Bakü Uyezdi (Rusça: Бакинский уезд, Azerice: Bakı qəzası) 1929 yılına kadar Bakü Guberniyası, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ve Azerbaycan SSR bünyesinde idari bir birimdi. Doğusunda Hazar Denizi, batıda Şamahı Uyezd, kuzeyde Kuba Uyezd, güneyde Lenkeran Uyezdi ile çevriliydi. Uyezdin idare merkezi Bakü idi.
Bakü Uyezdi Бакинский уезд | |
---|---|
Bakü Uyezdi'nin arması | |
Kuruluşu | 1840 |
Kaldırılışı | 1929 |
Ülke | Rus İmparatorluğu |
Siyasi durumu | Uyezd |
Bölge | Kafkasya |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 4.200 km² |
Nüfus (1926) | |
• Toplam | 527,220 |
• Yoğunluk | 125.53 kişi/km²/km² |
Tarih
Bakü Hanlığı'nın 1806'da Rus İmparatorluğu tarafından ele geçirilmesinden sonra hanlık kaldırılarak Rus İmparatorluğu'nun bir eyaleti haline getirildi. 19 Nisan 1840 tarihli bir idari reformla Bakü Uyezdi kuruldu ve 'nın bir parçası olarak yerini aldı. Çar I. Nikolay 14 Aralık 1846 kararnamesiyle Bakü Uyezdi'ni, Şamahı Guberniyası'na dahil ettirdi. 1859'da Şamahı'da meydana gelen büyük çaplı bir deprem nedeniyle Şamahı Guberniyası'nın merkezi Şamahı'dan Bakü'ye taşındı ve valilik, Bakü Guberniyası (Bakü Valiliği) olarak yeniden adlandırıldı. 10 Mayıs 1888 tarihinde , Sabuncu, Maştağa ve bölgelerine bölündü.
1918'de Rus İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Azerbaycan, Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti'nin bir parçası oldu ve bu dönemde Bakü kentinde yerli Müslümanlara ve Bakü Guberniyası bünyesindeki diğer uyezdlere karşı Mart Olayları yapıldı.
Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti'nin dağılmasından sonra Azerbaycan 28 Mayıs 1918'de bağımsızlığını kazandı. Bolşevik Bakü Komünü o dönemde Bakü'nün kontrolündeydi, ancak Bakü Muharebesi'nden sonra Azerbaycanlılar şehri ele geçirdi ve başkent Gence'den Bakü'ye taşındı. Bakü Uyezdi cumhuriyetin bir ili olarak yapılandı.
1920'de Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgalinden sonra Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Sovyetler Birliği'ne katıldı.
Bakü Uyezdi 1929'da kaldırıldı.
Nüfus
1851 yılında Rusya'daki nüfusun incelenmesine göre idari olarak Bakü, Şamahı, Lenkeran, Nukha ve Şuşa Uyezdlerini kapsayan Şamahı Guberniyası'nın nüfusu 319.923 erkek ve 283.083 kadın olmak üzere 603.006 kişiydi. Toplam nüfusa ilişkin veriler Rus İmparatorluğu Maliye Bakanlığı Transkafkasya Ofisi tarafından hesaplandı. Uyezdlerdeki kadınların tam sayısını belirlemek mümkün olmamıştı. Uyezdlerdeki erkeklerin sayısına ilişkin verilerin toplanıp hesaplanması, Tiflis'te görevli bir resmî devlet danışmanı olan Aleksey Fyodoroviç Kruzenştern tarafından yönetildi. Dolayısıyla bu verilere göre Bakü Uyezdi'nin tüm yerleşim yerlerinde toplam 22.380 erkek yaşadığı saptanmıştı. Bu dönemde tüm Şamahı Guberniyası içinde nüfusun yalnız % 7'sine sahip olan Bakü, en düşük nüfuslu uyezd idi.
1897 nüfus sayımına göre uyezdde 182.897 kişi yaşıyordu, bunlardan 111.904'ü Bakü şehrinde idi. Nüfus sayımında, anadili Azerice olan 63.415 (bu nüfus sayımı Tatarları da içerir) ve Rusça olan 45.510 kişi kaydedildi.
Nüfus 1926 yılında Bakü Uyezdi'nin nüfusu 527.220 kişiye yükseldi.
1897'de Etnik Gruplar
Uyezd | Azeriler (Tatarlar dahil) | Ruslar | Tatlar | Ermeniler | Almanlar | Farslar | Yahudiler |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bakü | % 34,7 | % 24,0 | % 18,9 | % 12,3 | % 1,8 | % 2,6 | % 1,1 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Всесоюзная перепись населения 1926 г. Белорусская, Украинская, Закавказская, Узбекская, Туркменская республики и их основные регионы. Населенные места. Наличное городское и сельское население" [1926'da Tüm Birlik nüfus sayımı. Belarus, Ukrayna, Transkafkasya, Özbek, Türkmen cumhuriyetleri ve ana bölgeleri. Nüfuslu yerler. Mevcut kentsel ve kırsal nüfus.] (Rusça). Demoskop Weekly. 14 Eylül 2020. 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ Atlas of the Ethno-Political History of the Caucasus. New Haven: Yale University Press. 2014. s. 59. ISBN .
- ^ a b "Administrative Territorial Division" (PDF). preslib.az. s. 9. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ "Pamiat' ob utratakh i Azerbaidzhanskoe obshchestvo/Traumatic Loss and Azerbaijani. National Memory". Azerbaidzhan i Rossiia: obshchestva i gosudarstva (Azerbaijan and Russia: Societies and States) (Rusça). Sakharov Center. 15 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2011.
- ^ Keppen, Peter (1857). "О народонаселенiи Россiи по губернiямъ и уѣздамъ: LXII. Шемахинская губернiя, Девятая ревизiя. Изслѣдованiе о числѣ жителей въ Россiи въ 1851 году" [Rusya'nın illere ve uzdamlara göre nüfusu hakkında: LXII. Şamahı Guberniyası - Dokuzuncu revizyon - 1851'de Rusya'da yaşayanların sayısının incelenmesi] (Rusça). Sankt-Peterburg: Rusya Bilimler Akademisi Basımevi. s. 154. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Первая Всеобщая перепись населения Российской империи 1897 года. Наличное население в губерниях, уездах, городах Российской Империи (без Финляндии)" [1897'de Rus İmparatorluğu nüfusunun ilk genel sayımı. Rusya İmparatorluğunun illerinde, ilçelerinde ve şehirlerinde nakit nüfus (Finlandiya olmadan)] (Rusça) (869-870). Демоскоп. 14 Eylül 2020. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам Российской Империи кроме губерний Европейской России" [1897'de Rus İmparatorluğu nüfusunun ilk genel sayımı. Avrupa Rusya eyaletleri hariç, Rus İmparatorluğu'nun ana dili ve ilçelerine göre nüfus dağılımı] (Rusça) (328). Демоскоп. 14 Eylül 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baku Uyezdi Rusca Bakinskij uezd Azerice Baki qezasi 1929 yilina kadar Baku Guberniyasi Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ve Azerbaycan SSR bunyesinde idari bir birimdi Dogusunda Hazar Denizi batida Samahi Uyezd kuzeyde Kuba Uyezd guneyde Lenkeran Uyezdi ile cevriliydi Uyezdin idare merkezi Baku idi Baku Uyezdi Bakinskij uezdBaku Uyezdi nin armasiKurulusu1840Kaldirilisi1929UlkeRus ImparatorluguSiyasi durumuUyezdBolgeKafkasyaYuzolcumu Toplam4 200 km Nufus 1926 Toplam527 220 Yogunluk125 53 kisi km km TarihBaku Hanligi nin 1806 da Rus Imparatorlugu tarafindan ele gecirilmesinden sonra hanlik kaldirilarak Rus Imparatorlugu nun bir eyaleti haline getirildi 19 Nisan 1840 tarihli bir idari reformla Baku Uyezdi kuruldu ve az nin bir parcasi olarak yerini aldi Car I Nikolay 14 Aralik 1846 kararnamesiyle Baku Uyezdi ni Samahi Guberniyasi na dahil ettirdi 1859 da Samahi da meydana gelen buyuk capli bir deprem nedeniyle Samahi Guberniyasi nin merkezi Samahi dan Baku ye tasindi ve valilik Baku Guberniyasi Baku Valiligi olarak yeniden adlandirildi 10 Mayis 1888 tarihinde az Sabuncu Mastaga ve az bolgelerine bolundu 1918 de Rus Imparatorlugu nun yikilmasindan sonra Azerbaycan Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti nin bir parcasi oldu ve bu donemde Baku kentinde yerli Muslumanlara ve Baku Guberniyasi bunyesindeki diger uyezdlere karsi Mart Olaylari yapildi Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti nin dagilmasindan sonra Azerbaycan 28 Mayis 1918 de bagimsizligini kazandi Bolsevik Baku Komunu o donemde Baku nun kontrolundeydi ancak Baku Muharebesi nden sonra Azerbaycanlilar sehri ele gecirdi ve baskent Gence den Baku ye tasindi Baku Uyezdi cumhuriyetin bir ili olarak yapilandi 1920 de Kizil Ordu nun Azerbaycan i isgalinden sonra Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Sovyetler Birligi ne katildi Baku Uyezdi 1929 da kaldirildi Nufus1851 yilinda Rusya daki nufusun incelenmesine gore idari olarak Baku Samahi Lenkeran Nukha ve Susa Uyezdlerini kapsayan Samahi Guberniyasi nin nufusu 319 923 erkek ve 283 083 kadin olmak uzere 603 006 kisiydi Toplam nufusa iliskin veriler Rus Imparatorlugu Maliye Bakanligi Transkafkasya Ofisi tarafindan hesaplandi Uyezdlerdeki kadinlarin tam sayisini belirlemek mumkun olmamisti Uyezdlerdeki erkeklerin sayisina iliskin verilerin toplanip hesaplanmasi Tiflis te gorevli bir resmi devlet danismani olan Aleksey Fyodorovic Kruzenstern tarafindan yonetildi Dolayisiyla bu verilere gore Baku Uyezdi nin tum yerlesim yerlerinde toplam 22 380 erkek yasadigi saptanmisti Bu donemde tum Samahi Guberniyasi icinde nufusun yalniz 7 sine sahip olan Baku en dusuk nufuslu uyezd idi 1897 nufus sayimina gore uyezdde 182 897 kisi yasiyordu bunlardan 111 904 u Baku sehrinde idi Nufus sayiminda anadili Azerice olan 63 415 bu nufus sayimi Tatarlari da icerir ve Rusca olan 45 510 kisi kaydedildi Nufus 1926 yilinda Baku Uyezdi nin nufusu 527 220 kisiye yukseldi 1897 de Etnik Gruplar Uyezd Azeriler Tatarlar dahil Ruslar Tatlar Ermeniler Almanlar Farslar YahudilerBaku 34 7 24 0 18 9 12 3 1 8 2 6 1 1Ayrica bakinizBaku Hanligi Baku GuberniyasiKaynakca a b Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1926 g Belorusskaya Ukrainskaya Zakavkazskaya Uzbekskaya Turkmenskaya respubliki i ih osnovnye regiony Naselennye mesta Nalichnoe gorodskoe i selskoe naselenie 1926 da Tum Birlik nufus sayimi Belarus Ukrayna Transkafkasya Ozbek Turkmen cumhuriyetleri ve ana bolgeleri Nufuslu yerler Mevcut kentsel ve kirsal nufus Rusca Demoskop Weekly 14 Eylul 2020 28 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Atlas of the Ethno Political History of the Caucasus New Haven Yale University Press 2014 s 59 ISBN 9780300153088 a b Administrative Territorial Division PDF preslib az s 9 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Pamiat ob utratakh i Azerbaidzhanskoe obshchestvo Traumatic Loss and Azerbaijani National Memory Azerbaidzhan i Rossiia obshchestva i gosudarstva Azerbaijan and Russia Societies and States Rusca Sakharov Center 15 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2011 Keppen Peter 1857 O narodonaselenii Rossii po guberniyam i uѣzdam LXII Shemahinskaya guberniya Devyataya reviziya Izslѣdovanie o chislѣ zhitelej v Rossii v 1851 godu Rusya nin illere ve uzdamlara gore nufusu hakkinda LXII Samahi Guberniyasi Dokuzuncu revizyon 1851 de Rusya da yasayanlarin sayisinin incelenmesi Rusca Sankt Peterburg Rusya Bilimler Akademisi Basimevi s 154 11 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Pervaya Vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj imperii 1897 goda Nalichnoe naselenie v guberniyah uezdah gorodah Rossijskoj Imperii bez Finlyandii 1897 de Rus Imparatorlugu nufusunun ilk genel sayimi Rusya Imparatorlugunun illerinde ilcelerinde ve sehirlerinde nakit nufus Finlandiya olmadan Rusca 869 870 Demoskop 14 Eylul 2020 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Pervaya vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj Imperii 1897 g Raspredelenie naseleniya po rodnomu yazyku i uezdam Rossijskoj Imperii krome gubernij Evropejskoj Rossii 1897 de Rus Imparatorlugu nufusunun ilk genel sayimi Avrupa Rusya eyaletleri haric Rus Imparatorlugu nun ana dili ve ilcelerine gore nufus dagilimi Rusca 328 Demoskop 14 Eylul 2020 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020