Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Horace Wells (21 Ocak 1815 - 24 Ocak 1848), diş hekimliğinde anestezi kullanımına, özellikle de nitröz oksit kullanımına öncülük eden Amerikalı bir diş hekimiydi.
Kariyer
Wells, Boston'da diş hekimliği eğitimini tamamladıktan sonra 4 Nisan 1836'da Hartford, Connecticut'ta kendi ofisini açtı. Wells, 1841 ile 1845 yılları arasında Hartford'da saygın bir diş hekimi oldu ve burada birçok hastası vardı ve çıraklar edindi. Hastaları arasında Connecticut valisi William Ellsworth gibi toplumun saygın üyeleri de vardı. Üç çırağı John Riggs, C. A. Kingsbury ve William Morton'du. 1843'te Wells ve Morton, Boston'da bir uygulama başlattı ve Wells, Morton'a talimat vermeye devam etti.
Wells nitröz oksidin etkilerine ilk kez 10 Aralık 1844'te eşi Elizabeth ile birlikte Gardner Quincy Colton'un Hartford Courant'ta bir gösteriye katıldıklarında tanık oldu. Gösteri Hartford'daki Union Hall'da gerçekleşti. Gösteri sırasında yerel eczacı dükkânı çalışanı Samuel A. Cooley soluduğu nitröz oksitle kafayı buldu. Cooley, etki altındayken zıplarken bacaklarını tahta bir sıraya çarptığında tepki vermedi. Gösteriden sonra Cooley, etki altındayken yaptıklarını hatırlayamadı ancak dizlerinde sıyrıklar ve morluklar gördü. Wells, bu gösteriden nitröz oksidin analjezik özelliklerinin potansiyelini fark etti ve denemeler yapılması konusunda Colton ile görüştü. Ertesi gün Wells, nitröz oksidi soluyarak ve John Riggs'e diş çektirerek kendi üzerinde bir deneme yaptı. Hiçbir acı hissetmediği başarılı bir denemenin ardından Wells, ofisinde en az 12 hastasında nitröz oksit kullanmaya devam etti.
1844'te Hartford'un bir hastanesi yoktu, bu yüzden Wells yeni bulgularını Boston ya da New York'ta sergilemeye çalıştı. Ocak 1845'te daha önce diş hekimliği eğitimi aldığı Boston'a gitmeyi seçti ve aynı zamanda eski öğrencisi ve ortağı William Morton'u da tanıyordu. Wells ve Morton'un muayenehanesi Ekim 1844'te kapatılmıştı, ancak hâlâ arkadaştılar. Morton o sırada 'ne kayıtlıydı ve Wells'in fikirlerini tanıtmasına yardım etmeyi kabul etti, ancak Morton nitröz oksit kullanımı konusunda şüpheciydi.
Wells, 20 Ocak 1845'te Boston'daki Massachusetts Genel Hastanesi'nde tıp öğrencilerine bir sunum yaptı. Ancak gaz yanlış verildi ve hasta acı içinde çığlık attı. Hasta daha sonra acı içinde bağırmasına rağmen hiçbir ağrı hatırlamadığını ve dişin ne zaman çekildiğini bilmediğini itiraf etti. Daha sonra gazın hem obez insanlar hem de alkolikler üzerinde o kadar etkili olmadığı anlaşıldı; ve hasta her ikisiydi. Wells, seyirciler tarafından yuhalandı. Başarısız sunumunun utancından sonra Wells, ertesi gün hemen Hartford'daki evine döndü. Kısa bir süre sonra hastalandı ve diş hekimliği muayenesi düzensiz hâle geldi. 5 Şubat 1845'te Wells kiralık evinin ilanını verdi.
Ekim 1846'da Morton, Boston'da eter anestezisinin başarılı bir sunumunu yaptı. Morton'un sunumunun ardından Wells, anestezinin keşfini iddia etmek amacıyla 1844'teki başarılı denemelerini anlatan bir mektup yayınladı. İddiasını kanıtlama çabaları çoğunlukla başarısız oldu.
Wells, 1845'in sonlarında diş hekimliği muayenehanesine kesin olarak son verdi ve 4 Kasım 1846'da patentini aldığı duş banyolarını satmaya başladı. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nde yeniden satmak üzere tablolar satın almak için Paris'e yelken açmayı da planladı. 1847'nin başlarında Paris'e gitti ve burada Academie Royale de Medicine ve Parisian Medical Society'ye anestezi keşfinin tanınması için dilekçe verdi.
Son yılları
Wells, Ocak 1848'de New York'a taşındı. Aşağı Manhattan'daki 120 Chambers St'de yalnız yaşadı ve eter ve kloroform ile kendi kendine üzerinde deneyler yapmaya başladı ve kloroform bağımlısı oldu.
Wells, 33. doğum günü olan 21 Ocak 1848'de sokağa fırladı ve iki fahişenin kıyafetlerine sülfürik asit attı. New York'un kötü şöhretli The Tombs Hapishanesine gönderildi. Maddenin etkisi azaldıkça zihni berraklaşmaya başladı ve ne yaptığının farkına vardı. Gardiyanlardan tıraş takımını alması için evine kadar kendisine eşlik etmelerini istedi. 24 Ocak'ta hücresinde analjezik dozda kloroform aldıktan sonra sol usturayla keserek intihar etti.
Ölümünden on iki gün önce, Paris Tıp Derneği onu ağrısız cerrahi operasyonları keşfedip gerçekleştiren ilk kişi olarak oyladı ve onurlandırdı. Ayrıca kendisine fahri üye seçilerek fahri doktorluk unvanı verildi. Ancak Wells bu kararlardan habersiz öldü.
Kaynakça
- ^ a b Gordon, Sarah H. (February 2000). "Wells, Horace". American National Biography Online.
- ^ a b c d e f Finder, S.G. (1995). "Lessons from history: Horace Wells and the moral features of clinical contexts". Anesthesia Progress. 42 (1). ss. 3-4.
- ^ a b c d Haridas, Rajesh (November 2013). "Horace Wells' Demonstration of Nitrous Oxide in Boston". Anesthesiology. 119 (5). ss. 1014-22. doi:10.1097/aln.0b013e3182a771ea. (PMID) 23962967.
- ^ a b Aljohani, Sara (September 2015). "Horace Wells and His House on 120 Chambers St in New York Ciity". Journal of Anesthesia History. 2 (1). ss. 28-29. doi:10.1016/j.janh.2015.09.006. (PMID) 26898143.
- ^ Smith, Ken. Raw Deal. Blast Books: New York, 1998. p. 63.
- ^ "Suicide of Dr. Horace Wells, of Hartford, Connecticut, U.S". Providence Medical and Surgical Journal. 12 (11). 31 Mayıs 1848. ss. 305-06. (PMC) 2487383 $2. (PMID) 20794459.
- ^ Jacobsohn, P.H. (1995). "Horace Wells: discoverer of anesthesia". Anesthesia Progress. 42 (3-4). ss. 73-75. (PMC) 2148901 $2. (PMID) 8967633.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Horace Wells 21 Ocak 1815 24 Ocak 1848 dis hekimliginde anestezi kullanimina ozellikle de nitroz oksit kullanimina onculuk eden Amerikali bir dis hekimiydi KariyerWells Boston da dis hekimligi egitimini tamamladiktan sonra 4 Nisan 1836 da Hartford Connecticut ta kendi ofisini acti Wells 1841 ile 1845 yillari arasinda Hartford da saygin bir dis hekimi oldu ve burada bircok hastasi vardi ve ciraklar edindi Hastalari arasinda Connecticut valisi William Ellsworth gibi toplumun saygin uyeleri de vardi Uc ciragi John Riggs C A Kingsbury ve William Morton du 1843 te Wells ve Morton Boston da bir uygulama baslatti ve Wells Morton a talimat vermeye devam etti Wells nitroz oksidin etkilerine ilk kez 10 Aralik 1844 te esi Elizabeth ile birlikte Gardner Quincy Colton un Hartford Courant ta bir gosteriye katildiklarinda tanik oldu Gosteri Hartford daki Union Hall da gerceklesti Gosteri sirasinda yerel eczaci dukkani calisani Samuel A Cooley soludugu nitroz oksitle kafayi buldu Cooley etki altindayken ziplarken bacaklarini tahta bir siraya carptiginda tepki vermedi Gosteriden sonra Cooley etki altindayken yaptiklarini hatirlayamadi ancak dizlerinde siyriklar ve morluklar gordu Wells bu gosteriden nitroz oksidin analjezik ozelliklerinin potansiyelini fark etti ve denemeler yapilmasi konusunda Colton ile gorustu Ertesi gun Wells nitroz oksidi soluyarak ve John Riggs e dis cektirerek kendi uzerinde bir deneme yapti Hicbir aci hissetmedigi basarili bir denemenin ardindan Wells ofisinde en az 12 hastasinda nitroz oksit kullanmaya devam etti 1844 te Hartford un bir hastanesi yoktu bu yuzden Wells yeni bulgularini Boston ya da New York ta sergilemeye calisti Ocak 1845 te daha once dis hekimligi egitimi aldigi Boston a gitmeyi secti ve ayni zamanda eski ogrencisi ve ortagi William Morton u da taniyordu Wells ve Morton un muayenehanesi Ekim 1844 te kapatilmisti ancak hala arkadastilar Morton o sirada ne kayitliydi ve Wells in fikirlerini tanitmasina yardim etmeyi kabul etti ancak Morton nitroz oksit kullanimi konusunda supheciydi Wells 20 Ocak 1845 te Boston daki Massachusetts Genel Hastanesi nde tip ogrencilerine bir sunum yapti Ancak gaz yanlis verildi ve hasta aci icinde ciglik atti Hasta daha sonra aci icinde bagirmasina ragmen hicbir agri hatirlamadigini ve disin ne zaman cekildigini bilmedigini itiraf etti Daha sonra gazin hem obez insanlar hem de alkolikler uzerinde o kadar etkili olmadigi anlasildi ve hasta her ikisiydi Wells seyirciler tarafindan yuhalandi Basarisiz sunumunun utancindan sonra Wells ertesi gun hemen Hartford daki evine dondu Kisa bir sure sonra hastalandi ve dis hekimligi muayenesi duzensiz hale geldi 5 Subat 1845 te Wells kiralik evinin ilanini verdi Ekim 1846 da Morton Boston da eter anestezisinin basarili bir sunumunu yapti Morton un sunumunun ardindan Wells anestezinin kesfini iddia etmek amaciyla 1844 teki basarili denemelerini anlatan bir mektup yayinladi Iddiasini kanitlama cabalari cogunlukla basarisiz oldu Wells 1845 in sonlarinda dis hekimligi muayenehanesine kesin olarak son verdi ve 4 Kasim 1846 da patentini aldigi dus banyolarini satmaya basladi Ayrica Amerika Birlesik Devletleri nde yeniden satmak uzere tablolar satin almak icin Paris e yelken acmayi da planladi 1847 nin baslarinda Paris e gitti ve burada Academie Royale de Medicine ve Parisian Medical Society ye anestezi kesfinin taninmasi icin dilekce verdi Son yillariWells Ocak 1848 de New York a tasindi Asagi Manhattan daki 120 Chambers St de yalniz yasadi ve eter ve kloroform ile kendi kendine uzerinde deneyler yapmaya basladi ve kloroform bagimlisi oldu Wells 33 dogum gunu olan 21 Ocak 1848 de sokaga firladi ve iki fahisenin kiyafetlerine sulfurik asit atti New York un kotu sohretli The Tombs Hapishanesine gonderildi Maddenin etkisi azaldikca zihni berraklasmaya basladi ve ne yaptiginin farkina vardi Gardiyanlardan tiras takimini almasi icin evine kadar kendisine eslik etmelerini istedi 24 Ocak ta hucresinde analjezik dozda kloroform aldiktan sonra sol usturayla keserek intihar etti Olumunden on iki gun once Paris Tip Dernegi onu agrisiz cerrahi operasyonlari kesfedip gerceklestiren ilk kisi olarak oyladi ve onurlandirdi Ayrica kendisine fahri uye secilerek fahri doktorluk unvani verildi Ancak Wells bu kararlardan habersiz oldu Kaynakca a b Gordon Sarah H February 2000 Wells Horace American National Biography Online a b c d e f Finder S G 1995 Lessons from history Horace Wells and the moral features of clinical contexts Anesthesia Progress 42 1 ss 3 4 a b c d Haridas Rajesh November 2013 Horace Wells Demonstration of Nitrous Oxide in Boston Anesthesiology 119 5 ss 1014 22 doi 10 1097 aln 0b013e3182a771ea PMID 23962967 a b Aljohani Sara September 2015 Horace Wells and His House on 120 Chambers St in New York Ciity Journal of Anesthesia History 2 1 ss 28 29 doi 10 1016 j janh 2015 09 006 PMID 26898143 Smith Ken Raw Deal Blast Books New York 1998 p 63 Suicide of Dr Horace Wells of Hartford Connecticut U S Providence Medical and Surgical Journal 12 11 31 Mayis 1848 ss 305 06 PMC 2487383 2 PMID 20794459 Jacobsohn P H 1995 Horace Wells discoverer of anesthesia Anesthesia Progress 42 3 4 ss 73 75 PMC 2148901 2 PMID 8967633