Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Süleyman Nazif (d. 29 Ocak 1870, Diyarbakır – ö. 4 Ocak 1927, İstanbul), Osmanlı İmparatorluğu ve cumhuriyet döneminde yaşamış Türk şair, yazar ve bürokrattır.
Süleyman Nazif | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 29 Ocak 1870 Diyarbakır, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 4 Ocak 1927 (56 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Şair ve yazar |
Servet-i Fünûn dönemi şairi olan Süleyman Nazif, edebî anlayış ve üslup olarak Namık Kemal’in takipçisidir. Edebî mahareti kadar, hazırcevaplığı ve nükteleri ile de üne kavuşmuştur.
Yaşamı
1870'te Diyarbakır'da dünyaya geldi. Babası, şair ve tarihçi Diyarbakırlı Saîd Paşa; annesi bir aşiret liderinin kızı olan Ayşe Hanım'dır. Şair Faik Ali Ozansoy'un ağabeyidir.
Babasının görevi nedeniyle Harput ve Maraş’ta bulunduktan sonra Diyarbakır’da rüştiye öğrenimi gördü. 1879'da Mardin'deki babasının yanına gitti ve öğrenimini özel yollardan gerçekleştirdi. Farsça'yı babasından, Arapça'yı Muş müftüsü Emin Efendi'den Fransızca'yı da Aleksander Gregoryan adlı bir Ermeni'den öğrendi.
1892’de babasını kaybettikten sonra Diyarbakır Valiliğinde Meclis-i Vilayet kâtipliği, yaptı; 1895 tarihli Diyarbakır Vilayet Salnamesi’ni hazırladı. Bir yanda da Diyarbakır Gazetesi’nde başyazarlık yaptı, vilayet matbaasını yönetti.
1896'da Diyarbakır'a Ermeni meselesini araştırmak için gelen Abdullah Paşa'nın takdirini kazandı ve Abdullah Paşa ile Musul'a gitti. Yedi ay sonra tekrar Diyarbakır’a döndü; görevlerinden istifa ederek İstanbul'a gitti. II. Abdülhamit yönetimine karşı mücadele edebilmek için 1897'de Paris'e kaçtı. Sekiz ay kaldığı Paris’te Ahmet Rıza Bey'in çıkardığı Meşveret gazetesinde istibdat aleyhine yazılar yazdı ; “Malumu İ'lam” isimli risale ile “Namık Kemal” adlı risalesini “Abdullah Tahir” takma adıyla bastırdı.
Yurda dönüşünden sonra II. Abdülhamit tarafından vilayet mektupçusu sıfatıyla Bursa'da ikamete memur edildi; 1908’e kadar Bursa’da kaldı. Bu dönemde Mısır'da İmzasız Risaleler'i yayınlanmış ve Servet-i Fünûn dergisine de dedesinin ismi olan İbrahim Cehdî müstearı ile yazılar göndermişti. 1906'da ilk şiir kitabı “Gizli Figanlar”’ı imzasız olarak Mısır’da bastırdı. Ardından El Cezire Mektupları adlı eseri yayımlandı.
II. Meşrutiyet dönemi
1908'de II. Meşrutiyet’in ilanı üzerine İstanbul'a döndü; İttihat ve Terakki Partisi’ne üye oldu. Bir süre Ebuzziya Tevfik ile birlikte Tasvir-i Efkâr gazetesini çıkardı. Daha önce Paris'te yayımladığı Malumu İ'lam isimli risaleyi yeniden bastırdı.
Yeni yönetim tarafından Basra (1909), Kastamonu (1910), Trabzon (1911) valiliklerinde görevlendirildi. 1912'de İstanbul'a gelerek Hak Gazetesi'ni çıkardı. 1913'te Musul ve 1914'te Bağdat valilikleri yaptı. Bağdat valisi iken Şıpka Kahramanı Süleyman Paşa’nın mezarını yaptırarak mezarının başında okunmak üzere bir hitabe hazırlamak istedi ancak bunu gerçekleştiremeyince bu arzusunu hitabeyi risale olarak “Süleyman Paşa” ismiyle bastırmak suretiyle gerçekleştirdi.
I. Dünya Savaşı yılları
1915'te devlet memurluğundan ayrılıp tüm zamanını yazarlığa ayırdı. Yazılarını 1917’de “Batarya ile Ateş” adıyla bastırdı. Aynı yıl Türk askerinin (Galiçya Cephesindeki) kahramanlıklarını anlatan “Âsitân-ı Tarihte” yayınladı.
1918’de “Firâk-ı Irak” adlı ikinci şiir kitabını yayımladı. Kitapta “Kübalılar" adlı şiir dışında tüm nesir ve nazım yazılar, Irak'ın Osmanlı Devleti’nden ayrılması üzerine kaleme alınmıştır.
Mütareke dönemi
1918'de Cenap Şahabettin ile birlikte "Hadisât" gazetesini çıkardı. İstanbul’un işgalinden sonra Hadisat gazetesinde işgalcileri uyararak halkın böyle bir işgali kaldıramayacağını söyledi. Nisan 1919'da İstanbul'da Ensarizade Muhammed Ali, Kürt Teali Cemiyeti Başkanı Nehrili Seyyid Abdülkadir ve Emin Bedirhan ile birlikte Bağmsız Kürdistan Komitesini kurdu. "Vilayât-ı Şarkiyye Müdafâ-i Hukuk Cemiyeti"nin kurulmasına öncülük etti. 23 Ocak 1920’de Darülfünun’da Türk dostu Pierre Loti'yi anmak üzere düzenlenmiş gibi gösterilen ancak Fransız kuvvetlerini protesto niteliği taşıyan toplantıda meşhur “Pierre Loti Hitabesi” ile dinleyicileri coşturdu. İstanbul'un işgali'ni sert dille eleştirdiği “Kara Bir Gün” başlıklı yazısı Hadisat’ta yayınlandığında büyük yankı uyandırdı. Yazısında İstanbul'a küstah bir Napolyon çalımıyla giren Fransız komutanını ayıplıyor, yeriyor; Paris'in de bir zamanlar Almanlar tarafından böyle işgal edildiğini hatırlatıyor, onları alkışlarla karşılayan azınlıkları da yerden yere vuruyordu. Bu hareketleri nedeniyle İngilizler tarafından Malta adasına sürüldü.
Malta sürgünlüğü
Süleyman Nazif, Malta’da 20 ay kadar kaldı. Oradayken “Çal Çoban Çal” adlı eseri basıldı (1921) “Dâüssılâ” adlı şiiri ününü iyice arttırdı. 1922’de İstanbul’a dönebildi.
Son yılları
Malta sürgünü dönüşünde millî duygulara hitap eden yazılar yazmaya devam etti. İstanbul Muallim Mektebi’nde verdiği “Namık Kemal” adlı konferansın metni, 1922’de aynı isimle neşredildi. Aynı yıl, mektuplar ve makalelerden oluşan “Tarihin Yılan Hikâyesi” adlı eserinde son Osmanlı hükümdarı Mehmet Vahdettin'e şiddetle hücum etti. Padişahların halkın elinden gasp etmek suretiyle sahip oldukları mallarla ilgili makalelerini de 1922’de “Çalınmış Ülke” adıyla kitaplaştırdı. Daha önce yeni Tasvir-i Efkâr gazetesinde yayınlanan “Nâsîrîddün Şâh ve Bâbîler” adlı eserini 1923’te yayımladı. Malta sürgünündeki ruh hâlini anlatan “Malta Geceleri” adlı üçüncü şiir kitabı, 1924’te yayımladı. Cemiyet-i Akvam’daki İngiliz delegesinin Türkiye’deki Hristiyan azınlığa yapılan muamelenin tespiti için bir heyet gönderilmesini istemesi ve aynı dönemde Fas’taki istiklâl mücadelesini bastırmak için Fransız, İspanyol ve İngiliz kuvvetlerinin birleşmesi üzerine Süleyman Nazif, bu konudaki makalelerini bir araya getirdiği “Hazret-i İsâ’ya Açık Mektup” adlı eserini 1924'te bastırdı. Bu, Hristiyanları İsa’ya şikayet eden bir şikayetname idi.
Ölümüne kadar yazdığı diğer eserler şunlardır: Mehmet Akif (1924, daha önce Servet-i Fünûn’da çıkan beş makalesinden oluşur), Külliyât-ı Ziya Paşa (1924), İki Dost (Ziya Paşa ve Namık Kemal, 1925), Fuzûlî (1926), İmâna Tasallut-Şapka Meselesi (Fes yerine şapka giyilmesi konusunda İskilipli Atıf Hoca ile giriştiği polemik yazıları 1925), Kâfir Hakîkat (1926, Fas Mücahidi Abdulkerim’in esir düşmesi üzerine yazmıştır), Lübnan Kasrı’nın Sahibesi (1926, Fransız romancı Pierre Benoit’ten çeviri roman), Yıkılan Müessese (1927, İttihat ve Terakki hakkında yazdıkları).
1927 yılı başında zatürreden öldü. Cenazesini kaldıracak malvarlığı dahi bulunmuyordu. Cenaze giderleri, Türk Hava Dergisi'ne yaptığı birçok yazı yardımlarının yüklediği manevî bir borçla Türk Tayyare Cemiyeti tarafından karşılandı. Cenaze, belediye cenaze arabasıyla Ayasofya Camii'ne getirildi. Namazı orada kılındıktan sonra Edirnekapı dışında toprağa verildi. Kabri İstanbul Belediyesi’nce yaptırıldı. Daha sonra vefat eden yakın dostu "vatan şâiri" Mehmet Âkif Ersoy, hemen yanı başına defnedilmiştir.
Başlıca eserleri
Vikikaynak'ta Fırâk-ı Irak ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
|
|
Kaynakça
- ^ a b (PDF). 6 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2012.
- ^ Önder Göçgün, Süleyman Nazif'te Nükte ve Hazırcevaplık, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 39, Prof. Dr. Hüseyin Ayan Özel Sayısı, Erzurum 2009[]
- ^ Aksar, Gülşah (2016). Türk kadın şairlerde kadın ve çocuk teması (1886 - 1960) (Yüksek Lisans). Balıkesir, Balıkesir Üniversitesi. s. 32.
- ^ a b c d e f g Kalemiyle Savaştı Beş Parasız Öldü:Süleyman Nazif, Yasarvural.net sitesi, 09.03.2011[]
- ^ "Nurullah Çetin, Süleyman Nazif'in Fırak-ı Irak isimli eseri, Ankara Üniversitesi Türkoloji Dergisi, Cilt 11 Sayı 1, 1993" (PDF). 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2012.
- ^ Fransız Diplomatik Arşivlerinde Kürtler, Sabri Ciğerli - Didier Le Saout, Avesta Yayınları, 2022
- ^ . 8 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2012.
- ^ Hz. İsa'ya Açık Mektup, Süleyman Nazif, çeviren Tahir Aday, LAMURE Yayınları, 1.b, Kasım 2006,
Dış bağlantılar
- Alkan, Necati: “Süleyman Nazif's 'Open Letter to Jesus': An Anti-Christian Polemic in theEarly Turkish Republic.” 17 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suleyman Nazif d 29 Ocak 1870 Diyarbakir o 4 Ocak 1927 Istanbul Osmanli Imparatorlugu ve cumhuriyet doneminde yasamis Turk sair yazar ve burokrattir Suleyman NazifDogum29 Ocak 1870 1870 01 29 Diyarbakir Osmanli ImparatorluguOlum4 Ocak 1927 56 yasinda Istanbul TurkiyeMilliyetTurkMeslekSair ve yazar Servet i Funun donemi sairi olan Suleyman Nazif edebi anlayis ve uslup olarak Namik Kemal in takipcisidir Edebi mahareti kadar hazircevapligi ve nukteleri ile de une kavusmustur Yasami1870 te Diyarbakir da dunyaya geldi Babasi sair ve tarihci Diyarbakirli Said Pasa annesi bir asiret liderinin kizi olan Ayse Hanim dir Sair Faik Ali Ozansoy un agabeyidir Babasinin gorevi nedeniyle Harput ve Maras ta bulunduktan sonra Diyarbakir da rustiye ogrenimi gordu 1879 da Mardin deki babasinin yanina gitti ve ogrenimini ozel yollardan gerceklestirdi Farsca yi babasindan Arapca yi Mus muftusu Emin Efendi den Fransizca yi da Aleksander Gregoryan adli bir Ermeni den ogrendi 1892 de babasini kaybettikten sonra Diyarbakir Valiliginde Meclis i Vilayet katipligi yapti 1895 tarihli Diyarbakir Vilayet Salnamesi ni hazirladi Bir yanda da Diyarbakir Gazetesi nde basyazarlik yapti vilayet matbaasini yonetti 1896 da Diyarbakir a Ermeni meselesini arastirmak icin gelen Abdullah Pasa nin takdirini kazandi ve Abdullah Pasa ile Musul a gitti Yedi ay sonra tekrar Diyarbakir a dondu gorevlerinden istifa ederek Istanbul a gitti II Abdulhamit yonetimine karsi mucadele edebilmek icin 1897 de Paris e kacti Sekiz ay kaldigi Paris te Ahmet Riza Bey in cikardigi Mesveret gazetesinde istibdat aleyhine yazilar yazdi Malumu I lam isimli risale ile Namik Kemal adli risalesini Abdullah Tahir takma adiyla bastirdi 6 Ocak 1927 tarihli Servet i Funun dergisinde Suleyman Nazif Bey Yurda donusunden sonra II Abdulhamit tarafindan vilayet mektupcusu sifatiyla Bursa da ikamete memur edildi 1908 e kadar Bursa da kaldi Bu donemde Misir da Imzasiz Risaleler i yayinlanmis ve Servet i Funun dergisine de dedesinin ismi olan Ibrahim Cehdi musteari ile yazilar gondermisti 1906 da ilk siir kitabi Gizli Figanlar i imzasiz olarak Misir da bastirdi Ardindan El Cezire Mektuplari adli eseri yayimlandi II Mesrutiyet donemi 1908 de II Mesrutiyet in ilani uzerine Istanbul a dondu Ittihat ve Terakki Partisi ne uye oldu Bir sure Ebuzziya Tevfik ile birlikte Tasvir i Efkar gazetesini cikardi Daha once Paris te yayimladigi Malumu I lam isimli risaleyi yeniden bastirdi Yeni yonetim tarafindan Basra 1909 Kastamonu 1910 Trabzon 1911 valiliklerinde gorevlendirildi 1912 de Istanbul a gelerek Hak Gazetesi ni cikardi 1913 te Musul ve 1914 te Bagdat valilikleri yapti Bagdat valisi iken Sipka Kahramani Suleyman Pasa nin mezarini yaptirarak mezarinin basinda okunmak uzere bir hitabe hazirlamak istedi ancak bunu gerceklestiremeyince bu arzusunu hitabeyi risale olarak Suleyman Pasa ismiyle bastirmak suretiyle gerceklestirdi I Dunya Savasi yillari 1915 te devlet memurlugundan ayrilip tum zamanini yazarliga ayirdi Yazilarini 1917 de Batarya ile Ates adiyla bastirdi Ayni yil Turk askerinin Galicya Cephesindeki kahramanliklarini anlatan Asitan i Tarihte yayinladi 1918 de Firak i Irak adli ikinci siir kitabini yayimladi Kitapta Kubalilar adli siir disinda tum nesir ve nazim yazilar Irak in Osmanli Devleti nden ayrilmasi uzerine kaleme alinmistir Mutareke donemi 1918 de Cenap Sahabettin ile birlikte Hadisat gazetesini cikardi Istanbul un isgalinden sonra Hadisat gazetesinde isgalcileri uyararak halkin boyle bir isgali kaldiramayacagini soyledi Nisan 1919 da Istanbul da Ensarizade Muhammed Ali Kurt Teali Cemiyeti Baskani Nehrili Seyyid Abdulkadir ve Emin Bedirhan ile birlikte Bagmsiz Kurdistan Komitesini kurdu Vilayat i Sarkiyye Mudafa i Hukuk Cemiyeti nin kurulmasina onculuk etti 23 Ocak 1920 de Darulfunun da Turk dostu Pierre Loti yi anmak uzere duzenlenmis gibi gosterilen ancak Fransiz kuvvetlerini protesto niteligi tasiyan toplantida meshur Pierre Loti Hitabesi ile dinleyicileri costurdu Istanbul un isgali ni sert dille elestirdigi Kara Bir Gun baslikli yazisi Hadisat ta yayinlandiginda buyuk yanki uyandirdi Yazisinda Istanbul a kustah bir Napolyon calimiyla giren Fransiz komutanini ayipliyor yeriyor Paris in de bir zamanlar Almanlar tarafindan boyle isgal edildigini hatirlatiyor onlari alkislarla karsilayan azinliklari da yerden yere vuruyordu Bu hareketleri nedeniyle Ingilizler tarafindan Malta adasina suruldu Malta surgunlugu Suleyman Nazif Malta da 20 ay kadar kaldi Oradayken Cal Coban Cal adli eseri basildi 1921 Daussila adli siiri ununu iyice arttirdi 1922 de Istanbul a donebildi Son yillari Suleyman Nazif in Edirnekapi Sehitligi nde bulunan kabri Malta surgunu donusunde milli duygulara hitap eden yazilar yazmaya devam etti Istanbul Muallim Mektebi nde verdigi Namik Kemal adli konferansin metni 1922 de ayni isimle nesredildi Ayni yil mektuplar ve makalelerden olusan Tarihin Yilan Hikayesi adli eserinde son Osmanli hukumdari Mehmet Vahdettin e siddetle hucum etti Padisahlarin halkin elinden gasp etmek suretiyle sahip olduklari mallarla ilgili makalelerini de 1922 de Calinmis Ulke adiyla kitaplastirdi Daha once yeni Tasvir i Efkar gazetesinde yayinlanan Nasiriddun Sah ve Babiler adli eserini 1923 te yayimladi Malta surgunundeki ruh halini anlatan Malta Geceleri adli ucuncu siir kitabi 1924 te yayimladi Cemiyet i Akvam daki Ingiliz delegesinin Turkiye deki Hristiyan azinliga yapilan muamelenin tespiti icin bir heyet gonderilmesini istemesi ve ayni donemde Fas taki istiklal mucadelesini bastirmak icin Fransiz Ispanyol ve Ingiliz kuvvetlerinin birlesmesi uzerine Suleyman Nazif bu konudaki makalelerini bir araya getirdigi Hazret i Isa ya Acik Mektup adli eserini 1924 te bastirdi Bu Hristiyanlari Isa ya sikayet eden bir sikayetname idi Olumune kadar yazdigi diger eserler sunlardir Mehmet Akif 1924 daha once Servet i Funun da cikan bes makalesinden olusur Kulliyat i Ziya Pasa 1924 Iki Dost Ziya Pasa ve Namik Kemal 1925 Fuzuli 1926 Imana Tasallut Sapka Meselesi Fes yerine sapka giyilmesi konusunda Iskilipli Atif Hoca ile giristigi polemik yazilari 1925 Kafir Hakikat 1926 Fas Mucahidi Abdulkerim in esir dusmesi uzerine yazmistir Lubnan Kasri nin Sahibesi 1926 Fransiz romanci Pierre Benoit ten ceviri roman Yikilan Muessese 1927 Ittihat ve Terakki hakkinda yazdiklari 1927 yili basinda zaturreden oldu Cenazesini kaldiracak malvarligi dahi bulunmuyordu Cenaze giderleri Turk Hava Dergisi ne yaptigi bircok yazi yardimlarinin yukledigi manevi bir borcla Turk Tayyare Cemiyeti tarafindan karsilandi Cenaze belediye cenaze arabasiyla Ayasofya Camii ne getirildi Namazi orada kilindiktan sonra Edirnekapi disinda topraga verildi Kabri Istanbul Belediyesi nce yaptirildi Daha sonra vefat eden yakin dostu vatan sairi Mehmet Akif Ersoy hemen yani basina defnedilmistir Baslica eserleriVikikaynak ta Firak i Irak ile ilgili metin bulabilirsiniz Suleyman Nazif in Diyarbakir Gazi Kosku ndeki bustu Gizli Figanlar Siirler 1908 Batarya ile Ates 1917 Firak i Irak Irak tan Ayrilis Siirler 1918 Fuzuli 1920 Tarihin Yilan Hikayesi 1922 Cal Coban Cal 1922 Malta Geceleri 1924 Mehmet Akif 1924 Hz Isa ya Acik Mektup 1924 Iki Dost 1926 El Cezire mektuplari Malum u Ilam Victor Hugo nun Mektubu Bos Herif Suleyman Pasa Iki Ittifakin Tarihcesi Batarya Ile Ates Asitani Tarihte Pierre Loti Hitabesi Namik Kemal Tarihin Isyan Hikayesi Nasiruddin Sah ve Babiler 1923 Mehmed Akif Calinmis Ulke Imana Tasallut Kulliyat i Ziya Pasa Kafir Hakikat Iki Dost Fuzuli Lubnan Kasri nin Sahibesi Yikilan MuesseseKaynakca a b PDF 6 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2012 Onder Gocgun Suleyman Nazif te Nukte ve Hazircevaplik A U Turkiyat Arastirmalari Enstitusu Dergisi Sayi 39 Prof Dr Huseyin Ayan Ozel Sayisi Erzurum 2009 olu kirik baglanti Aksar Gulsah 2016 Turk kadin sairlerde kadin ve cocuk temasi 1886 1960 Yuksek Lisans Balikesir Balikesir Universitesi s 32 a b c d e f g Kalemiyle Savasti Bes Parasiz Oldu Suleyman Nazif Yasarvural net sitesi 09 03 2011 olu kirik baglanti Nurullah Cetin Suleyman Nazif in Firak i Irak isimli eseri Ankara Universitesi Turkoloji Dergisi Cilt 11 Sayi 1 1993 PDF 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Agustos 2012 Fransiz Diplomatik Arsivlerinde Kurtler Sabri Cigerli Didier Le Saout Avesta Yayinlari 2022 8 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2012 Hz Isa ya Acik Mektup Suleyman Nazif ceviren Tahir Aday LAMURE Yayinlari 1 b Kasim 2006 ISBN 9944 469 02 5Dis baglantilarAlkan Necati Suleyman Nazif s Open Letter to Jesus An Anti Christian Polemic in theEarly Turkish Republic 17 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde