Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Burghal Hidage, İngiltere'de erken Orta Çağ'da hüküm süren Wessex Krallığı döneminde hazırlanmış olan otuz adet tahkimat ve buraların iaşesi için vergi toplanan birimleri listeleyen belgenin adıdır. Viking istilasına karşı tahkimat ağı oluşturan Wessex kralı Büyük Alfred tarafından hazırlatılmıştır. Belgeye ismi 1897 yılında tarafından verilmiştir. Belgenin Orta Çağ'dan gelen versiyonu 1731 yılındaki yangında hasar görmüş olmasına rağmen metin gövdesi 1562 yılında tarafından kopyalandığı için günümüze gelmiştir.
Burgh ve Hide
Burgh
Büyük Viking Ordusunu 878 yılındaki zaferinin ardından gelecekteki yeni Viking saldırılarına önlem almaya başlayan Büyük Alfred tahkimatlı kale ve yerleşim yerleri ağı oluşturmaya girişir. Burgh olarak tabir edilen bu yerlerin bazıları eski Roma tahkimatlarının üzerine yapılmıştır. 10. yüzyılın ilk yarısında Alfred'in oğlu Edward ve onu izleyen hükümdarlar Vikinglere karşı yaptıkları seferlerde bu burgh ağına büyük önem verdiler. Bu planlı yapının merkezi bir İngiltere Krallığının oluşmasında büyük payı vardır.
Sistemin işleyişi şu şekildeydi: Viking saldırıları söz konusu olduğunda yaklaşık 24 km çapındaki kırsal alandaki Anglosakson nüfus en yakındaki tahkimatlı kentlere sığınırdı. Bu korunaklı yerler yerel ticaretin kalkınmasını sağlayan merkezler olarak da iş görüyordu. 973 yılından itibaren her altı veya yedi yılda birçok sayıdaki burgh tarafından para basıldığı bilinmektedir.
Hide
Anglosakson İngiltere'sinde hide bir bölgeden alınacak hasat vergisini tanımlardı. Vergi, toprağın büyüklüğü ve yapılan hasada göre değişmektedir. Zaman içinde hide, diğer tüm kamusal vergilerin toplandığı bir hale gelecektir. Vergiye burgh tahkimatının idame edilmesi, surların bakımı ve tamiratı gibi gider kalemleri de eklenmiştir. Burgh içindeki nüfusun mecburi olarak yapmak durumunda olduğu hizmetler arasında askerlik, tahkimat genel bakım ve tamirat işleri vardı. Zaman içinde hide miktarı birim acre başına hesaplanır hale gelmiştir.
Savaş zamanında hide ile kralın talebi doğrultusunda ordusuna ilave asker sağlanıyor ve aynı zamanda her tahkimatın kendi kendine yeter bir ekonomisi olması sağlanmış oluyordu. Ayrıca yaygın ağ sayesinde yeni kurulacak burgh tahkimatları için kaynak da komşu burgh ekonomileri sayesinde yaratılabiliyordu.
Belgenin kaynakları
Belgenin Alfred'in oğlu döneminde, yaklaşık olarak 914 yılı sonrasında derlendiği bilinmektedir. 917 yılında Edward Vikinglere saldırı hazırlığındadır. Listede Wessex'de 30, Mercia'da 2 ve Hwicce'de 1 adet burgh listelenir. Anglo-Sakson Kronolojisinde 'ın bir burgh olarak Edward tarafından kurulduğu yazılır. Yine aynı kaynağa göre Edward Londra ve Oxford kentlerini 910 yılında ele geçirmiştir.
Belgede burgh tahkimatlarından bölge bölge değil geniş bir coğrafyada saat yönünde sıralanarak bahsediliyor olması bir iç sistematik çağrışımı yapmaktadır. Tek bir merkezden başlamamış olması gereken bu sistemde tahkimatların hep birlikte grup olarak değerlendirildiği ve savunma stratejisinin buna göre yapıldığı anlaşılmaktadır. 10. yüzyıl başlarında yaşanan büyük dönüşümler sonucunda bu sistemin eskisi gibi yürümediği kolaylıkla görülebilmektedir. Bu yüzden 914 yılından sonra verimli bir sistem olarak devam etmediği düşünülmektedir.
Siyasi ve askeri içerik
Burghal Hidage sistemi çoğunlukla tamamen Büyük Alfred'e atfedilse de çok sayıda tahkimatın daha önceden, yaklaşık 880 yıllarından kaldığı görülmektedir. Tahkimatın yoğunluklu olarak Wessex-Mercia sınırında olması, Mercia Viking işgalindeyken yapılmış olduklarını göstermektedir. Bu dönemde son bağımsız Merica hükümdarı olarak tanınan iktidardadır. Ondan önceki hükümdar Burgred Vikingler tarafından devrilmiş durumdadır. Mercia toprakları Viking kralı ve Ceolwulf arasında pay edilmiştir. Bu durum Büyük Alfred tarafından değerlendirilmiş ve Ceolwulf hakimiyetindeki topraklar Wessex topraklarına karşı olası bir saldırı için ön savunma alanı olarak aynı zamanda bu dönemde Mercia ve Londra'ya hakim olan Vikinglere ani bir saldırı içinde üs olarak önemsenmiştir.
Anglosakosn Kronolojisinde de bahsedildiği üzere Guthrum komutasındaki Vikinglerin 879 yılında Doğu Anglia'ya geri çekilmesi ve Londra'nın batısındaki Vikinglerin de adadan ayrılması Burghal savunma sisteminin başarısıdır. Londra'nın doğusundan geçen ve üzerinde uzlaşılan sınırı da buna bağlanır. Burghal Hidage içinde 879 yılında ele geçirilen Londra'nın olmaması, adı geçen bazı tahkimatların geçici olması Vikinglere karşı yapılacak olan stratejik bir saldırının planlı bir sistemi olduğuna işaret eder.
Liste
Aşağıdaki listedeki 33 burgh ve hidage vergi miktarları belirtilmiştir.
- Eorpeburnan (324)
- Hastings (500)
- Lewes (1300)
- Burpham (720)
- Chichester (1500)
- Portchester (500)
- Southampton (150)
- Winchester (2400)
- Wilton (1400)
- Chisbury (700)
- Shaftesbury (700)
- Twynam(470)
- Wareham (1600)
- Bridport (760)
- Exeter (734)
- Halwell (300)
- Lydford (140)
- Pilton (360)
- Watchet (513)
- Axbridge (400)
- Lyng (100)
- Langport (600)
- Bath (1000)
- Malmesbury (1200)
- Cricklade (1500)
- Oxford (1400)
- Wallingford (2400)
- Buckingham (1600)
- Sashes (1000)
- Eashing (600)
- Southwark (1800)
- Worcester (1200)
- Warwick (2400)
Belgenin aslı
Burghal Hidage metni iki versiyon olarak günümüze gelmiştir. A versiyonu olarak tanımlanan metin 1731 yılında muhafaza edildiği Ashburnham House yangınında ağır şekilde hasar görmüştür. Metindeki yazılı kısım ise Tudor dönemi tarihçisi Laurence Nowell tarafından 1562 yılında yapılan tarih çalışması sebebiyle günümüze ulaşmıştır. B versiyonu olarak tanımlanan metin ise yedi ayrı el yazmasının toplamıdır. Bu belgenin asıl ismi De numero hydarum Anglie in Britannia olarak geçmektedir. Listeler arasında bariz farklar bulunmaktadır.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Burghal Hidage Ingiltere de erken Orta Cag da hukum suren Wessex Kralligi doneminde hazirlanmis olan otuz adet tahkimat ve buralarin iasesi icin vergi toplanan birimleri listeleyen belgenin adidir Viking istilasina karsi tahkimat agi olusturan Wessex krali Buyuk Alfred tarafindan hazirlatilmistir Belgeye ismi 1897 yilinda tarafindan verilmistir Belgenin Orta Cag dan gelen versiyonu 1731 yilindaki yanginda hasar gormus olmasina ragmen metin govdesi 1562 yilinda tarafindan kopyalandigi icin gunumuze gelmistir 10 yuzyilda Anglo Sakson burgh tahkimatlarini gosterir haritaWinchester daki burgh tahkimati kalintilariBurgh ve HideBurgh Buyuk Viking Ordusunu 878 yilindaki zaferinin ardindan gelecekteki yeni Viking saldirilarina onlem almaya baslayan Buyuk Alfred tahkimatli kale ve yerlesim yerleri agi olusturmaya girisir Burgh olarak tabir edilen bu yerlerin bazilari eski Roma tahkimatlarinin uzerine yapilmistir 10 yuzyilin ilk yarisinda Alfred in oglu Edward ve onu izleyen hukumdarlar Vikinglere karsi yaptiklari seferlerde bu burgh agina buyuk onem verdiler Bu planli yapinin merkezi bir Ingiltere Kralliginin olusmasinda buyuk payi vardir Sistemin isleyisi su sekildeydi Viking saldirilari soz konusu oldugunda yaklasik 24 km capindaki kirsal alandaki Anglosakson nufus en yakindaki tahkimatli kentlere siginirdi Bu korunakli yerler yerel ticaretin kalkinmasini saglayan merkezler olarak da is goruyordu 973 yilindan itibaren her alti veya yedi yilda bircok sayidaki burgh tarafindan para basildigi bilinmektedir Hide Anglosakson Ingiltere sinde hide bir bolgeden alinacak hasat vergisini tanimlardi Vergi topragin buyuklugu ve yapilan hasada gore degismektedir Zaman icinde hide diger tum kamusal vergilerin toplandigi bir hale gelecektir Vergiye burgh tahkimatinin idame edilmesi surlarin bakimi ve tamirati gibi gider kalemleri de eklenmistir Burgh icindeki nufusun mecburi olarak yapmak durumunda oldugu hizmetler arasinda askerlik tahkimat genel bakim ve tamirat isleri vardi Zaman icinde hide miktari birim acre basina hesaplanir hale gelmistir Savas zamaninda hide ile kralin talebi dogrultusunda ordusuna ilave asker saglaniyor ve ayni zamanda her tahkimatin kendi kendine yeter bir ekonomisi olmasi saglanmis oluyordu Ayrica yaygin ag sayesinde yeni kurulacak burgh tahkimatlari icin kaynak da komsu burgh ekonomileri sayesinde yaratilabiliyordu Belgenin kaynaklariBelgenin Alfred in oglu doneminde yaklasik olarak 914 yili sonrasinda derlendigi bilinmektedir 917 yilinda Edward Vikinglere saldiri hazirligindadir Listede Wessex de 30 Mercia da 2 ve Hwicce de 1 adet burgh listelenir Anglo Sakson Kronolojisinde in bir burgh olarak Edward tarafindan kuruldugu yazilir Yine ayni kaynaga gore Edward Londra ve Oxford kentlerini 910 yilinda ele gecirmistir Belgede burgh tahkimatlarindan bolge bolge degil genis bir cografyada saat yonunde siralanarak bahsediliyor olmasi bir ic sistematik cagrisimi yapmaktadir Tek bir merkezden baslamamis olmasi gereken bu sistemde tahkimatlarin hep birlikte grup olarak degerlendirildigi ve savunma stratejisinin buna gore yapildigi anlasilmaktadir 10 yuzyil baslarinda yasanan buyuk donusumler sonucunda bu sistemin eskisi gibi yurumedigi kolaylikla gorulebilmektedir Bu yuzden 914 yilindan sonra verimli bir sistem olarak devam etmedigi dusunulmektedir Siyasi ve askeri icerikBurghal Hidage sistemi cogunlukla tamamen Buyuk Alfred e atfedilse de cok sayida tahkimatin daha onceden yaklasik 880 yillarindan kaldigi gorulmektedir Tahkimatin yogunluklu olarak Wessex Mercia sinirinda olmasi Mercia Viking isgalindeyken yapilmis olduklarini gostermektedir Bu donemde son bagimsiz Merica hukumdari olarak taninan iktidardadir Ondan onceki hukumdar Burgred Vikingler tarafindan devrilmis durumdadir Mercia topraklari Viking krali ve Ceolwulf arasinda pay edilmistir Bu durum Buyuk Alfred tarafindan degerlendirilmis ve Ceolwulf hakimiyetindeki topraklar Wessex topraklarina karsi olasi bir saldiri icin on savunma alani olarak ayni zamanda bu donemde Mercia ve Londra ya hakim olan Vikinglere ani bir saldiri icinde us olarak onemsenmistir Anglosakosn Kronolojisinde de bahsedildigi uzere Guthrum komutasindaki Vikinglerin 879 yilinda Dogu Anglia ya geri cekilmesi ve Londra nin batisindaki Vikinglerin de adadan ayrilmasi Burghal savunma sisteminin basarisidir Londra nin dogusundan gecen ve uzerinde uzlasilan siniri da buna baglanir Burghal Hidage icinde 879 yilinda ele gecirilen Londra nin olmamasi adi gecen bazi tahkimatlarin gecici olmasi Vikinglere karsi yapilacak olan stratejik bir saldirinin planli bir sistemi olduguna isaret eder ListeEski bir tahkimat olan Hastings Kalesi kalintilari Asagidaki listedeki 33 burgh ve hidage vergi miktarlari belirtilmistir Eorpeburnan 324 Hastings 500 Lewes 1300 Burpham 720 Chichester 1500 Portchester 500 Southampton 150 Winchester 2400 Wilton 1400 Chisbury 700 Shaftesbury 700 Twynam 470 Wareham 1600 Bridport 760 Exeter 734 Halwell 300 Lydford 140 Pilton 360 Watchet 513 Axbridge 400 Lyng 100 Langport 600 Bath 1000 Malmesbury 1200 Cricklade 1500 Oxford 1400 Wallingford 2400 Buckingham 1600 Sashes 1000 Eashing 600 Southwark 1800 Worcester 1200 Warwick 2400 Belgenin asliBurghal Hidage metni iki versiyon olarak gunumuze gelmistir A versiyonu olarak tanimlanan metin 1731 yilinda muhafaza edildigi Ashburnham House yangininda agir sekilde hasar gormustur Metindeki yazili kisim ise Tudor donemi tarihcisi Laurence Nowell tarafindan 1562 yilinda yapilan tarih calismasi sebebiyle gunumuze ulasmistir B versiyonu olarak tanimlanan metin ise yedi ayri el yazmasinin toplamidir Bu belgenin asil ismi De numero hydarum Anglie in Britannia olarak gecmektedir Listeler arasinda bariz farklar bulunmaktadir Kaynakca Burh Hide Bakiniz Britanya da Roma hakimiyetinin sonu Bugunku Christchurch Dorset A versiyonunda Burpham Wareham ve Bridport ek olarak gecerken B versiyonundaki Shaftesbury ve Barnstaple yoktur B versiyonunda Worcester ve Warwick listeye eklenmistir Ayrica bakiniz