Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fibrozis (fibrosis), bir dokudaki ya da organdaki yoğun bağ dokusu artışına bağlı olarak ortaya çıkan katılaşmadır. Artan bağ dokusu kollagen liflerden zengin olduğu için “fiber ya da fibre” kökünden türetilmiş, “-osis” takısıyla da patolojik bir artışı betimleyen “fibrosis” tanımı ortaya çıkmıştır.
Fibrozis süreci
Fibrozis olgusunda aşırı fibroblast çoğalması ve yoğun ekstrasellüler matriks (kollajen) üretimi vardır. Fibrozis süreci 4 aşamada gerçekleşir;
- Angiogenezis (granülasyon dokusunda yeni damarların oluşması),
- Fibroblastik hücrelerin göçü ve çoğalması,
- Ekstrasellüler matriks (kollagen) üretimi,
- Kollagen liflerden oluşan dokunun (fibröz doku): Damar ve hücre az, kollagen lif yoğundur.
Fibröz dokunun çıplak gözle incelenmesinde beyaz renkli, katı ve dirençli bir yapı saptanır. Fibrozis olgusuna “skleroz; sklerozis”, yoğun fibrozis alanları içeren dokuya “sklerotik” nitelemesi de yapılmaktadır. Fibrozis “pratikte” iyileşemez (irreversibl) bir süreç olarak kabul edilir. Çoğu sitokinler ve büyüme faktörleri fibrozis olgusunu tetikler. Aktive olan fibroblastik hücreler göç edebilir (kemotaksis), çoğalır ve kollagen lif üreterek fibrozis sürecini başlatır.
Fibrozis nedenleri
Fibrozis günlük yaşamda çok sık karşılaşılan bir olgudur. Görece sık görülen örnekler şunlardır:
- Kronik yangıların iyileşmesi: Kronik hepatitte karaciğerde bağ dokusunun artmasına bağlı küçülme ve katılaşma (siroz)
- Granülasyon dokusunun nedbeleşmesi: Özellikle geniş deri yanıklarının iyileşmesi sonrasında oluşan, deriyi büzen bağ dokusu artışı
- Dolaşım yetersizliği: kaybolan kalp kası hücrelerinin yerini bağ dokusunun alması
- Kronik akciğer hastalıkları: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH); ; İdiopatik (nedeni bilinmeyen) ; Virüs pnömonileri; Kistik fibrozis
- Kollajen hastalıkları: (skleroderma); Keloid
- Tümörler: Meme kanserinin bir türü (skiröz karsinom); Fibroma
- Radyasyon: Radyoterapi uygulanan bölgelerde fibrozis gelişir (özellikle gamma-ışınları)
- İlaçlar: Kemoterapide kullanılan bleomisin deney hayvanlarında akciğer fibrozisi yapar
Kaynakça
- ^ a b Fibrosis 11 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: mechanisms and targets. Nature Collections (02 Febr 2016)
- ^ a b c d e Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019
- ^ a b c d e Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ a b c d Tahsinoğlu M, Çöloğlu AS, Erseven G. Dişhekimleri için Genel Patoloji, Altın Matbaacılık, İstanbul, 1981
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fibrozis fibrosis bir dokudaki ya da organdaki yogun bag dokusu artisina bagli olarak ortaya cikan katilasmadir Artan bag dokusu kollagen liflerden zengin oldugu icin fiber ya da fibre kokunden turetilmis osis takisiyla da patolojik bir artisi betimleyen fibrosis tanimi ortaya cikmistir Fibrozis sureciKalpte kronik koroner arter hastaligi nda azalan kalp kasi kirmizi hucrelerinin yerini kollajen lifler sari doldurmustur Fibrozis olgusunda asiri fibroblast cogalmasi ve yogun ekstraselluler matriks kollajen uretimi vardir Fibrozis sureci 4 asamada gerceklesir Angiogenezis granulasyon dokusunda yeni damarlarin olusmasi Fibroblastik hucrelerin gocu ve cogalmasi Ekstraselluler matriks kollagen uretimi Kollagen liflerden olusan dokunun fibroz doku Damar ve hucre az kollagen lif yogundur Fibroz dokunun ciplak gozle incelenmesinde beyaz renkli kati ve direncli bir yapi saptanir Fibrozis olgusuna skleroz sklerozis yogun fibrozis alanlari iceren dokuya sklerotik nitelemesi de yapilmaktadir Fibrozis pratikte iyilesemez irreversibl bir surec olarak kabul edilir Cogu sitokinler ve buyume faktorleri fibrozis olgusunu tetikler Aktive olan fibroblastik hucreler goc edebilir kemotaksis cogalir ve kollagen lif ureterek fibrozis surecini baslatir Fibrozis nedenleriAkciger fibrozisinde hava bosluklari alveoller silinmis yerini yogun kollagen lifler doldurmustur Fibrozis gunluk yasamda cok sik karsilasilan bir olgudur Gorece sik gorulen ornekler sunlardir Kronik yangilarin iyilesmesi Kronik hepatitte karacigerde bag dokusunun artmasina bagli kuculme ve katilasma siroz Granulasyon dokusunun nedbelesmesi Ozellikle genis deri yaniklarinin iyilesmesi sonrasinda olusan deriyi buzen bag dokusu artisi Dolasim yetersizligi kaybolan kalp kasi hucrelerinin yerini bag dokusunun almasi Kronik akciger hastaliklari Kronik obstruktif akciger hastaligi KOAH Idiopatik nedeni bilinmeyen Virus pnomonileri Kistik fibrozis Kollajen hastaliklari skleroderma Keloid Tumorler Meme kanserinin bir turu skiroz karsinom Fibroma Radyasyon Radyoterapi uygulanan bolgelerde fibrozis gelisir ozellikle gamma isinlari Ilaclar Kemoterapide kullanilan bleomisin deney hayvanlarinda akciger fibrozisi yaparKaynakca a b Fibrosis 11 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde mechanisms and targets Nature Collections 02 Febr 2016 a b c d e Goljan EF Rapid Review Pathology 5th edt Elsevier Philadelphia 2019 a b c d e Kumar V Abbas AK Aster JC Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease 9th edt Elsevier Saunders Philadelphia 2015 a b c d Tahsinoglu M Cologlu AS Erseven G Dishekimleri icin Genel Patoloji Altin Matbaacilik Istanbul 1981