Fâik Âli Ozansoy (10 Mart 1876, Diyarbakır - 1 Ekim 1950, Ankara), Türk bürokrat, eğitimci ve şairdir.
Fâik Âli Ozansoy | |
---|---|
Doğum | 10 Mart 1876 Diyarbakır, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 1 Ekim 1950 (74 yaşında) Ankara, Türkiye |
Milliyet | Türk |
Meslek | Şair ve Bürokrat |
Servet-i Fünûn ve Fecr-i Âti dönemi Türk edebiyatının önemli şairlerinden birisidir. Şiirleri Türk sanat müziği şarkılarına güfte olmuştur. Osmanlı Devleti'nde çeşitli yerlerde kaymakamlık ve mutasarrıflıklarda bulunmuş bir bürokrattır.
Şair Süleyman Nazif’in kardeşi, şair Munis Faik Ozansoy'un babasıdır.
Hayatı
1876’da Diyarbakır’da dünyaya geldi. Birkaç nesil şair yetiştirmiş bir ailenin çocuğu idi. Asıl adı Mehmet Faik idi. Tarihçi ve şair 'nın küçük oğlu ve aynı devir şairlerinden Süleyman Nazif'in kardeşidir.
İlk ve orta öğrenimini Diyarbakır'da, lise ve yükseköğrenimini İstanbul'da Mülkiye Mektebi'nde tamamladı 1901. Öğrenim yıllarında Servet-i Fünûnculara katıldı. Topluluğun en genç üyelerinden birisi idi. Servet-i Fünûn dergisinde yayınlanan ilk şiirlerinde “Zâhir” mahlasını kullandı. Edebi yaşamının bu döneminde tam bir ferdiyetçi idi; diğer Servet-i Fünuncular gibi aşk ve tabiat konularını işledi; ağır bir dil kullandı. Özellikle Abdülhak Hamid’in şiirlerinin etkisinde kaldı; şiirleri Abdülhak Hamid ve Servet-i Fünûn şiiri arasında bir köprü görevi gördü. Okulu bitirdikten sonra birçok yerde kaymakamlık ve mutasarrıflık görevlerinde bulundu. İlk görevi, ağabeyi Süleyman Nazif’in mektupçu olarak görev yaptığı Bursa’da maiyet memurluğu idi. Sındırgı, Burhaniye, Pazarköy'de görev yaptıktan Mudanya kaymakamlığına terfi etti. 1908 yılında Bursalı Haydar Paşa’nın kızı Mevhibe Hanım ile evlendi, bu evlilikten beş çocuk sahibi oldu.
1908 yılında Mithat Paşa için yazdığı uzun manzume ile ferdiyetçiliğin yanında kendi toplumu ile de ilgilenmeye başladı. İlk şiir kitabı “Fani Teselliler”’i 1908’de yayımladı. Eserlerinin çok uzun süre yaşamayacağını düşündüğü için kitaba bu ismi vermişti. 1909'da Fecr-i Ati topluluğuna başkanlık etti. Topluluğa adını o verdi. Nesiller arasındaki köprü görevini Servet-i Fünûn ve Fecr-i Âtî grubu arasında da sürdürdü.
1910’da Midilli’ye, ardından Erzurum’a atandı. 1914 yılında Kütahya mutasarrıfı olarak görevlendirildi. Kütahya’daki görevi sırasında askeri bir önlem olarak çıkartılan Tehcir Kanunu’nu Talat Paşa’nın baskılarına rağmen uygulamadı, şehrin Ermeni halkını korudu. Kütahya’daki cemaat olaylar yatıştığında Faik Ali için Kütahya Ermeni Kilisesi'ne bir şükran kitabesi koymuştur
Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı sırasında yazdığı şiirlerini “Elhan-ı Vatan” adlı kitapta topladı. 1918’de “Payitahtın Kapısında” adlı oyunu kaleme aldı ve bu eserde Çanakkale Savaşı sırasındaki bir aşk öyküsü ile vatan temasını birlikte işledi. İki perdelik eser, sahnelenmekten çok okunmak için yazılmış manzum bir piyestir.
Mütâreke döneminde birkaç ay Diyarbakır valiliği yaptı. 1920’de Ebubekir Hâzım Bey'in dâhiliye nâzırlığı sırasında müsteşarlığa getirildi ise de, iki ay sonra kabinenin düşmesi sonucu, bu görevden istifa etti.
Faik Ali Bey, Diyarbakır valiliği sırasında 1919’da Erzurum Kongresi’ne şehirden heyet gönderilmesi istendiğinde reddetmişti; bunun etkisiyle cumhuriyetin ilanından sonra dışlandı, kendisine görev verilmedi. Son idari görevi, Osmanlı dönemindeki Dahiliye Nezareti Müsteşarlığı oldu.
Ailesi ile İstanbul’a giden Faik Ali Bey, Mülkiye Mektebi’nde Fransızca öğretmenliği ve Saint Benoit Fransız Lisesi’nde ise Türkçe öğretmenliği yaptı; büyük geçim sıkıntısı çekti.
1933 yılında öğretmenliği bırakarak oğlu Munis ile birlikte Ankara’ya geldi; kendisini edebiyata verdi. Oğlu ile birlikte 1936’da “Marmara” adlı aylık bir dergi çıkardı. Dergi, sadece 10 sayı yayımlandı.
I. Dünya Savaşı yıllarında yazdığı ikinci oyunu “Nedim ve Lale Devri”’ni 1950’de tamamlayıp yayımladı. Eser, aruz ölçüsüyle yazılmış manzum bir piyestir.
1 Ekim 1950 tarihinde geçirdiği bir kalp krizi sonucu Ankara’da vefat etti. “Abdülhak Hamit’in ayakucuna gömülmeyi” vasiyet etmiş olduğu için cenazesi İstanbul'a getirilerek Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Anısının yaşatılması
- ile , 1970 yılında Faik Ali Ozansoy Bibliyografyası'nı yayınladılar.
- Kimi şiirleri Bimen Şen, Cinuçen Tanrıkorur ve Ruhi Ayangil tarafından şarkılaştırılmıştır.
- Kütahya'da görevliyken tehcirden kurtardığı Ermeni toplumunun üyeleri her yıl 24 Nisan günü mezarı başına gelip hatırasına saygılarını sunmaktadır.
Şiirleri
- Fani Teselliler (1908)
- Temasil (1912)
- Elhan-ı Vatan (1915)
- Şâir-i A’zam’a Mektub (manzum, 1923)
Piyesleri
- Payitahtın Kapısında (1918)
- Nedim ve Lâle Devri (1950)
Biyografi
- Midhat Paşa (biyografi, 1908)
Güfteleri
Kaynakça
- ^ a b c d e (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ a b c d "Serhan Yedig, Ersin Kalkan, Osmanlı'nın Sıradışı Bürokratı Faik Ali Ozansoy, Hürriyet Gazetesi, 22.04.2007". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012.
- ^ a b Faik Ali Ozansoy, Yasarvural.net Sitesi, Erişim tarihi:11.08.2012[]
- ^ İlker Akgüngör, Obama’ya Faik Bey İlham Vermiş, Vatan gazetesi, 27.04.2012[]
- ^ ‘Bu cinayetleri işlemeyeceğime göre istifamı kabul buyurun!’ 30 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Agos Gazetesi, 27.03.2015.
- ^ İlgili BBC Türkçe video haberi 26 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 26 Nisan 2021 tarihinde erişilmiştir
Hükûmet görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Mehmet Sait Bey | Türkiye İçişleri Bakanlığı Müsteşarı 26 Haziran 1930 - 23 Ekim 1932 | Sonra gelen: Mehmet Vehbi Demirel |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Faik Ali Ozansoy 10 Mart 1876 Diyarbakir 1 Ekim 1950 Ankara Turk burokrat egitimci ve sairdir Faik Ali OzansoyDogum10 Mart 1876 Diyarbakir Osmanli ImparatorluguOlum1 Ekim 1950 74 yasinda Ankara TurkiyeMilliyetTurkMeslekSair ve Burokrat Servet i Funun ve Fecr i Ati donemi Turk edebiyatinin onemli sairlerinden birisidir Siirleri Turk sanat muzigi sarkilarina gufte olmustur Osmanli Devleti nde cesitli yerlerde kaymakamlik ve mutasarrifliklarda bulunmus bir burokrattir Sair Suleyman Nazif in kardesi sair Munis Faik Ozansoy un babasidir Hayati1876 da Diyarbakir da dunyaya geldi Birkac nesil sair yetistirmis bir ailenin cocugu idi Asil adi Mehmet Faik idi Tarihci ve sair nin kucuk oglu ve ayni devir sairlerinden Suleyman Nazif in kardesidir Ilk ve orta ogrenimini Diyarbakir da lise ve yuksekogrenimini Istanbul da Mulkiye Mektebi nde tamamladi 1901 Ogrenim yillarinda Servet i Fununculara katildi Toplulugun en genc uyelerinden birisi idi Servet i Funun dergisinde yayinlanan ilk siirlerinde Zahir mahlasini kullandi Edebi yasaminin bu doneminde tam bir ferdiyetci idi diger Servet i Fununcular gibi ask ve tabiat konularini isledi agir bir dil kullandi Ozellikle Abdulhak Hamid in siirlerinin etkisinde kaldi siirleri Abdulhak Hamid ve Servet i Funun siiri arasinda bir kopru gorevi gordu Okulu bitirdikten sonra bircok yerde kaymakamlik ve mutasarriflik gorevlerinde bulundu Ilk gorevi agabeyi Suleyman Nazif in mektupcu olarak gorev yaptigi Bursa da maiyet memurlugu idi Sindirgi Burhaniye Pazarkoy de gorev yaptiktan Mudanya kaymakamligina terfi etti 1908 yilinda Bursali Haydar Pasa nin kizi Mevhibe Hanim ile evlendi bu evlilikten bes cocuk sahibi oldu 1908 yilinda Mithat Pasa icin yazdigi uzun manzume ile ferdiyetciligin yaninda kendi toplumu ile de ilgilenmeye basladi Ilk siir kitabi Fani Teselliler i 1908 de yayimladi Eserlerinin cok uzun sure yasamayacagini dusundugu icin kitaba bu ismi vermisti 1909 da Fecr i Ati topluluguna baskanlik etti Topluluga adini o verdi Nesiller arasindaki kopru gorevini Servet i Funun ve Fecr i Ati grubu arasinda da surdurdu 1910 da Midilli ye ardindan Erzurum a atandi 1914 yilinda Kutahya mutasarrifi olarak gorevlendirildi Kutahya daki gorevi sirasinda askeri bir onlem olarak cikartilan Tehcir Kanunu nu Talat Pasa nin baskilarina ragmen uygulamadi sehrin Ermeni halkini korudu Kutahya daki cemaat olaylar yatistiginda Faik Ali icin Kutahya Ermeni Kilisesi ne bir sukran kitabesi koymustur Trablusgarp Savasi Balkan Savaslari I Dunya Savasi sirasinda yazdigi siirlerini Elhan i Vatan adli kitapta topladi 1918 de Payitahtin Kapisinda adli oyunu kaleme aldi ve bu eserde Canakkale Savasi sirasindaki bir ask oykusu ile vatan temasini birlikte isledi Iki perdelik eser sahnelenmekten cok okunmak icin yazilmis manzum bir piyestir Mutareke doneminde birkac ay Diyarbakir valiligi yapti 1920 de Ebubekir Hazim Bey in dahiliye nazirligi sirasinda mustesarliga getirildi ise de iki ay sonra kabinenin dusmesi sonucu bu gorevden istifa etti Faik Ali Bey Diyarbakir valiligi sirasinda 1919 da Erzurum Kongresi ne sehirden heyet gonderilmesi istendiginde reddetmisti bunun etkisiyle cumhuriyetin ilanindan sonra dislandi kendisine gorev verilmedi Son idari gorevi Osmanli donemindeki Dahiliye Nezareti Mustesarligi oldu Ailesi ile Istanbul a giden Faik Ali Bey Mulkiye Mektebi nde Fransizca ogretmenligi ve Saint Benoit Fransiz Lisesi nde ise Turkce ogretmenligi yapti buyuk gecim sikintisi cekti 1933 yilinda ogretmenligi birakarak oglu Munis ile birlikte Ankara ya geldi kendisini edebiyata verdi Oglu ile birlikte 1936 da Marmara adli aylik bir dergi cikardi Dergi sadece 10 sayi yayimlandi I Dunya Savasi yillarinda yazdigi ikinci oyunu Nedim ve Lale Devri ni 1950 de tamamlayip yayimladi Eser aruz olcusuyle yazilmis manzum bir piyestir Faik Ali Ozansoy un anit mezari 1 Ekim 1950 tarihinde gecirdigi bir kalp krizi sonucu Ankara da vefat etti Abdulhak Hamit in ayakucuna gomulmeyi vasiyet etmis oldugu icin cenazesi Istanbul a getirilerek Zincirlikuyu Mezarligi nda topraga verildi Anisinin yasatilmasiile 1970 yilinda Faik Ali Ozansoy Bibliyografyasi ni yayinladilar Kimi siirleri Bimen Sen Cinucen Tanrikorur ve Ruhi Ayangil tarafindan sarkilastirilmistir Kutahya da gorevliyken tehcirden kurtardigi Ermeni toplumunun uyeleri her yil 24 Nisan gunu mezari basina gelip hatirasina saygilarini sunmaktadir SiirleriFani Teselliler 1908 Temasil 1912 Elhan i Vatan 1915 Sair i A zam a Mektub manzum 1923 PiyesleriPayitahtin Kapisinda 1918 Nedim ve Lale Devri 1950 BiyografiMidhat Pasa biyografi 1908 GufteleriKaynakca a b c d e PDF 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2012 a b c d Serhan Yedig Ersin Kalkan Osmanli nin Siradisi Burokrati Faik Ali Ozansoy Hurriyet Gazetesi 22 04 2007 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2012 a b Faik Ali Ozansoy Yasarvural net Sitesi Erisim tarihi 11 08 2012 olu kirik baglanti Ilker Akgungor Obama ya Faik Bey Ilham Vermis Vatan gazetesi 27 04 2012 olu kirik baglanti Bu cinayetleri islemeyecegime gore istifami kabul buyurun 30 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Agos Gazetesi 27 03 2015 Ilgili BBC Turkce video haberi 26 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 26 Nisan 2021 tarihinde erisilmistir Hukumet goreviOnce gelen Mehmet Sait Bey Turkiye Icisleri Bakanligi Mustesari 26 Haziran 1930 23 Ekim 1932 Sonra gelen Mehmet Vehbi Demirel