Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Amerigo Vespucci (9 Mart 1454 – 22 Şubat 1512), İtalyan kâşif, kartograf.
Amerigo Vespucci | |
|---|---|
 Vespucci öldükten sonra, y. 1568'te resmedilmiş, Cristofano dell'Altissimo'ya atfedilen portre. | |
| Doğum | 9 Mart 1454 Floransa, Floransa Cumhuriyeti |
| Ölüm | 22 Şubat 1512 (57 yaşında) Sevilla, Kastilya |
| Diğer ad(lar)ı | Américo Vespucio (İspanyolca) Americus Vespucius (Latince) Américo Vespúcio (Portekizce) |
| Meslek | Kâşif, kartograf, tüccar |
| Tanınma nedeni | Yeni Dünya'nın Asya değil, yeni bir kıta olduğunu Avrupalılara göstermek |
| İmza | |
 | |
Hayatı
Amerigo Vespucci 9 Mart 1454'te dünyaya gelmiştir. İtalyan kâşif Amerika kıtasını bulduğuna inanıp İtalya'ya yazdığı mektuplarda bildirmektedir. Amerika kıtasına bugünkü adını vermiştir.
Özellikle iki mektubunun: "Mundus Novus" (Yeni Dünya) ve "Lettera" (ya da "Dört Deniz Yolculuğu") güvenilirliğine gölge düşmüş olması nedeniyle Vespucci'nin rolü çok tartışılmıştır. Bazıları Vespucci'nin kendi rolünü abarttığı ve kasıtlı olarak sahte kanıtlar ürettiğini, diğerleri iki mektubun da sahte olduğu ve aynı dönemde başkaları tarafından yazıldığı düşüncesini savunurlar. Amerigo, Güney Amerika kıyısı açıklarına vardıktan sonra İtalya'ya yazdığı mektupta, keşif yaptığı kara parçalarının beklenenden çok daha geniş olduğunu, daha önce Avrupalıların anlattıkları Asya gibi bir yer olduğunu ve bu yüzden de bir Yeni Dünya, yani Avrupa'da önceden bilinmeyen dördüncü bir kıta (Asya ve Afrika'dan sonra) olması gerektiğini yazdı.
Amerigo'nun mektuplarının yayımlanarak yaygın bir şekilde benimsenmesi Martin Waldseemüller'ın 1507 yılındaki "Universalis Cosmographia" (ya da Waldseemüller Haritası) isimli dünya haritasında bu yeni kıtaya Amerika adını koymasına yol açtı. Vespucci, Latince yazdığı yazılarını kendi adının Latincesi olarak düşündüğü Americus Vespucius adıyla imzalamıştı. Waldseemüller o yüzden bu yeni kıtaya, Vespucci'nin ilk adının Latince formundan yola çıkarak, feminin şekli olan America ismini koydu. Amerigo isminin kendisi Orta Çağ Latincesindeki Emericus isminin İtalyanca hali olup, Almancadaki Heinrich yoluyla (İngilizcedeki Henry), Cermence bir ad olan Haimrich'den türemiştir.
Bu tartışmalı iki mektup Vespucci'nin Amerika'ya toplam dört deniz yolculuğu yaptığını iddia ederken bunlardan ancak ikisi diğer kaynaklarca doğrulanabilmektedir. Tarihçiler genel olarak 1497'de hiçbir keşif yolculuğu yapılmadığı konusunda birleşmektedirler (İspanya'nın Cádiz limanından aynı yılın 10 Mayıs'ında başladığı iddia edilen yolculuk).
Amerigo'nun bundan sonraki yolculuğu 1499 yılında Hojeda'nın komutasındaki bir İspanyol filosuyla gerçekleşti. Venezuela sahili boyunca seyretti. Kesin bilinen en son yolculuğu Portekiz hizmetinde 1501-1502 yılları arasında gerçekleşti ve sonradan Rio de Janeiro kentinin kurulduğu körfeze kadar ulaştı. Bu seferki yolculuğun lideri Gonçalo Coelho'ydu. Bu yolculuk sırasında Güney Amerika sahilleri boyunca güneye kadar indi. Yazılarına inanılacak olursa geriye dönüş yapmadan önce Patagonya enlemine kadar ulaştı. Ancak bu şüpheyle karşılanmalıdır; çünkü o kadar güneye inseydi, Río de la Plata halicini görmüş olması gerekirdi. Ancak yazılarında bundan hiç söz edilmemiştir. Coelho ve Vespucci'nin bu yolculuğundan sonra Portekiz'de yapılan Güney Amerika haritalarında 25º güney enleminde bulunan bugünkü Cananéia'dan daha güneyde hiçbir kara parçası gösterilmemektedir ve bu noktanın gittikleri en güney nokta olduğu düşünülebilir. 1501'deki seferlerinin ilk yarısında, Vespucci gökteki iki yıldızı haritasında belirledi, Alfa Centauri ve Beta Centauri ve ayrıca Crux takımyıldızına ait yıldızları işaretledi. Bu yıldızlar Eski Yunanlar tarafından bilinmesine rağmen, aşamalı takaddüm dolayısıyla bu yıldızlar Avrupa ufuklarının altına kaydı ve bu yüzden de unutulmuşlardı. 1503-1504 yılları arasındaki deniz seyahati hakkında çok az bilgi mevcuttur. Hatta bu yolculuğun gerçekten yapıldığı dahi şüphelidir. Amerigo Vespucci 1512 yılında İspanya'nın Sevilla kentinde 58 yaşında öldü.
Vespucci'nin tarihteki önemi, yaptığı keşiflerden ziyade, kendi yazmış olsun veya olmasın, mektuplarında yatmaktadır. Bu mektuplardan dolayı Avrupalı halk Amerika hakkında ilk kez bilgi sahibi oldu. Amerika'nın varlığı bu mektupların yayımlanmasından sonraki birkaç yıl içinde Avrupa'da yaygın olarak bilinir hale geldi.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Amerigo Vespucci ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica article Vespucci, Amerigo. |
- Canaday, James A. ""
- Amerigo Vespucci çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Internet Archive'daki Amerigo Vespucci tarafından oluşturulan ya da hakkındaki eserler
- Amerigo Vespucci çalışmaları (kamu malı sesli kitaplar)
![image]()
- Vespucci, Amerigo. "İlk Yolculuğunun Hikayesi 1497 (Floransa Cumhuriyeti Gonfalonier'den Pier Soderini'ye Mektup)" 14 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. İnternet Modern Tarih Kaynak Kitabı-Fordham Üniversitesi (ABD) 5 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mason, Wyatt, 'Ben Amerika'yım. (Yani?)' 10 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "The New York Times", 12 Aralık 2007.
- Martin Waldseemüller, Franz Wieser (Ritter von), Edward Burke (çev.), The Cosmographiæ Introductio of Martin Waldseemüller'in tıpkıbasımı: ardından Amerigo Vespucci'nin Dört Yolculuğu , Amerika Birleşik Devletleri Katolik Tarih Derneği, 1908.
- 1507 Waldseemüller Haritası 21 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ABD'den Library of Congress
- World Digital Library Kongre Kütüphanesi'ndeki 1507 Waldseemüller Haritası sunumu]. Bu, 1.000 kopyasının basıldığına inanılan duvar haritası baskısının bilinen tek kopyasıdır. 1507 dünya gore haritasının dört orijinali Almanya, İngiltere ve ABD'de mevcuttur.
- Amerigo Vespucci'nin eserlerinin ve/veya portrelerinin .jpg ve .tiff formatındaki yüksek çözünürlüklü görüntüleri.
- Soderini Mektupları Giovanni Battista Ramusio, Primo Volume delle Nauigationi et Viaggi İtalyanca: , Venedik, 1550, fol.138–140.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mayis 2023 Amerigo Vespucci 9 Mart 1454 22 Subat 1512 Italyan kasif kartograf Amerigo VespucciVespucci oldukten sonra y 1568 te resmedilmis Cristofano dell Altissimo ya atfedilen portre Dogum9 Mart 1454 1454 03 09 Floransa Floransa CumhuriyetiOlum22 Subat 1512 57 yasinda Sevilla KastilyaDiger ad lar iAmerico Vespucio Ispanyolca Americus Vespucius Latince Americo Vespucio Portekizce MeslekKasif kartograf tuccarTaninma nedeniYeni Dunya nin Asya degil yeni bir kita oldugunu Avrupalilara gostermekImzaHayatiFloransa daki Uffizi Galerisinde sergilenen heykel Amerigo Vespucci 9 Mart 1454 te dunyaya gelmistir Italyan kasif Amerika kitasini bulduguna inanip Italya ya yazdigi mektuplarda bildirmektedir Amerika kitasina bugunku adini vermistir Ozellikle iki mektubunun Mundus Novus Yeni Dunya ve Lettera ya da Dort Deniz Yolculugu guvenilirligine golge dusmus olmasi nedeniyle Vespucci nin rolu cok tartisilmistir Bazilari Vespucci nin kendi rolunu abarttigi ve kasitli olarak sahte kanitlar urettigini digerleri iki mektubun da sahte oldugu ve ayni donemde baskalari tarafindan yazildigi dusuncesini savunurlar Amerigo Guney Amerika kiyisi aciklarina vardiktan sonra Italya ya yazdigi mektupta kesif yaptigi kara parcalarinin beklenenden cok daha genis oldugunu daha once Avrupalilarin anlattiklari Asya gibi bir yer oldugunu ve bu yuzden de bir Yeni Dunya yani Avrupa da onceden bilinmeyen dorduncu bir kita Asya ve Afrika dan sonra olmasi gerektigini yazdi Amerigo nun mektuplarinin yayimlanarak yaygin bir sekilde benimsenmesi Martin Waldseemuller in 1507 yilindaki Universalis Cosmographia ya da Waldseemuller Haritasi isimli dunya haritasinda bu yeni kitaya Amerika adini koymasina yol acti Vespucci Latince yazdigi yazilarini kendi adinin Latincesi olarak dusundugu Americus Vespucius adiyla imzalamisti Waldseemuller o yuzden bu yeni kitaya Vespucci nin ilk adinin Latince formundan yola cikarak feminin sekli olan America ismini koydu Amerigo isminin kendisi Orta Cag Latincesindeki Emericus isminin Italyanca hali olup Almancadaki Heinrich yoluyla Ingilizcedeki Henry Cermence bir ad olan Haimrich den turemistir Bu tartismali iki mektup Vespucci nin Amerika ya toplam dort deniz yolculugu yaptigini iddia ederken bunlardan ancak ikisi diger kaynaklarca dogrulanabilmektedir Tarihciler genel olarak 1497 de hicbir kesif yolculugu yapilmadigi konusunda birlesmektedirler Ispanya nin Cadiz limanindan ayni yilin 10 Mayis inda basladigi iddia edilen yolculuk Amerigo nun bundan sonraki yolculugu 1499 yilinda Hojeda nin komutasindaki bir Ispanyol filosuyla gerceklesti Venezuela sahili boyunca seyretti Kesin bilinen en son yolculugu Portekiz hizmetinde 1501 1502 yillari arasinda gerceklesti ve sonradan Rio de Janeiro kentinin kuruldugu korfeze kadar ulasti Bu seferki yolculugun lideri Goncalo Coelho ydu Bu yolculuk sirasinda Guney Amerika sahilleri boyunca guneye kadar indi Yazilarina inanilacak olursa geriye donus yapmadan once Patagonya enlemine kadar ulasti Ancak bu supheyle karsilanmalidir cunku o kadar guneye inseydi Rio de la Plata halicini gormus olmasi gerekirdi Ancak yazilarinda bundan hic soz edilmemistir Coelho ve Vespucci nin bu yolculugundan sonra Portekiz de yapilan Guney Amerika haritalarinda 25º guney enleminde bulunan bugunku Cananeia dan daha guneyde hicbir kara parcasi gosterilmemektedir ve bu noktanin gittikleri en guney nokta oldugu dusunulebilir 1501 deki seferlerinin ilk yarisinda Vespucci gokteki iki yildizi haritasinda belirledi Alfa Centauri ve Beta Centauri ve ayrica Crux takimyildizina ait yildizlari isaretledi Bu yildizlar Eski Yunanlar tarafindan bilinmesine ragmen asamali takaddum dolayisiyla bu yildizlar Avrupa ufuklarinin altina kaydi ve bu yuzden de unutulmuslardi 1503 1504 yillari arasindaki deniz seyahati hakkinda cok az bilgi mevcuttur Hatta bu yolculugun gercekten yapildigi dahi suphelidir Amerigo Vespucci 1512 yilinda Ispanya nin Sevilla kentinde 58 yasinda oldu Vespucci nin tarihteki onemi yaptigi kesiflerden ziyade kendi yazmis olsun veya olmasin mektuplarinda yatmaktadir Bu mektuplardan dolayi Avrupali halk Amerika hakkinda ilk kez bilgi sahibi oldu Amerika nin varligi bu mektuplarin yayimlanmasindan sonraki birkac yil icinde Avrupa da yaygin olarak bilinir hale geldi Dis baglantilarWikimedia Commons ta Amerigo Vespucci ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopaedia Britannica article Vespucci Amerigo Canaday James A Amerigo Vespucci calismalari Gutenberg Projesi Internet Archive daki Amerigo Vespucci tarafindan olusturulan ya da hakkindaki eserler Amerigo Vespucci calismalari kamu mali sesli kitaplar Vespucci Amerigo Ilk Yolculugunun Hikayesi 1497 Floransa Cumhuriyeti Gonfalonier den Pier Soderini ye Mektup 14 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Internet Modern Tarih Kaynak Kitabi Fordham Universitesi ABD 5 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mason Wyatt Ben Amerika yim Yani 10 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times 12 Aralik 2007 Martin Waldseemuller Franz Wieser Ritter von Edward Burke cev The Cosmographiae Introductio of Martin Waldseemuller in tipkibasimi ardindan Amerigo Vespucci nin Dort Yolculugu Amerika Birlesik Devletleri Katolik Tarih Dernegi 1908 1507 Waldseemuller Haritasi 21 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ABD den Library of Congress World Digital Library Kongre Kutuphanesi ndeki 1507 Waldseemuller Haritasi sunumu Bu 1 000 kopyasinin basildigina inanilan duvar haritasi baskisinin bilinen tek kopyasidir 1507 dunya gore haritasinin dort orijinali Almanya Ingiltere ve ABD de mevcuttur Amerigo Vespucci nin eserlerinin ve veya portrelerinin jpg ve tiff formatindaki yuksek cozunurluklu goruntuleri Soderini Mektuplari Giovanni Battista Ramusio Primo Volume delle Nauigationi et Viaggi Italyanca Venedik 1550 fol 138 140