Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bir bölgede nem miktarının geçici dengesizliğinden kaynaklanan su kıtlığı olarak tanımlanabilen kuraklık, doğal bir iklim olayıdır ve herhangi bir zamanda ve yerde meydana gelebilir. Kuraklık genellikle yavaş gelişir ve uzun bir dönemi kapsar. Kurak iklimlerin hüküm sürdüğü yerlerdeki hayvanlar ve bitkiler, nem eksikliğinden ve yüksek değişkenlikteki yağıştan dolayı olumsuz etkilenirler. Kuraklık tespit edilmesi en zor felaketlerdendir.
Kuraklık tabiatın gizli tehlikesi olup genellikle herhangi bir mevsim veya bir zaman diliminde yağış miktarındaki azalmadan ya da dengesizliğinden dolayı meydana gelir. Kuraklık hesaplamalarında bir bölgedeki yağış ve evapotranspirasyon (buharlaşma+terleme) arasındaki dengenin uzun süreli ortalaması göz önünde bulundurulur. Kuraklıkta; zaman (yağış mevsiminin başlamasında gecikmeler, ürün büyüme mevsimi-yağış zamanı ilişkisi) ve yağışların tesirleri (yağış yoğunluğu, sıklığı) ile ilişkilidir. Yüksek sıcaklık, şiddetli rüzgâr ve düşük nem miktarı gibi diğer değişkenler etkili olmaktadır.
Kuraklık, yalnızca fiziksel bir doğa olayı olarak görülmemelidir. Kuraklığın, insan ve faaliyetlerinin su kaynaklarına olan bağımlılığı nedeniyle, toplum üzerinde çeşitli olumsuz etkileri vardır.
Türleri
Kuraklığın genel olarak üç şekli vardır:
- Meteorolojik kuraklık: Yağışın belli bir dönem için ortalamaların altına düşmesidir. Yıllık, mevsimlik veya aylık yağış toplamlarının ortalamadan farklı olmasıdır.
- Tarımsal kuraklık: Bitkinin ihtiyacını karşılayacak suyun toprakta bulunmamasını ifade eder. Bitki büyümesinde yavaşlama, ürün kaybına neden olur, hayvanlar için de bir tehdittir.
- Hidrolojik kuraklık: Uzun süren meteorolojik kuraklıktan sonra gelişir. Uzun yağışsızlıktan sonra yeraltı suları, kaynaklar, yüzeysel akış, toprak neminin etkilenmesidir. Göller, nehirler ve yeraltı sularında keskin düşüşler görülür. Bir dönemde oluşan yağış azlığı toprak nemini düşünerek tarımı olumsuz etkiler.
Etkileri
Uzun süreli kuru hava, nem azlığı yaratarak orman ve su kaynaklarında azalmaya neden olduğundan, ciddi çevresel, ekonomik, kent hayatı, kalkınma, teknoloji, gıda, temiz su ve sağlık sorunları ortaya çıkar. Bunun yanı sıra ciddi anlamda tarıma da etkisi vardır. Kuraklığın başlama ve bitme zamanının tespiti zordur. Etkisi yıllar boyu devam edebilir. İlk etki tarımda görülür, sonra diğer sektörlere yayılır.
Tarımda önemli olan, yıllık toplam yağış değil, bitkinin gelişme ve büyüme döneminde kök çevresindeki su miktarıdır. Bu suyun eksikliği tarımsal kuraklık olarak isimlendirilir. Karaların yaklaşık %16'sı kurak ve yarı kurak bölgelerden oluşur. Tarımda sulama veya kuru tarım yöntemleri kuraklığa çare olarak uygulanmaktadır. Çöllerde doğal su kaynaklarının bulunduğu vahalar hariç tarım yapılmaz. Ilıman ve nemli bölgelerde mevsimsel kuraklık tehlikesi bulunur.
Kuraklıkta yağışların tesiri (yağış sayısı, yoğunluğu) ve zamanı (yağışlı dönemin gecikmesi, büyüme dönemi-yağış zamanı bağlantısı) önemlidir. Ayrıca yüksek sıcaklık, düşük nem ve şiddetli rüzgâr da kuraklıkta etkilidir.
Kaynakça
- ^ Kapluhan, Erol (Ocak 2013). . MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 27. 8 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bir bolgede nem miktarinin gecici dengesizliginden kaynaklanan su kitligi olarak tanimlanabilen kuraklik dogal bir iklim olayidir ve herhangi bir zamanda ve yerde meydana gelebilir Kuraklik genellikle yavas gelisir ve uzun bir donemi kapsar Kurak iklimlerin hukum surdugu yerlerdeki hayvanlar ve bitkiler nem eksikliginden ve yuksek degiskenlikteki yagistan dolayi olumsuz etkilenirler Kuraklik tespit edilmesi en zor felaketlerdendir Kurakliktan catlayan toprakEndonezya Sumatra adasinda orman yanginlari uydudan gorunus 14 ekim 2004 Kuraklik tabiatin gizli tehlikesi olup genellikle herhangi bir mevsim veya bir zaman diliminde yagis miktarindaki azalmadan ya da dengesizliginden dolayi meydana gelir Kuraklik hesaplamalarinda bir bolgedeki yagis ve evapotranspirasyon buharlasma terleme arasindaki dengenin uzun sureli ortalamasi goz onunde bulundurulur Kuraklikta zaman yagis mevsiminin baslamasinda gecikmeler urun buyume mevsimi yagis zamani iliskisi ve yagislarin tesirleri yagis yogunlugu sikligi ile iliskilidir Yuksek sicaklik siddetli ruzgar ve dusuk nem miktari gibi diger degiskenler etkili olmaktadir Kuraklik yalnizca fiziksel bir doga olayi olarak gorulmemelidir Kurakligin insan ve faaliyetlerinin su kaynaklarina olan bagimliligi nedeniyle toplum uzerinde cesitli olumsuz etkileri vardir TurleriKurakligin genel olarak uc sekli vardir Meteorolojik kuraklik Yagisin belli bir donem icin ortalamalarin altina dusmesidir Yillik mevsimlik veya aylik yagis toplamlarinin ortalamadan farkli olmasidir Tarimsal kuraklik Bitkinin ihtiyacini karsilayacak suyun toprakta bulunmamasini ifade eder Bitki buyumesinde yavaslama urun kaybina neden olur hayvanlar icin de bir tehdittir Hidrolojik kuraklik Uzun suren meteorolojik kurakliktan sonra gelisir Uzun yagissizliktan sonra yeralti sulari kaynaklar yuzeysel akis toprak neminin etkilenmesidir Goller nehirler ve yeralti sularinda keskin dususler gorulur Bir donemde olusan yagis azligi toprak nemini dusunerek tarimi olumsuz etkiler EtkileriSonoran Colu nde kuraklik Meksika Uzun sureli kuru hava nem azligi yaratarak orman ve su kaynaklarinda azalmaya neden oldugundan ciddi cevresel ekonomik kent hayati kalkinma teknoloji gida temiz su ve saglik sorunlari ortaya cikar Bunun yani sira ciddi anlamda tarima da etkisi vardir Kurakligin baslama ve bitme zamaninin tespiti zordur Etkisi yillar boyu devam edebilir Ilk etki tarimda gorulur sonra diger sektorlere yayilir Tarimda onemli olan yillik toplam yagis degil bitkinin gelisme ve buyume doneminde kok cevresindeki su miktaridir Bu suyun eksikligi tarimsal kuraklik olarak isimlendirilir Karalarin yaklasik 16 si kurak ve yari kurak bolgelerden olusur Tarimda sulama veya kuru tarim yontemleri kurakliga care olarak uygulanmaktadir Collerde dogal su kaynaklarinin bulundugu vahalar haric tarim yapilmaz Iliman ve nemli bolgelerde mevsimsel kuraklik tehlikesi bulunur Kuraklikta yagislarin tesiri yagis sayisi yogunlugu ve zamani yagisli donemin gecikmesi buyume donemi yagis zamani baglantisi onemlidir Ayrica yuksek sicaklik dusuk nem ve siddetli ruzgar da kuraklikta etkilidir Kaynakca Kapluhan Erol Ocak 2013 MARMARA COGRAFYA DERGISI SAYI 27 8 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2015