Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Esin; ilham, etkilenme, çağrışım, içe doğma ile gelen yaratıcı düşünce, doğaüstü veya buna bağlı söz, duyum ve algı.
Etimoloji
Kelime Es kökünden türemiştir. Esmek fiili ile ilgilidir. Doğaüstü varlıkların bir esinti şeklinde hissedilebileceği inancını barındırır.
Tanım ve Anlam
İnsanlara estetetik duyguları getiren iyicil varlıkların bulunduğuna inanılan dönemlerin anlayış biçimi aslında günümüzde de sözcüğün anlamında gizlidir. Gelen ilham perisi esinti oluşturduğu için bu söz yerleşmiştir. "Tanrı Vergisi" deyimi bu kavramı biraz daha açıklar. Sanatsal yetenek ve onun sonucu olan ürünler, insanlara bahşedilmiştir. İşte bu yeteneği ve o an oluşacak olan ürüne dair fikri bir güzel ruh getirir. Sümerlere göre Es, rüzgarın söylediği söz demektir. Türk kültür ve sanat algılayışında yeteneklerin ilahi bir güç tarafından gönderildiği inanışı yaygındır. Esin kavramı da zaten zaman zaman gelen bir olgudur. “İlham geldi” tabiri bu durumu ifade eder.
İslamiyette İlham
Kalbe birtakım mana ve fikirlerin ilkâ edilmesi, Allah’ın, kulun kalbine bıraktığı şey. İlhama, sadece müttakî mü’minler, evliyalar değil; bir kısım özelliklere haiz ilim ve fikir erbabı da mazhar olabilir, umumidir. Melâike, ilhamları ve hayvanat ilhamları gibi çeşitlilik arz eder.
Vahiy ile İlhamın farkları
- İlhamdan çok yüksek olan vahyin ekseri melâike vasıtasıyla; ve ilhamın ekseri vasıtasız olmasıdır.
- Vahiy gölgesiz, sâfi ve seçkinlere özeldir. İlham ise gölgelidir, renkler karışır, umumîdir.
Ayrıca Bediüzzaman hayvanat ilhamına örnek olarak: ''Hem yeni dünyaya gelmiş bir arı yavrusu, yaşı bir gün iken, havada bir günlük mesafeye gider, havada izini kaybetmeyerek, o sevk-i kaderî ile ve o sâika ilhamıyla döner, yuvasına girer.'' demiştir.
Doğaçlama
Doğaç, kendiliğinden söyleme ve yapma demektir. Osmanlıcası İrtical sözcüğüdür. Esin (ilham) ile yakından ilgilidir. Birdenbire içine doğduğu gibi söyleme ve etme. Allah vergisi bir yeteneğin en önemli özelliklerinden biridir. Dışsal değil, içseldir. Tıpkı doğada olduğu gibi doğurgan ve içten gelen bir olguyu ifade eder. Şamanist inançların tamamında doğaçlama davranış ve dualar Tanrısal iletişimin en önemli göstergelerinden kabul edilirler. Sözcük, "Doğmak" kökünden gelir. Doğurganlığı ve dişiliği içerir. Doğunç ise "vicdan" anlamına gelir.
Ayrıca bakınız
Dipnotlar
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Esin ilham etkilenme cagrisim ice dogma ile gelen yaratici dusunce dogaustu veya buna bagli soz duyum ve algi EtimolojiKelime Es kokunden turemistir Esmek fiili ile ilgilidir Dogaustu varliklarin bir esinti seklinde hissedilebilecegi inancini barindirir Tanim ve AnlamInsanlara estetetik duygulari getiren iyicil varliklarin bulunduguna inanilan donemlerin anlayis bicimi aslinda gunumuzde de sozcugun anlaminda gizlidir Gelen ilham perisi esinti olusturdugu icin bu soz yerlesmistir Tanri Vergisi deyimi bu kavrami biraz daha aciklar Sanatsal yetenek ve onun sonucu olan urunler insanlara bahsedilmistir Iste bu yetenegi ve o an olusacak olan urune dair fikri bir guzel ruh getirir Sumerlere gore Es ruzgarin soyledigi soz demektir Turk kultur ve sanat algilayisinda yeteneklerin ilahi bir guc tarafindan gonderildigi inanisi yaygindir Esin kavrami da zaten zaman zaman gelen bir olgudur Ilham geldi tabiri bu durumu ifade eder Islamiyette IlhamKalbe birtakim mana ve fikirlerin ilka edilmesi Allah in kulun kalbine biraktigi sey Ilhama sadece muttaki mu minler evliyalar degil bir kisim ozelliklere haiz ilim ve fikir erbabi da mazhar olabilir umumidir Melaike ilhamlari ve hayvanat ilhamlari gibi cesitlilik arz eder Vahiy ile Ilhamin farklari Ilhamdan cok yuksek olan vahyin ekseri melaike vasitasiyla ve ilhamin ekseri vasitasiz olmasidir Vahiy golgesiz safi ve seckinlere ozeldir Ilham ise golgelidir renkler karisir umumidir Ayrica Bediuzzaman hayvanat ilhamina ornek olarak Hem yeni dunyaya gelmis bir ari yavrusu yasi bir gun iken havada bir gunluk mesafeye gider havada izini kaybetmeyerek o sevk i kaderi ile ve o saika ilhamiyla doner yuvasina girer demistir DogaclamaDogac kendiliginden soyleme ve yapma demektir Osmanlicasi Irtical sozcugudur Esin ilham ile yakindan ilgilidir Birdenbire icine dogdugu gibi soyleme ve etme Allah vergisi bir yetenegin en onemli ozelliklerinden biridir Dissal degil icseldir Tipki dogada oldugu gibi dogurgan ve icten gelen bir olguyu ifade eder Samanist inanclarin tamaminda dogaclama davranis ve dualar Tanrisal iletisimin en onemli gostergelerinden kabul edilirler Sozcuk Dogmak kokunden gelir Dogurganligi ve disiligi icerir Dogunc ise vicdan anlamina gelir Ayrica bakinizBergu VahiyDipnotlar Ortak Bilincdisinda Ruzgarin ve Suyun Sesi Yildiz Cibiroglu 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2011 Arsivlenmis kopya 24 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 KaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi