Unkapanı istanbul da bir semt Osmanlılar zamanında bazı satış yerlerinde Arapçada Kabban adını taşıyan büyü

Unkapanı, İstanbul'da bir semt. Osmanlılar zamanında bazı satış yerlerinde Arapçada Kabban adını taşıyan büyük teraziler bulunduğundan, bu tip yerlere Kapan denirdi. O dönemde un ve tahılların muhafaza edildiği hanlar burada bulunuyordu. Bugünkü Unkapanı sahiline buğday ve arpa yüklü gemiler demirlediğinden, semt 19. yüzyılda bu ismi almıştır. Ayrıca kapanlara getirilen ürünlere göre yağkapanı ve balkapanı (Sirkeci'de Balkapanı Hanı) adını alan çeşitleri de vardır. Ayrıca Türkiye müzik piyasasının merkezi olan, plakçılar ve müzik yapımcılarının bulunduğu İMÇ Blokları için kullanıldığından, bu semt Unkapanı Plakçılar Çarşısı'dır.

Unkapanı
Semt

Fatih
Ülke	Türkiye
Bölge	Marmara
İl	İstanbul
İlçe	Fatih
• Yoğunluk	oto/km²
Zaman dilimi	(UDAS)
Alan kodu	(+90) 212
Plaka kodu	34

Yeşilçam sinemasında Unkapanı “doğulu, saf, temiz ve yanık sesli türkücülerin yolunun düştüğü semt” olarak anılıyor.

İsmi

Unkapanı semti adını “un” ve Osmanlı Dönemi’nde kullanılan bir çeşit tartı aleti olan, toptan satış yapılan yer anlamına da gelen “kapan” kelimelerinden almıştır. Semte “Unkapanı” denilmesinin sebebi ise, İstanbul’a tahıl getiren gemilerin yüklerini Unkapanı’na boşaltmasıdır. İstanbul’a gelen zahire, yiyecek ve diğer ihtiyaç maddelerinin ölçümünün, ekspertizinin, fiyatlandırması ve dağıtım işlemlerinin yapıldığı kapanların en önemlilerinden biri olan un kapanının burada bulunması, giderek semtin de aynı adla anılmasına neden olmuştur. Hemen hemen her sokağında buğday ambarları, değirmenler ve fırınlar bulunan semtin en büyük değirmen yapısı, Unkapanı Değirmeni’dir.

Tarihi

Miladi 600, 1200, 1500, 1600 ve 1700 yıllarında dünyanın en kalabalık şehri olarak öne çıkan İstanbul, 1453 yılı sonrası Osmanlı başkenti olmasıyla beraber yaklaşık 250 yıl boyunca dünyanın en kalabalık şehri olma vasfını sürdürmüştür. Böyle kadim bir şehrin gıda sorununu ise, büyük bir organizasyonla çözerken, Akdeniz dünyasının tahıl ihtiyacını da karşılayan bir üst olma vasfını da korumuştur. İşte bütün bu iktisadi ve sosyal organizasyonun İstanbul içerisinde yönetim merkezi, devasa Haliç limanı arasında Unkapanı Semti’nde teşekkül ettirilmişti.

Bu tez çalışmamızın, birinci bölümünde, böyle bir teşekkülün oluşmasındaki coğrafi şartların oluşumunun ardından Unkapanı Semti’nin İstanbul Şehri içerisindeki sınırları ve tarihi gelişimi belirtilmiş olup, devamı bölümlerde sırasıyla semtin tarihi mirası olan, cami-mescid yapıları, tekke ve sinagog binaları ile çeşme, sebil, hamam ve hazireleri ile ayazması incelenmiştir. Ve günümüze ulaşmamış, yeni imar yolların açılması sırasında yıktırılan veya afetler sebebiyle günümüze ulaşmamış eserler de arşiv fotoğraflarıyla belgelenmeye çalışılmıştır.

Tez akışı içerisinde kamu yapıları olan, karakol binası, köprü, değirmen binası, askeri fırın gibi yapılar da bu incelemeler içerisinde ortaya konulmuştur. Bu tez çalışmasında amacı, Unkapanı Semti’nin monografyasının ortaya çıkarılmaya çalışılması olup, semtin dünü ve bugünü ile yaşadığı fiziki ve sosyal değişim de ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Ulaşım

Otobüs Hatları

145M Yeşilkent/Beykent - Taksim
145T Beylikdüzü - Taksim
146B Metrokent - Eminönü
28 Topkapı/Edirnekapı - Beşiktaş
28T Topkapı - Beşiktaş
30D Ortaköy Dereboyu - Yenikapı
31E Kuyumcukent - Eminönü
32 Cevatpaşa - Eminönü
32T Cevatpaşa - Taksim
33 Giyimkent/Turgutreis - Eminönü
33B Giyimkent/Birlik Mahallesi - Eminönü
33D Esenler Bilim Parkı - Eminönü
33ES Giyimkent - Eminönü
33TE Esenler Turgutreis - Eminönü
33Y Esenler Giyimkent/Yüzyıl Mahallesi - Eminönü
336 Arnavutköy - Eminönü
336E Sultançiftliği - Eminönü
35 Kocamustafapaşa - Eminönü
35C Kocamustafapaşa - Taksim
36KE Karadeniz Mahallesi - Eminönü
38E G.O. Paşa Devlet Hastanesi/Küçükköy - Eminönü
46T Çağlayan - Topkapı
50P Çırçır Metro - Eminönü
70FY Feriköy - Yenikapı
70KY Kurtuluş - Yenikapı
71T Ataköy - Taksim
72T Yeşilköy - Taksim
72YT Yeşilköy - Taksim
73 Yenibosna Metro - Taksim
73F Florya - Taksim
76D Bahçeşehir/Esenkent - Taksim
77 Şişli - Yenikapı
77A Şişli - Vezneciler
78 Metrokent - Eminönü
78H Fenertepe - Eminönü
79E Kayabaşı Kiptaş - Eminönü
79GE Güvercintepe/Fenertepe - Eminönü
80 Kazlıçeşme - Eminönü
80T Kazlıçeşme - Taksim
82 Kuyumcukent - Eminönü
85T Esenler Metro - Taksim
87 Topkapı/Edirnekapı - Taksim
89C Metrokent - Taksim
89T K.S.S. Hastanesi/Atakent Mahallesi - Taksim
90 Draman - Eminönü
92 Yenimahalle Metro - Eminönü
92C Haznedar - Eminönü
92T Bağcılar Devlet Hastanesi - Taksim
93 Zeytinburnu - Eminönü
93T Zeytinburnu - Taksim
97A Basınsitesi - Eminönü
97BT Kocasinan İtfaiye - Taksim
97GE 15 Temmuz Mah A.S.M. - Eminönü
97T Basınsitesi – Taksim
E-56 Ispartakule/Bizimevler - Taksim
E-59 Boğazköy/Bahçeşehir - Taksim

Minibüs Hatları

Metro Hatları

Yenikapı - Hacıosman

Kaynakça

^ "..| Mimarlık Dergisi |." www.mimarlikdergisi.com. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Eylül 2020.
^ "pdf" (PDF). 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF).

[1] "..| Mimarlık Dergisi |." www.mimarlikdergisi.com. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Eylül 2020.

[2] "pdf" (PDF). 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF).