Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ayasuluk Tepesi, İzmir il merkezinin güney-güneydoğusunda, Selçuk ilçesinde yer alan bir höyüktür. Bölgedeki geniş araştırmalar öncesinde Efes antik kentinin MÖ 1050 yıllarında Yunanistan'dan gelen göçmenler tarafından kurulduğu düşünülmekteydi. Ancak özellikle Ayasuluk Tepesi'nde ve Çukuriçi Höyüğü'nde yapılan kazılar, yakın civarda günümüzden 8 bin yıl öncesinden itibaren Neolitik yerleşmeler olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yine aynı kazılar, Efes'in Erken Tunç Çağı'nda kurulduğu ve Ayasuluk Tepesi'nin daha da eskiye dayanan ilk Efes yerleşmelerinden biri olduğunu ortaya koymuştur. Diğer yandan Hitit Dönemi'nde Batı Anadolu'da İmparatorluk'a bağlı Arzava - Mira Krallıklarının başkenti olan 'ın da Ayasuluk Tepesi olduğu kesinleşmiş gibidir. Helenistik ve Roma Dönemleri'nde Efes'te gelişen kentin Bizans Dönemi'nde yeniden Ayasuluk Tepesi'ne geldiği, 1330 yılında Türkler tarafından alındığı ve Aydınoğulları Beyliği'nin başkentliğini yaptığı bilinmektedir. Yerleşim 16. yüzyıldan itibaren daralmaya başlamıştır.
 | |
| Konum | Selçuk, İzmir, Türkiye |
|---|---|
| Tür | Höyük |
| Sit ayrıntıları | |
| Tür | Kültürel |
| Kriter | iii, iv, vi |
| Belirleme | 2015 (39. oturum) |
| Parçası | Efes |
| Referans no. | 1018 |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Kazılar
Kalede kazı çalışmaları 1960 yılında Efes Müzesi tarafından yapılmıştır. İkinci dönem kazıları 1990 yılında başlatılarak 2003 yılına kadar Müze tarafından sürdürülmüştür. Daha sonra Ayasuluk Tepesi, ya da ile birlikte Bakanlar Kurulu kararıyla 2007 yılında Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı Kazı ve Onarım Çalışmaları olarak Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden Yrd. Doç. Dr. Mustafa Büyükkolancı'nın başkanlık ettiği bir bilim ekibinin sorumluluğuna verilmiştir. Bu kazı çalışmalarında iç kalede güney yamaç evleri, yollar, kale köşkü ve hamamı kazılarak gün yüzüne çıkarılmıştır. Selçuk Belediyesi'nin desteğinde 2010 yılında batı suru duvarlarında geniş çaplı olarak onarım çalışmaları başlatılmıştır. 2020 Yılından itibaren Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı Kazı ve Onarım Çalışmaları Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi bölümünden Dr. Öğrt. Üyesi Sinan Mimaroğlu tarafından yürütülmektedir.
Kazıların ana amacı, Anadolu ve Dünya arkeolojisi açısından son derece önemli görülen Efes'in tarihini aydınlatma ve bölgenin tarihöncesi dönemlerine ışık tutmaktır.
Tabakalanma
İç Kale'nin güneydoğu köşesinde açılan açmada 6 tabaka saptanmıştır. Buna göre Höyük, Erken Tunç Çağı'ndan Helenistik Dönem'e kadar kesintisiz iskan görmüştür.
Buluntular
Bizans Dönemi'nin MS 5. ve 6. yüzyıllarda kullanılan, Piskoposluk Sarayı olarak tanımlanan ana yapı evresidir. Ayrıca Büyük Sarnıç ya da AN yapısı olarak tanımlanan, dış surların güneydoğu köşesinde bir sarnıç vardır. Bina dıştan dışa 32,66 x 30,07 metre, içten içe 27,20 x 25,80 metredir. Sarnıca suyun su kemerleri ile getirildiği anlaşılmaktadır. Su kemerleri, Belevi ile Selçuk arasındaki Pranga Mevkii doğusundaki su kaynaklarındaki suyu, Ayasuluk Tepesi yerleşimine getirmektedir. Günümüzde yer yer 15 metre yüksekliğe kadar sağlam kalabilmişlerdir.
Günümüzde görülen , Selçuklu - Osmanlı kalesidir. Dış surlar gibi İç Kale de moloz taşlar ve devşirme malzeme kullanılarak inşa edilmiş ve 15 kuleyle güçlendirilmiştir. İç Kale'nin batıda ve doğuda olmak üzere iki girişi vardır. Batı kapısı, dışa taşan duvarlarla korunmalıdır. İç Kale içinde beş sarnıç bulunmaktadır. Bunlardan biri aslında Bizans Dönemi'nde yapılmış bazilikanın doğu (apsis) bölümüdür. adıyla bilinen yapı Bizans İmparatorlu I. Justinianus tarafından 527 – 565 yılları arasında yaptırılmıştır. Bazilika, kale Türk kontrolüne geçtiğinde sarnıç haline dönüştürülmüştür. Yanına bir de hamam yapılmıştır.
Kale içinde konum olarak hakim bir durumda önemli bir yapıya 2009 yılı kazılarında ulaşılmıştır. Dıştan dışa 11,0 x 10,2 metre, içten içe 9 x 8 metre boyutlarındaki yapıda taş, tuğla ve kireç harç kullanılmıştır. Doğu ve güney kapılarının yapımında mermer kullanılmıştır. Kapılarda süsleme unsuru olarak kullanılan bağ motiflerinin benzerleri yine kale içindeki İsa Bey Camii süslemelerinde vardır. Bu nedenle kale köşkü olarak tanımlanan bu yapıyla caminin aynı dönemde ve aynı taş ustalarınca yapıldığı düşünülmektedir. Söz konusu yapının 1670 yılında Ayasuluk'a gelen İngiliz gezgin J. Covel'in gravüründeki iki katlı bina olduğu anlaşılmaktadır. Ancak 1690 yılı tarihli bir gravürde görünmemesi nedeniyle bu iki tarih arasında yıkıldığı düşünülmektedir. Kale köşkünün, Ayasuluk'un Aydınoğulları Beyliği'ne başkentlik yaptığı 1350 – 1390 yılları içinde, İsa Bey Camii'nin yaptıran tarafından 1375 yılında inşa ettirildiği ileri sürülmektedir.
Değerlendirme ve tarihlendirme
Efes'teki en eski yerleşme konusunda ilk araştırmaları yapan O. Benndorf'tur. Benndorf, Efes'in lokalizasyonu için Ayasuluk Tepesi'ni önermiştir.
Altıncı tabakadan elde edilen üç ayaklı depolama kapları, çivi bezemeli parçalar ve silindirik kapaklar gibi Erken Tunç Çağı Troya I evresi, VII, , Bakla Tepe Erken Tunç Çağı tabakalarına tarihlenen buluntular vermektedir.
Kaynakça
- ^ a b c d "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2012.
- ^ a b Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı Kazısı – Tarihçe 11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Pamukkale Üniversitesi
- ^ . 4 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2012.
- ^ . 21 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2012.
- ^ a b Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı Kazısı – Ayasuluk İç Kalesi 11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Pamukkale Üniversitesi
- ^ Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı Kazısı – 1 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Pamukkale Üniversitesi
- ^ Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı Kazısı – IV. Evre 11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Pamukkale Üniversitesi
- ^ . 1 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2012.
- ^ "Ayasuluk Kalesi". İzmir Kültür ve Turizm Dergisi. 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2018.
- ^ Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı Kazısı – St. Jean Anıtı (Bazilikası) 11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Pamukkale Üniversitesi
- ^ "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları, Ephesos". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2012.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Ayasuluk Tepesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Ayasuluk Tepesi kazıları resmi web sitesi 25 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İzmir Kültür ve Turizm Md.[] Ayasuluk Tepesi mimarisi, fotoğraflar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayasuluk Tepesi Izmir il merkezinin guney guneydogusunda Selcuk ilcesinde yer alan bir hoyuktur Bolgedeki genis arastirmalar oncesinde Efes antik kentinin MO 1050 yillarinda Yunanistan dan gelen gocmenler tarafindan kuruldugu dusunulmekteydi Ancak ozellikle Ayasuluk Tepesi nde ve Cukurici Hoyugu nde yapilan kazilar yakin civarda gunumuzden 8 bin yil oncesinden itibaren Neolitik yerlesmeler oldugunu ortaya cikarmistir Yine ayni kazilar Efes in Erken Tunc Cagi nda kuruldugu ve Ayasuluk Tepesi nin daha da eskiye dayanan ilk Efes yerlesmelerinden biri oldugunu ortaya koymustur Diger yandan Hitit Donemi nde Bati Anadolu da Imparatorluk a bagli Arzava Mira Kralliklarinin baskenti olan in da Ayasuluk Tepesi oldugu kesinlesmis gibidir Helenistik ve Roma Donemleri nde Efes te gelisen kentin Bizans Donemi nde yeniden Ayasuluk Tepesi ne geldigi 1330 yilinda Turkler tarafindan alindigi ve Aydinogullari Beyligi nin baskentligini yaptigi bilinmektedir Yerlesim 16 yuzyildan itibaren daralmaya baslamistir Ayasuluk TepesiKonumSelcuk Izmir TurkiyeTurHoyukSit ayrintilariUNESCO Dunya MirasiTurKulturelKriteriii iv viBelirleme2015 39 oturum ParcasiEfesReferans no 1018Ulke TurkiyeBolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaKazilarKalede kazi calismalari 1960 yilinda Efes Muzesi tarafindan yapilmistir Ikinci donem kazilari 1990 yilinda baslatilarak 2003 yilina kadar Muze tarafindan surdurulmustur Daha sonra Ayasuluk Tepesi ya da ile birlikte Bakanlar Kurulu karariyla 2007 yilinda Ayasuluk Tepesi ve St Jean Aniti Kazi ve Onarim Calismalari olarak Pamukkale Universitesi Arkeoloji Bolumu nden Yrd Doc Dr Mustafa Buyukkolanci nin baskanlik ettigi bir bilim ekibinin sorumluluguna verilmistir Bu kazi calismalarinda ic kalede guney yamac evleri yollar kale kosku ve hamami kazilarak gun yuzune cikarilmistir Selcuk Belediyesi nin desteginde 2010 yilinda bati suru duvarlarinda genis capli olarak onarim calismalari baslatilmistir 2020 Yilindan itibaren Ayasuluk Tepesi ve St Jean Aniti Kazi ve Onarim Calismalari Hatay Mustafa Kemal Universitesi Fen Edebiyat Fakultesi Sanat Tarihi bolumunden Dr Ogrt Uyesi Sinan Mimaroglu tarafindan yurutulmektedir Kazilarin ana amaci Anadolu ve Dunya arkeolojisi acisindan son derece onemli gorulen Efes in tarihini aydinlatma ve bolgenin tarihoncesi donemlerine isik tutmaktir TabakalanmaIc Kale nin guneydogu kosesinde acilan acmada 6 tabaka saptanmistir Buna gore Hoyuk Erken Tunc Cagi ndan Helenistik Donem e kadar kesintisiz iskan gormustur BuluntularBizans Donemi nin MS 5 ve 6 yuzyillarda kullanilan Piskoposluk Sarayi olarak tanimlanan ana yapi evresidir Ayrica Buyuk Sarnic ya da AN yapisi olarak tanimlanan dis surlarin guneydogu kosesinde bir sarnic vardir Bina distan disa 32 66 x 30 07 metre icten ice 27 20 x 25 80 metredir Sarnica suyun su kemerleri ile getirildigi anlasilmaktadir Su kemerleri Belevi ile Selcuk arasindaki Pranga Mevkii dogusundaki su kaynaklarindaki suyu Ayasuluk Tepesi yerlesimine getirmektedir Gunumuzde yer yer 15 metre yukseklige kadar saglam kalabilmislerdir Gunumuzde gorulen Selcuklu Osmanli kalesidir Dis surlar gibi Ic Kale de moloz taslar ve devsirme malzeme kullanilarak insa edilmis ve 15 kuleyle guclendirilmistir Ic Kale nin batida ve doguda olmak uzere iki girisi vardir Bati kapisi disa tasan duvarlarla korunmalidir Ic Kale icinde bes sarnic bulunmaktadir Bunlardan biri aslinda Bizans Donemi nde yapilmis bazilikanin dogu apsis bolumudur adiyla bilinen yapi Bizans Imparatorlu I Justinianus tarafindan 527 565 yillari arasinda yaptirilmistir Bazilika kale Turk kontrolune gectiginde sarnic haline donusturulmustur Yanina bir de hamam yapilmistir Kale icinde konum olarak hakim bir durumda onemli bir yapiya 2009 yili kazilarinda ulasilmistir Distan disa 11 0 x 10 2 metre icten ice 9 x 8 metre boyutlarindaki yapida tas tugla ve kirec harc kullanilmistir Dogu ve guney kapilarinin yapiminda mermer kullanilmistir Kapilarda susleme unsuru olarak kullanilan bag motiflerinin benzerleri yine kale icindeki Isa Bey Camii suslemelerinde vardir Bu nedenle kale kosku olarak tanimlanan bu yapiyla caminin ayni donemde ve ayni tas ustalarinca yapildigi dusunulmektedir Soz konusu yapinin 1670 yilinda Ayasuluk a gelen Ingiliz gezgin J Covel in gravurundeki iki katli bina oldugu anlasilmaktadir Ancak 1690 yili tarihli bir gravurde gorunmemesi nedeniyle bu iki tarih arasinda yikildigi dusunulmektedir Kale koskunun Ayasuluk un Aydinogullari Beyligi ne baskentlik yaptigi 1350 1390 yillari icinde Isa Bey Camii nin yaptiran tarafindan 1375 yilinda insa ettirildigi ileri surulmektedir Degerlendirme ve tarihlendirmeEfes teki en eski yerlesme konusunda ilk arastirmalari yapan O Benndorf tur Benndorf Efes in lokalizasyonu icin Ayasuluk Tepesi ni onermistir Altinci tabakadan elde edilen uc ayakli depolama kaplari civi bezemeli parcalar ve silindirik kapaklar gibi Erken Tunc Cagi Troya I evresi VII Bakla Tepe Erken Tunc Cagi tabakalarina tarihlenen buluntular vermektedir Kaynakca a b c d TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Agustos 2012 a b Ayasuluk Tepesi ve St Jean Aniti Kazisi Tarihce 11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pamukkale Universitesi 4 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2012 21 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2012 a b Ayasuluk Tepesi ve St Jean Aniti Kazisi Ayasuluk Ic Kalesi 11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pamukkale Universitesi Ayasuluk Tepesi ve St Jean Aniti Kazisi 1 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pamukkale Universitesi Ayasuluk Tepesi ve St Jean Aniti Kazisi IV Evre 11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pamukkale Universitesi 1 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2012 Ayasuluk Kalesi Izmir Kultur ve Turizm Dergisi 6 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2018 Ayasuluk Tepesi ve St Jean Aniti Kazisi St Jean Aniti Bazilikasi 11 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pamukkale Universitesi TAY Yerlesme Donem Ayrintilari Ephesos 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Agustos 2012 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ayasuluk Tepesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ayasuluk Tepesi kazilari resmi web sitesi 25 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Izmir Kultur ve Turizm Md olu kirik baglanti Ayasuluk Tepesi mimarisi fotograflar