Hüma Hatun (ö. 1449, Bursa), Osmanlı padişahı II. Murat'ın eşi ve Fatih Sultan Mehmed’in annesi.
Hüma Hatun | |
---|---|
Doğum | Hatun binti Abdullah |
Ölüm | 1449 Bursa |
Defin yeri | Bursa, Muradiye Camii 40°11′27.64188″K 29°2′47.4319″D / 40.1910116333°K 29.046508861°D |
Tanınma nedeni | II. Mehmed'in annesi olması hasebiyle tanınır. |
Din | İslam |
Evlilik | II. Murad |
Çocuk(lar) | II. Mehmed |
Hakkındaki bilgiler çok sınırlıdır. Mezarı Bursa'dadır ve Hüma Hatun veya Hatuniye Kümbedi olarak bilinmektedir. Bu türbenin 1449 tarihli (hicri 853) kitabesinde isim belirtilmez ama yapının II. Mehmed (Fatih) tarafından annesi için yaptırıldığı yazılıdır. Bursa'daki bir mahkeme kaydında ise Fatih'in annesinin ismi Hüma Hatun olarak geçmektedir.
Hayatı
Bazı Türk kaynakları Türk olduğunu iddia etse de, tarihçiler arasında Hristiyan bir köle kızı olduğu konusunda ittifak vardır. Türk tarihçi Halil İnalcık'a göreyse Fatih'in annesi cariye ve Hristiyandı. Babasının ismi bilinmemektedir. Yalnızca bir vakfiyede Hatun binti Abdullah, "Abdullah kızı" olarak geçer. Bu ibare, onun mühtedi (İslâmiyet’i sonradan kabul eden) olduğuna delildir. Zira, o dönemde mühtediler asıl babalarına değil, "bin Abdullah" veya "binti Abdullah" şeklinde, jenerik isim olarak Abdullah’a (Allah’ın kulu) isnad edilirdi.
Bazı kaynaklarda Fatih Sultan Mehmet’in annesinin Fransız olduğu, bazı batılı kaynaklarda ise bunun Fransız asıllı bir Yahudi olan Ester Stella olduğu kayıtlıdır.
Tarihçi Babinger ve yazar Lord Kinross’a göre Fatih'in annesi gayrimüslim bir köledir. Yine Babinger’e göre ölümünden sonra Türk-Acem efsanelerindeki cennetkuşu hümadan esinlenilerek Hüma Hatun olarak adlandırılmıştır.
Bursa'da bulunan türbesindeki kitabede Ağustos 1449 yazmakta olup, bu ölüm tarihi mi yoksa türbenin yapılış tarihi mi olduğu bilinmediğinden bu tarihte ya da daha önceki bir tarihte öldüğü düşünülmektedir.
Popüler kültürdeki yeri
- 24 Ocak 2020'de yayınlanan Rise of Empires: Ottoman adlı belgesel dizisinde Hüma Hatun'u Leyla Feray canlandırılmıştır.
- 2024 yapımı Mehmed: Fetihler Sultanı adlı Türk dizisinde Hüma Hatun'u Açelya Akkoyun canlandırılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b Mustafa Armağan. "Fatih'in annesi Hıristiyan mıydı?". Zaman. 19 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2011.
- ^ Armağan, Mustafa (2006). Ufukların Sultanı / Fatih Sultan Mehmed. İstanbul: Timaş Yayınları. ss. s.24-29.
- ^ Ortaylı, İlber. Türklerin Tarihi 2. Timaş Yayınları. ISBN .
Osmanlı resmi tarihlerinin verdiği isimler arasında İsfandiyaroğullarından Hüma ismi ağırlık kazanıyor. Diğer iddiaların aksine Fatih'i Batı'yla akraba yapma niyetine dayandığı anlaşılıyor. Bu çaba boşunadır... Fatih'in babası II. Murad'ın eşi ise Sırp kralının kızıydı, Çocuğu olmamıştı ve padişahın ölümünden sonra geri döndü. Dolayısıyla onun da Fatih'in annesi olmadığı açıktır.
- ^ Doukas (1 Ocak 1975). Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks. Wayne State University Press. s. 304. ISBN .
- ^ Hollmann, Joshua (2017). The religious concordance : Nicholas of Cusa and Christian-Muslim dialogue. Leiden. s. 116. ISBN . OCLC 965535039.
Mehmed’s maternal ancestry is shrouded in mystery. Franz Babinger notes that his mother was a ‘slave’, which ensures that she was not of Turkish origin, and that she probably was of Greek descent (Franz Babinger, Mehmed the Conqueror and his Time, edited by William C. Hickman and translated by Ralph Manheim, Bollingen Series xcvi (Princeton: Princeton University Press, 1978), 12).
- ^ Freely, John (28 Şubat 2009). The Grand Turk: Sultan Mehmet II - Conqueror of Constantinople, Master of an Empire and Lord of Two Seas (İngilizce). Bloomsbury Publishing. s. 33. ISBN .
Nothing is known of Hüma Hatun's origins, other than the testimony of contemporary sources that she was a slave girl, which means that she would not have been Turkish, for by law Muslims could not be enslaved.
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2007). Famous Ottoman Women (İngilizce). Avea. s. 49. ISBN .
The fact that Hüma's origins cannot be traced is a proof in itself that she was definitely not of Turkish origin but was a slave.
- ^ Emine Çaykara, Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık Kitabı, Baskı Yılı: 2005, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s.459
- ^ Franz Babinger (1992). Mehmed the Conqueror and His Time. Princeton University Press. s. 11. ISBN .
- ^ Kinross, Lord (1977). The Ottoman Centuries. İstanbul: Sander Kitabevi. ss. s.87. .
- ^ Babinger, Franz (2003). Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı. İstanbul: Oğlak Yayınevi. ss. s.30-31. .
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2015). "Bu Mülkün Kadın Sultanları". İstanbul: Alfa Tarih. ISBN .
Önce gelen: Emine Hatun | Valide Hatûn 1444 – 1446 | Sonra gelen: I. Gülbahar Hatun |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huma Hatun o 1449 Bursa Osmanli padisahi II Murat in esi ve Fatih Sultan Mehmed in annesi Huma HatunHuma Hatun Turbesi BursaDogumHatun binti AbdullahOlum1449 BursaDefin yeriBursa Muradiye Camii 40 11 27 64188 K 29 2 47 4319 D 40 1910116333 K 29 046508861 D 40 1910116333 29 046508861Taninma nedeniII Mehmed in annesi olmasi hasebiyle taninir DinIslamEvlilikII MuradCocuk lar II Mehmed Hakkindaki bilgiler cok sinirlidir Mezari Bursa dadir ve Huma Hatun veya Hatuniye Kumbedi olarak bilinmektedir Bu turbenin 1449 tarihli hicri 853 kitabesinde isim belirtilmez ama yapinin II Mehmed Fatih tarafindan annesi icin yaptirildigi yazilidir Bursa daki bir mahkeme kaydinda ise Fatih in annesinin ismi Huma Hatun olarak gecmektedir HayatiBazi Turk kaynaklari Turk oldugunu iddia etse de tarihciler arasinda Hristiyan bir kole kizi oldugu konusunda ittifak vardir Turk tarihci Halil Inalcik a goreyse Fatih in annesi cariye ve Hristiyandi Babasinin ismi bilinmemektedir Yalnizca bir vakfiyede Hatun binti Abdullah Abdullah kizi olarak gecer Bu ibare onun muhtedi Islamiyet i sonradan kabul eden olduguna delildir Zira o donemde muhtediler asil babalarina degil bin Abdullah veya binti Abdullah seklinde jenerik isim olarak Abdullah a Allah in kulu isnad edilirdi Bazi kaynaklarda Fatih Sultan Mehmet in annesinin Fransiz oldugu bazi batili kaynaklarda ise bunun Fransiz asilli bir Yahudi olan Ester Stella oldugu kayitlidir Tarihci Babinger ve yazar Lord Kinross a gore Fatih in annesi gayrimuslim bir koledir Yine Babinger e gore olumunden sonra Turk Acem efsanelerindeki cennetkusu humadan esinlenilerek Huma Hatun olarak adlandirilmistir Bursa da bulunan turbesindeki kitabede Agustos 1449 yazmakta olup bu olum tarihi mi yoksa turbenin yapilis tarihi mi oldugu bilinmediginden bu tarihte ya da daha onceki bir tarihte oldugu dusunulmektedir Populer kulturdeki yeri24 Ocak 2020 de yayinlanan Rise of Empires Ottoman adli belgesel dizisinde Huma Hatun u Leyla Feray canlandirilmistir 2024 yapimi Mehmed Fetihler Sultani adli Turk dizisinde Huma Hatun u Acelya Akkoyun canlandirilmistir Kaynakca a b Mustafa Armagan Fatih in annesi Hiristiyan miydi Zaman 19 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2011 Armagan Mustafa 2006 Ufuklarin Sultani Fatih Sultan Mehmed Istanbul Timas Yayinlari ss s 24 29 Ortayli Ilber Turklerin Tarihi 2 Timas Yayinlari ISBN 9786050822212 Osmanli resmi tarihlerinin verdigi isimler arasinda Isfandiyarogullarindan Huma ismi agirlik kazaniyor Diger iddialarin aksine Fatih i Bati yla akraba yapma niyetine dayandigi anlasiliyor Bu caba bosunadir Fatih in babasi II Murad in esi ise Sirp kralinin kiziydi Cocugu olmamisti ve padisahin olumunden sonra geri dondu Dolayisiyla onun da Fatih in annesi olmadigi aciktir Doukas 1 Ocak 1975 Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks Wayne State University Press s 304 ISBN 978 0 8143 1540 8 Hollmann Joshua 2017 The religious concordance Nicholas of Cusa and Christian Muslim dialogue Leiden s 116 ISBN 978 90 04 32677 4 OCLC 965535039 Mehmed s maternal ancestry is shrouded in mystery Franz Babinger notes that his mother was a slave which ensures that she was not of Turkish origin and that she probably was of Greek descent Franz Babinger Mehmed the Conqueror and his Time edited by William C Hickman and translated by Ralph Manheim Bollingen Series xcvi Princeton Princeton University Press 1978 12 Freely John 28 Subat 2009 The Grand Turk Sultan Mehmet II Conqueror of Constantinople Master of an Empire and Lord of Two Seas Ingilizce Bloomsbury Publishing s 33 ISBN 978 0 85773 022 0 Nothing is known of Huma Hatun s origins other than the testimony of contemporary sources that she was a slave girl which means that she would not have been Turkish for by law Muslims could not be enslaved Sakaoglu Necdet 2007 Famous Ottoman Women Ingilizce Avea s 49 ISBN 978 975 7104 77 3 The fact that Huma s origins cannot be traced is a proof in itself that she was definitely not of Turkish origin but was a slave Emine Caykara Tarihcilerin Kutbu Halil Inalcik Kitabi Baski Yili 2005 Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari s 459 Franz Babinger 1992 Mehmed the Conqueror and His Time Princeton University Press s 11 ISBN 978 0 691 01078 6 Kinross Lord 1977 The Ottoman Centuries Istanbul Sander Kitabevi ss s 87 ISBN 0 224 01379 8 Babinger Franz 2003 Fatih Sultan Mehmed ve Zamani Istanbul Oglak Yayinevi ss s 30 31 ISBN 975 329 417 4 Sakaoglu Necdet 2015 Bu Mulkun Kadin Sultanlari Istanbul Alfa Tarih ISBN 978 605 171 079 2 Once gelen Emine Hatun Valide Hatun 1444 1446 Sonra gelen I Gulbahar Hatun