İsmail Galip Arcan (3 Kasım 1894, İstanbul - 8 Ağustos 1974, İstanbul), Türk oyun yazarı, tiyatro ve sinema oyuncusu.
İsmail Galip Arcan | |
---|---|
Doğum | 3 Kasım 1894 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 8 Ağustos 1974 (79 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Milliyet | Türk |
Meslek | Oyuncu, oyun yazarı |
Aktör, oyun yazarı, makyaj ustası olarak Türk tiyatrosuna katkılar vermiş bir sanatçıdır.
Yaşamı
1894 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Divan-ı Muhasebat mümeyyizi Ahmet İzzet Bey, annesi Nafia Hanım'dır. Ravza-i Terakki Okulunda öğrenim gördü. gördü. Sahneye ilk defa 15 yaşında iken Ahmet Fehim Efendi'nin tiyatrosunda Ahmet Vefik Paşa'nın Moliere'den adapte ettiği Tabib-i Aşk oyununda çıktı. Ardından Namık Kemal'in Âkif Bey adlı oyununda rol aldı. Eğitim hayatına Beşiktaş Soğukçeşme Askeri Rüştiyesi'nde ve ardından Kuleli Askeri İdadisi'nde devam etti; ancak tiyatroya olan ilgisi nedeniyle lise eğitimini yarıda bıraktı.
1910 yılında, Burhanettin Tepsi'nin kurduğu Burhanettin Tiyatrosu'na katılarak turneye çıktı. 1914 yılında Darülbedayi'ye katılan Arcan, kurumun o zamanki yönetimine seçildi. 1920 yılında Fransa'ya giderek, Fransa Eğitim Bakanlığı'nın desteğiyle tiyatro konusunda araştırmalar yapmaya başladı, Comédie-Française ve Théatre L’Odéon’da (Paris) çalıştı.
Türkiye'ye döndükten sonra Raşit Rıza Efendi Topluluğu'nda oyunculuk yaptı. Sanatçı bir yandan da oyun yazarlığı denemelerinde bulunmaktaydı. 1920 yılında Henry Bernstein'in Bora adlı eserini adapte ederek edebiyat alanında eser vermeye başladı; bu oyun 1921 yılında işgal altındaki İstanbul'da Tıbbiye öğrencileri tarafından sahnelendi.
1923 yılında ikinci Fransa gezisine çıktı. İsmail Galip Arcan, Türkiye'ye dönmesinin ardından, Muhsin Ertuğrul'un Ferah Tiyatrosu'na girdi. Topluluğun dağılmasından sonra Almanya'ya giderek, Berlin'de Alman Tiyatrosu üzerine araştırma ve inceleme çalışmaları yaptı. Türkiye'ye gelince Şehir Tiyatrosu'nda yönetmenlik yapmaya başladı ve 1974 yılında ölümüne kadar bu kurumda çalışmayı sürdürdü.
1932-1942 yılları arasında Devlet Konservatuvarı'nda diksiyon öğretmeni olarak görev yapan sanatçı, 1941 yılında Tiyatroda Makyaj, 1947'de ise Tiyatroda Diksiyon adlı iki de kitap yayımladı.
Sinema ve radyo sanatçısı olarak da çalıştı. İlk defa 1916 yılında çekilen Himmet Ağa'nın İzdivacı filminde rol alan İ. Galip, 1956 yılına kadar yirmi beş kadar sinema filminde aktör olarak rol aldı. Sinemada Bican Efendi seri filmlerindeki tiplemesiyle radyoda ise Habibe Molla tiplemesiyle ün kazandı.
1926 yılında yayımladığı Süt Kardeşler adlı vodvil (1976 yılında Ertem Eğilmez tarafından Hüseyin Rahmi'nin Gulyabani romanı ile harmanlanarak sinemaya uyarlamıştır), Kimsesizler (1941), Yalancılar (1941) ve Hava Parası (1949) adlı oyunları ve Bir Rüya (1953) adlı çocuk oyununu yazmıştır.
ilk şiir kitabı Benim Romanım: Şiir Miir'i 1962 yılında yayımladı. 1932-1962 yılları arasında kaleme aldığı şiirlerinden otuz sekizinin yer aldığı bu kitaptaki şiirlerinin tamamı serbest ölçüdedir ve Garip akımı etkisi görülür.
8 Ağustos 1974 tarihinde İstanbul'da öldü.
Tiyatro oyunları
- Venedik Taciri
- Bir Kavuk Devrildi
- Kafatası
- Ayak Takımı Arasında
- Kral Lear
- Kibarlık Budalası
- Kral Oidipus
- Akif Bey
- Tabib-i Aşk
Filmografisi
- 1917: Bican Efendi Vekilharç
- 1918: Himmet Ağa'nın İzdivacı
- 1921: Bican Efendi Mektep Hocası
- 1921: Bican Efendi'nin Rüyası
- 1922: Boğaziçi Esrarı
- 1928: Ankara Postası
- 1929: Kaçakçılar
- 1931: İstanbul Sokaklarında
- 1932: Bir Millet Uyanıyor
- 1933: Cici Berber
- 1933: Karım Beni Aldatırsa
- 1935: Aysel Bataklı Damın Kızı
- 1938: Aynaroz Kadısı
- 1939: Bir Kavuk Devrildi
- 1942: Kıskanç
- 1944: Hürriyet Apartmanı
- 1946: Senede Bir Gün
- 1947: Bir Dağ Masalı
- 1947: Yuvamı Yıkamazsın
- 1949: Ölünceye Kadar Seninim
- 1954: Çılgınlar Cehennemi
- 1955: İlk ve Son
- 1956: Büyük Sır
Kaynakça
- ^ . T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2015.
- ^ a b c Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. . teis.yesevi.edu.tr. 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
- ^ Başekim, Cihat Çınar; Engin Çoruh. . Lokman Hekim Dergisi, Yıl 2016, Cilt 6, Sayı 3,. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . Tsa.org.tr (Türk Sinema Araştırmaları) sitesi. 20 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
Dış bağlantılar
- IMDb'de İsmail Galip Arcan
- SinemaTürk'te İsmail Galip Arcan
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ismail Galip Arcan 3 Kasim 1894 Istanbul 8 Agustos 1974 Istanbul Turk oyun yazari tiyatro ve sinema oyuncusu Ismail Galip ArcanDogum3 Kasim 1894 1894 11 03 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum8 Agustos 1974 79 yasinda Istanbul TurkiyeMilliyetTurkMeslekOyuncu oyun yazari Aktor oyun yazari makyaj ustasi olarak Turk tiyatrosuna katkilar vermis bir sanatcidir Yasami1894 yilinda Istanbul da dogdu Babasi Divan i Muhasebat mumeyyizi Ahmet Izzet Bey annesi Nafia Hanim dir Ravza i Terakki Okulunda ogrenim gordu gordu Sahneye ilk defa 15 yasinda iken Ahmet Fehim Efendi nin tiyatrosunda Ahmet Vefik Pasa nin Moliere den adapte ettigi Tabib i Ask oyununda cikti Ardindan Namik Kemal in Akif Bey adli oyununda rol aldi Egitim hayatina Besiktas Sogukcesme Askeri Rustiyesi nde ve ardindan Kuleli Askeri Idadisi nde devam etti ancak tiyatroya olan ilgisi nedeniyle lise egitimini yarida birakti 1910 yilinda Burhanettin Tepsi nin kurdugu Burhanettin Tiyatrosu na katilarak turneye cikti 1914 yilinda Darulbedayi ye katilan Arcan kurumun o zamanki yonetimine secildi 1920 yilinda Fransa ya giderek Fransa Egitim Bakanligi nin destegiyle tiyatro konusunda arastirmalar yapmaya basladi Comedie Francaise ve Theatre L Odeon da Paris calisti Turkiye ye dondukten sonra Rasit Riza Efendi Toplulugu nda oyunculuk yapti Sanatci bir yandan da oyun yazarligi denemelerinde bulunmaktaydi 1920 yilinda Henry Bernstein in Bora adli eserini adapte ederek edebiyat alaninda eser vermeye basladi bu oyun 1921 yilinda isgal altindaki Istanbul da Tibbiye ogrencileri tarafindan sahnelendi 1923 yilinda ikinci Fransa gezisine cikti Ismail Galip Arcan Turkiye ye donmesinin ardindan Muhsin Ertugrul un Ferah Tiyatrosu na girdi Toplulugun dagilmasindan sonra Almanya ya giderek Berlin de Alman Tiyatrosu uzerine arastirma ve inceleme calismalari yapti Turkiye ye gelince Sehir Tiyatrosu nda yonetmenlik yapmaya basladi ve 1974 yilinda olumune kadar bu kurumda calismayi surdurdu 1932 1942 yillari arasinda Devlet Konservatuvari nda diksiyon ogretmeni olarak gorev yapan sanatci 1941 yilinda Tiyatroda Makyaj 1947 de ise Tiyatroda Diksiyon adli iki de kitap yayimladi Sinema ve radyo sanatcisi olarak da calisti Ilk defa 1916 yilinda cekilen Himmet Aga nin Izdivaci filminde rol alan I Galip 1956 yilina kadar yirmi bes kadar sinema filminde aktor olarak rol aldi Sinemada Bican Efendi seri filmlerindeki tiplemesiyle radyoda ise Habibe Molla tiplemesiyle un kazandi 1926 yilinda yayimladigi Sut Kardesler adli vodvil 1976 yilinda Ertem Egilmez tarafindan Huseyin Rahmi nin Gulyabani romani ile harmanlanarak sinemaya uyarlamistir Kimsesizler 1941 Yalancilar 1941 ve Hava Parasi 1949 adli oyunlari ve Bir Ruya 1953 adli cocuk oyununu yazmistir ilk siir kitabi Benim Romanim Siir Miir i 1962 yilinda yayimladi 1932 1962 yillari arasinda kaleme aldigi siirlerinden otuz sekizinin yer aldigi bu kitaptaki siirlerinin tamami serbest olcudedir ve Garip akimi etkisi gorulur 8 Agustos 1974 tarihinde Istanbul da oldu Tiyatro oyunlariVenedik Taciri Bir Kavuk Devrildi Kafatasi Ayak Takimi Arasinda Kral Lear Kibarlik Budalasi Kral Oidipus Akif Bey Tabib i AskFilmografisi1917 Bican Efendi Vekilharc 1918 Himmet Aga nin Izdivaci 1921 Bican Efendi Mektep Hocasi 1921 Bican Efendi nin Ruyasi 1922 Bogazici Esrari 1928 Ankara Postasi 1929 Kacakcilar 1931 Istanbul Sokaklarinda 1932 Bir Millet Uyaniyor 1933 Cici Berber 1933 Karim Beni Aldatirsa 1935 Aysel Batakli Damin Kizi 1938 Aynaroz Kadisi 1939 Bir Kavuk Devrildi 1942 Kiskanc 1944 Hurriyet Apartmani 1946 Senede Bir Gun 1947 Bir Dag Masali 1947 Yuvami Yikamazsin 1949 Olunceye Kadar Seninim 1954 Cilginlar Cehennemi 1955 Ilk ve Son 1956 Buyuk SirKaynakca T C Kultur ve Turizm Bakanligi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mayis 2015 a b c Sozlugu Turk Edebiyati Isimler teis yesevi edu tr 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 Basekim Cihat Cinar Engin Coruh Lokman Hekim Dergisi Yil 2016 Cilt 6 Sayi 3 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Tsa org tr Turk Sinema Arastirmalari sitesi 20 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 Dis baglantilarIMDb de Ismail Galip Arcan SinemaTurk te Ismail Galip Arcan