yaşındayken, babası başka bir kadınla kaçtı ve bir daha geri gelmedi. Uzun yıllar sonra Watson ünlü ve zengin birisi olduğunda, babası onu görmek için New York’a geldi. Fakat Watson babasını kabul etmedi. Greenville yakınlarında tek odalı bir okulda ilk eğitimine başladı. Aşırı dindar, tutucu bir ev içinde yetiştirilmesine karşın karakterinin sürekli bir parçası olarak bir başkaldırı çizgisi geliştirdi. Watson’ın o yıllarda bir suç eyaletinde yaşadığı söylenebilirdi. Çeşitli kavgalara karıştı ve biri şehir sınırları içerisinde ateşli silah kullanmaktan olmak üzere iki kez tutuklandı.
Kariyeri
Düşük lise notlarına karşın, 16 yaşında Greenville’in Furman Üniversitesi’ne kabul edildi. Orada kendini yetenekli ve zaman zaman çalışkan olabilen bir öğrenci olarak kanıtladı. Bu okuldan mezun olduktan sonra Chicago Üniversitesi'nde yüksek lisans düzeyinde eğitim almaya başladı. Öğrenimini bitirmesi üzerine, Watson hem psikolojide hem de nörolojide birçok iş teklifi aldı. Aralarında en çekici olanı Chicago’da deneysel psikolojide bir yardımcı öğretim üyesi olarak kalmaktı. 2 yıl sonra Johns Hopkins Üniversitesi'nde profesör olarak kariyerine devam etti. Böylece Watson 29 yaşında Amerika’nın büyük üniversitelerinden birinde önemli bir görevi üstlenmiş oldu. Watson 1920 yılına kadar yani 12 yıl boyunca Hopkins’de kaldı ve burada geçirdiği 12 yıl onun psikoloji açısından en üretken dönemi oldu. 1920 sonbaharında evli olan Watson öğrencisi Rosaline Rayner ile ilişkiye girdi ve ilk karısından ayrılarak Miss Rayner ile evlendi. Johns Hopkins yönetimi böyle bir davranışa göz yummadı, saygınlık sürdüremeyeceğine karar verdi ve Watson istifa etmeye zorlandı. Hiçbir üniversite adına yapışmış olan kötü şöhreti sebebiyle onu kabul etmek istemedi. Kısa bir süre içerisinde kendisini toparlayarak profesyonel meslek yaşamına reklamcı olarak başladı.1945 yılında emekli olana kadar reklamcılık üzerinde çalıştı ve ABD'de bu sektörde çok büyük etkiler bıraktı.
Davranışçılığın Kuruluşu
Watson geleneksel içebakış yöntemiyle rahatsız bir birliktelik içinde yaşıyor, hayvanlar üzerinde kendi araştırmalarını sürdürürken James ve Wundt’un çizgileri boyunca dersler veriyordu. İçebakış yöntemini subjektif olduğu ve tutarsız sonuçlar verdiği için reddediyordu. Watson bilinç ve zihin kavramlarına hiç başvurmadan psikolojik olguların saptanabileceğini ve açıklanabileceğini söylüyordu. Yani Watson’ın kastettiği şey bu sistemde önemli olan ayarlanmalar ve onlara neden olan uyaranlara ilişkin bütüncül bilgilerdir. Psikolojinin teorik amacı, davranışın kestirilmesi ve yönetilmesidir. Canlıların davranışlarını, insan ve hayvan arasına duvar çekmeden birleştirici bir yaklaşımla incelemeyi hedefledi. Bununla birlikte, insanların ona hayvan çalışmalarının psikoloji ile, insan bilincinin incelenmesi arasında ne ilginin olduğunu sormalarından rahatsız olmaya başladı ve bir karar aldı. Bundan böyle kendini geleneksel psikolojinin sistemine uydurmayacak, tam tersine psikolojinin kendine onun uzmanlığına önemli bir konum sunmak üzere yeniden tanımlanmasına çalışacaktı. Bu görüşü 1913’te Psychological Review’de ‘Davranışçının Gözüyle Ruhbilim’ başlıklı sert bir yazıda anlattı. Watson bu görüşlerini 1914’te, Davranış: Karşılaştırmalı Ruhbilime Bir Giriş adlı kitapta genişleterek yayınladı. Watson bu kitapta hayvan psikolojisinin kabul edilmesi gerektiğini ispatlamaya çalıştı ve psikoloji araştırmalarında denek olarak hayvanların kullanılmasının avantajları üzerinde önemle durdu. Ertesi yıl Amerika Psikoloji Derneği Başkanı seçildi. 1915 yılında davranışçı ilkeleri insan psikolojisine uyarlamaya başladı.Bu görüşleri 1919’da ‘Bir Davranışçının Bakış Açısından Ruhbilim’ adı altında yayınladı.1919’un sonlarında Watson bebeklerde duygusal karşılıkların koşullandırılması üzerine oldukça etkili ve tartışmalı bir çalışmaya başladı ve bu sırada akademik psikolojiyi bütünüyle denetim altına almanın kıyısındaydı.Bununla birlikte bu dönemde özel hayatı sebebiyle meslekten uzaklaştırılmasına rağmen çalışmalarını bırakmadı. Yeni Toplumsal Araştırma Okulu’nda davranışçı ruhbilim üzerinde dersler verdi ve 1924’te bunları ‘Davranışçılık’ başlığı altında yayınladı. 1928’de Watson ve karısı davranışçı çizgilerde çocuk yetiştirmeye bir kılavuz olarak Bebeğin ve Çocuğun Ruhbilimsel Bakımı başlıklı bir kitap yayınladılar. Bu kitap Amerikan çocuk yetiştirme uygulamasına dönüştü ve Watson’ın yazdığı diğer her şeyden çok daha fazla halkı etkiledi. 1930 yılında Watson Davranışçılık’ı gözden geçirdi. Bu çalışma Watson’ın ruhbilimi alanındaki son profesyonel çalışması oldu.
Davranışçılığın metotları
Watson psikolojinin kendisini doğa bilimleriyle yani gözlenebilir olan davranışla sınırlamak zorunda olduğunu iddia etmişti. Bu nedenle sadece tamamen nesnel olan araştırma metotları davranışçının laboratuvarında araştırılabilirdi. Watson araştırmalarda kullanılabilecek metotları açıkça belirtmişti. (1) araçlı veya araçsız gözlem, (2) test metotları, (3) sözel anlatım metodu ve (4) koşullu refleks metodu.
Davranışçılığın Çalışma Konusu
Psikoloji açısından Watson’ın kavramsal davranışçılığının, metotolojik davranışçılığından çok daha büyük öneme sahip olduğu ispatlanmıştır. Öncelikli çalışma konusu daima davranış itemleri veya verileri olmak zorundadır. Davranış bilimi olarak psikoloji sadece uyarıcı ve tepki, alışkanlık edinimi gibi terimlerle nesnel olarak tanımlanabilen davranışlarla ilgilenmek zorundadır. Bütün insan ve hayvan davranışları bu şekilde, ruhsal kavram ve terimlere başvurmadan anlatılabilir. Davranışçı psikoloji davranışın nesnel olarak araştırılması yoluyla, belirli bir tepkinin öncesinde gelen uyarıcının önceden tahmin edilmesi amacını gerçekleştirebilir. Davranışçılığın amacı gerek çalışma konusu gerek metotolojisiyle ruhsal kavramlardan ve öznel metotlardan uzak, fizik kadar nesnel bir bilim oluşturmaktır.
Eserleri
- Davranış : Karşılaştırmalı Psikolojiye Bir Giriş
- Bebeğin ve Çocuğun Psikolojik Bakımı
- Davranışçılık
Kaynakça
- Özel
- ^ "Classics in the History of Psychology" 3 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: "Watson obtained his Ph.D. under the supervision of Angell 1903."
- Genel
- Fancher, R. E. (1990). Ruhbilimin öncüleri (2). (A. Yardımlı, Çev.). İstanbul: İdea. (Orijinal çalışma basım tarihi 1979).
- Schultz, D. P., Schultz, S. E. (2002). Modern psikoloji tarihi. (Y. Aslay, Çev.). İstanbul: Kaknüs Psikoloji.
- Özakpınar, Y. (2011). Psikoloji tarihi . Ankara: Ötüken
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
John Broadus Watson 9 Ocak 1878 25 Eylul 1958 psikolojide davraniscilik ekolune yaptigi katkilarla taninan Amerikali psikologdur John Broadus WatsonDogum9 Ocak 1878 1878 01 09 Guney KarolinaOlum25 Eylul 1958 80 yasinda New York ABDMilliyetAmerikaliVatandaslikABDKariyeriDaliPsikoloji DavraniscilikDoktora danismani 9 Ocak 1878 de Guney Karolina da Greenville yakinlarinda dogdu 29 yasinda profesorluk unvanini aldi Davraniscilik ekolunun kurucusudur Hayati 9 Ocak 1878 de Guney Karolina da Greenville yakinlarinda dogdu Annesi cok dindardi babasi ise annesinin tam tersiydi Watson 13 yasindayken babasi baska bir kadinla kacti ve bir daha geri gelmedi Uzun yillar sonra Watson unlu ve zengin birisi oldugunda babasi onu gormek icin New York a geldi Fakat Watson babasini kabul etmedi Greenville yakinlarinda tek odali bir okulda ilk egitimine basladi Asiri dindar tutucu bir ev icinde yetistirilmesine karsin karakterinin surekli bir parcasi olarak bir baskaldiri cizgisi gelistirdi Watson in o yillarda bir suc eyaletinde yasadigi soylenebilirdi Cesitli kavgalara karisti ve biri sehir sinirlari icerisinde atesli silah kullanmaktan olmak uzere iki kez tutuklandi Kariyeri Dusuk lise notlarina karsin 16 yasinda Greenville in Furman Universitesi ne kabul edildi Orada kendini yetenekli ve zaman zaman caliskan olabilen bir ogrenci olarak kanitladi Bu okuldan mezun olduktan sonra Chicago Universitesi nde yuksek lisans duzeyinde egitim almaya basladi Ogrenimini bitirmesi uzerine Watson hem psikolojide hem de norolojide bircok is teklifi aldi Aralarinda en cekici olani Chicago da deneysel psikolojide bir yardimci ogretim uyesi olarak kalmakti 2 yil sonra Johns Hopkins Universitesi nde profesor olarak kariyerine devam etti Boylece Watson 29 yasinda Amerika nin buyuk universitelerinden birinde onemli bir gorevi ustlenmis oldu Watson 1920 yilina kadar yani 12 yil boyunca Hopkins de kaldi ve burada gecirdigi 12 yil onun psikoloji acisindan en uretken donemi oldu 1920 sonbaharinda evli olan Watson ogrencisi Rosaline Rayner ile iliskiye girdi ve ilk karisindan ayrilarak Miss Rayner ile evlendi Johns Hopkins yonetimi boyle bir davranisa goz yummadi sayginlik surduremeyecegine karar verdi ve Watson istifa etmeye zorlandi Hicbir universite adina yapismis olan kotu sohreti sebebiyle onu kabul etmek istemedi Kisa bir sure icerisinde kendisini toparlayarak profesyonel meslek yasamina reklamci olarak basladi 1945 yilinda emekli olana kadar reklamcilik uzerinde calisti ve ABD de bu sektorde cok buyuk etkiler birakti Davranisciligin Kurulusu Watson geleneksel icebakis yontemiyle rahatsiz bir birliktelik icinde yasiyor hayvanlar uzerinde kendi arastirmalarini surdururken James ve Wundt un cizgileri boyunca dersler veriyordu Icebakis yontemini subjektif oldugu ve tutarsiz sonuclar verdigi icin reddediyordu Watson bilinc ve zihin kavramlarina hic basvurmadan psikolojik olgularin saptanabilecegini ve aciklanabilecegini soyluyordu Yani Watson in kastettigi sey bu sistemde onemli olan ayarlanmalar ve onlara neden olan uyaranlara iliskin butuncul bilgilerdir Psikolojinin teorik amaci davranisin kestirilmesi ve yonetilmesidir Canlilarin davranislarini insan ve hayvan arasina duvar cekmeden birlestirici bir yaklasimla incelemeyi hedefledi Bununla birlikte insanlarin ona hayvan calismalarinin psikoloji ile insan bilincinin incelenmesi arasinda ne ilginin oldugunu sormalarindan rahatsiz olmaya basladi ve bir karar aldi Bundan boyle kendini geleneksel psikolojinin sistemine uydurmayacak tam tersine psikolojinin kendine onun uzmanligina onemli bir konum sunmak uzere yeniden tanimlanmasina calisacakti Bu gorusu 1913 te Psychological Review de Davraniscinin Gozuyle Ruhbilim baslikli sert bir yazida anlatti Watson bu goruslerini 1914 te Davranis Karsilastirmali Ruhbilime Bir Giris adli kitapta genisleterek yayinladi Watson bu kitapta hayvan psikolojisinin kabul edilmesi gerektigini ispatlamaya calisti ve psikoloji arastirmalarinda denek olarak hayvanlarin kullanilmasinin avantajlari uzerinde onemle durdu Ertesi yil Amerika Psikoloji Dernegi Baskani secildi 1915 yilinda davranisci ilkeleri insan psikolojisine uyarlamaya basladi Bu gorusleri 1919 da Bir Davraniscinin Bakis Acisindan Ruhbilim adi altinda yayinladi 1919 un sonlarinda Watson bebeklerde duygusal karsiliklarin kosullandirilmasi uzerine oldukca etkili ve tartismali bir calismaya basladi ve bu sirada akademik psikolojiyi butunuyle denetim altina almanin kiyisindaydi Bununla birlikte bu donemde ozel hayati sebebiyle meslekten uzaklastirilmasina ragmen calismalarini birakmadi Yeni Toplumsal Arastirma Okulu nda davranisci ruhbilim uzerinde dersler verdi ve 1924 te bunlari Davraniscilik basligi altinda yayinladi 1928 de Watson ve karisi davranisci cizgilerde cocuk yetistirmeye bir kilavuz olarak Bebegin ve Cocugun Ruhbilimsel Bakimi baslikli bir kitap yayinladilar Bu kitap Amerikan cocuk yetistirme uygulamasina donustu ve Watson in yazdigi diger her seyden cok daha fazla halki etkiledi 1930 yilinda Watson Davraniscilik i gozden gecirdi Bu calisma Watson in ruhbilimi alanindaki son profesyonel calismasi oldu Davranisciligin metotlari Watson psikolojinin kendisini doga bilimleriyle yani gozlenebilir olan davranisla sinirlamak zorunda oldugunu iddia etmisti Bu nedenle sadece tamamen nesnel olan arastirma metotlari davraniscinin laboratuvarinda arastirilabilirdi Watson arastirmalarda kullanilabilecek metotlari acikca belirtmisti 1 aracli veya aracsiz gozlem 2 test metotlari 3 sozel anlatim metodu ve 4 kosullu refleks metodu Davranisciligin Calisma Konusu Psikoloji acisindan Watson in kavramsal davranisciliginin metotolojik davranisciligindan cok daha buyuk oneme sahip oldugu ispatlanmistir Oncelikli calisma konusu daima davranis itemleri veya verileri olmak zorundadir Davranis bilimi olarak psikoloji sadece uyarici ve tepki aliskanlik edinimi gibi terimlerle nesnel olarak tanimlanabilen davranislarla ilgilenmek zorundadir Butun insan ve hayvan davranislari bu sekilde ruhsal kavram ve terimlere basvurmadan anlatilabilir Davranisci psikoloji davranisin nesnel olarak arastirilmasi yoluyla belirli bir tepkinin oncesinde gelen uyaricinin onceden tahmin edilmesi amacini gerceklestirebilir Davranisciligin amaci gerek calisma konusu gerek metotolojisiyle ruhsal kavramlardan ve oznel metotlardan uzak fizik kadar nesnel bir bilim olusturmaktir Eserleri Davranis Karsilastirmali Psikolojiye Bir Giris Bebegin ve Cocugun Psikolojik Bakimi DavraniscilikKaynakcaOzel Classics in the History of Psychology 3 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Watson obtained his Ph D under the supervision of Angell 1903 GenelFancher R E 1990 Ruhbilimin onculeri 2 A Yardimli Cev Istanbul Idea Orijinal calisma basim tarihi 1979 Schultz D P Schultz S E 2002 Modern psikoloji tarihi Y Aslay Cev Istanbul Kaknus Psikoloji Ozakpinar Y 2011 Psikoloji tarihi Ankara Otuken