Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İnâs Darülfünunu, Osmanlı Devleti’nde kadınların yükseköğrenim görebilmesi için 1914-1915 ders yılında İstanbul’da kurulmuş 3 yıllık bir yükseköğrenim (Mekteb-i Âli) kurumudur.
Okulda, kız liseleri ve öğretmen okulları için öğretmen yetiştirilmiş ve mezunları çeşitli liselerde zorunlu hizmet yapmışlardır. İnas Darülfünunu, erkeklerin öğrenim gördüğü “Zükur Darülfünunu” ile 1918-1919 ders yılında birleşti. Bu fiili birleşmeye kadar İnas Darülfünunu’nda 129 öğrenci eğitim gördü ve 53 kadın mezun oldu. Okul, 1921 yılında resmen kapandı.
Tarihçe
İnas Darülfünunu fikrinin çıkışı
Osmanlı Devleti’nin ilk yükseköğrenim kurumu olan Darülfünun, 1912 yılına gelindiğinde Vezneciler’deki Zeynep Hanım Konağı’nda “İstanbul Darülfünunu” adıyla yalnız erkek öğrencilere hizmet vermekteydi. Kızlar için imparatorluğun çeşitli yerlerinde Avrupaî tarzda ilk, orta ve lise düzeyinde okullar açılmasına rağmen, orta öğrenimden sonra devam edebilecekleri bir üniversite henüz kurulmamıştı.II. Meşrutiyet’ten sonra örgütlenen kadınlar; eğitim hakkını temel sorunları olarak görüp; yükseköğrenim görmeyi; Darülfünun’a girmeyi talep etmeye başladılar. Ayrıca imparatorlukta sürekli sayısı artan ve kalitesi yükselen kız okulları için kadın öğretmen ihtiyacı artmıştı. Bu taleplere ve ihtiyaca cevap vermek üzere kadınlar için bir yükseköğrenim kurumu oluşturulması Balkan Savaşı’ndan sonra gündeme geldi.
Hanımlara mahsus serbest dersler
Kızların üniversite öğreniminden hemen faydalanması için önce Darülfünun’da kadınlara yönelik “hanımlara mahsus serbest dersler” hazırlanması düşünüldü. 7 Şubat 1914’te başlayan, haftada dört gün öğleden sonra 14:00 –16:15 saatleri arasında Zeynep Hanım Konağı’nın Konferans Salonu’nda verilen bu dersler, bir yıl boyunca sayısı 600-700’e varan çok kalabalık bir kadın grubu tarafından takip edildi. Derslerin içeriğinde kadın haklarının öğretilmesi, ev bilgileri, tabiat, sağlık, tarih, pedagoji gibi konular vardı. Ders veren müderrisler arasında Doktor Besim Ömer Paşa, Ahmet Cevdet Paşa , Mahmut Esat Efendi, İsmail Hakkı Bey bulunur. Serbest dersleri takip edenlerin çoğu Darülmuallimat öğrencileri idi.
İnas Darülfünunu’nun açılışı ve ilk mezunlar
Hanımlara Mahsus Desrler’in gördüğü ilgi ve artan kadın öğrenmen ihtiyacı sonucu, 12 Eylül 1914’te İnas Darülfünun’u, Zeynep Hanım Konağı’nın sağ kolunda resmi olarak açıldı.
3 yıl süreli okul, “Edebiyat” ve “Fünun” şubelerinden oluşmaktaydı. Fünun şubesi altında “Riyaziyat” ve “Tabiiyyat” olmak üzere iki bölüm mevcuttu. 16-25 yaş arasındaki kadınların kaydolabildiği okula Darülmuallimat, İnas İdadisi veya Sultanisi’nden mezunu olanlar sınavsız; özel öğrenim görmüş kimseler ise sınavla kabul edilmekteydi. Eğitim, kayıt yaptırmaya hak kazanan 22 öğrenci ile 24 Ekim 1914’te başladı.
Okul talimatnamesine göre öğrencilerin Zeynep Hanım Konağı’nda kendilerine ayrılmış alandan çıkmamaları gerekmekteydi. Okul, 1916-1917 ders yılında Zeynep Hanım Konağı’ndan Cağaloğlu’ndaki müstakil bir binaya taşndı. Ali Nazima Bey, okula müdür olarak atandı.
Okul, ilk mezunlarını 1917’de verdi. Mezunların 5 yıl zorunlu hizmetleri vardı. Ülkenin İzmir, Adana, Bursa, Sivas, Edirne, Halep, Ankara gibi çeşitli yerlerindeki Darülmuallimatlara atandı.
1918’de İnas Darülfünun’u tekrar Zeynep Hanım Konağı’na taşındı. Bu taşınma ile kapsamlı bir talimatname hazırlandı.
Zükur Darülfünunu ile birleşme
1919’da İnas Darülfünun’unun Zükür Darülfünunu ile birleşmesi gündeme geldi. Öğrenciler, kendilerine verilen tedrisatın erkek öğrencilere verilenden az olduğunu düşünmeye başlamışlardı. Bundan dolayı Şükûfe Nihal başkanlığındaki bir öğrenci heyeti, Maarif Nazırı’nı ziyaret etmiş; erkeklerle birlikte öğrenim görme talebini dile getirmişti. İstekleri 1918-1919 öğrenim yılında kabul edildi. Mevcut son sınıf öğrencilerine eğer isterlerse erkeklerin aldığı derslerden sınava girme ve Darülfünun diploması alma imkanı sunuldu. Öğrenciler, genellikle kendi sınavlarına girip İnas Darülfünunu diploması almayı tercih etti. Sadece Coğrafya Şubesinden Şükûfe Nihal Hanım Darülfünun’daki erkek öğrencilerin tabi olduğu sınavlara girdi ve başarılı olarak “Darülfünun’dan mezun ilk kadın” unvanını aldı.
İnas ve Zükür Darülfünunu’nu birleştirme kararı, başta şeyhülislam olmak üzere pek çok kimsenin tepkisini çekmişti. Bu tepki sonucu İnas Darülfünunu 1921-1922 ders yılına kadar resmî olarak kapanmayıp varlığını sürdürdü. Bu konuda yoğun tartışmalar devam ederken kız öğrenciler, ayrı dershanelerde öğrenim görme usulünü protesto edip erkek dershanelerine devam ettiler; karma eğitim fiilen 1918-1919 döneminde başladı. 16 Eylül 1921’de Darülfünun Divanı, İnas Darülfünunu’nu resmen kapattı.
Öğrenci sayıları
İnas Darülfünunu’nda açıldığı yıldan (1914-1915 ders yılı), fiilen Darülfünun ile birleştiği yıla (1918-1919 ders yılı) kadar 129 öğrenci eğitim gördü. 1917’de 20 mezun veren okul; 1918’de 16, 1919’da 17 mezun verdi. Böylece toplam 53 öğrenci Darül İnas diploması sahibi olmuştur.
Kaynakça ve Notlar
- ^ a b c d Ali Arslan, Özlem Akpınar, İnas Darülfünunu (1912-1914), Osmanlı Bilimi Araştırmaları, Cilt 6, Sayı 2, 2005[]
- ^ a b c d e Bahar Baskın, II. Meşrutiyet’te Kadın Eğitimine Yönelik Bir Girişim: İnas Darülfünunu, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:38, Mart 2008[]
- ^ Bu tarih kimi kaynaklarda 5 Şubat 1914, kimilerinde 1915 yılı olarak ifade edilir
- ^ Şeref Etker, İnas Darülfünunu Hakkında Notlar, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, Cilt 7, sayı 2, 2006[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Inas Darulfununu Osmanli Devleti nde kadinlarin yuksekogrenim gorebilmesi icin 1914 1915 ders yilinda Istanbul da kurulmus 3 yillik bir yuksekogrenim Mekteb i Ali kurumudur Okulda kiz liseleri ve ogretmen okullari icin ogretmen yetistirilmis ve mezunlari cesitli liselerde zorunlu hizmet yapmislardir Inas Darulfununu erkeklerin ogrenim gordugu Zukur Darulfununu ile 1918 1919 ders yilinda birlesti Bu fiili birlesmeye kadar Inas Darulfununu nda 129 ogrenci egitim gordu ve 53 kadin mezun oldu Okul 1921 yilinda resmen kapandi TarihceInas Darulfununu fikrinin cikisi Osmanli Devleti nin ilk yuksekogrenim kurumu olan Darulfunun 1912 yilina gelindiginde Vezneciler deki Zeynep Hanim Konagi nda Istanbul Darulfununu adiyla yalniz erkek ogrencilere hizmet vermekteydi Kizlar icin imparatorlugun cesitli yerlerinde Avrupai tarzda ilk orta ve lise duzeyinde okullar acilmasina ragmen orta ogrenimden sonra devam edebilecekleri bir universite henuz kurulmamisti II Mesrutiyet ten sonra orgutlenen kadinlar egitim hakkini temel sorunlari olarak gorup yuksekogrenim gormeyi Darulfunun a girmeyi talep etmeye basladilar Ayrica imparatorlukta surekli sayisi artan ve kalitesi yukselen kiz okullari icin kadin ogretmen ihtiyaci artmisti Bu taleplere ve ihtiyaca cevap vermek uzere kadinlar icin bir yuksekogrenim kurumu olusturulmasi Balkan Savasi ndan sonra gundeme geldi Hanimlara mahsus serbest dersler Kizlarin universite ogreniminden hemen faydalanmasi icin once Darulfunun da kadinlara yonelik hanimlara mahsus serbest dersler hazirlanmasi dusunuldu 7 Subat 1914 te baslayan haftada dort gun ogleden sonra 14 00 16 15 saatleri arasinda Zeynep Hanim Konagi nin Konferans Salonu nda verilen bu dersler bir yil boyunca sayisi 600 700 e varan cok kalabalik bir kadin grubu tarafindan takip edildi Derslerin iceriginde kadin haklarinin ogretilmesi ev bilgileri tabiat saglik tarih pedagoji gibi konular vardi Ders veren muderrisler arasinda Doktor Besim Omer Pasa Ahmet Cevdet Pasa Mahmut Esat Efendi Ismail Hakki Bey bulunur Serbest dersleri takip edenlerin cogu Darulmuallimat ogrencileri idi Inas Darulfununu nun acilisi ve ilk mezunlar Hanimlara Mahsus Desrler in gordugu ilgi ve artan kadin ogrenmen ihtiyaci sonucu 12 Eylul 1914 te Inas Darulfunun u Zeynep Hanim Konagi nin sag kolunda resmi olarak acildi 3 yil sureli okul Edebiyat ve Funun subelerinden olusmaktaydi Funun subesi altinda Riyaziyat ve Tabiiyyat olmak uzere iki bolum mevcuttu 16 25 yas arasindaki kadinlarin kaydolabildigi okula Darulmuallimat Inas Idadisi veya Sultanisi nden mezunu olanlar sinavsiz ozel ogrenim gormus kimseler ise sinavla kabul edilmekteydi Egitim kayit yaptirmaya hak kazanan 22 ogrenci ile 24 Ekim 1914 te basladi Okul talimatnamesine gore ogrencilerin Zeynep Hanim Konagi nda kendilerine ayrilmis alandan cikmamalari gerekmekteydi Okul 1916 1917 ders yilinda Zeynep Hanim Konagi ndan Cagaloglu ndaki mustakil bir binaya tasndi Ali Nazima Bey okula mudur olarak atandi Okul ilk mezunlarini 1917 de verdi Mezunlarin 5 yil zorunlu hizmetleri vardi Ulkenin Izmir Adana Bursa Sivas Edirne Halep Ankara gibi cesitli yerlerindeki Darulmuallimatlara atandi 1918 de Inas Darulfunun u tekrar Zeynep Hanim Konagi na tasindi Bu tasinma ile kapsamli bir talimatname hazirlandi Zukur Darulfununu ile birlesme 1919 da Inas Darulfunun unun Zukur Darulfununu ile birlesmesi gundeme geldi Ogrenciler kendilerine verilen tedrisatin erkek ogrencilere verilenden az oldugunu dusunmeye baslamislardi Bundan dolayi Sukufe Nihal baskanligindaki bir ogrenci heyeti Maarif Naziri ni ziyaret etmis erkeklerle birlikte ogrenim gorme talebini dile getirmisti Istekleri 1918 1919 ogrenim yilinda kabul edildi Mevcut son sinif ogrencilerine eger isterlerse erkeklerin aldigi derslerden sinava girme ve Darulfunun diplomasi alma imkani sunuldu Ogrenciler genellikle kendi sinavlarina girip Inas Darulfununu diplomasi almayi tercih etti Sadece Cografya Subesinden Sukufe Nihal Hanim Darulfunun daki erkek ogrencilerin tabi oldugu sinavlara girdi ve basarili olarak Darulfunun dan mezun ilk kadin unvanini aldi Inas ve Zukur Darulfununu nu birlestirme karari basta seyhulislam olmak uzere pek cok kimsenin tepkisini cekmisti Bu tepki sonucu Inas Darulfununu 1921 1922 ders yilina kadar resmi olarak kapanmayip varligini surdurdu Bu konuda yogun tartismalar devam ederken kiz ogrenciler ayri dershanelerde ogrenim gorme usulunu protesto edip erkek dershanelerine devam ettiler karma egitim fiilen 1918 1919 doneminde basladi 16 Eylul 1921 de Darulfunun Divani Inas Darulfununu nu resmen kapatti Ogrenci sayilariInas Darulfununu nda acildigi yildan 1914 1915 ders yili fiilen Darulfunun ile birlestigi yila 1918 1919 ders yili kadar 129 ogrenci egitim gordu 1917 de 20 mezun veren okul 1918 de 16 1919 da 17 mezun verdi Boylece toplam 53 ogrenci Darul Inas diplomasi sahibi olmustur Kaynakca ve Notlar a b c d Ali Arslan Ozlem Akpinar Inas Darulfununu 1912 1914 Osmanli Bilimi Arastirmalari Cilt 6 Sayi 2 2005 olu kirik baglanti a b c d e Bahar Baskin II Mesrutiyet te Kadin Egitimine Yonelik Bir Girisim Inas Darulfununu I U Siyasal Bilgiler Fakultesi Dergisi No 38 Mart 2008 olu kirik baglanti Bu tarih kimi kaynaklarda 5 Subat 1914 kimilerinde 1915 yili olarak ifade edilir Seref Etker Inas Darulfununu Hakkinda Notlar Osmanli Bilimi Arastirmalari Cilt 7 sayi 2 2006 olu kirik baglanti