Nitröz oksit, N2O formülüne sahip, diazot monoksit ve azot protoksit de denen, anestezide kullanılan bir gazdır. Güldürücü gaz (İngilizcede laughing gas denir, Türkçeye bazen gülme/kahkaha gazı diye çevrilir) olarak da bilinmektedir. Oda sıcaklığında renksiz, yanıcı olmayan bir gaz olmakla beraber yüksek sıcaklıklara çıkarıldığında moleküler oksijene benzer bir şekilde güçlü bir yakıcı madde olarak davranır. Suda çözünebilmektedir.
Adlandırmalar | |
---|---|
Nitrous oxide(tavsiye edilmez) Diazot oksit(alternatif isim) | |
Oxodiazen-2-ium-1-ide | |
Diğer adlar Laughing gas, tatlı hava, nitröz, nos, azot protoksit, hiponitröz oksit, diazot monoksit | |
Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
8137358 | |
ChEBI |
|
ChEMBL |
|
ChemSpider |
|
DrugBank |
|
ECHA InfoCard | 100.030.017 |
E numaraları | E942 ((parlatıcılar, ...)) |
2153410 | |
KEGG |
|
PubChem CID |
|
RTECS numarası |
|
UNII |
|
UN numarası | 1070 (sıkıştırılmış) 2201 (sıvı) |
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
Özellikler | |
Molekül formülü | N2O |
Molekül kütlesi | 44,013 g/mol |
Görünüm | renksiz gaz |
Yoğunluk | 1,977 g/L (gaz) |
Erime noktası | -90,86 °C (-131,55 °F; 182,29 K) |
Kaynama noktası | -88,48 °C (-127,26 °F; 184,67 K) |
Çözünürlük (su içinde) | 1,5 g/L (15 °C) |
Çözünürlük | alkol, eter, sülfürik asit içinde çözünür |
log P | 0,35 |
Buhar basıncı | 5150 kPa (20 °C) |
−18,9·10−6 cm3/mol | |
Kırınım dizimi (nD) | 1,000516 (0 °C, 101,325 kPa) |
Akmazlık | 14,90 μPa·s |
Yapı | |
doğrusal, C∞v | |
Dipol momenti | 0,166 D |
Termokimya | |
Standart molar entropi (S⦵298) | 219,96 J/(K·mol) |
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298) | +82,05 kJ/mol |
Farmakoloji | |
(WHO) | |
Soluma | |
Farmakokinetik: | |
0,004% | |
5 dakika | |
Solunum sistemi | |
Hukuki durum |
|
Tehlikeler | |
GHS etiketleme sistemi: | |
Piktogramlar | |
İşaret sözcüğü | Tehlike |
Tehlike ifadeleri | H270, H280, H281 |
Önlem ifadeleri | P220, P244, P282, P317, P336, P370+P376, P403, P410+P403 |
NFPA 704 (yangın karosu) | |
Parlama noktası | Yanıcı değil |
Güvenlik bilgi formu (SDS) | Ilo.org, ICSC 0067 |
Benzeyen bileşikler | |
Nitrik oksit Azot dioksit Azot tetroksit Azot pentaoksit | |
Benzeyen bileşikler | Amonyum nitrat Azotür |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Anestezik ve ağrı kesici özellikleri sebebiyle dişçilik ve cerrahi operasyonlar gibi medikal alanlarda önemli bir yere sahiptir. Halk arasındaki ismi olan "Güldürücü gaz" ismi Humphry Davy tarafından, solunmasıyla birlikte öfori etkisi göstermesiyle verildi.Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde sağlık kuruluşlarında en güvenli ve etkili ilaçlar arasında yer almaktadır. Ayrıca roket itici yakıtlarında yakıcı olarak ve içten yanmalı motorlarda motorun gücünü artırmada rol oynamaktadır.
Kaynakça
- ^ . Degruyter.com. 24 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022.
- ^ . PDF 18 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p. 317.
- ^ Takahashi, Mitsuo; Shibasaki-Kitakawa, Naomi; Yokoyama, Chiaki; Takahashi, Shinji (1996). "Viscosity of Gaseous Nitrous Oxide from 298.15 K to 398.15 K at Pressures up to 25 MPa". Journal of Chemical & Engineering Data. 41 (6): 1495-1498. doi:10.1021/je960060d. ISSN 0021-9568.
- ^ a b c d O'Donnell, Aidan (2012). Anaesthesia : a very short introduction (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nitroz oksit N2O formulune sahip diazot monoksit ve azot protoksit de denen anestezide kullanilan bir gazdir Guldurucu gaz Ingilizcede laughing gas denir Turkceye bazen gulme kahkaha gazi diye cevrilir olarak da bilinmektedir Oda sicakliginda renksiz yanici olmayan bir gaz olmakla beraber yuksek sicakliklara cikarildiginda molekuler oksijene benzer bir sekilde guclu bir yakici madde olarak davranir Suda cozunebilmektedir Nitroz oksit AdlandirmalarIUPAC adiNitrous oxide tavsiye edilmez Diazot oksit alternatif isim Sistematik IUPAC adiOxodiazen 2 ium 1 ideDiger adlarLaughing gas tatli hava nitroz nos azot protoksit hiponitroz oksit diazot monoksitTanimlayicilarCAS numarasi 10024 97 2 3D model JSmol Etkilesimli goruntuEtkilesimli goruntuBeilstein Referansi 8137358ChEBI CHEBI 17045 ChEMBL ChEMBL1234579 ChemSpider 923 DrugBank DB06690 ECHA InfoCard 100 030 017E numaralari E942 parlaticilar Gmelin Referansi 2153410KEGG D00102 PubChem CID 948RTECS numarasi QX1350000UNII K50XQU1029 UN numarasi 1070 sikistirilmis 2201 sivi CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID8021066InChI InChI 1S N2O c1 2 3 Key GQPLMRYTRLFLPF UHFFFAOYSA N InChI 1 N2O c1 2 3InChI 1 N2O c1 2 3Key GQPLMRYTRLFLPF UHFFFAOYAPSMILES N N O N N OOzelliklerMolekul formulu N2OMolekul kutlesi 44 013 g molGorunum renksiz gazYogunluk 1 977 g L gaz Erime noktasi 90 86 C 131 55 F 182 29 K Kaynama noktasi 88 48 C 127 26 F 184 67 K Cozunurluk su icinde 1 5 g L 15 C Cozunurluk alkol eter sulfurik asit icinde cozunurlog P 0 35Buhar basinci 5150 kPa 20 C Manyetik alinganlik x 18 9 10 6 cm3 molKirinim dizimi nD 1 000516 0 C 101 325 kPa Akmazlik 14 90 mPa sYapiMolekuler geometri dogrusal C vDipol momenti 0 166 DTermokimyaStandart molar entropi S 298 219 96 J K mol Standart formasyon entalpisi DfH 298 82 05 kJ molFarmakolojiATC kodu WHO Uygulama yolu SolumaFarmakokinetik Metabolizma 0 004 Biyolojik yari omur 5 dakikaBosaltim Solunum sistemiHukuki durum hukuki durum TehlikelerGHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu TehlikeTehlike ifadeleri H270 H280 H281Onlem ifadeleri P220 P244 P282 P317 P336 P370 P376 P403 P410 P403NFPA 704 yangin karosu 200OXParlama noktasi Yanici degilGuvenlik bilgi formu SDS Ilo org ICSC 0067Benzeyen bilesiklerBenzeyen azot oksitler Nitrik oksit Azot dioksit Azot tetroksit Azot pentaoksitBenzeyen bilesikler Amonyum nitrat AzoturAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Anestezik ve agri kesici ozellikleri sebebiyle discilik ve cerrahi operasyonlar gibi medikal alanlarda onemli bir yere sahiptir Halk arasindaki ismi olan Guldurucu gaz ismi Humphry Davy tarafindan solunmasiyla birlikte ofori etkisi gostermesiyle verildi Dunya Saglik Orgutu nun Temel Ilaclar Listesi nde saglik kuruluslarinda en guvenli ve etkili ilaclar arasinda yer almaktadir Ayrica roket itici yakitlarinda yakici olarak ve icten yanmali motorlarda motorun gucunu artirmada rol oynamaktadir Kaynakca Degruyter com 24 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Temmuz 2022 PDF 18 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 317 Takahashi Mitsuo Shibasaki Kitakawa Naomi Yokoyama Chiaki Takahashi Shinji 1996 Viscosity of Gaseous Nitrous Oxide from 298 15 K to 398 15 K at Pressures up to 25 MPa Journal of Chemical amp Engineering Data 41 6 1495 1498 doi 10 1021 je960060d ISSN 0021 9568 a b c d O Donnell Aidan 2012 Anaesthesia a very short introduction 1 bas Oxford Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 978 0199584543