Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rumeli Hisarı (Boğazkesen Hisarı olarak da bilinir), İstanbul'un Sarıyer ilçesinde, Boğaziçi'nde bulunan ve bulunduğu semte adını veren hisar. Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un Fethi'nden önce, Karadeniz'den gelebilecek saldırıları engellemek amacıyla İstanbul Boğazı'nın en dar (698 m) yerine, Anadolu yakasındaki Anadolu Hisarı'nın tam karşısına inşa ettirilmiştir.
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Kale |
| Mimari tarz | Boğaziçi'ni kontrol amaçlı |
| Şehir | İstanbul |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 41°05′05″K 29°03′22″D / 41.08472°K 29.05611°D |
| Temel atma | 1452 |
| Yenileme | Sultan III. Selim (1789-1807) |
| Ölçüler | |
| Genişlik | Çandarlı Halil Paşa Kulesi 22 m, Zağanos Paşa Kulesi 21 m, Saruca Paşa Kulesi 28 m |
| Kaynakça | |
Hisar, 30 dönümlük bir alanı kapsamaktadır. Doksan gün gibi kısa bir sürede tamamlanan hisarın üç büyük kulesi, dünyanın en büyük kale burçlarına sahiptir. Rumeli Hisarı'nın adı Fatih vakfiyelerinde Kulle-i Cedide; Neşri tarihinde Yenice Hisar; Kemalpaşazade, Aşıkpaşazade ve Nişancı tarihlerinde Boğazkesen Hisarı olarak geçmektedir.
Mekânda uzun yıllar boyunca Rumeli Hisarı Konserleri düzenlenmiştir.
Yapımı
Hisarın inşaatına 15 Nisan 1452'de başlanmıştır. İş bölümü yapılarak her bölümün inşası bir paşanın denetimine verilmiş, deniz tarafına düşen bölümün inşasını da Fatih Sultan Mehmet bizzat kendisi üstlenmiştir. Denizden bakıldığında sağ taraftaki kulenin yapımına , sol taraftakinin yapımına Zağanos Paşa, kıyıdaki kulenin yapımına da Halil Paşa nezaret etmiştir. Buralardaki kuleler de bu paşaların adlarını taşımaktadırlar. Hisarın inşası 31 Ağustos 1452'de tamamlanmıştır.
Hisarın yapımında kullanılan keresteler İznik ve Karadeniz Ereğlisi'nden, taşlar ve kireç Anadolu'nun değişik yerlerinden ve spoliler (devşirme parça taş) çevredeki harap Bizans yapılarından temin edilmiştir. Mimar E. H. Ayverdi'ye göre hisarın yapımında yaklaşık olarak 300 usta, 700-800 işçi, 200 arabacı, kayıkçı, nakliyeci ve diğer tayfa çalışmıştır. 60,000 metrekare alanı kapsayan eserin kâgir hacmi yaklaşık 57,700 metreküptür.
Rumeli Hisarı'nın Saruca Paşa, Halil Paşa ve Zağanos Paşa adlarında üç büyük ve Küçük Zağanos Paşa ile 13 adet irili ufaklı burcu bulunmaktadır. Zemin katları ile birlikte Saruca Paşa ve Halil Paşa kuleleri 9 katlı, Zağanos Paşa Kulesi ise 8 katlıdır. Saruca Paşa Kulesi'nin çapı 23,30 metre, duvar kalınlığı 7 metre, yüksekliği ise 28 metredir. Zağanos Paşa Kulesi'nin çapı 26,70 metre, duvar kalınlığı 5,70 metre, yüksekliği ise 21 metredir. Halil Paşa Kulesi'nin çapı 23,30 metre, duvar kalınlığı 6,5 metre ve yüksekliği de 22 metredir.
Rumeli Hisarı, 1509 Büyük İstanbul Depreminde büyük zarar görmüş ancak hemen onarılmıştır. 1746 yılında çıkan yangında ahşap kısmı harap olmuştur. Hisar tekrar III. Selim (1789-1807) döneminde onarılmıştır. Hisarın kulelerini örten ahşap külahlar yıkılınca, kale içi küçük ahşap evlerle dolmuştur. 1953 yılının cumhurbaşkanı Celâl Bayar'ın talimatı ile üç Türk kadın mimar Cahide Tamer Aksel, Selma Emler ve Mualla Eyüboğlu Anhegger hisarın onarımı için gerekli çalışmaları başlatmış, kale içindeki ahşap evler kamulaştırılarak yıkılmış ve restorasyon gerçekleştirilmiştir.
Bugünkü durumu
Rumeli Hisarı günümüzde müze olarak kullanılmaktadır. Hisarda açık teşhir yapılmakta, sergi salonu bulunmamaktadır. Toplar, gülleler ve Haliç'i kapattığı söylenen zincirin bir parçasından oluşan eserler, bahçede sergilenmektedir.
Hisar, müze vasfına ek olarak 2000'li yılların sonuna kadar tiyatro ve konserler için bir etkinlik alanı olarak da kullanılmaktaydı. 1950'li yıllardaki restorasyon çalışmaları sırasında, 18. yüzyılda yıkılmış ve yalnızca minaresinden bir bölüm kalmış olan Boğazkesen Mescidi'nin (Ebu’l-Feth Camii olarak da bilinir) bulunduğu alana açıkhava tiyatrosu yapıldı. İlk haliyle basit seyir terasları ve bir sahnenin olduğu bu alan, daha sonra tiyatro sanatçısı Muhsin Ertuğrul'un talebiyle amfitiyatroya çevrildi. 1989 yılında başlayan Rumeli Hisarı Konserleri ile amfitiyatro, İstanbul kültür ve eğlence hayatının en gözde yaz eğlencesi mekanlarından biri haline geldi. Rumeli Hisarı Konserleri 2006 yılında durdurulmuş ve 2008 yılında son kez düzenlenmiştir.
İstanbul 3 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 7 Ekim 2009’da tarihi konser alanındaki mescidin minaresinin, duvar ve sarnıç kalıntılarının mevcut durumları ile muhafaza edilmesine karar verirken, mescit 1. grup kültür varlığı olarak tescil edildi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise hisardaki yıkık mescidin ihyası için bir proje başlattı. Koruma Bölge Kurulu projeyi onaylarken mülkiyeti İBB’de bulunan mescidin yapımı için 28 Mayıs 2013 tarihinde ruhsat alındı. Açıkhava tiyatrosu ve konser mekanı olarak kullanılan alana yapılan Boğazkesen Fetih Mescidi'nin inşası 2015 yılında tamamlandı.
Hisar civarında çok sayıda restoran mevcuttur.
2022'de İBB Miras tarafından restorasyon çalışmalarına başlandı.
Galeri
-
![image]()
Hisarın içindeki Zağanos Paşa Kulesi -
![image]()
1978 yılında Rumeli Hisarı -
![image]()
Hisarın planı -
![image]()
Hisarın girişi -
![image]()
Rumeli Hisarı'nda gece -
![image]()
Halil Paşa Kulesi -
![image]()
Hisardan Boğaziçi'nin görünümü -
![image]()
Saruca Paşa Kulesi -
![image]()
Zağanos Paşa Kulesi -
![image]()
Boğazkesen Fetih Mescidi
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Rumeli Hisarı, Turkey Page". muze.gov.tr. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ağustos 2021.
- ^ "İstanbul Boğazı". Yeni Cumhuriyet Ansiklopedisi. VI. İstanbul: Arkın Kitabevi. ss. sf. 910.
- ^ . 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019.
- ^ . Serbestiyet.com. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2022.
- ^ "İBB'nin 'ihya' projesi: Açıkhava tiyatrosuna cami". sendika.org. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023.
- ^ "İşte bir dönem konserlerin verildiği Rumeli Hisarı'na yapılan mescit". Odatv. 25 Temmuz 2021. 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Rumeli Hisarı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) /Rumeli Hisarı ve Tanıtımı
- Rumeli Hisarı - Muze.gov.tr 29 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rumeli Hisari Bogazkesen Hisari olarak da bilinir Istanbul un Sariyer ilcesinde Bogazici nde bulunan ve bulundugu semte adini veren hisar Fatih Sultan Mehmet tarafindan Istanbul un Fethi nden once Karadeniz den gelebilecek saldirilari engellemek amaciyla Istanbul Bogazi nin en dar 698 m yerine Anadolu yakasindaki Anadolu Hisari nin tam karsisina insa ettirilmistir Rumeli HisariGenel bilgilerTurKaleMimari tarzBogazici ni kontrol amacliSehirIstanbulUlkeTurkiyeKoordinatlar41 05 05 K 29 03 22 D 41 08472 K 29 05611 D 41 08472 29 05611Temel atma1452YenilemeSultan III Selim 1789 1807 OlculerGenislikCandarli Halil Pasa Kulesi 22 m Zaganos Pasa Kulesi 21 m Saruca Pasa Kulesi 28 mKaynakca Hisar 30 donumluk bir alani kapsamaktadir Doksan gun gibi kisa bir surede tamamlanan hisarin uc buyuk kulesi dunyanin en buyuk kale burclarina sahiptir Rumeli Hisari nin adi Fatih vakfiyelerinde Kulle i Cedide Nesri tarihinde Yenice Hisar Kemalpasazade Asikpasazade ve Nisanci tarihlerinde Bogazkesen Hisari olarak gecmektedir Mekanda uzun yillar boyunca Rumeli Hisari Konserleri duzenlenmistir YapimiHisarin insaatina 15 Nisan 1452 de baslanmistir Is bolumu yapilarak her bolumun insasi bir pasanin denetimine verilmis deniz tarafina dusen bolumun insasini da Fatih Sultan Mehmet bizzat kendisi ustlenmistir Denizden bakildiginda sag taraftaki kulenin yapimina sol taraftakinin yapimina Zaganos Pasa kiyidaki kulenin yapimina da Halil Pasa nezaret etmistir Buralardaki kuleler de bu pasalarin adlarini tasimaktadirlar Hisarin insasi 31 Agustos 1452 de tamamlanmistir source source source source source source Rumeli Hisari nin Istanbul Bogazi ndan gorunumu Subat 2013 Hisarin yapiminda kullanilan keresteler Iznik ve Karadeniz Ereglisi nden taslar ve kirec Anadolu nun degisik yerlerinden ve spoliler devsirme parca tas cevredeki harap Bizans yapilarindan temin edilmistir Mimar E H Ayverdi ye gore hisarin yapiminda yaklasik olarak 300 usta 700 800 isci 200 arabaci kayikci nakliyeci ve diger tayfa calismistir 60 000 metrekare alani kapsayan eserin kagir hacmi yaklasik 57 700 metrekuptur Rumeli Hisari nin Saruca Pasa Halil Pasa ve Zaganos Pasa adlarinda uc buyuk ve Kucuk Zaganos Pasa ile 13 adet irili ufakli burcu bulunmaktadir Zemin katlari ile birlikte Saruca Pasa ve Halil Pasa kuleleri 9 katli Zaganos Pasa Kulesi ise 8 katlidir Saruca Pasa Kulesi nin capi 23 30 metre duvar kalinligi 7 metre yuksekligi ise 28 metredir Zaganos Pasa Kulesi nin capi 26 70 metre duvar kalinligi 5 70 metre yuksekligi ise 21 metredir Halil Pasa Kulesi nin capi 23 30 metre duvar kalinligi 6 5 metre ve yuksekligi de 22 metredir Rumeli Hisari 1509 Buyuk Istanbul Depreminde buyuk zarar gormus ancak hemen onarilmistir 1746 yilinda cikan yanginda ahsap kismi harap olmustur Hisar tekrar III Selim 1789 1807 doneminde onarilmistir Hisarin kulelerini orten ahsap kulahlar yikilinca kale ici kucuk ahsap evlerle dolmustur 1953 yilinin cumhurbaskani Celal Bayar in talimati ile uc Turk kadin mimar Cahide Tamer Aksel Selma Emler ve Mualla Eyuboglu Anhegger hisarin onarimi icin gerekli calismalari baslatmis kale icindeki ahsap evler kamulastirilarak yikilmis ve restorasyon gerceklestirilmistir Bugunku durumuRumeli Hisari gunumuzde muze olarak kullanilmaktadir Hisarda acik teshir yapilmakta sergi salonu bulunmamaktadir Toplar gulleler ve Halic i kapattigi soylenen zincirin bir parcasindan olusan eserler bahcede sergilenmektedir Hisar muze vasfina ek olarak 2000 li yillarin sonuna kadar tiyatro ve konserler icin bir etkinlik alani olarak da kullanilmaktaydi 1950 li yillardaki restorasyon calismalari sirasinda 18 yuzyilda yikilmis ve yalnizca minaresinden bir bolum kalmis olan Bogazkesen Mescidi nin Ebu l Feth Camii olarak da bilinir bulundugu alana acikhava tiyatrosu yapildi Ilk haliyle basit seyir teraslari ve bir sahnenin oldugu bu alan daha sonra tiyatro sanatcisi Muhsin Ertugrul un talebiyle amfitiyatroya cevrildi 1989 yilinda baslayan Rumeli Hisari Konserleri ile amfitiyatro Istanbul kultur ve eglence hayatinin en gozde yaz eglencesi mekanlarindan biri haline geldi Rumeli Hisari Konserleri 2006 yilinda durdurulmus ve 2008 yilinda son kez duzenlenmistir Istanbul 3 Numarali Kultur ve Tabiat Varliklarini Koruma Bolge Kurulu 7 Ekim 2009 da tarihi konser alanindaki mescidin minaresinin duvar ve sarnic kalintilarinin mevcut durumlari ile muhafaza edilmesine karar verirken mescit 1 grup kultur varligi olarak tescil edildi Istanbul Buyuksehir Belediyesi ise hisardaki yikik mescidin ihyasi icin bir proje baslatti Koruma Bolge Kurulu projeyi onaylarken mulkiyeti IBB de bulunan mescidin yapimi icin 28 Mayis 2013 tarihinde ruhsat alindi Acikhava tiyatrosu ve konser mekani olarak kullanilan alana yapilan Bogazkesen Fetih Mescidi nin insasi 2015 yilinda tamamlandi Hisar civarinda cok sayida restoran mevcuttur IBB Miras Rumeli Hisari restorasyonu 2022 2022 de IBB Miras tarafindan restorasyon calismalarina baslandi GaleriHisarin icindeki Zaganos Pasa Kulesi 1978 yilinda Rumeli Hisari Hisarin plani Hisarin girisi Rumeli Hisari nda gece Halil Pasa Kulesi Hisardan Bogazici nin gorunumu Saruca Pasa Kulesi Zaganos Pasa Kulesi Bogazkesen Fetih MescidiAyrica bakinizRumeli Feneri Kalesi Yoros Kalesi Istanbul Surlari Galata Surlari Yedikule ZindanlariKaynakca Rumeli Hisari Turkey Page muze gov tr 29 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Agustos 2021 Istanbul Bogazi Yeni Cumhuriyet Ansiklopedisi VI Istanbul Arkin Kitabevi ss sf 910 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim 28 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2019 Serbestiyet com 28 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2022 IBB nin ihya projesi Acikhava tiyatrosuna cami sendika org Erisim tarihi 8 Aralik 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Iste bir donem konserlerin verildigi Rumeli Hisari na yapilan mescit Odatv 25 Temmuz 2021 13 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Rumeli Hisari ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Istanbul Valiligi Harika Istanbul Rumeli Hisari ve Tanitimi Rumeli Hisari Muze gov tr 29 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde