Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Nisan 2021) () |
Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Musa Kazım Onar (d. 1881, Hadim, Konya - ö. 5 Aralık 1930, Viyana), Türk siyasetçidir.
| Musa Kazım Onar | |
|---|---|
| TBMM Şeriyye ve Evkaf Vekili | |
| Görev süresi 14 Ağustos 1923 - 24 Eylül 1923 | |
| Yerine geldiği | Mehmet Vehbi Çelik |
| Yerine gelen | Mustafa Fevzi Sarhan |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 1., 2. ve 3. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 23 Nisan 1920 - 5 Aralık 1930 | |
| Seçim bölgesi | 1920 – Konya 1923 – Konya 1927 – Konya |
| Meclis-i Mebûsan 6. Dönem Mebusu | |
| Görev süresi 11 Ocak 1920 - 18 Mart 1920 | |
| Seçim bölgesi | 1919 – Konya |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Musa Kazım 1881 Hadim, Konya |
| Ölüm | 5 Aralık 1930 (49 yaşında) Viyana, Avusturya |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Bitirdiği okul | Konya Hukuk Mektebi |
| Mesleği | Hukukçu, siyasetçi |
Mekteb-i Sultani ve Konya Hukuk Mektebi mezunudur. Selanik Hukuk Mektebi Fıkıh Usulü ve Mecelle Öğretmenliği, Serbest Avukatlık, Osmanlı Meclis-i Mebûsan IV. Dönem Konya Mebusluğu, TBMM I., II. ve III. Dönem Konya Milletvekilliği, Ziraat Encümeni Başkanlığı, I. Dönem Büyük Millet Meclisi 1. ve 2. Reis Vekilliği, 4. ve 2. Şube Başkanlığı, 5. İcra Vekilleri Heyeti Şer'iye ve Evkâf Vekilliği yapmıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nun İstanbul'dan sonraki ikinci barosu olan Konya Barosu'nu 1912 yılında kurmuş ve ölene dek baronun başkanlığını yürütmüştür.
Eğitim hayatı
Musa Kazım Efendi (Onar), 1881 yılında Konya'da doğdu. Musa Hocazade Ahmet Efendi’nin oğludur. Eğitim hayatına Hadim’de başlayan Musa Kazım Efendi, daha sonra Konya’ya gelerek İrfaniye Medresesi’ne girer. Orada Yalvaçlı Ömer Vehbi Efendi olarak da bilinen eski Konya milletvekillerinden Ömer Vehbi Büyükyalvaç'tan sarf, nahiv, mantık, maânî, beyan, bediî, usul-ı fıkıh, ilm-i kelâm ve hadis gibi ilimlerde eğitim alır. İrfaniye Medresesi sonrasında bugün İstanbul Üniversitesi olarak bilinen Darülfünun'a bağlı Konya Hukuk Mektebi'ne girer ve 1911 yılında birincilikle bitirir.
Selanik Hukuk Mektebi ve Konya Barosu yılları
1912 yılında, İstanbul'da, o dönem yeni açılan Selanik Hukuk Mektebi'nde müderrislik (günümüzdeki anlamıyla akademisyenlik) sınavlarını kazanır ve Mecelle ve Usul i Fıkıh müderrisi olarak Selanik'te göreve başlar. Balkan Savaşları başlayana kadar Selanik'te hukuk öğrencilerine eğitim veren Musa Kazım Onar, Selanik'in Osmanlı egemenliğinden çıkmasıyla Konya’ya geri döner ve Selanik Hukuk Mektebi de kapanır.
Konya'ya geri dönen Musa Kazım Efendi burada avukat olarak çalışmaya başlar ve Osmanlı İmparatorluğu'nun İstanbul'dan sonraki ikinci barosu olan Konya Barosu'nu kurar. Ölene kadar Konya Barosu'nun başkanlık görevini yürütür.
Milletvekilliği ve Bakanlık Dönemi
1919 Konya Mebusu olarak Osmanlı Mebusan Meclisine katılır ve hem Konya’yı temsil eder hem de Osmanlı'nın son mebuslarından biri olur. Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'nce işgaline direniş göstermek amacıyla kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisine yine Konya Milletvekili olarak 23 Nisan 1920 tarihinde katılır. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu kadrosu içinde yer alan Musa Kazım Onar, milletvekilliğine ek olarak 1920-1922 yılları arasında TBMM'de birinci Reis vekilliği görevinde bulunur.
Musa Kazım Efendi, 1., 2. ve 3. dönemlerde milletvekili olarak mecliste bulunur. Ayrıca 15 Nisan 1923 tarihinde, Ali Fethi Okyar'ın kurmuş olduğu hükûmette Şeriyye ve Evkaf Vekili (Diyanet ve Vakıflar Bakanı) olarak atanır. Bunlara ek olarak Türkiye Ziraat Bankası’nın bozulduğu bir dönemde, bankanın İdare Meclisi Reisliği'ne de getirilir ve bu alanda faydalı çalışmalarda bulunur.
Ölümü
1929'da verem rahatsızlığı nedeniyle tedavi için Viyana'ya gönderilir ve tedavisi bitip Türkiye'ye geri dönmek üzereyken Viyana Tren Garı'nda rahatsızlanarak 1930 yılında vefat eder. Naaşı İstanbul'a getirilmiş ve Edirnekapı Şehitliği'ne defnedilmiştir. Atatürk'ün yakın bir dostu olan Musa Kazım Onar'ın vefatı Mustafa Kemal Atatürk'ü de derinden etkilemiştir ve Musa Kazım Efendi'nin çocuklarının eğitimi ile yakın olarak ilgilenmiştir.
Musa Kazım Onar, hem Konya Barosu hem de Osmanlı Mebusan Meclisi ve sonrasında TBMM'deki çalışmaları nedeniyle sık sık İstanbul, Ankara ve Konya arasında seyahat eder. Doğan beş çocuğu da eğitim hayatlarına İstanbul'da başlar. Evlatlarından Ahmet Onar, Orhan Onar ve ilkokuldan itibaren yatılı olarak Galatasaray Lisesi'nde okurlar. Kız evlatları Leman Göksü ve Melahat Kırkağaçlıoğlu ise yine İstanbul'daki Vefa Kız Lisesi'nde okurlar. Evlatlarının tamamı eğitim hayatlarına babalarının vefatı sonrasında İstanbul Üniversitesi'nde devam eder.
Onar ailesi, Musa Kazım Efendi'nin vefatından sonra "Onar" soyadını yeni kurulan ülkenin temellerini kurma ve onarma görevi ile almıştır. Musa Kazım Onar'ın evlatları da Türkiye Cumhuriyeti'ne hizmette bulunmuşlardır. Ahmet Onar Konya senatörü, Orhan Onar Anayasa Mahkemesi Başkanı ve Konya İl Başkanı olarak görev almışlardır.
Aile
Musa Kazım Efendi, evli ve beş çocuk babasıdır.
Ailenin önde gelen isimleri arasında Konya Senatörü Ahmet Onar, Anayasa Mahkemesi Başkanı Orhan Onar, Konya İl Başkanı ve Mustafa Kemal Atatürk'e Atatürk soyadının verilmesini sağlayan eski Konya Milletvekili Mehmet Naim Onat da yer alır. Konya'nın önde gelen ailelerinden, Vedat Milor'un da mensubu olduğu Karahafız ailesi ve de Gilisralıoğlu ailesi ile akrabalardır.
Son Osmanlı şeyhülislamlarından olan Musa Kazım Efendi ile karıştırılmamalıdır.
Konuyla ilgili yayınlar
- Arabacı, a.g.e. s. 290-291
- M. Ali Uz, Konya Hukuk ve Baro Tarihçesi, Konya 2006, s. 71-74
- Sural a. g. dizi yazı, 12 Eylül 1975
Kaynakça
- ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2014.
 | Türk siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Musa Kazim Onar haber gazete kitap akademik JSTOR Nisan 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Musa Kazim Onar d 1881 Hadim Konya o 5 Aralik 1930 Viyana Turk siyasetcidir Musa Kazim OnarTBMM Seriyye ve Evkaf VekiliGorev suresi 14 Agustos 1923 24 Eylul 1923Yerine geldigi Mehmet Vehbi CelikYerine gelen Mustafa Fevzi SarhanTurkiye Buyuk Millet Meclisi 1 2 ve 3 Donem MilletvekiliGorev suresi 23 Nisan 1920 5 Aralik 1930Secim bolgesi 1920 Konya 1923 Konya 1927 KonyaMeclis i Mebusan 6 Donem MebusuGorev suresi 11 Ocak 1920 18 Mart 1920Secim bolgesi 1919 KonyaKisisel bilgilerDogum Musa Kazim 1881 Hadim KonyaOlum 5 Aralik 1930 49 yasinda Viyana AvusturyaPartisi Cumhuriyet Halk PartisiBitirdigi okul Konya Hukuk MektebiMeslegi Hukukcu siyasetci Mekteb i Sultani ve Konya Hukuk Mektebi mezunudur Selanik Hukuk Mektebi Fikih Usulu ve Mecelle Ogretmenligi Serbest Avukatlik Osmanli Meclis i Mebusan IV Donem Konya Mebuslugu TBMM I II ve III Donem Konya Milletvekilligi Ziraat Encumeni Baskanligi I Donem Buyuk Millet Meclisi 1 ve 2 Reis Vekilligi 4 ve 2 Sube Baskanligi 5 Icra Vekilleri Heyeti Ser iye ve Evkaf Vekilligi yapmistir Osmanli Imparatorlugu nun Istanbul dan sonraki ikinci barosu olan Konya Barosu nu 1912 yilinda kurmus ve olene dek baronun baskanligini yurutmustur Egitim hayatiMusa Kazim Efendi Onar 1881 yilinda Konya da dogdu Musa Hocazade Ahmet Efendi nin ogludur Egitim hayatina Hadim de baslayan Musa Kazim Efendi daha sonra Konya ya gelerek Irfaniye Medresesi ne girer Orada Yalvacli Omer Vehbi Efendi olarak da bilinen eski Konya milletvekillerinden Omer Vehbi Buyukyalvac tan sarf nahiv mantik maani beyan bedii usul i fikih ilm i kelam ve hadis gibi ilimlerde egitim alir Irfaniye Medresesi sonrasinda bugun Istanbul Universitesi olarak bilinen Darulfunun a bagli Konya Hukuk Mektebi ne girer ve 1911 yilinda birincilikle bitirir Selanik Hukuk Mektebi ve Konya Barosu yillari1912 yilinda Istanbul da o donem yeni acilan Selanik Hukuk Mektebi nde muderrislik gunumuzdeki anlamiyla akademisyenlik sinavlarini kazanir ve Mecelle ve Usul i Fikih muderrisi olarak Selanik te goreve baslar Balkan Savaslari baslayana kadar Selanik te hukuk ogrencilerine egitim veren Musa Kazim Onar Selanik in Osmanli egemenliginden cikmasiyla Konya ya geri doner ve Selanik Hukuk Mektebi de kapanir Konya ya geri donen Musa Kazim Efendi burada avukat olarak calismaya baslar ve Osmanli Imparatorlugu nun Istanbul dan sonraki ikinci barosu olan Konya Barosu nu kurar Olene kadar Konya Barosu nun baskanlik gorevini yurutur Milletvekilligi ve Bakanlik Donemi1919 Konya Mebusu olarak Osmanli Mebusan Meclisine katilir ve hem Konya yi temsil eder hem de Osmanli nin son mebuslarindan biri olur Osmanli Devleti nin Itilaf Devletleri nce isgaline direnis gostermek amaciyla kurulan Turkiye Buyuk Millet Meclisine yine Konya Milletvekili olarak 23 Nisan 1920 tarihinde katilir Turkiye Cumhuriyeti nin kurucu kadrosu icinde yer alan Musa Kazim Onar milletvekilligine ek olarak 1920 1922 yillari arasinda TBMM de birinci Reis vekilligi gorevinde bulunur Musa Kazim Efendi 1 2 ve 3 donemlerde milletvekili olarak mecliste bulunur Ayrica 15 Nisan 1923 tarihinde Ali Fethi Okyar in kurmus oldugu hukumette Seriyye ve Evkaf Vekili Diyanet ve Vakiflar Bakani olarak atanir Bunlara ek olarak Turkiye Ziraat Bankasi nin bozuldugu bir donemde bankanin Idare Meclisi Reisligi ne de getirilir ve bu alanda faydali calismalarda bulunur Olumu1929 da verem rahatsizligi nedeniyle tedavi icin Viyana ya gonderilir ve tedavisi bitip Turkiye ye geri donmek uzereyken Viyana Tren Gari nda rahatsizlanarak 1930 yilinda vefat eder Naasi Istanbul a getirilmis ve Edirnekapi Sehitligi ne defnedilmistir Ataturk un yakin bir dostu olan Musa Kazim Onar in vefati Mustafa Kemal Ataturk u de derinden etkilemistir ve Musa Kazim Efendi nin cocuklarinin egitimi ile yakin olarak ilgilenmistir Musa Kazim Onar hem Konya Barosu hem de Osmanli Mebusan Meclisi ve sonrasinda TBMM deki calismalari nedeniyle sik sik Istanbul Ankara ve Konya arasinda seyahat eder Dogan bes cocugu da egitim hayatlarina Istanbul da baslar Evlatlarindan Ahmet Onar Orhan Onar ve ilkokuldan itibaren yatili olarak Galatasaray Lisesi nde okurlar Kiz evlatlari Leman Goksu ve Melahat Kirkagaclioglu ise yine Istanbul daki Vefa Kiz Lisesi nde okurlar Evlatlarinin tamami egitim hayatlarina babalarinin vefati sonrasinda Istanbul Universitesi nde devam eder Onar ailesi Musa Kazim Efendi nin vefatindan sonra Onar soyadini yeni kurulan ulkenin temellerini kurma ve onarma gorevi ile almistir Musa Kazim Onar in evlatlari da Turkiye Cumhuriyeti ne hizmette bulunmuslardir Ahmet Onar Konya senatoru Orhan Onar Anayasa Mahkemesi Baskani ve Konya Il Baskani olarak gorev almislardir AileMusa Kazim Efendi evli ve bes cocuk babasidir Ailenin onde gelen isimleri arasinda Konya Senatoru Ahmet Onar Anayasa Mahkemesi Baskani Orhan Onar Konya Il Baskani ve Mustafa Kemal Ataturk e Ataturk soyadinin verilmesini saglayan eski Konya Milletvekili Mehmet Naim Onat da yer alir Konya nin onde gelen ailelerinden Vedat Milor un da mensubu oldugu Karahafiz ailesi ve de Gilisralioglu ailesi ile akrabalardir Son Osmanli seyhulislamlarindan olan Musa Kazim Efendi ile karistirilmamalidir Konuyla ilgili yayinlarArabaci a g e s 290 291 M Ali Uz Konya Hukuk ve Baro Tarihcesi Konya 2006 s 71 74 Sural a g dizi yazi 12 Eylul 1975Kaynakca TBMM Albumu tbmm gov tr 31 Ekim 2012 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2014 Turk siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz