İstanbul Manifaturacılar Çarşısı veya kısa ismiyle İMÇ Atatürk Bulvarı’nın Bozdoğan Kemeri ile Unkapanı arasındaki bölgesinde yer alan ve 1.117 adet dükkândan oluşan bir çarşıdır.
Genel bilgiler | |
---|---|
Tür | Çarşı |
Adres | Bozdoğan Kemeri, Vefa, Unkapanı, Fatih İstanbul |
Şehir | İstanbul |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 41°01′06″K 28°57′31″D / 41.01833°K 28.95861°D |
Açılış | 1968 | )
Tasarım ve inşaat | |
Mimar(lar) | Doğan Tekeli, Sami Sisa ve Metin Hepgüler |
Modern Türk mimarisinin önemli yapıtlarından birisi kabul edilir. Başlangıçta döşemeciler ve manifaturacılara hizmet veren bir çarşı iken 1980'lerde bir plakçılar çarşısına dönüşmüştür. Çarşını içinde sekiz çağdaş Türk sanatçısının İstanbul’u ve ticareti simgeleyen panolar yer alır ve çarşı bu eserler nedeniyle bir açık hava müzesi niteliği kazanmıştır.
Geçmişi
İstanbul Manifaturacılar Çarşısı; Eminönü, Sultanhamam ve çevresindeki hanlarda ticaret yapan, sayısı bini aşan manifaturacılar ve kumaşçıların bir araya gelmesiyle 1954 yılında kurulan Sınırlı Sorumlu İstanbul Manifatura ve Kumaşçılar Çarşısı Yapı Kooperatifi tarafından kurulmuştur. Yeni bir çarşı inşa etmek için yer arayışında olan kooperatife başta Haydarpaşa civarında bir çarşı yaptırmayı hedefliyordu. Kooperatife daha sonra dönemin Valisi ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay tarafından, Atatürk Bulvarı boyunca, Unkapanı’ndan Saraçhane’ye uzanan, 45.000m² büyüklüğündeki eğimli, dar uzun parsel önerildi. Arazi, 1959 yılında kooperatife satıldı ve alana inşa edilecek yeni yapının projesini elde etmek için çalışmalara devam edildi.
Bu bölgenin imar planının yapılması için 1958 yılında düzenlenen yarışmayı , , , ve ’nin hazırladığı proje kazandı. Bu proje sonradan bu bölgenin mevzi imar planı haline getirildi.
Arsada kurulacak çarşı için 19 Şubat 1960 tarihinde bir mimarlık yarışması düzenlendi. Katılan 11 projeden Doğan Tekeli, Sami Sisa ve Metin Hepgüler’in ortak tasarımı birincilik ödülünü kazandı. Projenin ilk aşaması 1967 yılında, ikinci aşaması ise 1968 yılında tamamlanmıştır.
1.117 adet dükkân, sosyal birimler, lokantalar ve diğer hizmet birimleri ile dönemin oldukça önemli yapıtlarından birisi olarak nitelendirilmektedir. İnşa edildiği dönemde İstanbul’da tek seferde inşa edilmiş en büyük yapı olma sıfatıyla tanınmıştır. Yaklaşık 10.000 kişinin çalıştığı çarşıda 2.300 işyeri de faaliyet göstermektedir.
Geç modernleşmeye başlayan İstanbul şehrindeki ilk alışveriş merkezi örneklerinden birisi olarak kabul edilen İstanbul Manifaturacılar Çarşısı’nda dönemin modern sanatçılarının eserlerine de yer verilmiştir. O dönemlerde yürürlüğe giren ve devlet binalarına yapı maliyetinin yüzde ikisi kadar sanat eseri konmasını hükme bağlayan kanundan esinlenen mimar Doğan Tekeli, bu düşünceyi İMÇ'ye uyguladı ve yapıda Kuzgun Acar, Füreya Koral, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Eren Eyüboğlu, Yavuz Görey, Ali Teoman Germaner, Sadi Diren ve Nedim Günsür’ün eserlerine yer verildi. Açık havada bulunan ve yıpranan eserler 2022'de Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi tarafından koruma altına alınmıştır.
Yapı, 2005 yılına İMÇ'nin yanındaki boş alanın otoparka çevrilmek istenmesiyle başlayan süreçte, yıkılma tehdidi ile karşı karşıya kaldı. İMÇ’nin altı bloğunun yıkılarak, bu alana konut projesi yapılmasını öngören bir imar planının ortaya çıkması üzerine birkaç yıl boyunca süren dava, yıkım tartışmaları ve plana karşı protestoların ardından yıkım kararı durduruldu.
İMÇ’nin mimarisi hakkında yazılar
- 1965: Mimarlık Dergisi, İstanbul Manifaturacılar Çarşısı
- 2003: XXI, İstanbul Manifaturacılar Çarşısı, İstanbul
- 2008: Mimarlık Dergisi, Sanat Birlikteliğinde 1950 - 1970 Aralığı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Özeren, Sena. "Mimaride kurgulanan sanatın tasarımda oluşturduğu bellek ve İMÇ örneği / Creation of the memory through the usage of art in architectural design & IMC". Yıldız Teknik Üniversitesi, 2008. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ a b c d Erkol, İdil (Temmuz-Ağustos 2017). . Mimarlikdergisi.com. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
- ^ a b . İMÇ web sitesi. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2011.
- ^ "İstanbul Manifaturacılar Çarşısı Mimari Yarışma Projesi". Arkitera.com. 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2011.
- ^ . Tekeli-Sisa Mimarlık Ortaklığı web sitesi. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2011.
- ^ . Arkitera.com. 6 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2011.
- ^ a b Hızlan, Doğan (24 Şubat 2022). . Hurriyet.com.tr. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
- ^ . İstanbul Manifaturacılar Çarşısı web sitesi. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Istanbul Manifaturacilar Carsisi veya kisa ismiyle IMC Ataturk Bulvari nin Bozdogan Kemeri ile Unkapani arasindaki bolgesinde yer alan ve 1 117 adet dukkandan olusan bir carsidir Istanbul Manifaturacilar CarsisiGenel bilgilerTurCarsiAdresBozdogan Kemeri Vefa Unkapani Fatih IstanbulSehirIstanbulUlke TurkiyeKoordinatlar41 01 06 K 28 57 31 D 41 01833 K 28 95861 D 41 01833 28 95861Acilis1968 56 yil once 1968 Tasarim ve insaatMimar lar Dogan Tekeli Sami Sisa ve Metin HepgulerKuzgun Acar in IMC nin duvarinda yer alan Kuslar adli heykeli Modern Turk mimarisinin onemli yapitlarindan birisi kabul edilir Baslangicta dosemeciler ve manifaturacilara hizmet veren bir carsi iken 1980 lerde bir plakcilar carsisina donusmustur Carsini icinde sekiz cagdas Turk sanatcisinin Istanbul u ve ticareti simgeleyen panolar yer alir ve carsi bu eserler nedeniyle bir acik hava muzesi niteligi kazanmistir GecmisiIstanbul Manifaturacilar Carsisi Eminonu Sultanhamam ve cevresindeki hanlarda ticaret yapan sayisi bini asan manifaturacilar ve kumascilarin bir araya gelmesiyle 1954 yilinda kurulan Sinirli Sorumlu Istanbul Manifatura ve Kumascilar Carsisi Yapi Kooperatifi tarafindan kurulmustur Yeni bir carsi insa etmek icin yer arayisinda olan kooperatife basta Haydarpasa civarinda bir carsi yaptirmayi hedefliyordu Kooperatife daha sonra donemin Valisi ve Belediye Baskani Fahrettin Kerim Gokay tarafindan Ataturk Bulvari boyunca Unkapani ndan Sarachane ye uzanan 45 000m buyuklugundeki egimli dar uzun parsel onerildi Arazi 1959 yilinda kooperatife satildi ve alana insa edilecek yeni yapinin projesini elde etmek icin calismalara devam edildi Bu bolgenin imar planinin yapilmasi icin 1958 yilinda duzenlenen yarismayi ve nin hazirladigi proje kazandi Bu proje sonradan bu bolgenin mevzi imar plani haline getirildi Arsada kurulacak carsi icin 19 Subat 1960 tarihinde bir mimarlik yarismasi duzenlendi Katilan 11 projeden Dogan Tekeli Sami Sisa ve Metin Hepguler in ortak tasarimi birincilik odulunu kazandi Projenin ilk asamasi 1967 yilinda ikinci asamasi ise 1968 yilinda tamamlanmistir 1 117 adet dukkan sosyal birimler lokantalar ve diger hizmet birimleri ile donemin oldukca onemli yapitlarindan birisi olarak nitelendirilmektedir Insa edildigi donemde Istanbul da tek seferde insa edilmis en buyuk yapi olma sifatiyla taninmistir Yaklasik 10 000 kisinin calistigi carsida 2 300 isyeri de faaliyet gostermektedir Gec modernlesmeye baslayan Istanbul sehrindeki ilk alisveris merkezi orneklerinden birisi olarak kabul edilen Istanbul Manifaturacilar Carsisi nda donemin modern sanatcilarinin eserlerine de yer verilmistir O donemlerde yururluge giren ve devlet binalarina yapi maliyetinin yuzde ikisi kadar sanat eseri konmasini hukme baglayan kanundan esinlenen mimar Dogan Tekeli bu dusunceyi IMC ye uyguladi ve yapida Kuzgun Acar Fureya Koral Bedri Rahmi Eyuboglu Eren Eyuboglu Yavuz Gorey Ali Teoman Germaner Sadi Diren ve Nedim Gunsur un eserlerine yer verildi Acik havada bulunan ve yipranan eserler 2022 de Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi tarafindan koruma altina alinmistir Yapi 2005 yilina IMC nin yanindaki bos alanin otoparka cevrilmek istenmesiyle baslayan surecte yikilma tehdidi ile karsi karsiya kaldi IMC nin alti blogunun yikilarak bu alana konut projesi yapilmasini ongoren bir imar planinin ortaya cikmasi uzerine birkac yil boyunca suren dava yikim tartismalari ve plana karsi protestolarin ardindan yikim karari durduruldu IMC nin mimarisi hakkinda yazilar1965 Mimarlik Dergisi Istanbul Manifaturacilar Carsisi 2003 XXI Istanbul Manifaturacilar Carsisi Istanbul 2008 Mimarlik Dergisi Sanat Birlikteliginde 1950 1970 AraligiAyrica bakinizGazanfer Aga MedresesiKaynakca Ozeren Sena Mimaride kurgulanan sanatin tasarimda olusturdugu bellek ve IMC ornegi Creation of the memory through the usage of art in architectural design amp IMC Yildiz Teknik Universitesi 2008 Erisim tarihi 1 Ekim 2020 a b c d Erkol Idil Temmuz Agustos 2017 Mimarlikdergisi com 6 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2022 a b IMC web sitesi 10 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2011 Istanbul Manifaturacilar Carsisi Mimari Yarisma Projesi Arkitera com 1 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2011 Tekeli Sisa Mimarlik Ortakligi web sitesi 15 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2011 Arkitera com 6 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2011 a b Hizlan Dogan 24 Subat 2022 Hurriyet com tr 24 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2022 Istanbul Manifaturacilar Carsisi web sitesi 9 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2011