Pietro Lando (1462 - 9 Kasım 1545 ), 1539–1545 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 78'inci dükadır. 28 Aralık 1538'de Doçe Andrea Gritti'nin ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 19 Ocak 1539'da tahta çıktı. 6 yıl 9 ay 20 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lük saltanatından sonra 9 Kasım 1545'te 82 yaşında Venedik'te öldü.
Pietro Lando | |
---|---|
Pietro Lando portresi Ressam:Tintoretto | |
Venedik Cumhuriyeti Doçesi (78.) Doge di Venezia | |
Hüküm süresi | 19 Ocak 1539 – 9 Kasım 1545 6 yıl 9 ay 21 gün |
Önce gelen | Andrea Gritti |
Sonra gelen | Francesco Donato |
Doğum | 1462 Venedik |
Ölüm | 9 Kasım 1545 (yaş: 82) Venedik |
Defin | Günümüzde bulunmayan yıkılmış Sant'Antonio di Castello Kilisesi, Venedik |
Eş(ler)i | Maria Pasqualigo |
Çocuk(lar)ı | İki erkek çocuk |
Babası | Giovanni Lando |
Annesi | Stella Foscari |
Hayatı
Doçe olmadan önce
Venedik yüksek tabakası mensupları olan Giovanni Lando ve Stella Foscari'nin oğluydu. Eğitiminde, diğer aristokratik Venedikli gençler gibi, klasik Yunan Eflatun felsefesi incelemeleri ağırlıklı oldu. Gençliğinde birçok Venedikli gibi Yakın ve Orta Doğu'da deniz ticaretinde çalıştı.
Venedik'e döndükten sonra önce hukukçu-avukat olarak işe başladı. Sonra Vatikan'a Papalık Devleti nezdinde Venedik Cumhuriyeti elçisi olarak gönderildi. Bu görevden sonra Venedik donanması komutanı (kaptan-general) olarak tayin edildi ve bu yüksek görevi başarılı olarak ifa etti. 1509'da Papalık Devleti orduları ile Faenza'da bir muharabe sırasında esir oldu. Papalık devleti zindanlarında üç yıl tutuklandı. Ancak 1512'de salıverildi. Bu tutuklama ve Papalık zindanlarında gördüğü kötü muamele yüzünden bundan sonra epeyce zaman evine inzivaya çekildi.
Sonra Venedik Cumhuriyeti'ne bağlı Padova'ya podestà olarak tayin edildi. Bu görevde iken Padova Üniversitesi'nde çok kalıcı reformlar yaptı. 1534'te Venedik Cumhuriyeti'nin önemli devlet görevlerinden biri olan "San Marco Proküratöorü (Başssavcı)" görevine getirildi. Bu görevi yaparken Doçe Andrea Gritti'ye yakınlığı ile tanındı. 268 Aralık 1538'de Gritti ölünce doçe olmaya en favori aday olarak görülmekteydi.
Doçelik dönemi
Gerçekten "doçe seçmenler konseyi" tarafından 19 Ocak 1539'da "doçe" olarak seçildi. Geleneksel yeni "doçe" seçilme kamu eğlenceleri, dört kişinin ölümüne sebep olan bir paralı katil olayı dolayısıyla gecikti ama katil yakalanıp idam edilince gecikmiş eğlenceler yapıldı.
Venedik Doçe'si olduğu zaman 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı devam etmekte idi. Osmanlı orduları Venedik'in doğu komşusu olan Dalmaçya kıyılarını ve hinderland arazilerini ellerine geçirmişlerdi. Bu savaş içinde Lando daha "doçe" olmadan Osmanlı donanması 28 Eylül 1538'de Preveze Deniz Savaşı'nı kazanmıştı ve Osmanlı Kaptan-ı Deryası Barbaros Hayreddin birçok Venedik elinde bulunan Ege Denizi adalarını ve Mora yarımadasında bulunan Venedik kıyı kalelerini eline geçirmişti. Pietro Lango Vendeik Cumhuriyeti '"doçe"'si olarak bu savaşa sona vermek için 1540'ta Osmanlı Devleti ve I. Süleyman ile, içinde birçok Venedik aleyhinde madde ihtiva eden bir antlaşma imzalaması gerekti. Bu antlaşma ile Venedik Mora kıyılarında bulunan kalelerini kaybetti; Mora yarımadasından tümüyle çekilmeyi taahhüt etti ve ayrıca yüksek bir tazminat ödemeyi kabul etti.
1539'da ve 1543'te havanın tarım için elverişli olmaması yüzünden birçok kırsal arazide yaşayan köylü ve şehirlerde yaşayan fakir düşük tabaka halk mensupları büyük açlık çektiler. Bu nedenle Venedik'te Lando hiç sevilmeyen bir "daco" niteliği kazandı.
1544'te Papalığın İtalya'da engizisyon araştırmaları ve muhakemeleri uygulamak istemesi dolayısıyla Papalık ile Venedik arasında bir anlaşmazlık çıktı. Venedik Cumhuriyeti, İtalya'da epeyce büyük bir arazinin de hükümdarlığını yapan Katolik Papası ve kilisesinin kendi topraklarında nüfuz kazanmasını istemediği için İtalya engizisyonunun Venedik Cumhuriyeti topraklarında uygulanmasını yasakladı.
Lando yaşlandıktan sonra hükûmet etmeyi kendi başına hiç danışman dinlemeden yapması hakkında çok şikayetler ve söylentiler şehirde ortaya çıkmaya başladı. Venedik Cumhuriyeti devlet ileri gelenleri onu ileri yaştan dolayı bunaklaması nedeniyle Doçe tahtından indirmeyi düşünmeye başladıkları belgelenmiştir. Fakat 82 yaşında iken 9 Kasım 1545'te öldü. Mezarı Sant'Antonio di Castello Kilisesinde idi ama bu kilise 1807'de yıkıldığı için günümüzde Venedik'te bulunmamaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış kaynaklar
Wikimedia Commons'ta Pietro Lando ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, (İngilizce)
- da Mosto, Andrea (1983), Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata. Floransa:A. Martello (İtalyanca)
- Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler (Almanca)
Dış bağlantılar
- "Lando, Pietro" maddesi, Yayıncı:Treccani la Cultura Italiana, (2004) Dizionario Biografico degli Italiani - Cilt:63 Online:[1] 3 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Andrea Gritti | Venedik Doçesi 1539 – 1545 | Sonra gelen: Francesco Donato |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pietro Lando 1462 9 Kasim 1545 1539 1545 doneminde Venedik Cumhuriyeti ne Doce unvani ile devlet baskanligi yapan 78 inci dukadir 28 Aralik 1538 de Doce Andrea Gritti nin olumunden sonra yapilan secimden sonra 19 Ocak 1539 da tahta cikti 6 yil 9 ay 20 gun suren Venedik Cumhuriyeti Doce luk saltanatindan sonra 9 Kasim 1545 te 82 yasinda Venedik te oldu Pietro LandoPietro Lando portresi Ressam TintorettoVenedik Cumhuriyeti Docesi 78 Doge di VeneziaHukum suresi19 Ocak 1539 9 Kasim 1545 6 yil 9 ay 21 gunOnce gelenAndrea GrittiSonra gelenFrancesco DonatoDogum1462 VenedikOlum9 Kasim 1545 yas 82 VenedikDefinGunumuzde bulunmayan yikilmis Sant Antonio di Castello Kilisesi VenedikEs ler iMaria PasqualigoCocuk lar iIki erkek cocukBabasiGiovanni LandoAnnesiStella FoscariPietro Lando armasi ve imzasiHayatiDoce olmadan once Venedik yuksek tabakasi mensuplari olan Giovanni Lando ve Stella Foscari nin ogluydu Egitiminde diger aristokratik Venedikli gencler gibi klasik Yunan Eflatun felsefesi incelemeleri agirlikli oldu Gencliginde bircok Venedikli gibi Yakin ve Orta Dogu da deniz ticaretinde calisti Venedik e dondukten sonra once hukukcu avukat olarak ise basladi Sonra Vatikan a Papalik Devleti nezdinde Venedik Cumhuriyeti elcisi olarak gonderildi Bu gorevden sonra Venedik donanmasi komutani kaptan general olarak tayin edildi ve bu yuksek gorevi basarili olarak ifa etti 1509 da Papalik Devleti ordulari ile Faenza da bir muharabe sirasinda esir oldu Papalik devleti zindanlarinda uc yil tutuklandi Ancak 1512 de saliverildi Bu tutuklama ve Papalik zindanlarinda gordugu kotu muamele yuzunden bundan sonra epeyce zaman evine inzivaya cekildi Sonra Venedik Cumhuriyeti ne bagli Padova ya podesta olarak tayin edildi Bu gorevde iken Padova Universitesi nde cok kalici reformlar yapti 1534 te Venedik Cumhuriyeti nin onemli devlet gorevlerinden biri olan San Marco Prokuratooru Basssavci gorevine getirildi Bu gorevi yaparken Doce Andrea Gritti ye yakinligi ile tanindi 268 Aralik 1538 de Gritti olunce doce olmaya en favori aday olarak gorulmekteydi Docelik donemi Gercekten doce secmenler konseyi tarafindan 19 Ocak 1539 da doce olarak secildi Geleneksel yeni doce secilme kamu eglenceleri dort kisinin olumune sebep olan bir parali katil olayi dolayisiyla gecikti ama katil yakalanip idam edilince gecikmis eglenceler yapildi Venedik Doce si oldugu zaman 1537 1540 Osmanli Venedik Savasi devam etmekte idi Osmanli ordulari Venedik in dogu komsusu olan Dalmacya kiyilarini ve hinderland arazilerini ellerine gecirmislerdi Bu savas icinde Lando daha doce olmadan Osmanli donanmasi 28 Eylul 1538 de Preveze Deniz Savasi ni kazanmisti ve Osmanli Kaptan i Deryasi Barbaros Hayreddin bircok Venedik elinde bulunan Ege Denizi adalarini ve Mora yarimadasinda bulunan Venedik kiyi kalelerini eline gecirmisti Pietro Lango Vendeik Cumhuriyeti doce si olarak bu savasa sona vermek icin 1540 ta Osmanli Devleti ve I Suleyman ile icinde bircok Venedik aleyhinde madde ihtiva eden bir antlasma imzalamasi gerekti Bu antlasma ile Venedik Mora kiyilarinda bulunan kalelerini kaybetti Mora yarimadasindan tumuyle cekilmeyi taahhut etti ve ayrica yuksek bir tazminat odemeyi kabul etti 1539 da ve 1543 te havanin tarim icin elverisli olmamasi yuzunden bircok kirsal arazide yasayan koylu ve sehirlerde yasayan fakir dusuk tabaka halk mensuplari buyuk aclik cektiler Bu nedenle Venedik te Lando hic sevilmeyen bir daco niteligi kazandi 1544 te Papaligin Italya da engizisyon arastirmalari ve muhakemeleri uygulamak istemesi dolayisiyla Papalik ile Venedik arasinda bir anlasmazlik cikti Venedik Cumhuriyeti Italya da epeyce buyuk bir arazinin de hukumdarligini yapan Katolik Papasi ve kilisesinin kendi topraklarinda nufuz kazanmasini istemedigi icin Italya engizisyonunun Venedik Cumhuriyeti topraklarinda uygulanmasini yasakladi Lando yaslandiktan sonra hukumet etmeyi kendi basina hic danisman dinlemeden yapmasi hakkinda cok sikayetler ve soylentiler sehirde ortaya cikmaya basladi Venedik Cumhuriyeti devlet ileri gelenleri onu ileri yastan dolayi bunaklamasi nedeniyle Doce tahtindan indirmeyi dusunmeye basladiklari belgelenmistir Fakat 82 yasinda iken 9 Kasim 1545 te oldu Mezari Sant Antonio di Castello Kilisesinde idi ama bu kilise 1807 de yikildigi icin gunumuzde Venedik te bulunmamaktadir Ayrica bakinizVenedik Cumhuriyeti Venedik doceleri listesiKaynakcaDis kaynaklarWikimedia Commons ta Pietro Lando ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Norwich John Julius 1999 A History of Venice New York Vintage Books ISBN 0 679 72197 5 Ingilizce da Mosto Andrea 1983 Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata Floransa A Martello Italyanca Dumler Helmut 2001 Venedig und die Dogen Dusseldorf Artemis amp Winkler ISBN 978 3538071162 Almanca Dis baglantilar Lando Pietro maddesi Yayinci Treccani la Cultura Italiana 2004 Dizionario Biografico degli Italiani Cilt 63 Online 1 3 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca Resmi unvanlarOnce gelen Andrea Gritti Venedik Docesi 1539 1545 Sonra gelen Francesco Donato