İhap Hulusi Görey (28 Kasım 1898, Kahire - 27 Mart 1986, İstanbul), Türk grafik tasarımcısı, illüstratör.
İhap Hulusi Görey | |
---|---|
Doğum | 28 Kasım 1898 Kahire, Mısır Hidivliği, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 27 Mart 1986 (87 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Feriköy Mezarlığı |
Milliyet | Türk |
Meslek | Grafik tasarımcısı, illüstratör |
Aile | Yavuz Görey (kardeşi) |
Görey, Türk grafik sanatının kurucusu ve reklamcılığın ilk büyük isimlerindendir. En çok bilinen işleri Türk markaları için yaptığı tasarımlardır. Birçok devlet kurumununun kurumsal kimliğini oluşturmuş ve bunları yaparken aslında yeni kurulmuş Türkiye Cumhuriyeti'nin görsel kimliğinin oluşturulmasında katkı sağlamıştır.
Yaşamı
Ailesi ve Öğrenimi
28 Kasım 1898'de Mısır'ın Kahire şehrinde doğan İhap Hulusi, Mısır'ın ünlü bir mimar ve müteahhiti olan Ahmet Hulusi'nin oğludur. Kemahlı bir asker olan dedesinin Hıdıv maiyetinde görev yapması nedeniyle Mısır'a gelmiş bulunan aile, I. Dünya Savaşı'nda Kahire İngiliz işgaline uğrayınca İstanbul'a döndü. Kardeşlerinden Yavuz Görey Türkiye'de ünlü bir heykeltıraş, Nihat Hulusi ise Mısır'ın önde gelen müzecilerinden birisi olmuştur.
İhap Hulusi, ilk ve orta tahsilini Kahire'deki İngiliz okullarında yapmıştı. 1917'de Almanya'da yaşayan bir ressamdan postayla resim dersleri aldı, 1920 yılında resim eğitimi görmek üzere Almanya'ya gitti. Önce Münih'te Heimann Schule atölyesinde üç yıl çalıştı. 1923'te düzenlenen Galatasaray Sergisi'ne Almanya'da yaptığı çalışmalarıyla katıldı. Daha sonra Kunstgewerbe Schule'ye devam ederek tahsilini tamamlayan İhap Hulusi, 1925'te İstanbul'a döndü.
Çalışma Hayatı
Arapça, Almanca, İngilizce ve Fransızca bilmesi nedeniyle babası tarafından Dışişleri Bakanlığı'na girmesi istendi, kısa bir süre Dışişleri Bakanlığında çalıştıysa da sonunda memuriyeti reddetti ve hayatını resim yaparak kazanmakta ısrar etti. Kendini tanıtmak için önce zamanın en gözde dergisi olan Akbaba dergisinde Münif Fehim ve Ramiz Gökçe'yle birlikte karikatürist olarak çalıştı.
Zamanla afiş çalışmalarına ağırlık veren İhap Hulusi, afişi yaparken "Buluş"un önemine değinerek "Seyredenlerin ilgisini çekmeli ve düşündürmeli" diye yorumladı. İlk afiş siparişini 1927'de aldı; bu, İzmir'den İnci Diş Macunları'nın reklam afişi idi.
İhap Hulusi, birçok gazete ilanı ve afiş siparişi almaya başlayınca 1929'da İstanbul'da ilk atölyesini kurdu. Kulüp Rakısı etiketi (1930) ve Atatürk'ün siparişi üzerine Türk alfabesinin kapağını (1932) tasarladı, Ziraat Bankası, Türkiye İş Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Garanti Bankası, Sümerbank, , Türk Ticaret Bankası, Maliye Bakanlığı (tahviller), Türk Hava Kurumu, Kızılay, Yeşilay, Tariş, Zirai Donatım Kurumu ve birçok özel kuruluşa çeşitli çalışmalarıyla hizmet verdi. Çoğu taşbaskısı olan yüzlerce çalışma ile 50 yıllık bir dönemin endüstri, kalkınma, ticaret ve sosyal yaşamın gelişmelerini belgeledi. Yeni kurulmuş bir devletin ilk uzman tasarımcısı olarak tanındı. Cumhuriyetin 10. yılında yaptığı hizmetlerden dolayı kendisine Atatürk tarafından kol saati hediye edili. 1948'de Viyana Uluslararası Afiş Sergisi'nde 'Bursa ve İzmir' adlı afişleriyle derece aldı.
Tayyare Piyangosu (bugünkü adıyla Millî Piyango) idaresi için 45, Tekel İdaresi için 35 yıl çalışan İhap Hulusi, bu süreçte yurtdışında da adını duyurdu. Bayer'in afiş ve etiketleri, Mısır'ın Tekel İdaresi, Devlet Demir Yolları ve şehir hatlarına ait ve ilanları, ünlü İngiliz viskisi John Haigh'ın, İtalyanların Cinzano ve Fernet Branca'sının afiş ve etiketleri İhap Hulusi tarafından yapıldı.
Birçok sergi açtı, ilk sergisini 1935’te İstanbul'da, Beyoğlu'nda açtı. Türkiye’deki ilk grafik tasarım sergisi bu şekilde açılmış oldu.
Son Yılları
Suluboya çalışmalarının yanı sıra, son yıllarında hat sanatını modernize ederek başarılı örnekler veren İhap Hulusi Görey, ömrünün son yıllarında çizim yeteneğini yitirdi, tanıtımını yaptığı hiçbir kurum tarafından sigortalanmamış olduğu için son yıllarını Şişli'deki dairesinde sefalet içinde geçirdi. Çevresindekilere mektup yazdıysa da sanatçı onuru nedeniyle uzun süre gönderemeyen sanatçıya, Millî Piyango için yaptığı çizimlerden dolayı cüzi bir aylık bağlandıysa da bu parayı kullanmaya ömrü yetmedi ve 27 Mart 1986'da İstanbul'da 88 yaşında yaşamını yitirdi. Cenazesi Feriköy Mezarlığı'nda defnedildi.
Ender Merter'in İhap Hulusi Hakkındaki Yayınları
İhap Hulusi'nin şapkasından saatine, divitlerinden eskizlerine kadar pek çok şahsi eşyasını Ender Merter adlı koleksiyoner toplamıştır. Ender Meter tarafından İhap Hulusi hakkındaki yayımları şunlardır:
- Müsellesten Üçgene, (1998)
- 80. Yılında Cumhuriyeti Afişleyen Adam, (2003)
- Çizgi Dünyasına Yolculuk, (2005)
- İhap Hulusi Tasarımcının Bir Genç Sanatçı Olarak Portresi, (2007)
- Cumhuriyeti Afişleyen Adam 110 yaşında, 2.baskı (2008)
- Bir Sevda Serüveni Türkçe-Almanca, (2008)
Kaynakça
- ^ "Biyografi". ihaphulusi.gen.tr. 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Afişleri 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- - A. Yaşar Serin, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ihap Hulusi Gorey 28 Kasim 1898 Kahire 27 Mart 1986 Istanbul Turk grafik tasarimcisi illustrator Ihap Hulusi GoreyDogum28 Kasim 1898 1898 11 28 Kahire Misir Hidivligi Osmanli ImparatorluguOlum27 Mart 1986 87 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriFerikoy MezarligiMilliyetTurkMeslekGrafik tasarimcisi illustratorAileYavuz Gorey kardesi Gorey Turk grafik sanatinin kurucusu ve reklamciligin ilk buyuk isimlerindendir En cok bilinen isleri Turk markalari icin yaptigi tasarimlardir Bircok devlet kurumununun kurumsal kimligini olusturmus ve bunlari yaparken aslinda yeni kurulmus Turkiye Cumhuriyeti nin gorsel kimliginin olusturulmasinda katki saglamistir YasamiAilesi ve Ogrenimi 28 Kasim 1898 de Misir in Kahire sehrinde dogan Ihap Hulusi Misir in unlu bir mimar ve muteahhiti olan Ahmet Hulusi nin ogludur Kemahli bir asker olan dedesinin Hidiv maiyetinde gorev yapmasi nedeniyle Misir a gelmis bulunan aile I Dunya Savasi nda Kahire Ingiliz isgaline ugrayinca Istanbul a dondu Kardeslerinden Yavuz Gorey Turkiye de unlu bir heykeltiras Nihat Hulusi ise Misir in onde gelen muzecilerinden birisi olmustur Ihap Hulusi ilk ve orta tahsilini Kahire deki Ingiliz okullarinda yapmisti 1917 de Almanya da yasayan bir ressamdan postayla resim dersleri aldi 1920 yilinda resim egitimi gormek uzere Almanya ya gitti Once Munih te Heimann Schule atolyesinde uc yil calisti 1923 te duzenlenen Galatasaray Sergisi ne Almanya da yaptigi calismalariyla katildi Daha sonra Kunstgewerbe Schule ye devam ederek tahsilini tamamlayan Ihap Hulusi 1925 te Istanbul a dondu Ihap Hulusi Gorey in yillarca ilkokul birinci siniflarinda okutulan ALFABE nin kapagini Ataturk un siparisi uzerine 1932 yilinda tasarladiCalisma Hayati Arapca Almanca Ingilizce ve Fransizca bilmesi nedeniyle babasi tarafindan Disisleri Bakanligi na girmesi istendi kisa bir sure Disisleri Bakanliginda calistiysa da sonunda memuriyeti reddetti ve hayatini resim yaparak kazanmakta israr etti Kendini tanitmak icin once zamanin en gozde dergisi olan Akbaba dergisinde Munif Fehim ve Ramiz Gokce yle birlikte karikaturist olarak calisti Zamanla afis calismalarina agirlik veren Ihap Hulusi afisi yaparken Bulus un onemine deginerek Seyredenlerin ilgisini cekmeli ve dusundurmeli diye yorumladi Ilk afis siparisini 1927 de aldi bu Izmir den Inci Dis Macunlari nin reklam afisi idi Ihap Hulusi bircok gazete ilani ve afis siparisi almaya baslayinca 1929 da Istanbul da ilk atolyesini kurdu Kulup Rakisi etiketi 1930 ve Ataturk un siparisi uzerine Turk alfabesinin kapagini 1932 tasarladi Ziraat Bankasi Turkiye Is Bankasi Yapi ve Kredi Bankasi Garanti Bankasi Sumerbank Turk Ticaret Bankasi Maliye Bakanligi tahviller Turk Hava Kurumu Kizilay Yesilay Taris Zirai Donatim Kurumu ve bircok ozel kurulusa cesitli calismalariyla hizmet verdi Cogu tasbaskisi olan yuzlerce calisma ile 50 yillik bir donemin endustri kalkinma ticaret ve sosyal yasamin gelismelerini belgeledi Yeni kurulmus bir devletin ilk uzman tasarimcisi olarak tanindi Cumhuriyetin 10 yilinda yaptigi hizmetlerden dolayi kendisine Ataturk tarafindan kol saati hediye edili 1948 de Viyana Uluslararasi Afis Sergisi nde Bursa ve Izmir adli afisleriyle derece aldi Ihap Hulusi Gorey anisina kendi calismalarini da iceren Ozel Milli Piyango Bileti 1 Tayyare Piyangosu bugunku adiyla Milli Piyango idaresi icin 45 Tekel Idaresi icin 35 yil calisan Ihap Hulusi bu surecte yurtdisinda da adini duyurdu Bayer in afis ve etiketleri Misir in Tekel Idaresi Devlet Demir Yollari ve sehir hatlarina ait ve ilanlari unlu Ingiliz viskisi John Haigh in Italyanlarin Cinzano ve Fernet Branca sinin afis ve etiketleri Ihap Hulusi tarafindan yapildi Bircok sergi acti ilk sergisini 1935 te Istanbul da Beyoglu nda acti Turkiye deki ilk grafik tasarim sergisi bu sekilde acilmis oldu Son Yillari Suluboya calismalarinin yani sira son yillarinda hat sanatini modernize ederek basarili ornekler veren Ihap Hulusi Gorey omrunun son yillarinda cizim yetenegini yitirdi tanitimini yaptigi hicbir kurum tarafindan sigortalanmamis oldugu icin son yillarini Sisli deki dairesinde sefalet icinde gecirdi Cevresindekilere mektup yazdiysa da sanatci onuru nedeniyle uzun sure gonderemeyen sanatciya Milli Piyango icin yaptigi cizimlerden dolayi cuzi bir aylik baglandiysa da bu parayi kullanmaya omru yetmedi ve 27 Mart 1986 da Istanbul da 88 yasinda yasamini yitirdi Cenazesi Ferikoy Mezarligi nda defnedildi Ihap Hulusi Gorey in siyah beyaz grafik calismasiEnder Merter in Ihap Hulusi Hakkindaki YayinlariIhap Hulusi nin sapkasindan saatine divitlerinden eskizlerine kadar pek cok sahsi esyasini Ender Merter adli koleksiyoner toplamistir Ender Meter tarafindan Ihap Hulusi hakkindaki yayimlari sunlardir Musellesten Ucgene 1998 80 Yilinda Cumhuriyeti Afisleyen Adam 2003 Cizgi Dunyasina Yolculuk 2005 Ihap Hulusi Tasarimcinin Bir Genc Sanatci Olarak Portresi 2007 Cumhuriyeti Afisleyen Adam 110 yasinda 2 baski 2008 Bir Sevda Seruveni Turkce Almanca 2008 Kaynakca Biyografi ihaphulusi gen tr 2 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarAfisleri 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde A Yasar Serin Ataturk Universitesi Guzel Sanatlar Enstitusu Dergisi