Flaplar; uçakların genellikle kanat firar kenarında bulunan; kanat kamburluğunu artırarak öncelikle taşıma kuvvetini (L) ve kısmen de sürüklemeyi (D) artıran kumanda yüzeyleri. Flaplar uçuşun, özellikle iniş ve kalkış gibi düşük süratlerde daha yüksek taşıma kuvvetine ihtiyaç duyulan safhalarında kullanılırlar (açık duruma getirilirler). Pek çok uçak tipinde flapların birden fazla ayar düzeyi (açısı) bulunur.
Etkileri
- Flaplar taşımayı artırarak uçağın herhangi bir konfigürasyondaki perdövites süratini düşürür (perdövites olmasını güçleştirir). Kalkış esnasında kullanıldığında uçağın yerden erken kesilmesini sağlar.
- Flaplar sürüklemeyi artırır. Bu etki iniş esnasında alçalma oranını artırır. Kalkış sonrasında ise tırmanış oranını azaltarak daha "sığ" bir tırmanış gerçekleşmesine neden olur.
- Flaplar açık konumdayken uçağın burnu (pitch) flapsız duruma nazaran daha aşağıdadır. Bu durum pilota daha iyi yatay görüş sağlar.
Bazı uçak tiplerinde kuvvetli ve hamleli rüzgârlarda flapsız iniş yapılması tavsiye edilir ancak ilgili teknik dokümanlardaki usullere mutlak riayet edilmelidir.
Flap ve kanatçık
Flaplar, görünüş olarak uzunlamasına eksende yatışı (yuvarlanmayı) sağlayan kanatçıklara benzerler ancak görevleri çok farklıdır. Kanatçıklar birbirlerine ters çalışır, yani birisi kamburluğu arttırırken, diğeri azaltır. Bu da uçağa uzunlamasına eksende yuvarlanma momenti sağlar. Ters çalıştıkları için iki kanada ters yönlü aerodinamik kuvvet sağlarlar ki bu sebeple kanatlara herhangi bir gerilme yüklenmez (kuvvet çifti). Fakat flaplar aynı yönlü çalışırlar. Bu yüzden her iki kanadın aynı yönde kuvvete maruz kalması kanat üzerinde bir gerilme yaratırlar. Bu gerilme, moment prensibince ne kadar kısa moment koluna sahip olursa o kadar düşük olacaktır. Flapların kanat kökünde, kanatçıkların kanat ucunda yer almasının gerekçelerinden biri budur. Zira kökte yer alan flapların kanadın kırılmasına yol açacak bir kuvvet oluşturmaması hayati önem taşır.
Flap türleri
- Düz flap (Plain): Basit bir menteşe ile monte edilmiş Kanat profilinin arka kısmı aşağıya doğru döner.Kıvrım düz olduğu zaman herhangi bir sapma yoktur ama kıvrım 15 derece aşağı doğruysa kaldırma etkisini arttırır 40 derece aşağı doğru ise kaldırma etkisini azaltır.Küçük uçaklarda tercih edilir.
- Ayrık flap (Split): Ana kanadın arka kısmının üst yüzeyi sabit kalırken alt yüzeyi menteşe yardımıyla aşağı doğru kıvrılır.Ayrık Flap 1920’de Orville Wright and James M tarafından bulunmuştur ama 1930'larda yaygın olmuştur. Douglas DC-3 ve C-47'de Ayrık Flap kullanılır.
- Oluklu flap (Slotted): Flap ile ana kanat arasında boşluk vardır.. Bu oluk sayesinde, kanat alt yüzeyindeki havanın bir kısmı, üst tarafa geçerek kanat üst yüzeydeki hava filelerinin yüzeyden ayrılmasını önler.
- Fowler flap: Ayrık Flap türünün arkaya doğru kayan türüdür. Bu flap türü bir mafsal etrafında dönmemekte, geriye doğru belirli bir açı altında kaymaktadır. Bu tür flaplar hem kanat alanını hem de kanat kamburluğunu arttırarak yüksek kaldırma kuvveti elde ettiği gibi, geri sürükleme kuvveti yarattığı için uçak hızını da düşürür. Fowler Flap 1924 yılında Harlan D. Fowler tarafında bulunmuştur.
- Junkers flap: Kanadın seviyesinin biraz daha altında bulunan bir flap türüdür kapalı halde kanatla paralel aşağı doğru açıldığında aynı düz flap gibi aşağı doğru kıvrılır ancak bu olay kanat üzerinde gerçekleşmez. O. Mader tarafından 1920'li yılların başlarında bulunmuştur ve yaygın olarak Junkers Ju 52'de kullanılmıştır ancak günümüzde de modern ultra-light tipli uçaklarda görülebilir.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Flaplar ucaklarin genellikle kanat firar kenarinda bulunan kanat kamburlugunu artirarak oncelikle tasima kuvvetini L ve kismen de suruklemeyi D artiran kumanda yuzeyleri Flaplar ucusun ozellikle inis ve kalkis gibi dusuk suratlerde daha yuksek tasima kuvvetine ihtiyac duyulan safhalarinda kullanilirlar acik duruma getirilirler Pek cok ucak tipinde flaplarin birden fazla ayar duzeyi acisi bulunur Boeing 747 flaplari inis esnasinda acilmis haldeEtkileriFlaplar tasimayi artirarak ucagin herhangi bir konfigurasyondaki perdovites suratini dusurur perdovites olmasini guclestirir Kalkis esnasinda kullanildiginda ucagin yerden erken kesilmesini saglar Flaplar suruklemeyi artirir Bu etki inis esnasinda alcalma oranini artirir Kalkis sonrasinda ise tirmanis oranini azaltarak daha sig bir tirmanis gerceklesmesine neden olur Flaplar acik konumdayken ucagin burnu pitch flapsiz duruma nazaran daha asagidadir Bu durum pilota daha iyi yatay gorus saglar Bazi ucak tiplerinde kuvvetli ve hamleli ruzgarlarda flapsiz inis yapilmasi tavsiye edilir ancak ilgili teknik dokumanlardaki usullere mutlak riayet edilmelidir Flap ve kanatcikFlaplar gorunus olarak uzunlamasina eksende yatisi yuvarlanmayi saglayan kanatciklara benzerler ancak gorevleri cok farklidir Kanatciklar birbirlerine ters calisir yani birisi kamburlugu arttirirken digeri azaltir Bu da ucaga uzunlamasina eksende yuvarlanma momenti saglar Ters calistiklari icin iki kanada ters yonlu aerodinamik kuvvet saglarlar ki bu sebeple kanatlara herhangi bir gerilme yuklenmez kuvvet cifti Fakat flaplar ayni yonlu calisirlar Bu yuzden her iki kanadin ayni yonde kuvvete maruz kalmasi kanat uzerinde bir gerilme yaratirlar Bu gerilme moment prensibince ne kadar kisa moment koluna sahip olursa o kadar dusuk olacaktir Flaplarin kanat kokunde kanatciklarin kanat ucunda yer almasinin gerekcelerinden biri budur Zira kokte yer alan flaplarin kanadin kirilmasina yol acacak bir kuvvet olusturmamasi hayati onem tasir Flap turleriBir duz flap govdeye yakin olan kisim Duz flap Plain Basit bir mentese ile monte edilmis Kanat profilinin arka kismi asagiya dogru doner Kivrim duz oldugu zaman herhangi bir sapma yoktur ama kivrim 15 derece asagi dogruysa kaldirma etkisini arttirir 40 derece asagi dogru ise kaldirma etkisini azaltir Kucuk ucaklarda tercih edilir Ayrik flap Split Ana kanadin arka kisminin ust yuzeyi sabit kalirken alt yuzeyi mentese yardimiyla asagi dogru kivrilir Ayrik Flap 1920 de Orville Wright and James M tarafindan bulunmustur ama 1930 larda yaygin olmustur Douglas DC 3 ve C 47 de Ayrik Flap kullanilir Oluklu flap Slotted Flap ile ana kanat arasinda bosluk vardir Bu oluk sayesinde kanat alt yuzeyindeki havanin bir kismi ust tarafa gecerek kanat ust yuzeydeki hava filelerinin yuzeyden ayrilmasini onler Fowler flap Ayrik Flap turunun arkaya dogru kayan turudur Bu flap turu bir mafsal etrafinda donmemekte geriye dogru belirli bir aci altinda kaymaktadir Bu tur flaplar hem kanat alanini hem de kanat kamburlugunu arttirarak yuksek kaldirma kuvveti elde ettigi gibi geri surukleme kuvveti yarattigi icin ucak hizini da dusurur Fowler Flap 1924 yilinda Harlan D Fowler tarafinda bulunmustur Junkers flap Kanadin seviyesinin biraz daha altinda bulunan bir flap turudur kapali halde kanatla paralel asagi dogru acildiginda ayni duz flap gibi asagi dogru kivrilir ancak bu olay kanat uzerinde gerceklesmez O Mader tarafindan 1920 li yillarin baslarinda bulunmustur ve yaygin olarak Junkers Ju 52 de kullanilmistir ancak gunumuzde de modern ultra light tipli ucaklarda gorulebilir Ayrica bakinizKanatcik Ucus denetimleri