Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Huvvari Bumedyen (Arapça: هواري بومدين, romanize: Hûvvârî Bû-Medyen), d. 23 Ağustos 1932, , Kalime Vilayeti, Cezayir - ö. 27 Aralık 1978, Cezayir, Cezayir), Cezayirli subay ve devlet adamı. Cezayir'de Ahmed Bin Bella'ya karşı yaptığı askerî darbeyle iktidarı ele geçirerek, 19 Haziran 1965 tarihinden ölümüne kadar Cezayir Devlet Başkanlığında kalmıştır. Ölümünden önceki yıllarda Üçüncü Dünya ülkelerinin (Bağlantısızlar Hareketi) bayraktarlarından biri olarak, özellikle uluslararası yeni bir ekonomik düzenin kurulması gerektiğini savundu.
| Huari Bumedyen هواري بومدين | |
|---|---|
 | |
| 2. Cezayir Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 19 Haziran 1965 - 27 Aralık 1978 | |
| Yerine geldiği | Ahmed bin Bella |
| Yerine gelen | |
| Bağlantısızlar Hareketi Genel Sekreteri | |
| Görev süresi 5 Eylül 1973 - 16 Ağustos 1976 | |
| Yerine geldiği | Kenneth Kaunda |
| Yerine gelen | |
| 6. Afrika Birliği Örgütü başkanı | |
| Görev süresi 13 Eylül 1968 - 6 Eylül 1969 | |
| Yerine geldiği | Mobutu Sese Seko |
| Yerine gelen | Ahmadou Ahidjo |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Mohammed Ben Brahim Buharuba 23 Ağustos 1932 , Kalime Vilayeti, Cezayir |
| Ölüm | 27 Aralık 1978 (46 yaşında) Cezayir, Cezayir |
| Evlilik(ler) | Anissa Bumedyen |
| Mesleği | Asker |
| Dini | İslam |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Cezayir |
| Hizmet yılları |
|
| Rütbesi | Albay |
| Çatışma/savaşları | Cezayir Bağımsızlık Savaşı |
Konstantin'deki İslam Enstitüsü ve Kahire'de el-Ezher Üniversitesi'nde okuduktan sonra, 1954'te Fransa'ya karşı başlayan bağımsızlık mücadelesine katıldı ve Huari Bumedyen adını aldı. Oran yöresindeki askerî bölgenin komutanlığını üstlendi. 1960'ta Kurtuluş Ordusu'nun Genelkurmay Başkanı oldu ve Fransızların erişemeyeceği Fas ve Tunus'ta bir Cezayir Ordusu oluşturmaya ağırlık verdi.
Mart 1962'de Fransızlarla barış antlaşmasının imzalanmasından sonra Cezayirli önderler arasındaki çekişmeler arttı. Bumedyen, Genelkurmay Başkanlığı görevinden ayrıldı ve Tlemsen "siyasi bürosu" içinde, Ben Bella'yı Devlet Başkanı yapan askerî ayaklanmayı hazırladı. Eylül 1962'de komutasındaki birliklerle başkent Cezayir'e yürüyerek, Ahmed Ben Bella'nın başa geçmesini sağladı. Kendisi de Devlet Başkanı Yardımcısı ve Savunma Bakanı oldu.
Fakat yeni rejimin karşılaştığı iktisadi güçlükler ve ülkedeki sivil örgütlenmenin tüm katmanlarında egemen olan büyük kargaşa, orduda gitgide artan bir huzursuzluğa yol açtı. Orduyla Ben Bella'nın kişisel iktidarı arasındaki sürtüşme, 19 Haziran 1965'te Bumedyen önderliğinde bir hükûmet darbesiyle sonuçlandı; Haziran 1965'te Ben Bella'yı devirerek Devlet Başkanlığını üstlendi. Halktan geniş bir destek görmediği için, ilk başlarda ülkeyi 26 üyeli bir "Devrim Konseyi" ile birlikte yönetmek zorunda kaldı.
Aralık 1967'de Bumedyen, kendisini, iktidarı tek elde toplamakla suçlayan yeni bir muhalefet dalgasıyla baş etmek zorunda kaldı. 1965'te kurulan askerî rejim bu yüzden sarsılır gibi oldu. Bununla birlikte, Albay Zbiri'nin liderliğindeki subayların kendisine yönelik darbe girişimini bastırdıktan sonra ülkenin tek ve tartışmasız yöneticisi oldu. Bumedyen, ordu üzerinde yeniden otorite sağladı, öğrencilerin ve "Cezayir'in Kalkınması İçin Demokratik Hareket" militanlarının muhalefetini susturdu. Nisan 1968'de bir suikast girişiminden kurtuldu.
1971'de Fransa ile özel ilişkilerin sona ermesi pahasına enerji kaynaklarını (petrol, doğal gaz), bankaları ve büyük sanayi dallarını devletleştirdi. Bundan sonra gücünü toprak reformuna ve ülkenin Araplaştırılmasına yöneltti.
Başlangıçta sosyalist eğilimli devletler, özellikle Mısır tarafından eleştirilen Bumedyen rejimi, Fransa ile işbirliğini sürdürmesine rağmen, Cezayir'i "antiemperyalist devletler" safına sokmayı başardı. 1973 Arap-İsrail Savaşı (Ekim 1973) sırasında etkin bir diplomatik rol oynadı ve Süveyş Kanalı'na takviye güç olarak Cezayir birlikleri gönderdi.
1975'te Atlas Okyanusuna çıkış yolu olarak İspanyol Sahrası'nın (Rio de Oro, bugünkü Batı Sahra) bir bölümünü alma girişimi, Cezayir'i Fas'la savaşın eşiğine getirdi. 1976'da referandumla Ulusal Berat ve hemen ardından anayasa kabul edildi. Batılı ülkelerle önemli sanayi ve ticaret anlaşmaları imzalayan ve aynı zamanda bağımsızlıktan ödün vermeksizin Sovyet bloku ile yakın ilişkiler kuran Bumedyen, Bağlantısızlar Hareketi'nin önde gelen kişilerinden biri oldu.
1978 yılında sağlık durumu giderek bozulan Bumedyen, Aralık 1978'de nadir görülen bir kan hastalığı nedeniyle yaşamını kaybetti.
Notlar
- ^ Romanizasyon ve çeviri farklılıkları-hatalarından dolayı Türkçe kaynaklarda Havari, Havvari, Hevari, Hevvari, Huari vb. olarak da geçer. Yaygın olan kullanımlar Huari ve diğerinden daha doğru olan Huvari'dir.
Kaynakça
- ^ Boumedienne, Houari (also spelled Boumédiène) 9 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., biyografi
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Ahmed bin Bella | Cezayir Devlet Başkanı 19 Haziran 1965 - 27 Aralık 1978 | Sonra gelen: |
| Diplomatik görevi | ||
| Önce gelen: Kenneth Kaunda | Bağlantısızlar Hareketi Genel Sekreteri 5 Eylül 1973 - 16 Ağustos 1976 | Sonra gelen: |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huvvari Bumedyen Arapca هواري بومدين romanize Huvvari Bu Medyen d 23 Agustos 1932 Kalime Vilayeti Cezayir o 27 Aralik 1978 Cezayir Cezayir Cezayirli subay ve devlet adami Cezayir de Ahmed Bin Bella ya karsi yaptigi askeri darbeyle iktidari ele gecirerek 19 Haziran 1965 tarihinden olumune kadar Cezayir Devlet Baskanliginda kalmistir Olumunden onceki yillarda Ucuncu Dunya ulkelerinin Baglantisizlar Hareketi bayraktarlarindan biri olarak ozellikle uluslararasi yeni bir ekonomik duzenin kurulmasi gerektigini savundu Huari Bumedyen هواري بومدين2 Cezayir Devlet BaskaniGorev suresi 19 Haziran 1965 27 Aralik 1978Yerine geldigi Ahmed bin BellaYerine gelenBaglantisizlar Hareketi Genel SekreteriGorev suresi 5 Eylul 1973 16 Agustos 1976Yerine geldigi Kenneth KaundaYerine gelen6 Afrika Birligi Orgutu baskaniGorev suresi 13 Eylul 1968 6 Eylul 1969Yerine geldigi Mobutu Sese SekoYerine gelen Ahmadou AhidjoKisisel bilgilerDogum Mohammed Ben Brahim Buharuba 23 Agustos 1932 Kalime Vilayeti CezayirOlum 27 Aralik 1978 46 yasinda Cezayir CezayirEvlilik ler Anissa BumedyenMeslegi AskerDini IslamAskeri hizmetiBagliligi CezayirHizmet yillari 1955 1962 ALN 1962 1976 PNP Rutbesi AlbayCatisma savaslari Cezayir Bagimsizlik Savasi Konstantin deki Islam Enstitusu ve Kahire de el Ezher Universitesi nde okuduktan sonra 1954 te Fransa ya karsi baslayan bagimsizlik mucadelesine katildi ve Huari Bumedyen adini aldi Oran yoresindeki askeri bolgenin komutanligini ustlendi 1960 ta Kurtulus Ordusu nun Genelkurmay Baskani oldu ve Fransizlarin erisemeyecegi Fas ve Tunus ta bir Cezayir Ordusu olusturmaya agirlik verdi Mart 1962 de Fransizlarla baris antlasmasinin imzalanmasindan sonra Cezayirli onderler arasindaki cekismeler artti Bumedyen Genelkurmay Baskanligi gorevinden ayrildi ve Tlemsen siyasi burosu icinde Ben Bella yi Devlet Baskani yapan askeri ayaklanmayi hazirladi Eylul 1962 de komutasindaki birliklerle baskent Cezayir e yuruyerek Ahmed Ben Bella nin basa gecmesini sagladi Kendisi de Devlet Baskani Yardimcisi ve Savunma Bakani oldu Fakat yeni rejimin karsilastigi iktisadi guclukler ve ulkedeki sivil orgutlenmenin tum katmanlarinda egemen olan buyuk kargasa orduda gitgide artan bir huzursuzluga yol acti Orduyla Ben Bella nin kisisel iktidari arasindaki surtusme 19 Haziran 1965 te Bumedyen onderliginde bir hukumet darbesiyle sonuclandi Haziran 1965 te Ben Bella yi devirerek Devlet Baskanligini ustlendi Halktan genis bir destek gormedigi icin ilk baslarda ulkeyi 26 uyeli bir Devrim Konseyi ile birlikte yonetmek zorunda kaldi Aralik 1967 de Bumedyen kendisini iktidari tek elde toplamakla suclayan yeni bir muhalefet dalgasiyla bas etmek zorunda kaldi 1965 te kurulan askeri rejim bu yuzden sarsilir gibi oldu Bununla birlikte Albay Zbiri nin liderligindeki subaylarin kendisine yonelik darbe girisimini bastirdiktan sonra ulkenin tek ve tartismasiz yoneticisi oldu Bumedyen ordu uzerinde yeniden otorite sagladi ogrencilerin ve Cezayir in Kalkinmasi Icin Demokratik Hareket militanlarinin muhalefetini susturdu Nisan 1968 de bir suikast girisiminden kurtuldu 1971 de Fransa ile ozel iliskilerin sona ermesi pahasina enerji kaynaklarini petrol dogal gaz bankalari ve buyuk sanayi dallarini devletlestirdi Bundan sonra gucunu toprak reformuna ve ulkenin Araplastirilmasina yoneltti Baslangicta sosyalist egilimli devletler ozellikle Misir tarafindan elestirilen Bumedyen rejimi Fransa ile isbirligini surdurmesine ragmen Cezayir i antiemperyalist devletler safina sokmayi basardi 1973 Arap Israil Savasi Ekim 1973 sirasinda etkin bir diplomatik rol oynadi ve Suveys Kanali na takviye guc olarak Cezayir birlikleri gonderdi 1975 te Atlas Okyanusuna cikis yolu olarak Ispanyol Sahrasi nin Rio de Oro bugunku Bati Sahra bir bolumunu alma girisimi Cezayir i Fas la savasin esigine getirdi 1976 da referandumla Ulusal Berat ve hemen ardindan anayasa kabul edildi Batili ulkelerle onemli sanayi ve ticaret anlasmalari imzalayan ve ayni zamanda bagimsizliktan odun vermeksizin Sovyet bloku ile yakin iliskiler kuran Bumedyen Baglantisizlar Hareketi nin onde gelen kisilerinden biri oldu 1978 yilinda saglik durumu giderek bozulan Bumedyen Aralik 1978 de nadir gorulen bir kan hastaligi nedeniyle yasamini kaybetti Notlar Romanizasyon ve ceviri farkliliklari hatalarindan dolayi Turkce kaynaklarda Havari Havvari Hevari Hevvari Huari vb olarak da gecer Yaygin olan kullanimlar Huari ve digerinden daha dogru olan Huvari dir Kaynakca Boumedienne Houari also spelled Boumediene 9 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde biyografi Siyasi goreviOnce gelen Ahmed bin Bella Cezayir Devlet Baskani 19 Haziran 1965 27 Aralik 1978 Sonra gelen Diplomatik goreviOnce gelen Kenneth Kaunda Baglantisizlar Hareketi Genel Sekreteri 5 Eylul 1973 16 Agustos 1976 Sonra gelen